به گزارش سراج24؛ رستاده آمریکایی توماس باراک، در حاشیه سفرهای مکررش به لبنان، از «درمان اقتصادی» برای حزب‌الله و سلاح‌هایش سخن گفته بود و تاکید دارد که خلع سلاح با توسل به زور تضمین‌شده نیست و هیچ قطعیتی وجود ندارد که در لبنان کسی خواهان آن باشد.
به نوشته روزنامه لبنانی الاخبار، باراک بارها تأکید کرده که واشنگتن قصد فشار بر اسرائیل را ندارد، اما درباره احتمال بازگشت اسرائیل به جنگ نیز زیاد صحبت نمی‌کند. او از قول مقامات بلندپایه اسرائیلی نقل کرده که لبنان را دیگر تهدید اصلی نمی‌دانند و حزب‌الله را بسیار ضعیف می‌پندارند. با این حال، باراک هشدار داده که تلاش حزب‌الله برای بازسازی صفوفش چالشی جدی است و لبنان باید وارد برنامه‌ای برای حل مسئله سلاح حزب‌الله شود تا از بازگشت اسرائیل به جنگ جلوگیری کند.
فرستاده آمریکا، اخیراً به تل‌آویو سفر کرده و با نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو، دیدار طولانی داشت و به او پیشنهاد داد که اسرائیل با توقف حملات و آزادسازی اسرا و تخلیه مناطق اشغالی پس از جنگ اخیر، به دولت لبنان کمک کند. اما پاسخ نتانیاهو مشخص نیست، هرچند هیأت همراه باراک در سفر اخیر به بیروت، علناً اعلام کرده‌اند که اسرائیل قصد هیچ‌گونه امتیازدهی ندارد.
درمان اقتصادی برای حزب‌الله
تحول جدید در سفر اخیر باراک، ارائه جزئیات طرح «درمان اقتصادی» برای حزب‌الله بود. او بر ضرورت یافتن جایگزین‌هایی برای کسانی که از حزب‌الله بهره‌مند می‌شوند، چه نیروهای نظامی و چه کارکنان نهادهای مدنی، تأکید کرد.
وی مدعی است که طرح بازسازی و توسعه گسترده در جنوب و البقاع می‌تواند اعضا و هواداران حزب‌الله را به فاصله‌گیری از آن ترغیب کند. گفته می‌شود آمریکا در تلاش است عربستان، قطر و امارات را برای تأمین منابع مالی هنگفت متقاعد کند، مشروط بر اینکه حزب‌الله با توقف فعالیت‌های نظامی و تحویل سلاح به ارتش لبنان موافقت کند.
افشای سند محرمانه از سوی پژوهشگر روسی
در چنین فضایی، روزنامه «الأخبار» از منبعی رسانه‌ای مطلع شد که پژوهشگری روسی به نام دکتر دنیس کورکودینوف سندی محرمانه از وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) در اختیار دارد که شامل طرحی با عنوان «اراده نگهبان» (Guardian’s Resolve) برای «نجات لبنان» است. این سند به همکاری مشترک آمریکا و اسرائیل برای خلع سلاح حزب‌الله و بازسازی محیط امنیتی و سیاسی لبنان می‌پردازد.
هویت پژوهشگر و ماهیت سند
پژوهشگر روسی دکتر دنیس کورکودینوف، مدیر اجرایی مرکز بین‌المللی تحلیل و پیش‌بینی سیاسی (DIIPETES) است و از متخصصان برجسته در حوزه امنیت بین‌الملل به شمار می‌رود.
او در گفت‌وگو با روزنامه «الأخبار» اظهار داشت که مرکز تحت مدیریت او در هفته‌های اخیر، از طریق کانال‌های اختصاصی خود، به سندی «فوق‌محرمانه» دست یافته که بخشی از مجموعه‌ای از اسناد نظامی و اطلاعاتی مربوط به طرحی مشترک میان ایالات متحده و اسرائیل با عنوان «اراده نگهبان» (Guardian’s Resolve) است؛ طرحی که هدف آن خلع سلاح حزب‌الله و بازسازی محیط امنیتی و سیاسی لبنان است.
پایه‌های حقوقی عملیات
به گفته کورکودینوف، این سند جزئیاتی از ابعاد حقوقی، نظامی، مالی و رسانه‌ای عملیات را افشا می‌کند.
او درباره محتوای سند می‌گوید: «بخش ۳.۱ سند، پایه‌های حقوقی عملیات را ارائه می‌دهد و سه سطح را در بر می‌گیرد:
1. مواد قانونی ایالات متحده (U.S. Code Title 10 § 113b) که به اختیارات عملیات‌های ویژه مربوط می‌شود.
2. دو قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد، شماره ۱۵۵۹ و ۱۷۰۱، که خواستار خلع سلاح همه گروه‌های شبه‌نظامی در لبنان بدون استثنا است.
3. دستور داخلی ریاست‌جمهوری آمریکا به نام NSPM-45 که به مقابله با فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران اختصاص دارد.
با این حال، کورکودینوف تأکید می‌کند که مرکز تحت مدیریت او به خلأهای آشکاری در این چارچوب حقوقی پی برده است: «قطعنامه‌های شورای امنیت، مجوز صریحی برای استفاده از زور توسط یک ائتلاف بین‌المللی صادر نمی‌کنند و اتکا به دستور داخلی ریاست‌جمهوری نمی‌تواند جایگزین مجوز رسمی سازمان ملل تحت فصل هفتم منشور شود».
به باور او، حتی اشاره به درخواست رسمی از سوی دولت لبنان یا امضای توافق‌نامه «وضع نیروها» (SOFA) بیشتر به پوششی صوری شباهت دارد، به‌ویژه با توجه به نبود دولتی که واقعاً قادر به اتخاذ چنین تصمیمی باشد.
جزئیات نظامی و گستره عملیات
کورکودینوف در ادامه می‌افزاید: «در بخش‌های ۴.۲ و ۵.۳ سند، جزئیاتی بی‌سابقه درباره گستره عملیات آمده است. طرح مذکور از تشکیل نیرویی مشترک با نام Levant سخن می‌گوید که شامل یگان‌های دلتا فورس و نیروی دریایی ویژه ایالات متحده (Navy SEALs) خواهد بود. این نیروها با ۱۲ پهپاد MQ-9 Reaper مستقر در پایگاه آندریاس پاپاندریو در قبرس و ۶ جنگنده F-35A مستقر بر ناو هواپیمابر جرالد فورد در دریای مدیترانه پشتیبانی خواهند شد».
طبق مفاد سند، قرار است تا پیش از ۱۵ نوامبر ۲۰۲۵، پنج مرکز جمع‌آوری سلاح در مناطق جنوبی و بقاع لبنان ایجاد شود؛ در شهرهای مرجعیون، بنت جبیل، حاصبیا، النبطیه و بعلبک. این مراکز تحت نظارت مشترک ارتش لبنان و نیروهای عملیات ویژه آمریکا فعالیت خواهند کرد. مرحله فعال این طرح شامل ۳ تا ۴ عملیات هفتگی علیه انبارهای تسلیحات و مراکز فرماندهی خواهد بود. با این حال، تراکم بالای جمعیت در این مناطق، احتمال بروز خسارات جانبی سنگین را افزایش می‌دهد.
بودجه کلان و اولویت‌های اقتصادی
به گفته دکتر کورکودینوف، این طرح دارای بودجه‌ای به ارزش ۱۴.۲ میلیارد دلار است:
- ۲.۵ میلیارد دلار از سوی وزارت دفاع آمریکا برای تأمین هزینه‌های عملیات خارجی در بودجه سال ۲۰۲۶
- ۱.۲ میلیارد دلار برای تجهیز مجدد ارتش لبنان
- ۵۰۰ میلیون دلار برای اجرای برنامه «سپر طلایی» جهت ادغام مجدد نیروهای رزمی
- ۱۰ میلیارد دلار برای صندوق بازسازی جنوب لبنان تحت مدیریت بانک جهانی
نکته قابل توجه این است که ۷۰٪ از این بودجه به کمک‌های اقتصادی و انسانی اختصاص یافته و تنها ۱۷٪ برای نیازهای نظامی مستقیم در نظر گرفته شده است. این موضوع نشان‌دهنده تغییر راهبردی از رویکرد صرفاً نظامی به تلاش برای حل ریشه‌های اجتماعی و اقتصادی بحران است.
هدف‌گذاری اقتصادی و تضعیف پایگاه اجتماعی حزب‌الله
کورکودینوف می‌گوید هدف این طرح، تقویت توان ارتش لبنان در بلندمدت و قطع مسیرهای تأمین مالی و پشتیبانی لجستیکی از سوی ایران است. همچنین، ایجاد «منطقه اقتصادی ویژه» در جنوب لبنان با مشوق‌های مالیاتی و تسهیلات اداری در نظر گرفته شده تا پایگاه اجتماعی حزب‌الله از طریق جایگزین‌های اقتصادی تضعیف شود.
با این حال، او هشدار می‌دهد که چنین اقداماتی ممکن است به شکل‌گیری «کانون‌های اقتصادی» خارج از کنترل دولت منجر شود. او همچنین به بخش ویژه‌ای از سند درباره «جنگ اطلاعاتی» اشاره می‌کند که در ابتدا ۸۵ میلیون دلار بودجه دارد و ممکن است تا پایان سال ۲۰۲۵ به ۱۵۰ میلیون دلار افزایش یابد. هدف این بخش، تخریب وجهه رهبری حزب‌الله از طریق راه‌اندازی رادیویی جدید با نام «صدای لبنان نو» و کمپین‌های هدفمند در شبکه‌های اجتماعی است.
همچنین، حمایت از روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویسان طرفدار دولت برای ساختن روایت مثبتی از خلع سلاح حزب‌الله در نظر گرفته شده است. کورکودینوف این اقدامات را دخالت مستقیم در افکار عمومی و دستکاری در گفتمان رسانه‌ای می‌داند.
او همچنین هشدار می‌دهد که استفاده از حملات سایبری برای مختل کردن سامانه‌های مالی و ارتباطی حزب‌الله بدون موافقت دولت لبنان، نقض اصل حاکمیت ملی محسوب می‌شود. علاوه بر این، ابهام در تعریف «ضربات دقیق» نمی‌تواند تضمینی برای رعایت اصول تناسب و تمایز در حقوق بین‌الملل بشردوستانه باشد.
هماهنگی با اسرائیل و خطرات منطقه‌ای
این سند همچنین بر هماهنگی نزدیک با اسرائیل تأکید دارد که شامل خروج تدریجی نیروهای اسرائیلی از جنوب لبنان در ازای تضمین‌های امنیتی است. با این حال، این طرح می‌تواند موجب تغییرات اساسی در توازن قدرت منطقه‌ای شود و واکنش‌هایی از سوی ایران و سوریه را در پی داشته باشد. سند به وجود کانال‌های ارتباطی مستقیم با روسیه برای مهار ایران اشاره دارد که نشان‌دهنده درک واشنگتن از نقش کلیدی مسکو در این زمینه است. با این حال، خطر کشیده شدن به یک درگیری منطقه‌ای گسترده همچنان وجود دارد، به‌ویژه با توجه به زرادخانه موشکی حزب‌الله.
جزئیات برنامه «سپر طلایی»
درباره برنامه «سپر طلایی»، کورکودینوف توضیح می‌دهد که این برنامه شامل پرداخت ۲۰ هزار دلار برای هر سلاح سنگین، ۵ هزار دلار برای هر سلاح سبک، کمک‌هزینه‌هایی تا سقف ۳۰ هزار دلار برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک و حقوق ماهانه ۵۰۰ دلاری به مدت دو سال برای نیروهای سابق است. هدف از این برنامه، کاهش تدریجی تسلیحات در اختیار حزب‌الله است.
زمان‌بندی اجرای این طرح
درباره زمان‌بندی اجرای طرح، کورکودینوف می‌گوید جدول زمانی بسیار فشرده است؛ عملیات اصلی باید تا پایان سال ۲۰۲۵ انجام شود و نتایج آن تا آوریل ۲۰۲۶ تثبیت شود. این زمان‌بندی نشان‌دهنده تمایل دولت آمریکا برای دستیابی به نتیجه‌ای ملموس پیش از پایان دوره ریاست‌جمهوری است. اما او هشدار می‌دهد که این شتاب ممکن است منجر به تصمیمات عجولانه و پیامدهای پیش‌بینی‌نشده برای ثبات منطقه شود، به‌ویژه با توجه به هم‌زمانی مرحله نظامی با بحران‌های دیگر، از جمله احتمال تشدید تنش فلسطینی-اسرائیلی.
الاخبار در خاتمه توضیح داد که این پژوهشگر روسی بخشی از سند مذکور را به خبرنگار این روزنامه در لندن نشان داده، اما روزنامه نمی‌تواند صحت یا دقت آن را تأیید کند.
