محله آپادانا ، جایی که نیازمند توجه بیشتر مجموعه شهری است

به گزارش سراج24؛ چندی پیش سرمقاله ای در روزنامه هم میهن ( در یکی از نشریات کثیرالانتشار ) در خصوص نارضایتی اهالی این خطه از منطقه 5 تهران به چاپ رسید؛ مقاله ای که حاوی دغدغه ها و نقطه نظرات بخشی از اهالی این محله از تهران بود . شفاف سازی و پاسخ به شبهات مطرح شده در این سرمقاله، ما رو بر آن داشت تا در این نوشتار سعی در روشنگری و بیان مشکلات و مصائب واقعی این محله بنمایم . آنچه می خوانید یک تکذیبیه نیست و صرفا به جهت رد یا تایید آنچه گفته شد نوشته نشده است . بلکه وارسی موشکافانه و دقیقی برای بیان سرمنشا مسائلی است که ساکنین آپادانا با آن درگیر هستند .

تصویر مطلب روزنامه هم میهن

تولد مشکلات آپادانا
آپادانا یک مجتمع مسکونی با 2901 واحد مسکونی و جمعیتی بالغ بر 12000 نفر در جنوب غربی منطقه 5 تهران واقع شده است . پیش از انقلاب بانک رهنی با همکاری یک شرکت فرانسوی اقدام به پیش فروش واحد های مسکونی و ساخت این شهرک نمود . نقشه های باقی مانده از طراحی های اولیه نشان می دهد که این مجتمع مسکونی قرار بود دارای امکانات ویژه و منحصر به فردی باشد ؛ امکانات رفاهی از قبیل زمین چمن مصنوعی ، استخر روباز ، مجتمع تفریحی ، آموزشی ، مسجد ، درمانگاه ، پارکینگ و ... که متاسفانه بعد از انقلاب به علت تغییر سیاست های حاکم بر بانک مسکن ( بانک رهنی سابق ) بیشتر این امکانات حذف و یا نیمه کاره رها شد ؛ که باعث پیدایش مشکلاتی گردید که بیش از 50 سال گریبان آپادانا را گرفته است . نبود سرانه های کافی ورزشی ، فرهنگی ، آموزشی ، درمانی ، مذهبی و تفریحی از یک سو ، و حذف پارکینگ واحد های مسکونی جهت افزایش تعداد واحد ها از سوی دیگر سبدی از مشکلات و معضلات را برای آپادانا به ارمغان آورده است .

شهرک یا محله 
با بزرگتر شدن شهر تهران و ساخت و ساز های پیرامونی حریم شهر ، کم کم مجتمع مسکونی آپادانا وارد بافت شهر تهران شد و از همه طرف احاطه گردید . امری که به ناچار برای تمامی مراکز حاشیه ای پایتخت رخ داده است . ساخت و ساز ها باعث شد تا آپادانا از شمال به بزگراه شیخ فضل الله ، از شرق و جنوب با شهرک نظامی شهید فکوری و از غرب با شهرک اکباتان محصور گردد ؛ حصاری ناخواسته که زمینه ساز بروز مشکلاتی جدیدی برای این اهالی گردید . طبق قانون حاکم بر شهرداری ها ؛ شهرداری از ارائه خدمات به شهرک های محصور منع شده است و قانون ، لزوم خدمات دهی را رفع حصار و ایجاد گذرگاه های عمومی عنوان کرده است .

بخش بزرگی از اهالی آپادانا را ساکنین بازنشسته و کارمند تشکیل می دهند ؛ که از ابتدای دریافت سند های مسکونی، قبوض عوارض نوسازی و پسماند شهرداری را پرداخت نموده اند . از طرفی پرداخت هزینه های سرشار اداره محله نظیر ، جمع آوری پسماند ، خدمات شهری ، نگهداشت درختان ، آسفالت معابر ، توسعه سرانه ورزشی و ... از عهده اهالی محل به دور است . این موضوع باعث شده تا درخواست اهالی به جهت ورود شهرداری به مسائل با در نظر گرفتن کاهش هزینه شارژ ماهانه مجتمع مسکونی و افزایش سرانه های ورزشی و خدماتی رفته رفته بیش تر شود . امری که منتخبین مردم در نهاد شورایاری را بار ها بر آن داشته است تا ضمن تحریر نامه هایی از شورای شهر و شهرداری درخواست حذف عنوان شهرک از محله آپادانا را داشته باشند تا دریچه ای برای خدمات رسانی به آپادانا باز گردد . موضوعی که مورد مناقشه و عدم تایید بخشی از ساکنین آپاداناست.

مجموع مسائل عنوان شده اهالی آپادانا را در یک دو راهی سرنوشت ساز قرار داده است ؛ اگر با حذف عنوان شهرک موافقت نمایند با ورود شهرداری هزینه های نگهداشت کاهش یافته و لاجرم شارژ ماهانه خانوار ها نیز کاسته می شود ؛ ولی اگر عنوان شهرک را یدک بکشند مالکیت معابر و گذرگاه ها را حفظ کرده اند .

سرای محله و زمین چمن مصنوعی 
طبق اسناد بر جای مانده در سال 1388 با انجام همه پرسی و رای گیری در فاز های ششگانه آپادانا درخواستی با امضای اعضای هیئت مدیره مرکزی ، مسجد و شورایاری وقت تنظیم گردید که از شهرداری می خواست تا به جهت افزایش خدمات دهی به آپادانا نسبت به احداث سرای محله و زمین چمن مصنوعی اقدامات لازم را انجام دهد . نتیجه این درخواست ساخت یک بنای سرای محله با سازه ال.اس.اف و یک زمین چمن مصنوعی در بوستان محله آپادانا بود . شایان ذکر است سرای محله مذکور تنها نهاد آموزشی و فرهنگی موجود در محله بوده و آپادانا فاقد هر نهاد فرهنگی و آموزشی دیگر می باشد . به طوری که تنها کلاس آموزشی کودکان موجود در شهرک در سرای محله فعال است .

در دیگر سوی اسناد ارائه شده توسط پیمانکار زمین چمن نشان می دهد که تعداد 12 سانس رایگان در هفته در اختیار نوجوانان، جوانان ، کهنسالان و دیگر ساکنین محله قرار می گیرد . امری که به نوبه خود شایان تقدیر است .

نا رضایتی اصلی برخی از اهالی از سرای محله بیشتر متوجه کمبود فضای پارکینگ در آپاداناست ؛ که قبلاً به ریشه این معضل پرداخته شد . 

مسجد محله 
موضوع دیگری که در سرمقاله هم میهن به آن پرداخته شده بود ( باید به آن پرداخته شود ) بحث ساخت و ساز در محوطه مسجد محله آپاداناست . چند نکته در این خصوص باید در نظر گرفت نخست اینکه محله آپادانا تنها دارای یک مسجد می باشد؛ دوم اینکه مسجد مذکور فاقد هرگونه فضای تجاری و فرهنگی است . در اصل به علت تغییر سیاست های حاکم بر بانک مسکن در هنگام ساخت ، مسجد آپادانا تنها دارای شبستان و حیاط می باشد . 

ساخت سالن آمفی تئاتر با کاربری های متنوع برای اقشار مختلف مردم و ایجاد کانون فرهنگی و هنری و کتابخانه مدت ها در دستور کار هیئت امنا مسجد مذکور بود تا سرانجام پس از دریافت مجوز های مربوطه از نهاد های ذی صلاح اقدامات ساخت آن آغاز شده است . بدیهی است با توجه به اینکه سرمایه لازم برای ساخت و ساز با کمک های مردمی تامین می شود و این مسجد از هرگونه کمک های سازمانی و ارگانی محروم بوده ؛ امر ساخت و ساز با کندی پیش می رود ؛ که همین طولانی شدن زمان ساخت و ساز موجبات نارضایتی برخی را فراهم کرده است . 

ورود شورای شهر به حل مشکل در آپادانا
اولین حضور اعضای شورای شهر به مسائل آپادانا مربوط هست به حضور آقایان مسجد جامعی ، رسولی و میلانی در سال 1399 که با حضور در محله و استماع صحبت های اهالی نسبت به مرتفع کردن بخشی از معضلات گام هایی برداشتند . پس از آن در دوره های بعد هم حضور آقایان نادعلی و عباسی و خانم معدنی پور هم تا حدودی توانست شهرداری را در خدمات رسانی به آپادانا مجاب نماید . به طوری که پس از آن ، اقدامات مثبتی نظیر سنگفرش بوستان محله ، نصب مبلمان شهری ، بهسازی زمین بازی کودکان و نصب روشنایی از سوی شهرداری منطقه 5 انجام گردید که شایسته تقدیر است .

یک بام و دو هوا
موضوع دیگری که به نقل قول از طرف اهالی در سرمقاله هم میهن به چاپ رسیده بود ( مطرح شده است ) استفاده سرای محله، مسجد و بسیج از آب و برق مشاع عنوان شده است ؛ که این موضوع با اسناد ارائه شده کاملا رد می شود ، جوری که کنتور های هر سه نهاد موجود بوده و اهالی می توانند ضمن مراجعه نسبت به مشاهده و بررسی آن اطمینان خاطر لازم را کسب نمایند .

استخر یا گود رها شده 
همان طور که پیش تر هم اشاره شد در نقشه های اولیه باقی مانده از بانک رهنی؛ محله آپادانا دارای یک استخر سرباز جهت استفاده ساکنین بوده است . استخری که تا سال 1378 هم فعال و قابل استفاده برای آقایان بود ؛ ولی با توجه به ترک خوردن بستر استخر و هدر رفت آب تعطیل گردید . پس از گذشت غریب به 30 سال از تعطیلی استخر ، اکنون جسم بی جان آن به یک گود رها شده تبدیل شده است که علاوه بر جمع شدن زباله و ماندگی آب باران و برف که سبب ایجاد بیماری و تولید جلبک و انواع قارچ می شود ؛ احتمال سقوط کودکان و والدین هم به داخل آن زیاد هست . 

از آنجایی که طبق بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها ، شهرداری موظف است پس از کسب نظر مامور فنی، معابر خطرناک و ناایمن را شناسایی و اخطارهای لازم را به مالکان یا ذینفعان بدهند و در صورت عدم اقدام مالک، با اختیار خود نسبت به رفع خطر و ایمن سازی مطابق نظر مامور فنی اقدام کنند. طرحی از سوی هیئت امنا محله مطرح شده که ضمن پر سازی گود رها شده توسط شهرداری موجبات رفع خطر و ایجاد بستر امن برای عابران و ساکنین محله فراهم شود .

حل ریشه مشکل 
از جمیع موضوعات مطرح شده می توان اینگونه استنباط کرد که اکثر مشکلات پیش آمده برای آپادانا به نبود زیرساخت قانونی برای شرایط مشابه در شهر تهران است . نقص قانون در خصوص شهرک ها و مجتمع های مسکونی که قبلا خارج از بافت شهر ها بودند و اکنون در دل شهر جای گرفتند . 

بررسی ها نشان می دهد که طبق قانون تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا و شهرک و نحوه تعیین آنها ، مصوب 14 دی ماه 1384 مجلس شورای اسلامی در هر محدوده و یا حریمی که شهرداری عوارض ساختمانی و غیره را دریافت می نماید، موظف به ارائه کلیه خدمات شهری می باشد. همچنین طبق این قانون شهرک هایی که قبل سال 1355 دارای طرح و صورت مجلس تفکیکی بوده اند و تا زمان تصویب این قانون پروانه شهرک نداشته باشند می بایست تحت کنترل و نظارت شهرداری قرار گیرند.

حال با تشریح جامع شرایط و مسائل برخی سوالات برای اهالی و شهروندان این شهرک و مجتمع های مشابه آپادانا مطرح است؛ حدود اختیارات شهرداری کجاست ؟ آیا وجود پرداخت های عوارض نوسازی و پسماند برای خدمات رسانی به محلات کافی نیست ؟ چه چیزی باعث شده وجود گذرگاه های عمومی شرط خدمات رسانی شهرداری باشد؟ تکلیف مجتمع های مسکونی و شهرک های مشابه آپادانا چیست؟ تا کی باید قربانی کشمکش های بین خدمات رسانی و واگذاری زمین قرار گیرند ؟

این سوالات و مجموع سولات دیگر از نهاد شورای اسلامی شهر و شهرداری تهران مطرح بوده و مکررا ً درخواست اهالی این مناطق از قانون گذاران و مجریان امور ، ورود به جهت حل و فصل این  معضلات نه به صورت موقت بلکه به صورت دائمی و پایدار خواهد بود .