در راستای فرامین وحی منزل ( قرآن کریم ) خداوند می فرماید : یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُواْ رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَهٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالاً کَثِیرًا وَنِسَاء ؛ ای مردم! از پروردگارتان که شما را از نفس واحدی آفرید و جفتش را [نیز] از او آفرید و از آن دو، مردان و زنان بسیاری پراکنده کرد، پروا دارید.تشکیل خانواده و زندگی مشترک بدیهیترین چشمانداز انسانها است و در دنیای مدرن دو نیاز بنیادین روان بشری یعنی پیوند عاطفی و فردیت در کنار یکدیگرقرار میگیرند.
به گزارش سراج24 پس از فرمایشات رهبر معظم انقلاب نسبت به پیر شدن جامعه ایران وکم شدن ازدواج و در ادامه عدم بچه دار شدن زوج های جوان ، رسانه های غربی در یک اقدام هماهنگ شده با استفاده از اظهار نظر های کارشناسان غربی نسبت به هشدار های بجای مقام معظم رهبری شروع به جریان سازی کرده و با بزرگنمایی معایب زندگی مشترک و محاسن زندگی مجردی به دنبال خنثی کردن دغدغه های اجتماعی و دور اندیشی ایشان هستند.
در یکی از این بزرگنمایی ها آمده است زندگی تکنفره به نظر بسیاری از مجردها، آزادی کامل است. تصمیمگیری با رای شخصی انجام میگیرد و فرد میتواند بدون ملاحظه و رعایت دیگری، در پی امیال و علاقمندیهای خود باشد. لزومی به توافقهای اعصاب خردکن به عنوان سدی در برابر انجام کارهای ناگهانی نیست.
اما در مقابل باورهای دینیو اعتقادی جامعه ما حکایت ازآن دارد که هر انسانی برای ادامه زندگی، شادابی و رهایی از تنهایی به یک رابطه صمیمی نیاز دارد و این رابطه در زندگی زناشویی محقق میشود.
همچنین در ادامه این بزرگنمایی ها آرتور شوپنهاور، فیلسوف آلمانی که به بدبینی شهرت دارد میگوید: «ازدواج یعنی آن که همه کار ممکن را برای بیزاری از یکدیگر انجام دهی. حقوق فردیات را نصف کنی و وظایفت را دوبرابر.
رسانه های غربی نیز در یک سیاه نمایی دیگر اذعان داشته اند مجردها از سلامت جسمی بهتری برخوردارند و احساس رضایتمندی بیشتری دارند.
اما تحقیقات صورت گرفته در این زمینه حکایت ازآن دارد که اکثر مجردها در سنین بالا با چالش های فراوانی رو در رو می شوند که در نتیجه به دنبال شریک مناسب برای دوران سالخوردگی و دورانی که هر فرد نیاز بیشتری به تیمار و پرستاری و پرکردن تنهایی دارد.
باید یادآور شد در زندگی مجردی یا زندگی با همجنسان به دلیل نبود خانواده ارتباطات خیلی با دوام نیست به همین دلیل فرد بیشتر در معرض آسیب های مختلف مانند افسردگی، کاهش اعتماد به نفس یا پناه بردن به مواد مخدر قرار می گیرد و به اینجا می رسیم که افرادی که پایگاه خانوادگی ندارند، سلامت روانی شان به مخاطره می افتد
محققان غربی به دنبال آن هستند همزمان که در جوامع خود ایجاد کانون های گرم خانواده گی را با طرح های گوناگون ترویج می دهند و جوانان خود را به سوی زندگی های مشترک سوق دهند، در جوامع مسلمانان و کشور های در حال توسعه با رواج فرهنگ زندگی مجردی و اغراق در محاسن این گونه زندگی ها ( زنگی مجرد) را گسترش دهند.
باید افزود رسانه های غربی با استفاده از ظرفیت تبلیغاتی - رسانه ای القا کننده آن هستند که مشکل مجردها در رابطه با داشتن یک همدم یا سنگ صبور در دوران جدید، به دوستان و روانشناسان محول شده است! دوستیابی و آشنایی و برقراری حاشیه امن اجتماعی، در عصر شبکههای اینترنتی، به مراتب آسانتر از پیش شده و تنهایی، موجب تشکیل خانواده نیست.
این نکته حائز اهمیت است که نظر سنجی ها نشان داده است پیوند عمیق عاطفی و یگانگی روحی، تنها در رابطهای طولانی و پایدار به وجود میآید. ارضای نسبی دو نیاز بنیادین روان بشری، یعنی عشقورزیدن و استقلال، تنها در صورت بازتعریف همزیستی و چشمپوشی از نیازهای فردی امکانپذیر است. در غیر این صورت حتی زندگی مشترک پایدار، نوعی "شرکت سهامی" است که سرمایههای آن میتوانند فرزندان یا اهداف و منافع مشترک باشند.
...اما آنچه که جامعه ما را تهدید میکند و غربی با جدیدت به دنبال تقویت این معضلات هستند
*حرکت خانوار ایرانی از ۵ و ۶ نفره در دهه ۶۰ و اوایل هفتاد به سوی ۲ و ۳ در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ نشان از تعریف جدید ایرانیان از خانواده دارد. مشکلات اقتصادی، زندگی شهری و میزان تحصیلات در این تغییر بوضوح دیده میشود.
*در گذشته خانوادههای روستایی به حیث نیاز به نیروی کار بزرگتر از خانوادههای شهری بودند. در سالهای گذشته خانوادههای روستایی نه تنها کوچک شدهاند، بلکه به خانه سالمندان تبدیل شدهاند. بسیاری از روستائیان جوان بخصوص در مناطق مرکزی ایران به شهرها مهاجرت کردهاند
*در بسیاری از مناطق روستایی بخصوص روستاهای نزدیک به شهرها، مردان و زنان برای یافتن کارهای فصلی راهی شهر میشوند و کودکان نزد پدر و مادربزرگ میمانند. چنین وضعیتی در کنار مشکلات عاطفی، گسستهای خانوادگی را نیز به همراه آورده است.
*ازدواج در سال ۹۱ به میزان منفی ۱ / ۵ درصد رسید که این نسبت درنقاط روستایی ۹ / ۵ درصد بوده است.
*مشکلات اقتصادی بویژه بیکاری شدید در میان جوانان و تغییرات ارزشی و هویتی جوانان باعث بالارفتن سن ازدواج به بعد از ۲۵ سالگی شده است. به گفته مدیر کل دفتر اطلاعات و آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال سهم ازدواجهای بالای ۳۵ سال برای مردان و بالای ۳۰ سال برای زنان در محدوده زمانی سالهای ۸۴ تا ۹۱ دوبرابر شده است.
*ساختارهای سنتی ازدواج مثل هزینههای سرسامآور جشنهای عروسی و عقد، مهریههای کلان، جهیزیه سنگین، دخالت فعال خانوادهها در همسریابی، عمده شدن مولفههای مادی و اقتصادی در کنار مشکلات اقتصادی همچون عدم کفایت درآمد برای تشکیل خانواده، بیکاری و هزینه سنگین مسکن و افزون بر آن خدمت سربازی که بر سن ازدواج پسران میافزاید باعث شده تا ساختارهای سنتی با مشکل بازتولید روبرو شوند.
*طی سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰ در مجموع ۸۶۸ هزار و ۳۱۲ زوج در ایران از هم جدا شدند. میزان طلاق در سال ۹۱ نسبت به سال قبل ۶ درصد افزایش یافت.
*طلاق عاطفی نیز در سالهای گذشته شدت گرفته است. به این معنا که زن و شوهر عملا از هم جدا هستند و هیچ رابطهی عاطفی ندارند، اما به دلایل اجتماعی، اقتصادی و یا خانوادگی مثل حمایت از فرزندان با هم زندگی می کنند.
*ارزش ها نزد زنان ایرانی علیرغم همه محدودیتها در سالهای گذشته تغییر کرده است. افزایش چشمگیر زنان تحصیل کرده نگاه آنان به شیوه زندگی سنتی را تغییر داده است. آنان دیگر حاضر نیستند علیرغم تحصیلات عالیه به کنج خانه رانده شوند
*حضور زنان در بازارکار و کسب درآمد باعث استقلال مالی زنان بسیاری شده است. جامعه شناسان میگویند استقلال مالی زنان بر نقش و جایگاه آنان در درون نهاد خانواده تاثیر بسزایی دارد. از سوی دیگر استقلال مالی دختران شاغل حتی در روند انتخاب و یا عدم انتخاب همسر در سنین بین ۲۵ تا ۳۰ سال نیز دخیل است.
*افزایش ازدواج دختران با پسران کم سن و سالتر از خود تحولی جدید است. در ۷ تا ۱۰ درصد ازدواجهایی که در سال ۹۱ در ایران ثبت شده، سن زن بیشتر از مرد است. جالب اینکه این تحول در روستاها نیز دیده میشود و حتی درصد آن از شهرها کمی بالاتر است.
وظایف مسئولین در مقابله با این گونه تهدیدات
- بحث حمایت از زوج های جوان باید از حالت شعاری خارج شود.
- صندوق حمایت از زوج های جوان یا حمایت های بیمه ای و تامین اجتماعی از زوج هایی که تشکیل خانواده می دهند، تقویت شود.
- در حال حاضر حمایت صرفا به بحث وام ازدواج محدود شده است و عملا مشکلی را حل نمی کند. به هر حال باید حمایت عملی و مادی از خانواده ها بیشتر شود در این صورت جوانان بیشتر به سمت تشکیل خانواده روی می آورند.
- از طرف دیگر باید مشاوره خانواده و ازدواج را رنگ و بوی رسمی تری ببخشیم و در قالب برنامه های وسیع علمی و در دانشگاه ها به آن بپردازیم و کانون های ارتباطی مناسب داشته باشیم.
- می توانیم پاتوق های فرهنگی برای جوانان تدارک ببینیم و فعالیت های هدفمند را در آنها شکل دهیم، هرچه کانون های ارتباط اجتماعی به شکل هدفمند ایجاد شود، جلوی کانون های غیرهدفمند و غیررسمی گرفته می شود.
در این صورت می توانیم امیدوار باشیم که نظام خانواده به نحو مطلوبی شکل بگیرد و تا حدودی روند زندگی مجردی کند شود.