به گزارش سراج24،تسنیم نوشت؛میزگرد بررسی رابطه میان دولت و رسانهها امروز با حضور عبدالله گنجی مدیرمسئول روزنامه جوان و حسین شمسیان کارشناس مسائل رسانهای در دانشکده رسانهای فارس برگزار شد.
در ابتدای این نشست گنجی اظهار داشت: در جوامع مدرن رسانه یک ابزار پذیرفته شده و حدفاصل قدرت و اجتماع و ابزاری برای رلهکردن نقش دولت و اجتماع است.
وی ادامه داد: وقتی موضوع را با نگاه سیاسی ببینیم از ذات رسانه متفاوت شده و در این شرایط سلایق رسانه و دولت بر هم سایه میاندازد؛ خصوصاً رسانه میتواند کار را طوری پوشش دهد که با سیاست خود بخواند یا نخواند.
مدیرمسئول روزنامه جوان تصریح کرد: اما این موضوع از زاویه دینی بسیار مهم است چرا که وظیفه دولت اطلاعرسانی توأم با اخلاق است و نباید به صورت یک سویه سیاسی محض باشد.
گنجی در پاسخ به سوالی مبنی بر حقوق و تکالیف دو طرفه دولت و رسانهها نسبت به یکدیگر، اظهار کرد: اگر حیطه اختیار و عمل رسانه در چارچوب نظام سیاسی باشد گویای جامعیت نظام سیاسی نیز هست. باید توجه کرد که همان رسانهای دولت را نقد میکند از حاکمیت مجوز حقوقی گرفته است. زمانیکه ظرفیت دولت به گونهای است که به نقدها توجه میکند باور میکنیم که دولت راستگو و پاسخگو است و رسانه را میفهمد.
وی ادامه داد: دولتها قبل از نگاه سیاسی به رسانه برای محدودکردن و حمایت آنها دلایل روانشناختی دارند زاویه نگاه دولت به رسانه یک متغیر دارد و آن جایگاه اجتماعی دولت است. وقتی دولت احساس میکند که با نقد و تخریب رسانه متزلزل نمیشود اما احساس تزلزل کند عارضهای ایجاد میشود که مسئله ترس است. وقتی ترس در قالب قدرت اعمال شود بسیار شکننده خواهد بود.
در ادامه نشست مدیرمسئول روزنامه جوان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر مرز میان نقد و تخریب، اظهار داشت: مرز نقد و تخریب مبتنی بر مفهوم ذاتی نیست و اگر به تخریب نگاه حقوقی شود کار زشتی است. اما جایی که پایگاه اجتماعی دولت متزلزل است نقد را به تخریب تأویل میکند اینکه ما تأکید بر تخریب میکنیم یا نگرانیم که مردم نمیفهمند تخریب است یا آن را اثرگذار میدانیم.
وی ادامه داد: اگر حتی در تخریب فحاشی باشد باز هم جایگاه اجتماعی مهم است. چه کسی با فحاشی کارش پیش رفته است چون این موضوع بردی ندارد. اما وقتی دولت نگران است احساس میکند که این اثرگذار است.
در ادامه این نشست گنجی در پاسخ به این سوال که قانون مرز را ایجاد کرده اما آیا در عمل این اتفاق میافتد، تصریح کرد: قانون مشخص است اما ذات انسان و جامعه ما به گونهای است که قانون را تفسیر میکنیم و این موضوع قابل کنترل نیست مثلا در مورد برجام ممکن است یک رسانه نزدیک به دولت برجام را فتح الفتوح بداند اما رسانه دیگر آن را از دست دادن منافع ملی تلقی کند از نگاه دولت رسانه دوم در حال تخریب است در صورتی که فهم آن رسانه از این موضوع همین است.
وی ادامه داد: در نگاه بومی در کشور ما پیوند اعتقادی مردم با حاکمیت مهم است و در این بین رسانه و قدرت و ملاحظات آن باید درنظر گرفته شود. مسئله تفسیر و قدرت خواهی دو شاخصی هستند که تخریب را تبدیل به نقد یا برعکس آن عمل میکنند.
در ادامه در خصوص مفهوم رصد هوشمندانه سوال شد که گنجی در پاسخ به این سوال گفت: اگر رسانه دغدغه داشته باشد رصد هوشمندانه انجام میدهد و بی جهت شخم نمیزند اما در این رصد چند اصل اساسی داریم اول انطباق عملکرد دولتها با سیاستهای کلی نظام است ما دولتی را در خط مقام معظم رهبری میدانیم که سیاستهای کلی نظام را دنبال کند. ما رئیس جمهوری را ولایی میدانیم که دنبال این سیاستها بدود و دولتی که این کار را نکند ما آن را رصد و نقد میکنیم.
وی افزود: نکته دوم باور به اجتماعی بودن احکام اسلامی است نکته بعد نوع نگاه به غرب است که میتواند وادادگی در مقابل آن، مقاومت مطلق در برابر غرب و یا نگاه گزینشی باشد. نگاه مقام معظم رهبری این است که غرب علمی و سخت کوش را میستاییم اما خانواده غربی، فرهنگ غربی و سلطه غربی را نمیپذیریم. نکته چهارم اعتقاد به مدلهای بومی در اداره کشور است.
مدیرمسئول روزنامه جوان تصریح کرد: نکته پنجم کارآمدی دولتها و امید به آینده است اگر دولت کاری انجام دهد ما وظیفه میدانیم آن را برای امید دادن به مردم برجسته کنیم اما در صورت ناکارآمدی آن را نقد کنیم. اگر توجه کنید ما در این شاخصها شاخص سیاسی نداریم و نمیخواهیم دولت مستقر را حذف کنیم.
گنجی نیز در پاسخ به این سوال گفت: دولت از رسانهها توقعی جز مجیزگویی ندارد دولت گاهی جایگاه جریانی دارد وگاهی جایگاه حقوقی. اما دولت این دو را با هم آمیخته است و به نوعی سردرگم شده است. علت آن هم نوع مواجهه با رسانههاست به طور مثال خبرنگار روزنامه جوان 18 ماه در دولت راه داده نمیشد و هیچ حرفی هم نمیزدند که پاسخی به آنها بدهیم و یا اینکه آگهیهای ما را یک مرتبه به یک ششم تقلیل دادند و در بحث یارانه مطبوعات آن را قطع کردند براساس قاعدهای که ماآن را قبول نداریم.
وی تصریح کرد: برای هیچ دولتی به صلاح نیست رئیس جمهور با رسانهها دربیفتد نه به جهت جایگاه اجتماعی دولت و نه به جهت حقوق اساسی دولت برای مردم. ما از دولت مِیخواهیم که حرف منتقدین را گوش دهد. به نظر بنده رابطه دولت با رسانهها قطع است ما واقعاً میخواهیم صادقانه به دولت کمک کنیم ولی نمیدانیم چرا با ما این طور برخورد میشود. ما مجیزگویی را تجربه نکردیم شاید در آن صورت مسئله ما حل شود.
در ادامه شمسیان در پاسخ به این سوال که چرا چنین فضایی بوجود امده است، تصریح کرد: این فضا قطعاً وجود دارد در نمایشگاه مطبوعات امسال نمونه بی سابقهای بود شدت فشار بر رسانهها را نشان داد، دولت با ابزار مختلفی بر مطبوعات مستقل و منتقد فشار وارد می کند از جمله فشار مالی و یارانه مطبوعات که رسانه تلخی دارد و یارانه رسانههای منتقد به صفر رسیده است یا اینکه با الفاظ خاصی رسانهها را خطاب میکنند جای تأسف دارد که رئیس جمهور در افتتاحیه نمایشگاه مطبوعات میگوید برخی رسانهها دارای حاشیه امن هستند.
وی بیان کرد: اگر رسانهای حقیقتی را آشکار کرد چرا باید رئیس جمهور از آن برآشفته شود. در شرایطی که با آمریکا مذاکره میکنیم چرا با رسانه منتقد خود مذاکره نمیکنیم و این موضوع از ظرایف این دولت است.
گنجی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه رابطه روزنامه جوان با دولت چگونه باشد که همدلی و همزبانی در این حوزه محقق شود، گفت اولین توقع ما از دولت این است که تراز رسانهای آن در تراز نظام باشد چرا که در حال حاضر تراز یک جریان نیم بند است. دولت میتواند بسیاری از ایدههایی که میخواهد به ضوابط و قانون تبدیل کند در جلسه با رسانهها مشورت بگیرد.
وی افزود: در حوزه قطببندی رسانهها دولت مسیر اشتباهی رفت چرا که برخی مشاورین رئیس جمهور با برخی رسانهها تعامل خاصی دارند که این اصلا خوب نیست زمانی دولت توقعاتی دارد مبنی بر رعایت ملاحظات ملت اما این را میتواند در جلسه با رسانهها بگوید و مشورت بگیرد. اما نباید از تنگناها کلاه انتخاباتی بدوزد و نباید خود منشأ تنشهای سیاسی در کشور باشد.دولت باید در تراز نظام باشد ما هم در همین تراز آن را نقد میکنیم ضمن اینکه در عملکردهای خوب دولت از آن تمجید میکنیم.
شمسیان نیز در پاسخ به این سوال اظهار داشت: شکی نیست که بدون همدلی و همزبانی بسیاری از نظم اجتماعی به هم میخورد و امید اصلاح امور کم میشود نسخه مقام معظم رهبری چیزی روشن است و همدلی و همزبانی جادهای دوطرفه. اما انتظار برخی آقایان این است که همدلی و همزبانی زمانی شکل میگیرد که برخی رسانهها سکوت کند وسکوت انتظار منصفانهای نیست.
مدیرمسئول روزنامه جوان در قسمت جمع بندی میزگرد تصریح کرد: رسانه های تراز انقلاب نمیتوانند با دولت مرزبندی سیاسی داشته باشند.ذات رسانه نقادی است در غیر این صورت وقت تلف کردن است اما نقد باید مبتنی بر تقوا و اطلاعات باشد. دولت ممکن است مشکلاتی داشته باشد که ما در عرصه نقد آن را ندانیم و مورد سوء استفاده دولت قرار گیرد. این موارد در تعامل میان دولت و رسانه بدست میآید که دولت با رسانه ندارد. دولت میتواند با رسانهها رابطه برقرار کند، صبر داشته باشد و ملاحظات را اطلاع رسانی کند ضمن اینکه حمایت از رسانهها عام باشد. ما قطع یارانه مطبوعات را جهت گیری اعتراضی میدانیم که جناح مخالف را تقویت میکند.
شمسیان نیز بیان کرد: تکلیف هر رسانه در جمهوری اسلامی حمایت از دولت مستقر است اگر این را لحاظ کنیم نقد منصفانه اقدام به کمک دولت است. بسیاری از اخبار رسانههای منتقد دولت قبل از انتشار با مسئولان دولتی چک می شود اما آنها حاضر به پاسخگویی نیستند. مأموریت ما در رسانه نقد منصفانه است که برای برخیها خوشایند نیست.
این کارشناس رسانهای در پایان در خصوص راهکارهای ایجاد همدلی و همزبانی در ارتباط میان دولت با رسانهها افزود: بهترین راهکار برای دولتمردان به رسمیت شناختن حق مردم برای آگاهی از عملکردهاست. اگر این حق به رسمیت شناخته شود هر دولتی که روی کار باشد با مردم رفاقت دارد و واسطه این رفاقت رسانهها هستند.