به گزارش سراج24؛ محمدنبی شهیکی روز سه‌شنبه در افتتاحیه شانزدهمین کنگره پیشگامان پیشرفت به توضیح نظریه قفل شدگی یا تئوری دام درآمد متوسط و اثرات آن بر توسعه و رشد اقتصادی پرداخت.
وی اظهارداشت: برخی کشورها توانستند به یک درآمد و تراز بالا دست یابند، بعضی کشورها در دام درآمد متوسط افتادند و برخی کشورها هم تراز درآمدی و عملیاتی آنها بسیار اندک است.
معاون فناوری وزیر علوم افزود: کشورهایی که در دام درآمد متوسط قرار گرفتند ۱۰۸ کشور هستند، ولی نتوانستند آهنگ رشد اقتصادی را به سطح معناداری افزایش دهند.
شهیکی گفت: رشد اقتصادی تابع عواملی چون؛ نیروی انسانی، سرمایه و سرمایه گذاری در عرصه های خدمات، تجارت و صنعت است اما پرسش محوری این است که چرا کشورهایی بودند که توانستند از این دام عبور کنند و جهش های بالای ۱۰ درصد را تجربه کنند و کشورهای دیگر موفق نشدند.
وی ادامه داد: واقعیت این است که رشد اقتصادی را نباید به عنوان یک عدد در نظر بگیریم. در دنیا ضمن معرفی فرصت‌ها نشان می دهند که اقتصاد یک کشور چگونه توانسته ارزش افزوده معناداری را در سطوح مختلف ایجاد کند.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری توضیح داد: نتیجه مطالعاتی در یک دهه اخیر نشان می‌دهد در اقتصاد کشورهایی با سطح درآمد پایین بیشتر بر منابع طبیعی استوار است و کشورهایی که توانسته اند در سطح درآمدی متوسط قرار بگیرند ترکیب نیروی انسانی، سرمایه مالی و نهادسازی را افزایش دادند اما خروج از سطح درآمد متوسط به بالا کاملا نهادسازی متفاوتی دارد.
شهیکی افزود: براساس تحقیقات کشورهایی که توانستند از چرخه درآمد متوسط خارج شوند؛ کشورهایی هستند که سهم نوآوری و فناوری در آنها به شدت افزایش یافته است و بازارهایی در حوزه فناوری های عمیق داشتند و سعی کردند در زنجیره ارزش جهانی نقش معناداری داشته باشند و کشورهایی که توانستند در این تراز درآمدی قرار بگیرند کشورهایی بودند که بین ۵۵ تا ۵۷ درصد جریان خلق ثروت در زنجیره ارزش جهانی است.
وی تاکید کرد: برای خروج از تله درآمد متوسط نیازمند نهادسازی فناوری محور است و این کشورها سعی کردند که نیوکورن‌های (کسب و کارهای آنلاین) تکنولوژی را در کشورهای خود رشد دهند که منشأ خلق ثروت شود. فناوری عمیق منجر به تولید محصولات با پیچیدگی بالا می شود که سرمایه گذاری روی پژوهش های صنعتی و R&D انجام دادند.
معاون فناوری وزیر علوم گفت: تئوری درآمد طبقه متوسط یک واقعیت است که فقط با تکیه بر نهادسازی‌های سنتی نمی‌توان از این چرخه خارج شد.
شهیکی افزود: میدان فناوری یک عرصه فرصت ساز برای شرایط فعلی و آینده کشور است و باید زمین بازی جدیدی تعریف کرد و به ابرروندها و حتی نوع ساختار دانشگاه‌ها توجه کرد که اینها نقش معناداری در شکل گیری فناوری‌های های‌تک دارد و به همین دلیل در این حوزه نیاز به سرمایه گذاری سنگین دارد و باید جزء سبد اولویت‌های توسعه و پیشرفت قرار گیرد.
در ادامه حجت الله حاجی حسینی عضو اندیشکده چرخه نوآوری الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت گزارشی از روند برگزاری این کنگره ارائه کرد و گفت: این کنگره با همکاری مشترک مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و پارک‌های علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه شریف، دانشگاه تربیت مدرس، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، پارک فناوری پردیس، برگزار شده است.
وی در ادامه به گزارش آماری، نتایج داوری، فعالیت‌های برجسته و برنامه‌های پیش روی این کنگره اشاره کرد.
فریبرز مسعودی رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی سخنران بعدی بود که به ایجاد مراکز نوآوری متعدد در کشور اشاره کرد و ظرفیت ایجاد شده برای بهره مندی از دانش هیات علمی و اساتید دانشگاه و همکاری آنها با شرکت‌های بزرگ و همچنین با بدنه دانشجویی در این زمینه پرداخت و ادامه این مسیر را با کمک و هم افزایی چنین کنگره های نوید بخش و امیدوار کننده دانست.
وی همچنین با اشاره به بهره مندی از فضای مجازی و همزمانی برگزاری این کنگره به صورت موازی در چندین مرکز و دانشگاه ابتکار را قابل تقدیر دانست.
شهریار نیک نژاد رئیس پارک علم و فناوری سازمان پژوهش های صنعتی و علمی ایران به سابقه همکاری مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران و توجهی که در شانزدهمین کنگره پیشگامان پیشرفت به پارک های علم و فناروی و موانع و چالش های آنها شده اشاره و قدردانی کرد.
این نشست با حضور مدیران ۲۰ شرکت در پارک علم و فناوری در حال برگزاری است و محور انتخابی این نشست چالش ها و نوآوری های پیشرفت و نوآوری در بین این شرکت ها است که نتایج این مباحث به مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت منتقل خواهد شد.
شانزدهمین کنگره پیشگامان پیشرفت با عنوان «جوانان و پیشرفت ایران: با تاکید بر فناوری و نوآوری (چالش‌ها، فرصت‌ها و راهکارها)» با همکاری پارک‌های علم و فناوری شریف، شهید بهشتی، تربیت مدرس، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی و پارک فناوری پردیس و با حضور صادق واعظ زاده رئیس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت امروز سه‌شنبه به صورت حضوری و برخط برگزار شد.
قابلیت‌ها و ظرفیت‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی پیشرفت ایران در فناوری‌های نوین، چالش‌ها و موانع (داخلی و خارجی) پیشرفت نوآوری و فناوری در ایران، نقش فناوری‌های نوظهور با تاکید بر هوش مصنوعی و سازمان‌های سکویی در پیشرفت کشور، نقش‌آفرینی شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری در توسعه و ارتقای فناوری‌های نوین، جایگاه فن‌بازارها در گسترش نوآوری و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و تجربه‌های جهانی موفق در حکمرانی فناوری‌های نوظهور محورهای این کنگره است.
در این کنگره تعداد ۱۹ مقاله منتخب، ۱۶ سخنرانی و ۱۱ اثر ادبی پیشرفت در ۶ نشست تخصصی و میزگردها در چارچوب محورهای فرصت‌ها و موانع پیشرفت نوآوری و فناوری در ایران (تجارب، چالش‌ها و راهکارها)، ارائه می‌شود.
همچنین در طول برنامه یک روزه کنگره، ۵۱ مقاله پوستری منتخب ارائه و در مراسمی از رساله‌های برتر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیز تجلیل می‌شود. همچنین در کنگره مقالات و آثاری ارائه خواهد شد که از میان آثار علمی دریافتی، از سوی هیات داوران، برگزیده شده است.
