به گزارش سراج24، صنعتی که نه تنها ازجمله صنایع مهم و استراتژیک در کشور است و با داشتن فرصت‌های شغلی همیشه مدافعان خود را داشته است. با این حال باید گفت که قیمت‌گذاری صحیح موضوعی است که می‌تواند این صنعت را در چرخه صنایع کشور حفظ کند یا به قول معروف از گردونه چرخ‌های صنعت خارج کند.
چهار سوی قیمت‌گذاری خودرو
دولت (شورای رقابت و وزارت صنعت، معدن و تجارت)، مجلس، خودروسازان و مردم در چهار سوی قیمت‌گذاری خودرو قرار دارند که هر یک در مساله قیمت‌گذاری نظرات مختلفی را دارند اما در ۱۰ماهه منتهی به دی ماه سال جاری بسیاری از موضوعات از قبیل قیمت‌گذاری به آن دست از موضوعات کلیشه‌یی تبدیل شده که بارها در رسانه‌ها و محافل مختلف در حاشیه مراسم مختلف درخصوص عملکرد شورای رقابت و قیمت‌گذاری بارها مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در این مدت گاه از سوی نمایندگان مجلس و گاه خودروسازان شورای رقابت زیرسوال رفته است. هر بار یکی از طرفین با مطرح کردن دلایلی مساله شیوه قیمت‌گذاری خودرو را مورد ارزیابی قرار داده است. در این میان برخی نمایندگان مجلس با جمله معروف اینکه قیمت‌گذاری خودرو قیم نمی‌خواهد معتقدند، عرضه و تقاضا باید در شرایط رقابتی تعیین‌کننده قیمت خودرو باشد.
خودروسازان از گذشته تاکنون همواره به قیمت‌گذاری در حاشیه بازار معتقدند، دولت با موظف کردن شورای رقابت برای تعیین قیمت خودرو سیستم نظارتی خود را بر این عمل قرار داده و از طرفی نیز حمایت‌های بسیاری از خودروسازان را دارد. با این حال شیوه قیمت‌گذاری و تمام این حرف و حدیث‌های حول آن مردم را همیشه از گرانی خودرو گلایه‌مند کرده و این مساله نیز بر رکود بی‌سابقه بازار خودرو در سال ۹۳ تاثیرگذار بوده است. با این حال مساله اصلی که در این مورد پیش می‌آید این است که راه‌های موجود بر سر تعیین قیمت خودرو چیست؟ در همین راستا کارشناسان صنعت خودرو انحصار موجود در بازار خودرو را نیز بی‌دلیل نمی‌دانند که بر این اساس معتقدند درحال حاضر راه‌های صحیحی برای قیمت‌گذاری خودرو وجود ندارد و در درجه اول باید حمایت دولت از این صنعت تمام شود و با برداشتن تعرفه‌های وارداتی از این صنعت رفع انحصار کرد تا سیستم نظارتی بر شیوه قیمت‌گذاری نیز برداشته شود و دیگر دولت دخالت نکند تا قیمت‌گذاری به سوی رقابتی رود و رقابت و قیمت‌گذاری به شیوه صحیح وارد بازار خودرو شود.
عدم وجود رقابت لازمه نظارت دولتی
در همین راستا عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت با اشاره به اینکه هرکدام از طرفین چه دلایلی را برای عدم صلاحیت شورای رقابت برای قیمت‌گذاری مطرح می‌کنند؟ گفت: مطمئنا اگر شورای رقابت یا هر نهاد نظارتی بر شیوه تعیین قیمت خودرو نظارت نداشته باشد، قیمت خودرو در بازار عادلانه نخواهد بود. روح‌الله طالبی در ادامه افزود: اگر دولت در خودروسازی‌ها دخیل نبود و هیچ تعرفه دولتی بر قیمت خودرو وجود نداشت آنگاه دولت یا هر نهاد نظارتی نباید بر شیوه قیمت‌گذاری دخالت می‌کردند.
زمانی که خودروهای وارداتی تعرفه‌های بالایی دارند به‌نوعی مردم مجبور می‌شوند خودروهای بی‌کیفیت داخلی را با قیمت نه چندان عادلانه تنها انتخاب کنند. به همین منظور مطمئنا اگر قیمت در حاشیه بازار تعیین شود و هیچ‌گونه نظارتی بر آن نباشد، قیمت‌ها عادلانه نخواهد بود.
کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه در واقع انحصار مانع اصلی قیمت‌گذاری آزاد است، گفت: ایران نیز باید راهکارهای کشورهای دیگر درخصوص ایجاد رقابت را طی کند.
وی همچنین ادامه داد: در واقع خودروسازان نمی‌توانند درهای خودروسازی‌های خود را به روی دنیا ببندند و قطعا باید درهای خودروسازی‌های ایران به روی جهان باز شود تا قطعه‌سازان در رقابت با قطعه‌سازان جهانی و در رقابت به ارایه محصولات ارزان‌تر و با کیفیت‌تر سوق یابند.
به‌گفته این استاد دانشگاه، ایجاد رقابت در قطعه‌سازی‌های ایران با قطعه‌سازان جهان برای تحقق اهداف خودروسازان لازم است و تا قطعه‌سازی در ایران پیشرفت نکند، صنعت خودرو نیز پیشرفت نخواهد کرد.
طالبی با بیان اینکه ابتدا باید رفع انحصار کرد تا قیمت‌گذاری آزاد شود، گفت: دولت باید حمایت‌های خود را از روی این صنعت بردارد و بازار در فضای باز قرارگیرد و مانند همه سیکل‌های اقتصادی، خودروسازان مجبور به طی مسیر رقابتی باشند و وارد بازار رقابتی در دنیا شوند تا دیگر شاهد کیفیت پایین، آلودگی هوا و خدمات پس از فروش ضعیف نباشیم.
دو نوع شیوه قیمت‌گذاری خودرو در دنیا
جواد مرزبان‌راد، کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه در دنیا دو نوع قیمت‌گذاری برای خودرو وجود دارد گفت: در دنیا قیمت‌گذاری یا به شیوه بازار آزاد معین می‌شود یا شرکت‌های خودروساز با توجه به هزینه‌هایی که کرده‌اند نسبت به سود آن قیمت معقولی را برای خودرو تعیین می‌کنند.
کارشناس صنعت خودرو با اشاره به شیوه قیمت‌گذاری در ایران گفت: با توجه به اینکه رقابت در ایران محدود است و دولت در شرکت‌های خودروسازی به‌نوعی سهام‌دار است و به‌عنوان حامی خودروسازان محسوب می‌شود پس باید به‌عنوان ناظر در قیمت‌گذاری باشد.
مرزبان‌راد درخصوص تعیین قیمت در حاشیه بازار گفت: این مساله بینابین است زمانی این مساله منطقی است که بازار رقابتی باشد و تولید‌کننده محصولات خود را در رقابت با سایر تولید‌کنندگان در بازار آزاد عرضه کند و رقابت عادلانه باشد. وقتی تولید‌کنندگان زیاد باشند حمایت‌های دولتی کمرنگ می‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت افزود: مساله نقش دولت و شورای رقابت در ایجاد رقابت یک مساله عمیق است که باید بررسی شود و این مساله تنها در حد اظهارنظر نیست و باید با کار کارشناسی و از طریق دانشگاه‌ها به‌صورت علمی بررسی و از متخصصین دعوت شود تا درخصوص تعادل در قیمت و با احتساب همه مدارک شیوه قیمت‌گذاری را مشخص کنند.
عوامل موثر بر قیمت خودرو
عوامل موثر بر قیمت خودرو در ایران بسیار متعدد است که این مساله در روند قیمت‌گذاری نیز بی‌تاثیر نیست چراکه با تغییر شرایط به‌نوعی قیمت‌گذاری خودرو تحت تاثیر قرار می‌گیرد. این عوامل مانند نوسان در قیمت ارز، تحریم‌های بین‌المللی، کاهش یا افزایش واردات قطعات و خودرو، تغییر سیاست‌های خودروسازان با تغییر مدیران و افزایش نرخ دستمزد، قیمت انرژی، نوسان در سهم صنعت با تغییر دولت‌ها، افزایش بیمه و... همه در تعین قیمت خودرو موثر هستند به همین دلیل مساله قیمت‌گذاری خودرو در ایران در زمان‌های مختلف دچار بحث و چالش شده و همچنان ادامه دارد با این حال به عقیده اکثر کارشناسان رفع انحصار از صنعت خودرو قدم اول برای یافتن راه صحیح شیوه قیمت‌گذاری خودرو است.
منبع:روزنامه تعادل
