به گزارش سراج24،خبر ورود لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه به تهران بار دیگر پرونده واردات خونهای آلوده به ایدز از سوی این کشور را گشود.
فابیوس در آن دوران نخست وزیر وقت دولت فرانسه بود و مسئولیت مستقیم نظارت بر تولید، توزیع و صادرات وزارت بهداشت این کشور و شرکت‌های تحت مدیریت آن را بر عهده داشت.
موضوع آلوده بودن خونهای شرکت «مریو» در فرانسه به علت قربانی شدن بیش از صدها تن بلوایی به پا کرد؛ غرامت 10 کشوری که از این شرکت خون آلوده دریافت کرده بودند پرداخت شد اما در طی 32 سال گذشته دولت فرانسه و شرکت «مریو» هیچ غرامتی به قربانیان این حادثه در ایران پرداخت نکرد.
«دامون شعبانی» یکی از وکلای قربانیان این فاجعه به تشریح این موضوع در ابعاد بینالمللی می‌پردازد:
* برای ورود مریو به ایران مناقصه‌ای برگزار نشد
دامون شعبانی در توضیح آغاز ماجرای پرونده خونهای آلوده در ایران می‌گوید: شرکتی در 1897 به نام «انستیتو مریو بیولوژی» با دو سهامدار که یکی از آنان «الکساندر مریو» بوده، تاسیس می‌شود. این شرکت در آغاز فعالیت تنها دارو توزیع می‌کند و بعدها لابراتواری را تشکیل می‌دهد و شرکت به تولید دارو نیز می‌پردازد.
وکیل بین المللی پرونده خونهای آلوده با بیان اینکه اسناد ورود این شرکت به ایران مخدوش است، تصریح کرد: قاعده در سیستم دولتی این است که در هر زمینه‌ای، وقتی می‌خواهید چیزی از کشورهای دیگر بخرید باید مناقصه‌ای برگزار شود و در این مناقصه افرادی شرکت می‌کنند و برنده می‌شوند اما با توجه به فضای کشور در آن سالها و وجود جنگ، مناقصه‌ای انجام نشد. مریو (Merieux) وارد ایران می‌شود و یک شرکت اصلی هم در اینجا افتتاح می‌کند و خونهای آلوده نه در ایران بلکه در چندین و چند کشور توزیع می‌شود.
* مریو برای سلب مسئولیت، 6 ماه بعد از ارسال خونها، آلوده بودنشان را اعلام کرد
وی در ادامه می‌گوید: بعد از مدت حدود 6 ماه از ورود خونهای آلوده، نماینده شرکت مریو برای سلب مسئولیت از خود، به وزارت بهداشت اعلام می‌کند که این فاکتورهای 8، آلوده به ویروس است؛ اما وزارت بهداشت علی‌رغم این اعلام، نامه را نادیده می‌گیرد و با نماینده شرکت «مریو» مکاتبه می‌کند که آلوده بودن به چه معناست و چرا در این وضعیت بحران درست می‌کنید و عملاً وقعی به این نامه نمی‌گذارند.
* 3هزار نفر در معرض بیماری هستند
شعبانی با بیان اینکه مسئول توزیع فاکتورها، سازمان انتقال خون بوده است، اظهار می‌کند: همزمان شرکت مریو به سایر کشورها نیز آلوده بودن خونهای ارسالی را اطلاع می‌دهد. به عنوان مثال در عراق افراد مبتلابه، قرنطینه شده و محصولات معدوم می‌شود اما در ایران همچنان مصرف و تا مدت‌های زیادی این قضیه انکار می‌شود. این آدمها ازدواج می‌کنند، ویروس منتقل می‌شود و اگر روز اول تعداد 300 تا 400 نفر در معرض این خونهای آلوده قرار گرفتند، در حال حاضر با جمعیتی 3000 هزار نفری مواجهیم زیرا اساساً برخی از این افراد نسبت به بیماری خود اطلاع نداشتند.
* خونهای آلوده در فرانسه بلوا به پا کرد
وکیل بین المللی پرونده خونهای آلوده با اشاره به این مطلب که فرانسویان نیز از محصولات خونی این شرکت استفاده کرده بودند، خاطرنشان کرد: این مسأله در کشور فرانسه بلوا به پا می‌کند، آقای مریو به دادگاه دعوت می‌شود. پای «لوران فابیوس» به عنوان کسی که مسئولیت دولت را به عهده داشته و نخست وزیر بوده به میان کشیده و به دادگاه احضار می‌شود. در نهایت دادگاه داخلی فرانسه، فابیوس را تبرئه می‌کند و او قصر در می‌رود و دولت به عذرخواهی مکلف می‌شود.
وی به وظیفه نظارت وزارت بهداشت فرانسه به عنوان ناظر بر تولید داروی آن کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: در حوزه بین‌الملل، ما با دو مسأله مواجه هستیم. اولین مسأله، مسئولیت مدنی شرکت تولید کننده مریو و دومین مساله، مسئولیت بینالمللی دولت فرانسه است که اگر بخواهیم به فابیوس فشار بیاوریم باید در این قضیه ورود پیدا کنیم.
* ایران تاکنون شکایتی نکرده است
شعبانی با بیان اینکه «مریو» ناچار می‌شود به هرکسی که علیه‌اش اقامه دعوی می‌کند، غرامت پرداخت کند به عدم طرح دعوی از طرف ایران اشاره کرده و می‌گوید: ایران تاکنون از این شرکت اقامه دعوی نکرده که «مریو» بخواهد این غرامت را پرداخت کند.
وی ادامه داد: وزارت بهداشت ما هیچگاه رسماً تعداد خونهای آلوده‌ای دریافتی را به شرکت مریو اعلام نکرد. حالا روی چه حسابی آنها باید غرامت بدهند؟ اگر وزارت بهداشت ما آنقدر مردانگی داشت که این فهرست را منتشر می‌کرد، مریو داوطلبانه این غرامت را می‌پرداخت. آنها حاضرند حتی 500 میلیون یورو هم بدهند چون برایشان می صرفد که در اینجا بمانند.
شعبانی تصریح کرد: ما 12 سال مذاکره کردیم اما دریغ از اینکه دولت ایران حتی یکبار همت این را داشته باشد که درباره اتفاقاتی که علیه‌اش میفتد، طرح دعوا بکند.
وی ادامه می‌دهد: بعد از این رسوایی، «مریو» تصمیم می‌گیرد شرکت را به انستیتو «سنوفی اَوِنتیس » تغییر نام دهد و «سنوفی اَوِنتیس » چه به لحاظ سهامدار و چه به لحاظ تاریخچه خلف شرکت «مریو» است که در حال حاضر نیز در ایران شعبه و دفتر دارد.
شعبانی با اشاره به این موضوع که طبق مقررات حقوق بین‌الملل، دادگاه صالح برای رسیدگی به وقوع جرم، سرزمینی است که جرم در آن اتفاق افتاده، تصریح می‌کند: دوستانی که در حوزه داخلی کار می‌کنند می‌توانند از باب کیفری و مسئولیت مدنی از شرکت «سنوفی اَوِنتیس» فعلی شکایت کنند.
«ما نگاهمان از این بیشتر است، می‌گوییم سنوفی اونتیس حتی اگر خسارتی را در حال حاضر جبران کند (که من باز هم بعید می‌دانم و دستگاه دولتی ما این کمک را نخواهد کرد) باید مسئولیت بینالمللی دولت فرانسه را اعلام کنیم تا به نتیجه برسیم.
* دولت حمایت نمی کند
وی با طرح این سوال که چرا می‌خواهیم این کار را بکنیم، گفت: نگاه ما این است که یک عده آدم زجر کشیدند، افرادی از این ماجرا مطلع بودند و در تمام این سالها علی‌رغم اینکه دولت ایران سکوت کرده یا انکار کرد، وظیفه بینالمللی داشتند که این غرامت را پرداخت کنند. گرچه آنها در بیانیه‌ای از تمام دریافت‌کنندگان عذرخواهی می‌کنند اما مشخصاً به ایران هیچ اشاره‌ای نمی‌شود.
شعبانی معتقد است که اثبات مسئولیت بینالمللی فرانسه از باب نظارت و کنترل بر تولید، صادرات، نظارت بر دارو به عنوان بخشی که مرتبط با اعمال حاکمیتی‌اش قابل طرح است اما به دلیل عدم حمایت دولت، صورت نمی گیرد.
وی ادامه داد: زمانی که دیدیم در دولت خودمان امکان مطرح شدن این مطلب به دلیل عدم حمایت نیست، موضوع را با NGO های بینالمللی اروپا مطرح کردیم و قرار شد با توجه به مباحثی که در کنوانسیون اروپایی حقوق بشر مطرح است و الزاماتی که دولتها نسبت به حمایت از حقوق‌بشر دارند به ما کمک کنند تا ما این مسأله را از جنبه حقوق بشری نیز پیگیری کنیم و در حال حاضر در این فاز هستیم که مسأله را به جنبه‌های حقوق بشری آن ببریم. ما امکان طرح دعوی و پیروز شدن را هم داریم اما حمایت رسانه‌های داخلی خودمان را می‌خواهیم تا این توانایی را داشته باشیم موضوع را به مسأله بینالمللی تبدیل کنیم.
* فابیوس عذرخواهی نخواهد کرد
موسس عدالتخانه بین الملل ئاگرین به سفر لوران فابیوس وزیرخارجه فرانسه به تهران طی روزهای آینده اشاره کرد و گفت: من بعید می‌دانم در دولتمردان ما این حمیّت باشد که بروند و این مسأله را با فابیوس مطرح کنند و از وی در خواست غرامت کنند و به او بگویند 3000 هزار نفر در این پرونده متحمل ضرر و آسیب فراوان شدند و شما باید فارغ از مسئولیت‌هایی که بر عهده‌تان بود، از باب نزاکت بینالمللی هم که شده عذرخواهی کنید و آقای فابیوس هم زرنگ‌تر از این حرفهاست که بخواهد عذرخواهی کند و بابی برای مسئولیت بینالمللی دولت خود درست کند.
* قربانیان دست به کار شوند
شعبانی با بیان اینکه ما برای طرح اقامه این دعوی در محیط بین الملل به 3 رکن نیاز داریم، گفت: رکن‌اول این است که قربانیان این ماجرا فارغ از مرجعی که تا کنون با آن کار کردند، در حرکتی واقعی یا نمادین بیانیه یا نامه‌ای را منتشر کنند و خواهان دریافت غرامت و عذرخواهی از دولت فرانسه شوند.
وی افزود: البته دسترسی به این قربانیان خودش مصیبت بزرگی است، یعنی این افراد به اندازه‌ای دچار مشکلات روحی و روانی شده و از طرف جامعه طرد شدند و اینقدر افراد مختلف چه برای شهرت چه کارهای دیگر سراغ آنها رفتند که دیگر اعتماد آنچنانی نسبت به آنچه می‌توان به عنوان گرفتن غرامت از فرانسه مطرح شود،ندارند.
وکیل پرونده خونهای آلوده گفت: اینجا حمایت دولت نیاز است. اینها وقتی فکر می‌کنند نمی توانند حق را از دولت خودشان بگیرند چطور می‌خواهند سراغ دولت فرانسه بروند؟ و اگر قربانی حاضر به طرح دعوی نشود، منِ وکیل نمی‌توانم هیچ کاری برای دریافت غرامت کنم و تنها مباحث مربوط به موضوع حقوق بشری را می‌توانم دنبال کنم.
* نیاز به حمایت رسانه‌ها داریم
شعبانی رکن دوم را رسانه می‌داند و می‌گوید: ما در کشوری زندگی می‌کنیم که گویا رسانه جایگاهی در درست کردن افکار عمومی ندارد در صورتی که این احتیاج مبرم است. در این قضیه ما با یک متودولوژی جدیدی برخورد داریم و می‌خواهیم از محیط ایران خارج شده و به محیط بینالمللی برویم، اگر رسانه داخلی من را ساپورت نکند، دادگاه حقوق‌بشر هم به آن وقعی نمی گذارد و می‌گوید این مسأله حقوق بشری نیست، دادگاه حقوق بشر می‌گوید شما 5 خبرگزاری داخلی خودتان را به من نشان دهید که راجع به این مسأله کار کردند تا من بفهمم افکار عمومی شما متشنج شده و مردمتان به لحاظ موازین حقوق بشر آزرده خاطر هستند.
وی ادامه داد: مطالب مرتبط با موضوع خونهای آلوده در فضای وب تنها متعلق به 3، 4 سال اخیر است و در این سالها افراد متعددی صحبت کردند اما آن هم به جنجال خبری تبدیل و جریان‌ساز نشده است. بنابراین این ضعف وجود دارد و ما در محیط بینالمللی دستمان خالی است چون مستندات نداریم و دولت و قربانیان حاضر نیستند اطلاعات دهند.
شعبانی افزود: ما حتی نتوانستیم رسانه‌های خارجی را قانع کنیم که این موضوع را به یک تیتر فرعی تبدیل کنند که چنین اتفاقی در دوره صدارت فابیوس افتاده و فابیوس آن زمان از این مسأله مطلع بوده و هیچ‌وقت حتی خود «الکساندر مریو» علی‌رغم اینکه شرکت تعطیل شد، از ایران عذرخواهی نکرد.
* دولت تکلیف خود را مشخص کند
وی رکن سوم برای طرح حقوقی و بینالمللی این موضوع را حمایت دولت دانست و اظهار داشت: اگر صرفاً می‌خواهیم این را به عنوان واقعه‌ای حقوق بشری مطرح کنیم کاری به دولت نداریم و کار خودمان را انجام می‌دهیم ولی دولت باید تکلیف خود را با این موضوع مشخص کند. یعنی اعلام کند که من می‌خواهم ورود بکنم یا خیر.
* صدای قربانیان باید به گوش فابیوس برسد
شعبانی تصریح کرد: در حال حاضر اگر کسی قصد جدی برای طرح مسئولیت بینالمللی فرانسه در این خصوص دارد باید عزم خود را جزم کند. فراخوانی توسط اصحاب رسانه داده شود یا در کنفرانس خبری مشترک روسای جمهور دو کشور این موضوع مطرح شود یا وزارت کشور این اجازه را به انجمن هموفیلی ایران بدهد که چند بیمار در مسیر ورود فابیوس بایستند و پلاکاردی با مضمون «آقای فابیوس عذرخواهی کن» در دستشان بگیرند. این موضوع برای دولت مسئولیتی ایجاد نمی‌کند و همه جای دنیا هم مرسوم است و می‌بینند هر جا دولتمردان ایران می‌روند گروهی به عنوان معترضین به وضعیت حقوق بشر در ایران پلاکاردهای اعتراضی در دست می‌گیرند.
وکیل بین المللی قربانیان خونهای آلوده با اظهار این مطلب که بعید می‌دانم با توجه به شرایط جدید و توافقات 1+5 دولت مجوز چنین کاری را بدهد، گفت: فاز اول برای وادار کردن فابیوس برای عذرخواهی این است که او را در مخمصه‌ای قرار دهیم که ناچاراً اینکار را انجام دهد. فابیوس باید جراحت و درد را ببیند چون از وقوع این موضوع سالها گذشته و ممکن است اساسا به یاد نیز نداشته باشد، ولی وقتی ببیند یکسری قربانی جمع شده‌اند و به دولت فرانسه اعتراض می‌کنند می‌پرسد اینها چه می‌گویند و حرف حسابشان چیست؟
* خونهای آلوده هیچگاه یک مساله بینالمللی نشد
«امیدواریم با ورود فابیوس، مسأله ورود خونهای آلوده دوباره طرح شود تا دولت فرانسه بداند ما برایش یک تهدید راجع به طرح مسئولیت بینالمللی دولتش هستیم. یکی از خوبی‌های دعاوی بینالمللی این است که وقتی طرف ببیند سمبه شما پر زور است و می‌توانید طرح دعوی کنید، سعی می‌کند از باب نزاکت دیپلماتیک و حفظ پرستیژ دولتش، از آن جلوگیری کند.»
وی با اشاره به فاجعه هواپیمای ایرباس که توسط آمریکایی‌ها منهدم شد، گفت: 200 نفر در آن حادثه قربانی شدند و تبدیل به هیاهویی شد که خود دولت پشت‌سر ملت حرکت کرد اما در این پرونده، 3000 نفر مستقیم و غیرمستقیم درگیر هستند، ظلم و عدم رعایت حقوق‌بشر یعنی اینکه فرد از 7 سالگی مبتلا به ویروس H.I.V شود و حتی نتواند ازدواج کند؛ ده‌ها تن در پرونده خونهای آلوده سال 62 فوت کردند اما هیچ‌وقت به یک مسأله بینالمللی تبدیل نشد.
* فرانسه باید غرامت بدهد
موسس عدالتخانه بین الملل ئاگرین ادامه داد: من در حاشیه اکران فیلم «چند قطره خون» به آقایان مسئول در این پرونده گفتم شما بیایید به ما کمک کنید تا ما سفارت فرانسه را قلقلک دهیم، اما آقایان موافقت نکردند. ما رسماً شروع به نامه زدن به سفارت فرانسه کردیم و گفتیم شما وضعیت خوبی در داخل ندارید. اگر نمی‌خواهید علیه‌تان پرونده درست شود غرامت این افراد را بدهید. اگر دعوا را چه در قسمت حقوق‌بشری چه در خصوص مسئولیت بینالمللی دولتها ثبت کردیم دیگر متوقف نخواهیم شد.
منبع:فارس
