به گزارش سراج24؛ حسن غلامپور فعال رسانه طی یادداشتی نوشت: در دنیای امروز، فضای مجازی به یکی از اصلی‌ترین بسترهای ارتباطی و اطلاعاتی تبدیل شده است، اما این فضا همچنین با چالش‌های جدی برای سلامت روان افراد، به ویژه جوانان و نوجوانان، همراه است و با توجه به افزایش نگرانی‌ها درباره تأثیرات منفی فضای مجازی بر روی ذهن و روان افراد، نیاز به بررسی دقیق‌تری از این موضوع احساس می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده مداوم از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند منجر به افزایش اضطراب، افسردگی و اختلالات خواب شود به عنوان مثال، یک مطالعه در دانشگاه هاروارد نشان داد که افرادی که زمان زیادی را در شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنند، بیشتر در معرض نشانه‌های اضطراب و افسردگی قرار دارند.
متخصصان روانشناسی اظهار کرده‌اند که حضور مداوم در دنیای دیجیتال می‌تواند به ذهن‌های ناآرام اضافه‌باری بدهد و به صورت مستقیم روی سلامت روحی این افراد تأثیر بگذارد، علاوه بر این، برخی افراد با افکار سمی نیز در فضای مجازی حضور دارند که اقدام به انتشار محتوای منفی و اضطراب‌آور می‌کنند که ممکن است به صورت غیرمستقیم یا مستقیم در معرض دید همه افراد قرار بگیرد و دیگر افراد با مشاهده آن محتوا، برانگیخته شوند و برای آنان رنج‌آور باشد که موجب اختلالات روحی و روانی در افراد می‌شود.
براساس برخی گزارش‌ها، بیش از 50 درصد از کاربران شبکه‌های اجتماعی در ایران از اختلالات خوابی و اضطراب اجتماعی شکایت دارند که بخش قابل توجهی از آن به استفاده بی‌رویه از این فضای مجازی برمی‌گردد.
مطالعات نشان می‌دهند که استفاده مکرر از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به افزایش علائم اضطراب و افسردگی منجر شود. به عنوان مثال، تحقیقی که در سال 2020 در یکی از مجلات خارجی منتشر شد، نشان داد که کاهش استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به کاهش علائم افسردگی و اضطراب کمک کند.
از طرف دیگر فضای مجازی به کاربران این امکان را می‌دهد که زندگی دیگران را مشاهده کنند و این می‌تواند منجر به مقایسه اجتماعی و احساس ناکامی شود. پژوهشی که در نشریه «Psychological Science» منتشر شد، نشان داد که مشاهده برخی محتوا در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند احساس نارضایتی و افسردگی را افزایش دهد، البته محتواها می‌تواند قالب‌های گوناگونی داشته باشند به عنوان مثال برخی به عنوان بلاگر و لایف استایل و غیره در زمینه‌های مختلف اقدام به خودنمایی می‌کنند که این اقدامات می‌تواند به صورت ذهنی بر روی افراد اثرگذار باشد و افراد را دچار اختلال و حتی مقایسه زندگی خود با شکل ظاهری فردی که یک محتوا را در فضای مجازی منتشر می‌کند شود.
همچنین استفاده از تلفن‌های همراه و شبکه‌های اجتماعی قبل از خواب می‌تواند به اختلال در خواب منجر شود، یک مطالعه نشان داد که استفاده از دستگاه‌های دیجیتال در ساعات قبل از خواب با کیفیت خواب ضعیف‌تر مرتبط است، از طرف دیگر فضای مجازی به دلیل حجم بالای اطلاعات و اخبار منفی می‌تواند باعث افزایش استرس شود. به عنوان مثال، تحقیقی نشان داد که دریافت مداوم اخبار منفی در فضای مجازی می‌تواند به احساس استرس و اضطراب دامن بزند.
در دنیای دیجیتال امروز، فضای مجازی به عنوان یک ابزار ارتباطی و اطلاعاتی شناخته می‌شود، اما برای بسیاری از افراد، به ویژه کسانی که از مشکلات روانی رنج می‌برند، این فضا می‌تواند به منبعی از اضطراب و تنش تبدیل شود.
برای مقابله با این چالش‌ها، لازم است که افراد و خانواده‌ها به آموزش مهارت‌های مدیریت زمان و استفاده بهینه از فضای مجازی بپردازند. همچنین، نهادهای آموزشی و روانشناختی باید به ارائه مشاوره‌های لازم در این زمینه توجه کنند تا جوانان بتوانند از مزایای فضای مجازی بهره‌مند شوند بدون اینکه به سلامت روانی خود آسیب برسانند.
تنظیم زمان استفاده از سبکه‌های اجتماعی، توجه به محتوای مصرفی و استفاده از محتوای مثبت و الهام بخش، همچنین اجتناب از محتوای منفی و اضطراف آور، تعیین زمان‌هایی در طول روز که بدون استفاده از تلفن همراه یا کامپیوتر باشید، به اشتراک گذاشتن احساسات و تجربیات خود با دوستان و خانواده می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند از جمله مواردی است که عموما در دسترس همه ما قرار دارد و باید افراد برای آن برنامه ریزی کنند که همین موارد ساده می‌تواند موجب آرامش ذهنی افراد شود.
