هوش مصنوعی در نگارش علمی، تحول آفرین یا تهدیدی برای اصالت پژوهش

به گزارش سراج24؛ به نقل از نیچر، هوش مصنوعی (AI) روند انتشار مقالات علمی را دستخوش تحول کرده است. ابزارهای تولیدی همچون ChatGPT به طور چشمگیری در حال بهبود هستند و دیدگاه‌های جامعه علمی نسبت به استفاده از آن‌ها در نگارش مقالات تغییر کرده است. تعداد مقالاتی که نشانه‌هایی از استفاده از هوش مصنوعی دارند، به سرعت در حال افزایش است، بر اساس یک مطالعه منتشرشده در سال ۲۰۲۴، حداقل ۱۰ درصد از چکیده‌های منتشره در سال ۲۰۲۴ با استفاده از هوش مصنوعی تهیه شده‌اند و در برخی حوزه‌ها و مجلات این رقم به ۳۰ درصد هم می‌رسد.

این موضوع بحث‌هایی درباره سرقت ادبی و سایر مسائل اخلاقی را به وجود آورده است؛ در پی کسب درک بهتر از دیدگاه دانشمندان، چند سناریو مختلف را با مشارکت ۵ هزار پژوهشگر از سراسر جهان بررسی کرد تا بفهمد چه نوع استفاده‌هایی از هوش مصنوعی در نگارش علمی قابل قبول تلقی می‌شود.

نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد که دانشمندان در این زمینه به شدت متفاوت فکر می‌کنند. اگرچه اکثریت آن‌ها استفاده از هوش مصنوعی برای آماده‌سازی متن مقاله را قابل قبول می‌دانند، اما به نسبت تعداد کمی از آن‌ها گزارش داده‌اند که این کار را انجام داده‌اند و بیشتر کسانی که استفاده کرده‌اند، آن را فاش نکرده‌اند.

نظرسنجی‌های قبلی نشان داده‌اند که پژوهشگران از هوش مصنوعی برای کدنویسی، ایجاد ایده‌های تحقیقاتی و انجام وظایف متعدد دیگر استفاده می‌کنند. در برخی مواقع، بیشتر جامعه دانشگاهی موافقند که چنین کاربردهایی مناسب هستند یا در مواردی مثل تولید تصاویر توسط هوش مصنوعی، غیرقابل قبول تلقی می‌شوند، اما در حوزه نگارش و داوری مقالات علمی، مرزهای اخلاقی کمتر مشخص است.

در این نظرسنجی، چندین سناریو در نظر گرفته شد که در آن «بلگز»، یک شخصیت فرضی، بدون اطلاع دادن به دیگران از هوش مصنوعی استفاده کرده است. این سناریوها شامل تولید پیش‌نویس اولیه مقاله، ویرایش متن، نوشتن بخش‌های خاصی از مقاله، ترجمه متن و حتی داوری یک مقاله دیگر با کمک هوش مصنوعی بود.

پاسخ‌دهندگان باید مشخص کنند که آیا استفاده از هوش مصنوعی در این شرایط قابل قبول است و آیا خودشان این کار را انجام داده‌اند یا تمایل دارند انجام دهند. به آن‌ها درباره سیاست‌های مجلات اطلاعی داده نشد تا دیدگاه‌های واقعی‌شان آشکار شود (نظرسنجی به صورت ناش‌ناس انجام شد).

این نظرسنجی نشان داد که دیدگاه‌ها در میان دانشمندان بسیار متفاوت است، بیش از ۹۰ درصد از پاسخ‌دهندگان استفاده از هوش مصنوعی برای ویرایش مقاله یا ترجمه آن را قابل قبول دانسته‌اند، با این حال اختلاف نظر زیادی در مورد اینکه آیا استفاده از این ابزارها باید اعلام شود یا خیر وجود دارد، برخی فکر می‌کنند تنها یک اعلام کلی کافی است، در حالی که دیگران اهمیت توضیح دقیق دستورات داده‌شده به هوش مصنوعی را برجسته کرده‌اند.