به گزارش «سراج24»، سلفی‌گری تکفیری به گرایش گروهی از سلفیون گفته می‌شود که مخالفان خود را کافر می‌شمارند و مطرح‌ترین آنان «وهابیت تکفیری» با محوریت عربستان سعودی است.
وهابیت تکفیری یکی از مشکلات دنیای کنونی مسلمانان (شیعه و سنی) است. آن‌ها با اتهام‌های ناشایستی که به شیعیان می‌زنند باعث گمراهی مسلمانان و عده زیادی از مردم دنیا می‌شوند. گروه آیین و اندیشه خبرگزاری فارس بر آن است تا در سلسله مطالبی، به عمده‌ترین شبهاتی که وهابیت درباره شیعیان مطرح می‌کند پاسخ گوید.
مسأله «توسّل به اولیاء الله» در پیشگاه خدا براى حلّ مشکلات مادّى و معنوى از مهمترین و جنجالىترین مباحث میان وهّابیان و سایر مسلمانان جهان است.
وهّابیان تصریح مىکنند توسّل إلى الله با اعمال صالحه اشکالى ندارد، ولى توسّل به اولیاء الله جایز نیست. آن را نوعى شرک مىدانند، در حالى که سایر مسلمانان جهان، توسّل به اولیاء الله را مجاز و بلکه شایسته و بسیار مفید می‌دانند.
وهابیان به خاطر همین تفکر، بسیارى از مسلمانان را متّهم به شرک و کفر کرده، خون آن‌ها را مباح دانسته و اموالشان را نیز مباح شمردهاند. خونهاى زیادى به این بهانه ریخته شده، زنان بسیاری بی شوهر شده‌اند، کودکان بی‌شماری یتیم شده‌اند، اموال زیادى به غارت رفته و این روند همچنان ادامه دارد ...
*توسل یعنی چه
«توسّل» در لغت به معناى انتخاب وسیله، و وسیله به معناى چیزى است که انسان را متقرّب به دیگرى کند.
لسان العرب که از کتب معروف لغت است، مىنویسد: «وصَّلَ إلى الله وسیلةً إذا عَمِل عملا تقرّب به إلیه والوسیلة ما یتقرّب به إلى الغیر»؛ توسّل جستن به سوى خدا و انتخاب وسیله این است که انسان عملى انجام دهد که او را به خدا نزدیک کند و وسیله به معناى چیزى است که انسان به کمک آن به چیز دیگرى نزدیک مىشود.
در قرآن مجید واژه وسیله به کار رفته است. آیه 35 سوره مائده مىفرماید: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ وَجاهِدُوا فِی سَبِیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ».
مخاطب در این آیه همه افراد با ایمانند. در اینجا سه دستور داده شده است:
اوّل دستور به تقوا
دوّم دستور به انتخاب وسیله، وسیلهاى که ما را به خدا نزدیک کند.
و سوّم دستور به جهاد در راه خدا.
نتیجه مجموع این صفات، (تقوا و توسّل و جهاد) همان چیزى است که در آخر آیه آمده است: «لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛ این باعث رستگارى شماست.
*اشتباه بزرگ وهابیت
اشتباه بزرگ وهّابیان این است که تصوّر مىکنند مفهوم توسّل به اولیاء الله این است که آن‌ها را مستقلاً برطرف کننده زیانها و مشکلات (به طور مستقل) می‌دانیم. تصوّر مىکنند آن‌ها را مستقلّا سرچشمه قضاى حاجات و دفع کربات مىدانیم، در حالى که معناى توسّل این نیست.
آیاتى که وهّابیان به آن توسّل جستهاند، آیاتى است که درباره عبادت است، در حالى که هیچ کس عبادت اولیاء الله نمىکند و هر کس چنین بکند از جهالتش است.
ما وقتى به پیغمبر اکرم(ص) متوسّل مىشویم، آیا عبادت پیغمبر مىکنیم؟ آیا ما پیغمبر را مستقل در تأثیر مىدانیم؟ توسّلى که قرآن مجید به آن دعوت کرده این است که به آن وسیله به خدا نزدیک شویم. یعنى اینها در پیشگاه خدا شفاعت مىکنند.
در اینجا مناسب است گفتار یکی از علمای اهل سنت در این باره را نقل کنیم:
«بن علوى» در کتاب معروف خود «مفاهیم یجب أن تصحّح» آورده است: بسیارى از مردم در فهم حقیقت توسّل گرفتار خطا شده‌اند و به همین جهت ما مفهوم صحیح توسّل را به نظر خود بیان مىکنیم و قبل از بیان این مطلب باید چند نکته را یادآور شویم:
1- توسّل یکى از طرق دعاست و در واقع بابى از ابواب توجّه به خداوند سبحان است، پس مقصد و مقصود اصلى و حقیقى، خداوند سبحان است و شخصى که به او توسّل مىجویى، واسطه و وسیله تقرّب به خداست و اگر کسى غیر از این اعتقاد داشته باشد، مشرک است.
2- کسى که به وسیله شخصى به خدا متوسّل مىشود، به خاطر محبّتى است که به او داشته و اعتقادى که در مورد او دارد و معتقد است که خداوند سبحان او را دوست دارد و اگر فرضاً خلاف این مطلب ظاهر شود، کاملاً از او دورى مىکند و با او مخالفت خواهد کرد. آرى! معیار این است که خدا او را دوست دارد.
3- اگر شخصى که توسّل مىجوید معتقد باشد که «متوسَّلٌ به» یعنى آن شخص واسطه سود و زیان، به صورت استقلالى و بنفسه مثل خدا هست، این شخص مشرک است.
4- توسّل یک امر واجب و ضرورى نیست و راه منحصر اجابت دعا، توسّل نیست. مهم دعاست و به درگاه خدا رفتن، به هر صورت که باشد. همان‌گونه که خداوند فرموده: «وَإِذا سَأَلَکَ عِبادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ».
بن علوى مالکى بعد از بیان این مقدّمه به سراغ نظرات علما و فقها و متکلّمین اهل سنّت در مسأله توسّل مىرود و مىگوید: هیچ اختلافى بین مسلمین در مشروعیّت توسّل إلى الله بالأعمال الصّالحة نیست، یعنى انسان به وسیله اعمال صالح تقرّب إلى الله بجوید. این مورد اختلاف نیست، مثلاً کسى که روزه بگیرد، نماز بخواند قرائت قرآن کند، در راه خدا صدقه دهد، به وسیله این اعمال توسّل الى الله جسته و تقرّب الى الله را پیدا مىکند. این از مسلّمات است که بحثى در آن نیست.
این نوع توسّل را حتّى سلفىها پذیرفتهاند، از جمله ابنتیمیّه در کتابهاى مختلفش به خصوص در رساله القاعدة الجلیلة فى التوسّل و الوسیلة پذیرفته است.
ابنتیمیّه به جواز این گونه توسّل، یعنى توسّل به اعمال صالحه تصریح کرده است، پس محل اختلاف کجاست؟ محل اختلاف در مسأله توسّل به غیر اعمال صالحه است، مانند توسّل به ذوات اولیاء الله به این گونه که بگوید: «اللهم إنّى اتوسّل إلیک بنبیک محمّد»؛ خدایا من متوسّل مىشوم و تقرّب مىجویم به وسیله پیغمبرت محمد(ص)؛ بعد اضافه مىکند و مىگوید: اختلاف در این معنا و انکار وهّابیون نسبت به توسّل به اولیاء الله در واقع یک نوع اختلاف شکلى و لفظى است و جوهرى نیست و به تعبیر دیگر نزاع لفظى است.
زیرا توسّل به اولیاء الله در واقع به توسّل انسان به عمل آن‌ها بر مىگردد که جایز است، بنابراین اگر مخالفین هم با دیده انصاف و با بصیرت بنگرند، مطلب براى آن‌ها واضح خواهد شد و اشکال منحلّ مىشود و فتنه خاموش مىشود و نوبتى به متّهم ساختن مسلمین به شرک و ضلالت نمىرسد.
سپس در توضیح این سخن مىگوید: کسى که به یکى از اولیاء الله متوسّل مىشود، به خاطر این است که او را دوست دارد. چرا او را دوست دارد؟ براى اینکه معتقد است او شخص صالحى است و یا این که آن شخص خدا را دوست مىدارد، یا اینکه خدا او را دوست مىدارد، یا انسان آن وسیله را دوست مىدارد. هنگامى که همه اینها را مىشکافیم، مىبینیم سر از عمل در مىآورد، یعنى در واقع توسّل به اعمال صالحه در پیشگاه خداست، همان چیزى که مورد اتّفاق همه مسلمین است. (مفاهیم یجب ان تصحح ص 116)
*تذکّر لازم
ما در میان دو گروه افراطى و تفریطى قرار داریم. از یک سو کسانى که در مسأله توسّل مقصّرند، اشکال تراشى مىکنند و توسّلى را که قرآن و روایات اجازه داده مجاز نمىشمرند و گمان مىکنند توسل، شرک است، در حالى که در خطا و اشتباهند. توسّل به اولیاء الله به خاطر اطاعت، عبادات، اعمال و قربشان در درگاه خدا، تأکیدى است بر مسأله توحید و همه چیز را از خدا خواستن.
گروه دوّم، گروه افراطى هستند، آنهایى که به وسیله توسّل راه غلوّ را پیش مىگیرند. تعبیراتى مىکنند که با توحید افعالى سازگار نیست، یا تعبیراتى دارند که با توحید در عبادت نمىسازد. در حالى که «لا مؤثّر فى الوجود إلّا الله» مؤثّر واقعى در جهان هستى خداست و هر که هر چه دارد از اوست.
بنابراین ما همان‌گونه که باید منکران توسّل صحیح را ارشاد کنیم و از خطاها باز داریم، گروه غلات و افراطىگران را نیز باید ارشاد کرده و به راه صحیح باز گردانیم. از این رو، به همه مردم توصیه می‌کنیم در این موارد به علمای آگاه مراجعه کنند.
