به گزارش سراج24، ازدواج یکی از رویدادهای مهم زندگی است و از نظر اجتماعی به عنوان پیوندی با ثبات و هدفمند میان زن و مرد شناخته میشود. هرچند ازدواج به عنوان یک عمل ارادی تابع خواست، تمایلات و دیدگاه های فردی است اما زندگی اجتماعی انسان و روابط پیچیدة او با پیرامونش، ازدواج را در ارتباطی متقابل با متغیرهای فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی و حتی سیاسی قرار میدهد.
ازدواج علاوه بر پاسخگویی به نیازهای جنسی و عاطفی فرد، نیازهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی او را نیز تنظیم مینماید و به عنوان هنجاری پذیرفته شده در همه کشورهای دنیا به حساب میآید. زمان و میزان احساس نیاز به همدم و ازدواج در بین افراد، متفاوت و از شدت و ضعف های نامساوی برخوردار است. برخی از افراد در سنین نوجوانی این نیاز را احساس نموده و مبادرت به ازدواج میکنند برخی دیگر در سنین جوانی و تعدادی نیز پس از سپری کردن دوران جوانی مبادرت به ازدواج میکنند؛ البته باید اشاره نمود که در جوامع سنتی، قبل از اینکه هر یک از این نیازها خودنمایی کند والدین یا اطرافیان برای فرزندان خود همسر انتخاب می کنند.
اگر به تعویق افتادن سن ازدواج، به افزایش سرمایههای انسانی فرد منجر گردد و فرد با دیدی بازتر و اندیشمندانهتر همسر خود را انتخاب نماید میتوان گفت که این تأخیر نقش مثبتی در زندگی فرد خواهد داشت. ولی در بسیاری از مواقع افزایش بیش از حد سن ازدواج باعث سرخوردگیهای عاطفی و روانی در فرد میشود که حتی افزایش توانمندیهای فرد هم نمیتواند این سرخوردگیها را درمان نماید. به طور کلی میتوان گفت که ازدواج میباید در سن مناسب انجام شود، نه آنقدر زود که صرفاً مبتنی بر غرایز جنسی یا اجبارهای اقتصادی باشد و نه آن قدر دیر که منجر به بروز اختلالات روانی- اجتماعی یا حتی آسیبهای اجتماعی گردد.
ضرورت
ازدواج به عنوان مقولهای اجتماعی به رغم ثبات زیادی که همواره بر نفس آن حاکم بوده، بسیار تحت تأثیر شرایط جامعة جدید قرار گرفته است. هر چند تحولات در ازدواج جوانان امری ضروری و اجتنابناپذیر است، اما آنچه ازدواج در روزگار ما را از گذشته متفاوت ساخته، گستردگی دامنة تحولات در ازدواج است که اثر دگرگونی در بنیان ها و ساختارهای اجتماعی امروز، اتفاق افتاده است. تردیدی وجود ندارد که ساختارهای اجتماعی جدید، شرایط و ضرورت های جدید را برای ازدواج رقم زده و موجب بروز تمایزات آشکاری میان شیوهها و ساختارهای ازدواج در جامعه سنتی و جدید شده است. مهم ترین پیامد تحولات یاد شده تأخیر در سن ازدواج جوانان - دختر و پسر- و همچنین وقوع ازدواج های ناموفقی است که نهایتاً به طلاق و جدایی میانجامد. با تعویق در وقوع ازدواج، یکی از نیازهای فطری نسل جوان بیپاسخ میماند و تبعات ناخوشایند فردی و اجتماعی بسیاری را به دنبال میآورد. پیدایش یأس و ناامیدی و بالاخره افسردگی، بروز خلاء عاطفی و احساس تنهایی و همچنین گسترش فساد و فحشا از جمله تبعات نامطلوب تعویق در وقوع ازدواج است که در حال حاضر به یک هشدار جدی اجتماعی تبدیل شده است. به نظر میرسد پیش از آن که این هشدار به بحرانی غیر قابل حل تبدیل شود، میباید برای حل و رفع آن دست به برنامهریزی بزنیم.
اهمیت و فواید ازدواج
ازدواج، موجب مسئولیت پذیری انسان نسبت به خود و دیگران است و نقش اساسی در سالمسازی فرد و اجتماع دارد. ریشة بسیاری از مفاسد و ناهنجاریهای اخلاقی بی همسری و نادیده گرفتن این سنت الهی است.
نابسامانیهای اجتماعی و آمارهای تکان دهندة بسیاری از جرایم و جنایات در جوامع غربی از تزلزل بنیاد خانواده و ترک ازدواج نشأت میگیرد.
جامعهای که دختران و پسران و زنان و مردان آن در آرامش و امنیت و سلامت کامل زندگی میکنند و نیازهای روحی، فکری و جنسی، آنان را نمیآزارد، تمامی انرژی و استعدادهایشان مصروف کار مفید و پیشرفت میگردد. به عبارت روشنتر، در جامعهای که دختران و پسران نیازمند به ازدواج، در سلامت کامل و به خوبی و سهولت بتوانند همسر خود را بیابند و در کنار او آرام بگیرند، بسیاری از بزهکاریها از بین میرود، فحشا و انحرافات اخلاقی و جنسی کاهش مییابد و شرابخواری و هرزگی و قمار و استفاده از مواد مخدر و مانند آن، اینها کم می-شود.
خلاصه میتوان گفت:
1. ازدواج باعث میشود نیاز به عشق و محبت و احترام و امنیت در زوجین ارضاء شود.
2. با ازدواج میتوان به امنیت مالی بیشتری رسید.
3. ازدواج سلامت جسمانی فرد را افزایش میدهد. در این زمینه آمارها نشان میدهد که افسردگی، اعتیاد، سرطان، سکته و خودکشی در افراد مجرد بیشتر است.
4. ازدواج موجب افزایش ارتباطات اجتماعی میشود، زیرا افراد متأهل راحتتر در تفریحات و مجامع خانوادگی و دوستانه حضور مییابند.
5. ازدواج باعث میشود که فرد از یک سری حقوق قانونی و اجتماعی که به علت تجرد محروم مانده است برخوردار گردد.
6. ازدواج باعث میشود که نیازهای فیزیولوژیک به ویژه جنسی در کانال صحیح خود تأمین شود.
البته فواید ازدواج تنها فردی نیست بلکه جامعه نیز از سه جهت کلی علاقمند به تشکیل کانون خانواده است و از این سه جهت سود فراوان عاید تمام افراد جامعه میشود:
1. ایجاد زندگی مشترک برای زن و مرد که سبب افزایش بازدهی و تأثیر فعالیت های اجتماعی آنان می شود.
2. تأمین زمینه مناسب برای ارضای غریزة جنسی و پیشگیری از فعالیت های متنوع عشقی.
3. تأمین کانون امنیت و آرامش خانواده برای تربیت فرزندان.
ازدواج سنت پیامبر اسلام(ص):
از آنجایی که ازدواج سرآغاز خیلی از خوبیها است و عزوبت منشا خیلی از بدیها است از این رو از نگاه رسول گرامی اسلام(ص) ازدواج جایگاه مهم و خطیری داشته و جزو سنت ایشان تلقی میگردد.
چنانکه رسول خدا(ص) در این زمینه میفرماید: «النکاح سنتی، فمن لم یعمل بسنتی فلیس منی» «ازدواج سنت من است هر که به سنت من رفتار نکند از من نیست. » باز ایشان فرموده اند: «النکاح سنتی فمن احب فطرتی فلیستن بسنتی»، «ازدواج سنت من است هر که آیین مرا دوست دارد، باید به سنت من عمل کند.»
در فرهنگ دینی و اجتماعی ما تأکید اساسی اولاً بر ضرورت و لزوم ازدواج پسران و دختران جوان است و ثانیاً ارتباط نزدیک با جنس مخالف فقط در صورت ازدواج مجاز شمرده می شود.
دین مقدس اسلام بیشترین سفارش را در مورد ازدواج به عمل آورده. به گونهای که تکمیل دین را منوط به ازدواج نموده است. رسول اکرم(ص) فرمودند: هر کس ازدواج کند نصف دینش را حفظ کرده است. پس باید که در نیمة دیگر شرط تقوا رعایت کند.
ازدواج علاوه بر پاسخگویی به نیازهای جنسی و عاطفی فرد، نیازهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی او را نیز تنظیم مینماید و به عنوان هنجاری پذیرفته شده در همه کشورهای دنیا به حساب میآید. زمان و میزان احساس نیاز به همدم و ازدواج در بین افراد، متفاوت و از شدت و ضعف های نامساوی برخوردار است. برخی از افراد در سنین نوجوانی این نیاز را احساس نموده و مبادرت به ازدواج میکنند برخی دیگر در سنین جوانی و تعدادی نیز پس از سپری کردن دوران جوانی مبادرت به ازدواج میکنند؛ البته باید اشاره نمود که در جوامع سنتی، قبل از اینکه هر یک از این نیازها خودنمایی کند والدین یا اطرافیان برای فرزندان خود همسر انتخاب می کنند.
اگر به تعویق افتادن سن ازدواج، به افزایش سرمایههای انسانی فرد منجر گردد و فرد با دیدی بازتر و اندیشمندانهتر همسر خود را انتخاب نماید میتوان گفت که این تأخیر نقش مثبتی در زندگی فرد خواهد داشت. ولی در بسیاری از مواقع افزایش بیش از حد سن ازدواج باعث سرخوردگیهای عاطفی و روانی در فرد میشود که حتی افزایش توانمندیهای فرد هم نمیتواند این سرخوردگیها را درمان نماید. به طور کلی میتوان گفت که ازدواج میباید در سن مناسب انجام شود، نه آنقدر زود که صرفاً مبتنی بر غرایز جنسی یا اجبارهای اقتصادی باشد و نه آن قدر دیر که منجر به بروز اختلالات روانی- اجتماعی یا حتی آسیبهای اجتماعی گردد.
ضرورت
ازدواج به عنوان مقولهای اجتماعی به رغم ثبات زیادی که همواره بر نفس آن حاکم بوده، بسیار تحت تأثیر شرایط جامعة جدید قرار گرفته است. هر چند تحولات در ازدواج جوانان امری ضروری و اجتنابناپذیر است، اما آنچه ازدواج در روزگار ما را از گذشته متفاوت ساخته، گستردگی دامنة تحولات در ازدواج است که اثر دگرگونی در بنیان ها و ساختارهای اجتماعی امروز، اتفاق افتاده است. تردیدی وجود ندارد که ساختارهای اجتماعی جدید، شرایط و ضرورت های جدید را برای ازدواج رقم زده و موجب بروز تمایزات آشکاری میان شیوهها و ساختارهای ازدواج در جامعه سنتی و جدید شده است. مهم ترین پیامد تحولات یاد شده تأخیر در سن ازدواج جوانان - دختر و پسر- و همچنین وقوع ازدواج های ناموفقی است که نهایتاً به طلاق و جدایی میانجامد. با تعویق در وقوع ازدواج، یکی از نیازهای فطری نسل جوان بیپاسخ میماند و تبعات ناخوشایند فردی و اجتماعی بسیاری را به دنبال میآورد. پیدایش یأس و ناامیدی و بالاخره افسردگی، بروز خلاء عاطفی و احساس تنهایی و همچنین گسترش فساد و فحشا از جمله تبعات نامطلوب تعویق در وقوع ازدواج است که در حال حاضر به یک هشدار جدی اجتماعی تبدیل شده است. به نظر میرسد پیش از آن که این هشدار به بحرانی غیر قابل حل تبدیل شود، میباید برای حل و رفع آن دست به برنامهریزی بزنیم.
اهمیت و فواید ازدواج
ازدواج، موجب مسئولیت پذیری انسان نسبت به خود و دیگران است و نقش اساسی در سالمسازی فرد و اجتماع دارد. ریشة بسیاری از مفاسد و ناهنجاریهای اخلاقی بی همسری و نادیده گرفتن این سنت الهی است.
نابسامانیهای اجتماعی و آمارهای تکان دهندة بسیاری از جرایم و جنایات در جوامع غربی از تزلزل بنیاد خانواده و ترک ازدواج نشأت میگیرد.
جامعهای که دختران و پسران و زنان و مردان آن در آرامش و امنیت و سلامت کامل زندگی میکنند و نیازهای روحی، فکری و جنسی، آنان را نمیآزارد، تمامی انرژی و استعدادهایشان مصروف کار مفید و پیشرفت میگردد. به عبارت روشنتر، در جامعهای که دختران و پسران نیازمند به ازدواج، در سلامت کامل و به خوبی و سهولت بتوانند همسر خود را بیابند و در کنار او آرام بگیرند، بسیاری از بزهکاریها از بین میرود، فحشا و انحرافات اخلاقی و جنسی کاهش مییابد و شرابخواری و هرزگی و قمار و استفاده از مواد مخدر و مانند آن، اینها کم می-شود.
خلاصه میتوان گفت:
1. ازدواج باعث میشود نیاز به عشق و محبت و احترام و امنیت در زوجین ارضاء شود.
2. با ازدواج میتوان به امنیت مالی بیشتری رسید.
3. ازدواج سلامت جسمانی فرد را افزایش میدهد. در این زمینه آمارها نشان میدهد که افسردگی، اعتیاد، سرطان، سکته و خودکشی در افراد مجرد بیشتر است.
4. ازدواج موجب افزایش ارتباطات اجتماعی میشود، زیرا افراد متأهل راحتتر در تفریحات و مجامع خانوادگی و دوستانه حضور مییابند.
5. ازدواج باعث میشود که فرد از یک سری حقوق قانونی و اجتماعی که به علت تجرد محروم مانده است برخوردار گردد.
6. ازدواج باعث میشود که نیازهای فیزیولوژیک به ویژه جنسی در کانال صحیح خود تأمین شود.
البته فواید ازدواج تنها فردی نیست بلکه جامعه نیز از سه جهت کلی علاقمند به تشکیل کانون خانواده است و از این سه جهت سود فراوان عاید تمام افراد جامعه میشود:
1. ایجاد زندگی مشترک برای زن و مرد که سبب افزایش بازدهی و تأثیر فعالیت های اجتماعی آنان می شود.
2. تأمین زمینه مناسب برای ارضای غریزة جنسی و پیشگیری از فعالیت های متنوع عشقی.
3. تأمین کانون امنیت و آرامش خانواده برای تربیت فرزندان.
ازدواج سنت پیامبر اسلام(ص):
از آنجایی که ازدواج سرآغاز خیلی از خوبیها است و عزوبت منشا خیلی از بدیها است از این رو از نگاه رسول گرامی اسلام(ص) ازدواج جایگاه مهم و خطیری داشته و جزو سنت ایشان تلقی میگردد.
چنانکه رسول خدا(ص) در این زمینه میفرماید: «النکاح سنتی، فمن لم یعمل بسنتی فلیس منی» «ازدواج سنت من است هر که به سنت من رفتار نکند از من نیست. » باز ایشان فرموده اند: «النکاح سنتی فمن احب فطرتی فلیستن بسنتی»، «ازدواج سنت من است هر که آیین مرا دوست دارد، باید به سنت من عمل کند.»
در فرهنگ دینی و اجتماعی ما تأکید اساسی اولاً بر ضرورت و لزوم ازدواج پسران و دختران جوان است و ثانیاً ارتباط نزدیک با جنس مخالف فقط در صورت ازدواج مجاز شمرده می شود.
دین مقدس اسلام بیشترین سفارش را در مورد ازدواج به عمل آورده. به گونهای که تکمیل دین را منوط به ازدواج نموده است. رسول اکرم(ص) فرمودند: هر کس ازدواج کند نصف دینش را حفظ کرده است. پس باید که در نیمة دیگر شرط تقوا رعایت کند.
احمد تویسرکانی، معاون قوه قضائیه و رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از هماهنگی با دفاتر ثبت طلاق در کشور برای خودداری از ثبت واقعه طلاق در روز دوشنبه 15 مهرماه که مصادف با سالروز ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س)، خبر داد.
رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور گفت: این اقدام در راستای کمک به تثبیت و تحکیم بنیاد خانواده و با دعوت زوجین متقاضی طلاق به صلح انجام خواهد شد.