
به گزارش سراج24؛ صحرای سینا به کانون تقابل دو دیدگاه راهبردی تبدیل شده است. از یک سو، قاهره پس از جنگ غزه، تقویت حضور نظامی در این منطقه را ضرورتی حیاتی برای مقابله با تهدیدات امنیتی و قاچاق میداند. از سوی دیگر، اسرائیل این اقدام را نقض آشکار پیمان صلح کمپدیوید و تهدیدی برای موازنه قدرت منطقهای قلمداد میکند.این تنشها در حالی تشدید شده که پیامدهای جنگ دریای سرخ و کاهش کشتیرانی در کانال سوئز، فشار اقتصادی بر مصر را دوچندان کرده است. با وجود آنکه آمریکا با برگزاری رزمایش مشترک «ستاره درخشان» تلاش میکند بر تداوم همپیمانی خود با مصر تأکید کند، اسرائیل بیاعتنا به این پیامها، همچنان بر موضع خود مبنی بر مخالفت با استقرار نظامی مصر در سینا و لزوم پایبندی به توافقات کمپدیوید اصرار میورزد.
پراکندگی استقرار ارتش مصر در سینا
در سایه گزارشهای نشریه آمریکایی «آکسیوس»، درخواست نتانیاهو از واشنگتن برای فشار بر قاهره، پرده از تنشهای فزاینده میان دو طرف برداشت. به گزارش این نشریه، نخستوزیر اسرائیل در دیدار با وزیر خارجه آمریکا، فهرستی از تحرکات نظامی مصر در سینا را ارائه کرده و آن را نقض آشکار مفاد پیمان صلح کمپدیوید خوانده است.در واکنش به این اقدام، قاهره با صدور بیانیهای رسمی، استقرار نیروهای خود در سینا را تأیید کرد. این بیانیه تأکید میکند که هدف از این اقدام، تأمین امنیت مرزها و حاصل هماهنگی کامل با طرف اسرائیلی بوده است.با این حال، تلآویو با رد این ادعا، معتقد است که میزان استقرار نیروهای مصری در سینا بسیار فراتر از حجم توافقشده در تفاهمنامههای دوجانبه است.
تقسیمبندی مناطق شبهجزیره سینا
براساس پیوست امنیتی پیمان صلح کمپدیوید، شبهجزیره سینا به سه منطقه تقسیم شده است: منطقه A در نزدیکی کانال سوئز با محدودیت استقرار یک لشکر، منطقه B با اجازه حضور مرزبانان و سلاحهای سبک، و منطقه C به عنوان یک منطقه حائل و غیرنظامی که تنها نیروهای پلیس با سلاحهای انفرادی حق حضور دارند.در تحولی جدید، مصر از اوایل سال ۲۰۲۴ سطح آمادگی و تجهیزات خود را در مناطق رفح، شیخ زوید و شمال شرقی سینا افزایش داده است. قاهره میگوید این اقدامات با هدف بستن مسیرهای قاچاق، مبارزه با تروریسم و جلوگیری از ورود پناهجویان فلسطینی از نوار غزه به سینا صورت گرفته است.با این حال، گزارشها حاکی از آن است که تقویت حضور نظامی مصر در سینا، از جمله افزایش واحدها و نفربرهای زرهی، پیشاز آغاز عملیات نظامی اسرائیل در رفح آغاز شده بود. تصاویر ماهوارهای نیز نشانمیدهند، ارتش مصر درحال ایجاد یک منطقه حائل در امتداد مرز خود با نوار غزه هستند؛ منطقهای که به گفته CNN بیش از دو مایل عرض دارد و با دیواری در نزدیکی رفح همراه شده است. علاوهبر این، رویترز به نقل از منابع نظامی مصر گزارش میدهد، حدود ۴۰ تانک و نفربر زرهی نیز در این منطقه مستقر شدهاند.
موضع اسرائیل
اسرائیل بهشدت به تحرکات مصر در سینا معترض است و آن را «بسیار خطرناک» میداند. تلآویو با نگرانی این اقدامات را زیر نظر دارد، چراکه معتقد است، مصر تنها نیرو مستقر نمیکند، بلکه درحال ایجاد زیرساختهایی است که میتواند، برای حمله مورد استفاده قرار گیرد.مقامات ارشد اسرائیل در گفتوگو با کانال ۱۲ تلویزیون این رژیم اظهار داشتند، ادامه حضور نظامی مصر در سینا به یکی از اصلیترین نقاط تنش میان طرفین تبدیل خواهد شد. اگرچه گفتگوهایی میان تلآویو و قاهره برای حل این موضوع انجامشده، اما به نتیجه نرسیده و همین امر باعثشده اسرائیل دست بهدامان واشنگتن شود.از سویدیگر، «دیوید گوورین»، سفیر پیشین اسرائیل در مصر، در مقالهای هشدار داد، مصر سالهاست با «ایجاد حقایق جدید میدانی»، پیوست امنیتی پیمان کمپدیوید را نادیدهگرفته است. او مدعی است، تحولات اخیر غزه بهانهای برای مصر شده تا حضور نظامی خود را در سینا بهشکل بیسابقهای افزایشدهد، و این مسئله میتواند در آینده به درگیری بین دو طرف بینجامد.گوورین در پایان مقاله خود عنوان میکند، مقامات مصری در دیدارهای گذشته بارها به او گوشزد کرده بودند که زمان لغو محدودیتهای نظامی در سینا فرا رسیده است.
تنش دیپلماتیک
روابط میان قاهره و تلآویو با مجموعهای از تنشها، از جمله افزایش حضور نظامی مصر در سینا و اظهارات اخیر نتانیاهو درباره «اسرائیل بزرگ»، وارد فاز جدیدی شده است.پیشاز این، مصر بارها مخالفت شدید خود با آوارهکردن فلسطینیها از نوار غزه به سینا را اعلام کرده و آن را نقض قوانین بینالمللی و مصداق «پاکسازی قومی» دانسته بود.در همین راستا، خودداری مصر از معرفی سفیر جدید خود در تلآویو، بهعنوان نشانهای از سردی روابط، توجه ناظران سیاسی را به خود جلب کردهاست. این اقدام بیانگر نارضایتی قاهره از سیاستهای تلآویو ارزیابی شدهاست.
آینده روابط مصر و اسرائیل
مصر دیگر نگرانی خود از پیامدهای جنگ اسرائیل در غزه و حملات منطقهای این رژیم را پنهان نمیکند؛ پیامدهایی که میتوانند امنیت ملی مصر و حتی آینده پیمان صلح با اسرائیل را تهدید کند.«عبدالفتاح السیسی»، رئیسجمهور مصر، در جریان اجلاس سران کشورهای عربی-اسلامی در دوحه هشدار داد: «آنچه اکنون در منطقه رخ میدهد، نه تنها مانع از توافقات صلح جدید میشود، بلکه توافقهای موجود را نیز بیارزش میسازد و امنیت همه را به خطر میاندازد.»مصر همچنین پیشنهاد اسرائیل برای ادامه حضور نظامی در مرز با غزه را نپذیرفته و آن را مغایر با توافقات امنیتی پیش از جنگ دانسته است.دیوید گوورین، سفیر پیشین اسرائیل در قاهره، در گفتوگو با کانال ۱۰ اسرائیل، به سخنرانی اخیر سیسی اشاره کرد که در آن رئیسجمهور مصر برای نخستین بار از زمان کمپدیوید، اسرائیل را «دشمن» خطاب کرد. به باور گوورین، این توصیف نشانه خشم شدید مصر از جنگ غزه و همچنین تعلیق قرارداد بزرگ گازی ۳۵ میلیارد دلاری است.او در ادامه میگوید که جنگ دو ساله اسرائیل در غزه و نگرانی مصر از ورود آوارگان فلسطینی به سینا، قاهره را به تقویت حضور نظامی در رفح واداشته؛ اقدامی که میتواند نقطهعطفی در تغییر دائمی موازنه قدرت در شبهجزیره سینا باشد.
افزایش و گسترش حضور نظامی
دیوید گوورین، سفیر سابق اسرائیل در قاهره، هشدار میدهد که مصر با تداوم حضور نظامی خود در سینا، میتواند این حضور را به یک واقعیت دائمی تبدیل کند و حتی پس از پایان جنگ نیز نیروهای خود را در این منطقه نگه دارد.گوورین معتقد است که اسرائیل نمیتواند مانند جنوب سوریه یا جنوب لبنان، بر روی استقرار نیروهای چندملیتی در سینا برای بازگرداندن مصر به محدودیتهای قبلی حساب کند؛ زیرا ارتش مصر قویتر و سازمانیافتهتر از ارتشهای دو کشور سوریه و لبنان است و این مسئله میتواند به یک چالش جدی برای اسرائیل تبدیل شود.وی در پایان تأکید میکند که سناریوی مورد نظر اسرائیل در نوار غزه مبنی بر تصرف و تبدیل آن به «ریویرای خاورمیانه» ممکن است، زمینه یک رویارویی نظامی جدید با مصر را فراهم سازد.
همکاریهای جدید مصر با چین
از زمان آغاز جنگ اسرائیل در غزه، قاهره همکاری نظامی خود با چین، بهویژه در حوزه سامانههای پدافندی و رزمایشهای مشترک در سراسر شبهجزیره سینا را گسترش داده است.هفتهنامه «العرب» هفته گذشته به نقل از منابع نظامی مصری گزارش داد که در بحبوحه تشدید تنشهای منطقهای، قاهره پدافند هوایی خود را در سینا با سامانههای چینی HQ-9B تقویت کرده است.روزنامه عبریزبان «اسرائیل الیوم» نیز به نقل از منابع امنیتی اسرائیلی، نگرانی تلآویو را از گسترش همکاریهای نظامی مصر و چین ابراز کرده است. به گفته این منابع، مذاکرات مقامات عالیرتبه دو کشور در ژوئیه گذشته، شامل معاملات تسلیحات پیشرفته از جمله کشتیهای جنگی و سامانههای پدافند هوایی بوده است.در همین راستا، رادیو و تلویزیون اسرائیل در آوریل گذشته، برگزاری اولین مانور مشترک نظامی بین مصر و چین با عنوان «عقابهای تمدن» را برای امنیت اسرائیل «خطرناک» توصیف کرد. ناظران، این رخداد را نشانهای از تغییر استراتژیک در موضع نظامی مصر میدانند. لازم به ذکر است که قاهره و پکن پیش از این، چندین رزمایش دریایی مشترک نیز برگزار کرده بودند.