به گزارش سراج24؛ بر اساس شواهد موجود، همچنان در برخی اپلیکیشن‌ها تبلیغاتی با محتوای براندازانه علیه ایران نمایش داده می‌شود. در نمونه‌هایی مشاهده شده که کاربر هنگام باز کردن برنامه، ناچار به تماشای یک ویدئوی تبلیغاتی با مضمون براندازی، اغتشاش و… است. ویدئویی که بدون امکان رد کردن و بدون تمایل کاربر، به‌صورت اجباری پخش می‌شود. این تبلیغات با گذشت دوماه از آتش‌بسِ دفاع مقدس ۱۲ روزه نیز ادامه دارد و محتوای آن به‌طور آشکار اهداف سیاسی و براندازانه را دنبال می‌کند.
سازوکار نمایش تبلیغات؛ از گوگل تا گوشی شما
گوگل ادز بزرگترین پلتفرم‌های تبلیغ آنلاین در جهان است که به توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌ها اجازه می‌دهد فضایی برای نمایش تبلیغات در برنامه‌های خود اختصاص دهند. این تبلیغات، با استفاده از داده‌هایی مانند موقعیت جغرافیایی و علایق کاربر، به صورت هدفمند به نمایش در می‌آیند. این سیستم هوشمند، تبلیغات را به گونه‌ای نشان می‌دهد که بیشترین تأثیر را داشته باشد.
با این حال برطبق گزارشات قبل، یک چالش بزرگ در این میان وجود دارد؛ سازنده اپلیکیشن تنها بستر نمایش تبلیغ را در برنامه خود تعبیه می‌کند و هیچ کنترلی روی تبلیغات ندارد و محتوا کاملا توسط گوگل مدیریت و تأمین می‌شود.
گوگل ادز سیاست‌هایی برای تبلیغات دارد. مثلا طبق قوانین رسمی گوگل‌ادز، انتشار آگهی‌های جذب جاسوس، فعالیت غیرقانونی محسوب می‌شود که در دسته‌بندی «محتوای ممنوع» قرار می‌گیرند. با این حال، کاربران ایرانی در بسیاری موارد علی‌الخصوص از بعد آتش‌بس، تبلیغاتی با محتوای اغتشاش، آشوب و… تماشا می‌کنند.
بر اساس شواهد، مواردی مشاهده شده که پیام‌هایی در قالب پیشنهاد شغلی با حقوق بالا، به صورت مکرر در بازی‌های پرطرفدار نمایش داده می‌شوند که در واقع، راهی برای همکاری با شبکه‌های جاسوسی اسرائیل است. به گفته سخنگوی دولت فاطمه مهاجرانی نیز بسیاری از افرادی که جذب شبکه‌های جاسوسی شدند از طریق تبلیغات فیلترشکن بوده است.
طبق این قوانین، تبلیغات اگر به دروغ یا اطلاعات نادرست متوسل شود، در دسته «تحریف واقعیت (Misrepresentation) یا «فعالیت‌های سازمان‌یافته برای فریب کاربران» (Coordinated deceptive practices) قرار می‌گیرد و ممنوع است.
تبلیغات غیرقانونی باید تعلیق شود!
قانون بعدی گوگل ادز این است که اگر این محتواها برای کاربر نمایش داده شود بسته به نوع و شدت تخلف، اقداماتی مثل رد شدن سریع آگهی، تعلیق موقت یا دائم حساب، مسدود کردن دامنه یا آدرس مقصد و حتی ممنوعیت کامل فعالیت تبلیغاتی آن برند را اعمال می‌کند. با این حال، تجربه برخی کاربران ایرانی نشان می‌دهد که در عمل، تبلیغات تخلف‌دار بعضاً همچنان نمایش داده می‌شوند و حتی امکان رد کردن آنها وجود ندارد.
این تبلیغات تحت نظارت سیاست‌های داخلی گوگل و مقررات قانونی این شرکت قرار دارد. علاوه بر این، تبلیغات در گوگل ادز در بسیاری از کشورها نیز تحت نظارت و مقررات نهادهای قانونی و نظارتی ملی است.
البته نکته مهم این است که گوگل موظف به رعایت تحریم‌های دفتر کنترل دارایی‌های خارجی ایالات متحده (OFAC) است که به موجب آن، ارائه سرویس در کشورهایی که تحت تحریم قرار دارند، ممنوع است. ایران نیز در فهرست تحریم‌های OFAC قرار دارد و به همین دلیل، ثبت و نمایش تبلیغات به طور رسمی در ایران ممنوع است. اما این ممنوعیت، نتوانسته جلوی نمایش این تبلیغات را بگیرد و حتی برندهای ایرانی هم می‌توانند در این سرویس ثبت‌نام کنند تا مخاطب تبلیغ برند آنها را ببیند.
درباره نحوه ثبت تبلیغات برنامه‌های داخلی در این سرویس، چند شرکت فعال در این حوزه به خبرگزاری فارس می‌گویند که محدودیت‌های گوگل ادز در ایران را با دور زدن قوانین برطرف می‌کنند؛ مثلاً از حساب‌های ثبت‌شده در کشورهایی مثل ترکیه یا امارات استفاده کرده و هزینه‌ها را به دلار، یورو یا لیر پرداخت می‌کنند.
هر اپلیکیشن داخلی که بخواهد از این سرویس استفاده کند، ابتدا باید در گوگل‌پلی ثبت و منتشر شود و تأییدیه بگیرد. پس از این مراحل، لینک اپلیکیشن برای این شرکت‌ها ارسال می‌شود تا از نظر فنی بررسی شود. اگر اپلیکیشن مشکلی نداشت، تبلیغات آن روی بستر Google Ads نمایش داده می‌شود.
هزینه این خدمات بسته به تعداد تبلیغات، هدف کمپین و بستری که قرار است تبلیغ در آن نمایش داده شود، متغیر است و می‌تواند از ۲۵ دلار تا ۲۰۰۰ دلار(۲ میلیون تا ۱۸۷ میلیون تومان) یا به درهم از ۲۰۰ تا ۵۰۰۰ درهم متغیر باشد. (حدود ۵ میلیون تا ۱۳۳ میلیون تومان)
استراتژی «آسیب‌های ناخواسته»راهکار رژیم صهیونیستی برای ضربه زدن
سید علی علویان، کارشناس فناوری در گفت و گو با فارس درباره علت نمایش این تبلیغات ضدایرانی و براندازانه در بستری که قرار است بیشتر کمک‌حال کسب و کارها باشد، به یک استراتژی گسترده‌تر به نام آسیب‌های ناخواسته اشاره می‌کند که رژیم صهیونیستی از آن استفاده می‌کند. این استراتژی توسط نهادهایی مانند سرویس‌های فیلترینگ یا حتی کشورهای دیگر برای مقابله با یک مهاجم استفاده می‌شود. هدف اصلی، افزایش هزینه برای طرف مقابل است.
این کارشناس با بیان مثالی این موضوع را ساده‌تر بیان می‌کند. فرض کنید یک نهاد، تبلیغات خاصی را در سایت‌های اسرائیلی نمایش می‌دهد و ایران برای مقابله با آن، تمام سایت‌های اسرائیلی را می‌بندد که این موضوع هزینه و تبعات زیادی برای ایران ندارد اما راهبرد دیگر این است که سراغ سرویس‌هایی برود که ضروری و پرمخاطب هستند مانند گوگل ادز.
در این حالت، ایران در مواجهه با این تبلیغات دو راه دارد. یا باید رها کند و با تبلیغات کنار بیاید و دائم آنها به مخاطب نشان داده شود یا باید کل سرویس تبلیغات گوگل را مسدود کند، که در هر دو حالت هزینه سنگینی برای کشور دارد. اینجاست که آسیب‌های ناخواسته به حداکثر می‌رسد؛ زیرا تصمیم‌گیری برای این مقابله هزینه‌های اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی زیادی به همراه دارد.
علویان در ادامه به آسیب‌های فیلتر کامل گوگل ادز اشاره می‌کند و می‌گوید: زمانی که یک سرویس پرمخاطب مثل تبلیغات گوگل مسدود می‌شود، کسب‌وکارهای آنلاین که به آن وابسته هستند، متضرر می‌شوند و این مسدودسازی به اقتصاد کشور نیز آسیب می‌زند.
این سرویس به کسب و کارها امکان دیده‌شدن سریع و گسترده می‌دهد و در نتیجه در جست‌وجوی گوگل و در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های همکار با گوکل امکان دیده شدن آنها فراهم می‌شود. این سرویس با هدف‌گیری دقیق مخاطبان بر اساس مکان، زبان، علایق و رفتار کاربران، تبلیغات را تنها به افراد مرتبط نمایش می‌دهد. همچنین ابزارهای تحلیلی گوگل، امکان سنجش دقیق عملکرد کمپین‌ها و بهینه‌سازی بازگشت سرمایه را فراهم می‌کنند که باعث می‌شود کسب‌وکارهای کوچک بتوانند در کنار رقبای بزرگ دیده شوند و رقابت کنند.
راهکار چیست؟ از وابستگی تا استقلال دیجیتال
علویان معتقد است که به دلیل وابستگی و تحریم، نظارت مستقیم و مؤثر بر این تبلیغات امکان‌پذیر نیست. در شرایط فعلی تنها راه‌حل، قطع کامل تبلیغات خارجی است، اما این کار نیز پیامدهای اقتصادی و اجتماعی خاص خود را دارد.
با این حال، وی تأکید می‌کند که راه‌حل بلندمدت، کاهش وابستگی، بومی‌سازی خدمات و ایجاد سازوکارهای نظارتی داخلی است. تا زمانی که فضای مجازی داخلی مستقل و حکمرانی دقیق نداشته باشیم، آسیب‌های ناخواسته همچنان ادامه خواهد داشت. تنها با افزایش استقلال و مدیریت داخلی می‌توان با این چالش مقابله کرد.
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و شرکت ارتباطات زیرساخت، که به‌عنوان اعضای کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه و مسئول اجرای فنی فیلترینگ و مسدودسازی هستند نه تصمیم گیرنده، تاکنون به پیگیری‌های فارس پاسخی درباره وضعیت گوگل ادز در ایران نداده‌اند؛ از جمله مشخص نیست آیا این سرویس در کشور مسدود شده یا خیر، به‌ویژه با توجه به ادعای برخی کسب‌وکارها مبنی بر مسدود بودن آن.
با این حال، نهادهای مربوطه اقداماتی را برای جلوگیری از انتشار این تبلیغات مخرب در دستور کار قرار داده‌اند؛ این اقدامات طوری طراحی شده تا به تبلیغات و فعالیت کسب‌وکارهای ایرانی آسیبی وارد نشود.
