به گزارش سراج24، تازه‌ترین گزارشی که از آمار صدور پروانه‌های ساختمانی شهر تهران، نشان می‌دهد: سال۹۲ نزدیک به ۲۴۰ هزار واحدمسکونی جدید در پایتخت ساخته شده که ۵ درصد نسبت به سال۹۱ کاهش داشته است.
همچنین در دو ماه اول سال۹۳، نرخ افت تیراژ ساخت مسکن به ۵۶ درصد رسید. این حرکت بسازوبفروش‌ها واکنشی است به رکود و روند کاهشی قیمت مسکن و احتمالا تا پاییز ادامه دارد.
ساختوساز ۵۰ درصد افت کرد
حجم فعالیت‌های ساختمانی در تهران تقریبا با همان شتابی که طی سه سال گذشته به خود گرفت و بزرگ شد، هم‌اکنون رو به انقباض است.
تازه‌ترین گزارش آماری از دفتر صدور پروانه‌های ساختمانی شهرداری تهران نشان می‌دهد: تقاضا از طرف بسازوبفروش‌ها برای احداث آپارتمان طی دو ماه اول سال۹۳ به ترتیب ۴۲ درصد و ۵۶ درصد نسبت به ماه‌های مشابه سال۹۲ کاهش پیدا کرده و تیراژ ماهانه ساختوساز از ۳۴ هزار واحد مسکونی در ماه‌های
اوج رونق بازار هم‌اکنون به حداکثر ۱۵ هزار واحد رسیده است.
ساخت‌وسازهای مسکونی در شهر تهران برای اولین‌بار در سال۹۰ اوج بی‌سابقه گرفت و با رشد ۵۶ درصدی نسبت به سال قبل، منجر به احداث ۲۳۳ هزار واحد مسکونی در مناطق ۲۲ گانه شد. آن زمان تبلیغات شهرداری درباره اجرای قریب‌الوقوع طرح تفصیلی جدید و کنجکاوی بسازوبفروش‌ها نسبت به محدودیت‌ها و موانع احتمالی موجود در این طرح باعث شد برای اولین‌بار تیراژ ساخت مسکن در پایتخت از مرز ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در سال عبور کند و تا ۵/۱ برابر سال‌های قبل و حدود دو برابر نیاز طبیعی بازار مسکن، افزایش یابد.
در سال۹۱ نیز با اوج‌گیری رونق در معاملات مسکن و درنتیجه صعود قیمت‌ها، انگیزه بسازوبفروش‌ها دوباره تشدید شد؛ طوری‌که این‌بار اثر تحریکی «رشد قیمت مسکن» قوی‌تر از «نگرانی بابت اجرای طرح تفصیلی» ظاهر شد و حتی با مشخص شدن امتیازهای استثنایی در طرح تفصیلی جدید همچون «اضافه تراکم و تغییر کاربری»، فضا برای بسازوبفروش‌ها بازتر شد و رشد ۱۰ درصدی در ساخت‌وسازهای شهر تهران به‌وجود آمد. در آن سال تعداد واحدهای مسکونی جدید از ۲۳۳ هزار واحد در سال۹۰ به ۲۵۴ هزار واحد افزایش یافت.
اما گزارشی که دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه‌وشهرسازی از وضعیت صدور پروانه‌های ساختمانی در شهر تهران طی سال ۹۲ منتشر کرده، حکایت از پایان تشنج در این بازار و شروع دوره‌ای از رکود در فعالیت‌های ساختمانی دارد.
اردیبهشت سال گذشته با بررسی مدل‌ها و دوره‌های چندین ساله فعالیت‌های ساختمانی، پیش‌بینی کرده بود «ساختوساز در سال۹۲ افت میکند»، هم‌اکنون نتایج آنچه در یکسال گذشته در شهر تهران ساخته شده است، این برآورد را تایید میکند.
مطابق آمارهای رسمی، در یکسال۹۲ معادل ۲۳۹ هزار و ۷۳۴ واحد مسکونی جدید در شهر تهران احداث شد که ۵ درصد نسبت به سال۹۱ کاهش پیدا کرده است. در ماه‌های سال۹۱ - به‌عنوان سالی که تیراژ ساخت مسکن در آن به بیشترین حد رسیده بود- حجم احداث در اکثر ماه‌ها بین ۲۵ هزار تا ۳۵ هزار واحد در نوسان بود؛ اما در سال گذشته، متوسط تیراژ ماهانه ۱۵ هزار تا ۲۰ هزار واحد بوده است.
کارشناسان اقتصاد مسکن با اشاره به اینکه رخداد پدیده «مازاد عرضه» در بازار مسکن تهران به‌عنوان یکی از عوامل اصلی در انصراف بسازوبفروش‌ها از ساختوساز بیشتر می‌تواند مطرح باشد، تاکید می‌کنند: سقوط پلکانی تیراژ ماهانه ساختوساز در سال۹۲ و تداوم آن با شیب تندتر در ماه‌های گذشته از سال۹۳، بیانگر واکنشی است که سرمایه‌گذاران ساختمانی در تهران به وضعیت قیمت‌ها و شرایط معاملات از خود نشان داده‌اند.
تحلیل ماهانه فعالیت‌های ساختمانی در تهران نشان می‌دهد، در اردیبهشت سال گذشته که قیمت مسکن با رشد ۷۱ درصدی به اوج رسید و حجم خرید و فروش آپارتمان در بالاترین سطح بود، تقاضای اخذ مجوز ساخت از طرف بسازوبفروش‌ها نیز حداکثری شد و در آن ماه شهرداری تهران برای ساخت ۳۴ هزار و ۸۹۹ واحد مسکونی پروانه صادر کرد؛ اما در ماه‌های بعد و به‌خصوص در نیمه دوم سال۹۲ که شتاب نرخ رشد قیمت مسکن کُند شد و رکود در معاملات ملک افزایش یافت، میل بسازوبفروش‌ها به احداث ساختمان جدید نیز کم شد.
به این ترتیب، آن بیماری قدیمی در بازار سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی که باعث می‌شود سازندهها در زمان رشد قیمت، ساختوساز کنند و در زمان رکود و کاهش قیمت‌ها، دست از کار بکشند، همچنان وجود دارد و تداوم آن، شرایط خرید را در دوره‌های رونق سخت‌تر و زمان رکود را شدیدتر میکند.
کارشناسان اقتصاد مسکن معتقدند: شیوه کارآمد ساختوساز، استفاده بهینه سازندهها از زمان‌های رکود است طوری‌که اگر هنگام آرامش بازار و افت قیمت‌ها، ساختوساز افزایش یابد، ساختمان‌های نوساز در دوره رونق و افزایش قیمت، آماده عرضه به بازار مصرف می‌شود و درنتیجه هم طرف تقاضا به دلیل فراوانی عرضه به جهش قیمت برخورد نمی‌کند و هم طرف عرضه از شروع زودرس رکود در امان است.
در حال حاضر به دلیل آنکه ساختوساز در زمان‌های رونق افزایش پیدا میکند، پروسه تکمیل ساختمان‌ها و عرضه آنها به ابتدای زمان رکود برخورد میکند و چون در آن زمان، قیمت‌ها به اوج رسیده و توان خرید وجود ندارد، فروش‌نرفتن واحدها، دوره رکود را عمیق‌تر و سود سازندهها را کمتر میکند.
رکود بیشتر می‌شود؟
در ماه‌های گذشته از سال۹۳، نرخ افت ساختوساز از سال۹۲ نیز شدیدتر شده است.
یک علت این وضعیت می‌تواند قرار گرفتن بازار مسکن در سال دوم رکود باشد. همان‌طور که پیش‌تر عنوان شده بود، سطح رشد قیمت مسکن در سال۹۳ از میزان افزایش آن در سال۹۲ کمتر خواهد بود، بنابراین احتمال می‌رود در ماه‌های آینده، حجم ساخت‌وسازهای مسکونی نیز از ماه‌های مشابه سال قبل کمتر باشد.
این پیش‌بینی در دو ماه اول امسال اتفاق افتاد طوری‌که در فروردین امسال ۷هزار و ۸۰۰ واحد مسکونی در تهران ساخته شد که نسبت به ۱۲ هزار فقره پروانه‌ای که فروردین سال گذشته صادر شده بود ۴۲ درصد کاهش از خود نشان می‌دهد. در اردیبهشت امسال نیز ۱۵ هزار واحد مسکونی جدید در تهران احداث شد که در مقایسه با ۳۴ هزار و ۸۹۹ واحدی که در اردیبهشت۹۲ ساخته شد ۵۶ درصد کاهش از خود نشان می‌دهد.
منابع مالی در دسترس نیست
دبیر انجمن انبوه‌سازان استان تهران رکود حاکم بر بازار ساختوساز مسکن را عامل کاهش میل سازندگان به اخذ جواز ساخت در بهار سال‌جاری می‌داند و معتقد است: رکود حاکم بر بازار ساختوساز به دلیل محدودیت دسترسی سازندگان حرفه‌ای به منابع، در چند ماه آتی نیز ادامه پیدا میکند. محمدمهدی مافی، دبیر انجمن انبوه‌سازان استان تهران با اشاره به زمانبر بودن پروسه ساختوساز اظهار کرد: با توجه به رکود حاکم بر بازار مسکن، کاهش میل سازندگان به اخذ جواز ساختوساز در ماه‌های گذشته قابل‌پیش‌بینی بود.
او ادامه داد: از آنجا که پروسه ساختوساز بین ۵/۱ تا ۲ سال زمان می‌برد تا واحدهای تکمیل شده به بازار عرضه شوند؛ در‌صورتی‌که وضعیت اقتصادی نامساعد باشد این دوره طولانی‌تر خواهد شد.
مافی با بیان اینکه در زمان کنونی وضعیت رکود اقتصادی منجر به کاهش میل سازندگان برای ورود به بازار ساختوساز شده است پیشنهاد داد: می‌توان با تمهیداتی همچون ارائه تسهیلات بانکی نسبت به اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام اقدام کرد تا از این طریق کمبود توزیع عرضه مسکن جبران شود.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد
