به گزارش سراج24؛ ما تسخیرشدگان تکنولوژی هستیم؛ در هر سن و سالی که باشیم. اگر تلفن همراهمان را جا بگذاریم یا نشانه‌های شارژ باتری‌اش رو به سرخی بگذارد، مضطرب می‌شویم. اینترنت اگر کُند شود حالمان رو به وخامت می‌رود و اگر صفحه دلخواهمان در وب برای باز شدن دست‌دست کند فریادمان به آسمان می‌رسد. همه ما به این دنیای جذابِ پرخطر وابسته‌ایم؛ چه برای اطلاع‌یابی و اطلاع‌رسانی و تحقیق و پژوهش، چه برای ارتباط با دوستان و وقت‌گذرانی و سرگرمی. آن‌ها که آگاه‌ترند و برای حضور در این مجازستان آموزش‌دیده‌اند، از مزایای آن بهره می‌برند و از آسیب‌هایش در امان می‌مانند. اما آن‌ها که بی‌حفاظ و سپر وارد دنیای مجازی می‌شوند یک‌باره خود را در سرزمین عجایب، سفیر و سرگردان می‌بینند. حال تصور کنید این مسافران راه‌گم‌کرده، کودکان و نوجوانانی باشند که از حداقل توانایی برای مدیریت مسائل و مشکلات برخوردارند، سطح آسیب‌پذیری‌شان در برابر فشار همسالان بالاست و هنوز با نحوه استفاده از تکنولوژی به‌خوبی آشنا نشده‌اند. نتیجه این حضور بی‌محابای بدون حفاظ در مجازستان را به‌آسانی میتوان حدس زد.
بسیاری از والدین اذعان دارند که فرزندانشان بیش‌ازحد به صفحه‌نمایش تبلت و موبایل چشم می‌دوزند و شبانه‌روز در اینستاگرام می‌چرخند اما حضورشان در شبکه‌های اجتماعی به اینستاگرام ختم نمی‌شود. از این شبکه به آن شبکه می‌روند، از این وب‌سایت به وب‌سایت دیگر. روزهایی که لایک می‌گیرند و جلب‌توجه می‌کنند شاد و سرحال‌اند، روزهایی که پست‌هایشان با اقبال روبه‌رو نمی‌شود افسرده و بی‌حوصله‌اند و با زمین و زمان دعوا دارند. کسی رمز گوشی موبایلشان را نمی‌داند. به‌صراحت به والدینشان می‌گویند این حریم خصوصی من است و اجازه ندارید به آن وارد شوید. کنترل زمان وب‌گردی و پرسه زدن در شبکه‌های اجتماعی هم از دست خانواده‌ها خارج‌شده است. همه انگشت اتهام را به سمت فضای مجازی نشانه می‌گیرند و معتقدند این هیولای وقت‌خوار بی‌مصرف، ذهن و فکر بچه‌ها را تسخیر کرده است. کسی اما به خاطر نمی‌آورد مقصر اصلی والدینی هستند که در سنین سه یا چهارسالگی برایش تلفن همراه و تبلت خریدند؛ بی‌آنکه راه و روش استفاده از این ابزارها را به او بیاموزند. گاهی نیز والدین برای اینکه کودک را از سر خود باز کنند، موبایل را بدون هیچ نظارتی در اختیارش قرار می‌دهند تا به خیال خودشان سرگرم شود.
رعنا محبی، مددکار کودکان نسبت به استفاده بی‌قاعده از موبایل یا تبلت هشدار داده و می‌گوید: «بار‌ها مشاهده‌شده است که پدر یا مادر به دلیل تنبلی، موبایل خود را در اختیار کودک قرار داده‌اند تا او ساعت‌ها سرگرم باشد و والدین هم به کارهای خود برسند. درحالی‌که کودک با فشار دادن یک لینک می‌تواند صحنه‌هایی را ببیند که برای سنش خطرناک است. عوارض تماشای صحنه‌های خشن یا پورنوگرافی گاهی تا سال‌ها کودک را اذیت خواهد کرد. ضمن اینکه از اصلی‌ترین عوارض استفاده بدون نظارت کودکان از موبایل و شبکه‌های اجتماعی، افزایش استرس، اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی، گوشه‌گیری، از‌بین‌رفتن خلاقیت و آسیب دیدن ستون فقرات آن‌هاست. البته تماشای یک ویدئوی آنلاین زیر نظر والدین یا جست‌وجوی آنلاین چیز‌ها و صحبت درباره آن با خواندن یک کتاب در جمع خانواده تفاوتی ندارد. اما مشکل آنجاست که والدین امروز اغلب به کودکان توجه زیادی ندارند چون خود آن‌ها همیشه درگیر تلفن‌های هوشمند هستند.»
این مددکار کودکان عنوان می‌کند: «والدین نباید سعی کنند کودک را با اینترنت آرام و مشغول نگه‌دارند. اینکه والدین برای خلاص شدن از شیطنت‌‌های کودک، موبایل را در اختیارش قرار می‌دهند تا خودشان به‌کار‌هایشان برسند، دست‌کم دو اشکال عمده دارد؛ اول اینکه کودک وقتی در شبکه‌های اجتماعی مشغول باشد، علاقه چندانی به فعالیت‌های دیگر نخواهد داشت و تمام حواسش در همین فضا متمرکز است. به‌این‌ترتیب، اینترنت جای فعالیت‌های فکری و بدنی دیگر، مانند کتاب خواندن یا جست‌و‌خیز کردن را که لازمه دوران کودکی است، می‌گیرد. دیگر اینکه وقتی والدین مشغول کارند و کودک در شبکه‌های اجتماعی حضور دارد، نمی‌توان بر فعالیت‌هایش نظارت کرد و ممکن است به خطر بیفتد یا چیز‌هایی ببیند که مناسب سن و سالش نیست. همان‌گونه که فیلم‌ها و کتاب‌ها، باید رده‌بندی سنی داشته باشند، اپلیکیشن‌های موبایل، شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های اینترنتی هم از این قاعده مستثی نیستند. الزاما هر فیلم یا کتابی برای همه گروه‌های سنی مناسب نیست، به همین ترتیب، اپلیکیشن یا وب‌سایتی که بزرگ‌ترها استفاده می‌کنند، ممکن است برای کودکان و نوجوانان امن و مناسب نباشد. بسیاری از شبکه‌های اجتماعی، ۱۳سالگی را حداقل سن عضویت تعیین کرده‌اند، کودکان زیر این سن اجازه ندارند در این شبکه‌ها حساب باز کنند و اگر می‌خواهند از این اپلیکیشن‌ها استفاده کنند، باید زیر نظر مستقیم یکی از والدین یا خواهر و برادر‌های بزرگ‌تر باشند.»
نمی‌توانیم کودکانمان را از تکنولوژی محروم کنیم
محبی به آموزش کودکان هم اشاره‌کرده و می‌گوید: «کودکان باید محدوده سنی خود را بشناسند و از ورود به سایت‌ها و استفاده از اپلیکیشن‌هایی که مناسب سن و سالشان نیست، خودداری کنند. طبیعتا در زمانه فعلی نمی‌توان کودکان را به طورکلی از دسترسی به موبایل و تماشای فضای مجازی دور نگه داشت اما میتوان شرایطی فراهم کرد که این محیط برای آن‌ها مفید، آموزنده و درعین‌حال امن باشد. به بیان ساده‌تر، به‌جای اینکه موبایل را از کودک بگیریم یا رمز تلفن همراه را از او مخفی کنیم، به او یاد بدهیم چگونه از این فضا به‌درستی استفاده کند. باید محدودیت زمانی هم تعیین کرد؛ مثلا کودک باید اجازه داشته باشد بعد از آمدن از مدرسه و پیش از آماده شدن برای خواب، ۱۵ دقیقه یا نیم ساعت از اینترنت استفاده کند. ممکن است والدین اجازه دهند این زمان، در روزهای تعطیل کمی بیشتر باشد. یک مقاله در آکادمی اطفال آمریکا توصیه کرده که کودکان حدود پنج تا ۶ سال به‌اندازه یک ساعت در روز و کودکان ۶ تا ۱۸ سال بسته به نوع استفاده به‌صورت متغیر مجاز به استفاده از اینترنت‌اند. نمی‌توانیم کودکانمان را از تکنولوژی محروم کنیم، اگر کودکان بدانند هر وقت از والدین موبایل می‌خواهند با آن‌ها مخالفت می‌شود، ممکن است به‌صورت پنهانی وارد این فضا شوند؛ پس بهتر است به‌جای حذف اینترنت و موبایل از زندگی کودک، استفاده درست را به او آموخت و فعالیت‌هایش را در فضای مجازی مدیریت کرد. درحالی‌که این روزها نگاه‌های سلبی تلاش می‌کنند تمام پیامدهای ناخوشایند حضور در شبکه‌های اجتماعی و وب‌گردی را به ماهیت تکنولوژی نسبت دهند، نگاه کارشناسانه قدرتمندی وجود دارد که بر ماهیت دوگانه تکنولوژی تأکید می‌گذارد و ضرورت آگاهی و هوشیاری نسبت به کاربرد آن را یادآور می‌شود. از این منظر، «شناخت» اولین گام مواجهه با پدیده‌هایی است که از ترس آسیب‌هایشان عجولانه تلاش می‌کنیم حذفشان کنیم. شناختی که به‌درستی در والدین، متولیان آموزش و سیاست‌گذاران وجود ندارد. دنیا اما در این عرصه کوشش بسیار کرده تا فضای مجازی را برای تمام گروه‌های سنی و به‌ویژه کودکان و نوجوانان، به سرزمین امنی برای آگاهی و اطلاع‌یابی و توسعه روابط اجتماعی و پر کردن اوقات فراغت با محتوای سالم و مناسب، تبدیل کند.»
خانواده نباید بدون کنترل، کودک را در فضای مجازی رها کند
«۸۰۰ میلیون کودک و نوجوان در سراسر جهان، از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.» این آمار مربوط به سه سال قبل است که از سوی سازمان ملل ارائه‌شده و طبق همین آمار، روزانه ۱۷۵ هزار کودک در جهان، برای اولین بار وارد فضای «آنلاین» می‌شوند اما در اغلب کشورها، راهکارهایی مانند ارائه سیم‌کارت کودک و نوجوان، اینترنت پاک، ابزارهای کنترلی والدین و نظام رده‌بندی سنی محتوا اجرایی شده، مواردی که در ایران به دلیل غلبه اهداف اقتصادی از سوی اپراتورها و پلتفرم‌ها مورد غفلت واقع‌شده است. آن‌طور که کاوه منگلی، پژوهشگر و محقق حوزه ارتباطات و رسانه به ایسنا می‌گوید: «یکسری قوانین بازدارنده و محدودکننده در اکثر کشورها اجرا می‌شود که این قوانین تخصصی در حوزه‌های بازی و شبکه‌های اجتماعی وضع‌شده است، اما خانواده به‌عنوان مهم‌ترین نهاد جامعه مسئولیت بیشتری برای حفاظت از اعضای خود در ارتباط با فضای مجازی دارد و
والدین به‌صرف اینکه قوانینی وجود دارد نباید بدون کنترل کودکان را در این فضا رها کنند. در کشورهای پیشرفته پدر و مادر مکلف‌اند با نرم‌افزارهای داخلی از کودکان خود مراقبت کرده و به میزان و نحوه دسترسی آنان نظارت داشته باشند و شاهد تعاملات، موارد جست‌وجو شده، تراکنش‌های انجام‌شده، آگاهی از مضمون گفت‌وگوها و دانلودها باشند.»
این پژوهشگر به والدین توصیه می‌کند که «آگاهی‌های خود را با آگاهی‌های فرزندانشان هم‌تراز کرده و چارچوبی برای استفاده فرزندانشان از وسایل هوشمند تعیین کنند، این قوانین می‌تواند در مورد زمان یا مقدار استفاده نیز وضع شود، اما نباید سخت‌گیرانه و سهل‌گیرانه عمل کرد تا کودکان بتوانند به آن متعهد بمانند.»
برای میزان حضور در شبکه‌های اجتماعی، تفاهم‌نامه خانوادگی تنظیم کنید
رسول شهابی، از روانشناسان حوزه کودک و نوجوان نیز دراینباره توضیحاتی ارائه می‌دهد. او می‌گوید: «در مورد ساعات استفاده از اینترنت و حضور در شبکه‌های اجتماعی تفاهم‌نامه تنظیم کنید. چه در مدرسه و چه در خانه، باید بر میزان فعالیت آنلاین بچه‌ها نظارت کرد. گفت‌وگو در این زمینه بهترین نتیجه را خواهد داشت. حتی بهترین نرم‌افزارهای نظارتی نمی‌تواند جای گفت‌وگو با کودکان و نوجوانان را بگیرد. بنابراین بهتر است در کنار آنان بنشینید و برای میزان حضور در فضای مجازی یک تفاهم‌نامه خانوادگی بنویسید. بردن موبایل یا تبلت به تختخواب حتما باید قدغن شود. از سوی دیگر والدین و مراقبان کودک علاوه بر اینکه با عملکرد خود در مواجهه با فناوری و فضای مجازی برای کودکان الگو‌سازی می‌کنند، باید در مورد نوع فناوری‌های مورداستفاده، نوع فعالیت‌های برخط، برنامه‌های قابل‌قبول و میزان استفاده از ابزارهای دیجیتال نیز تصمیم بگیرند. برای استفاده مسئولانه کودک از فناوری و فضای مجازی وضع قوانین شفاف و قابل‌اجرا از جانب بزرگسالان ضروری به نظر می‌رسد. بهتر است کودکان در تعیین این قوانین مشارکت فعال داشته باشند. اگر کودکان و نوجوانان قوانین را خشک و تحمیلی بدانند یا صرفا از جانب بزرگسالان درخواست‌های آمرانه دریافت کنند احتمالا به این قوانین و درخواست‌ها متعهد نخواهند بود. اما اگر این قوانین طی گفت‌وگوهایی سالم و همدلانه و با در‌نظر‌گرفتن نیاز‌های عاطفی و روانی کودک وضع شوند، کودک در مورد آن‌ها تأمل می‌کند و احساس تعهد بیشتری خواهد داشت. ممکن است بخواهید روزهای خاصی مثلا روزهای مدرسه را به‌عنوان روزهای بدون صفحه‌نمایش تعیین کنید یا ممکن است تصمیم بگیرید که یک روز را به‌عنوان روز بدون فناوری داشته باشید که در آن‌همه وسایل دیجیتال خاموش بمانند. تعیین این قوانین نسبت به شرایط و نیاز‌ها در هر محیط متفاوت است.»
شبکه‌های اجتماعی دوستدار کودکان نیستند
او در ادامه آسیب‌های فضای مجازی را یک‌به‌یک برشمرده و تشریح می‌کند: «وقتی فرد زمان بیشتری برای چرخیدن در فضای مجازی صرف می‌کند، به‌ناچار از زمان دیگر فعالیت‌های خود می‌کاهد و به‌این‌ترتیب فضای مجازی به سیاهچاله‌ای تبدیل می‌شود که وقت و انرژی لازم برای فعالیت‌های مفید کودک و نوجوان را می‌بلعد. از طرفی باید موضوع اعتیاد به فضای مجازی را هم در نظر گرفت. اعتیاد به این فضا خطر کمتری نسبت به دیگر انواع اعتیاد ندارد. نتایج یکی از مطالعات دانشگاه استنفورد نشان می‌دهد، کودکان و نوجوانانی که به فضای مجازی وابسته شده‌اند، دور ماندن از این فضا به مدت چند روز برای آنان بسیار دشوار است و اغلب برای گریز از واقعیت‌های روزمره به این محیط پناه می‌آورند و بر اثر آن نه‌تنها شرایط زندگی، که سلامتی‌شان نیز به خطر می‌افتد. مطالعات رابطه مستقیمی بین میزان استفاده از اینترنت و افسردگی در این گروه سنی نشان داده است. همچنین فضای مجازی می‌تواند حواس بچه‌ها را از مسائلی مانند مطالعه، انجام تکالیف یا ورزش به مسائل بی‌ارزش یا غیرمفید پرت کند. این در حالی است که لازم است اطمینان حاصل کنیم بچه‌ها سبک زندگی سالمی دارند و در فعالیت‌های واقعی و اجتماعی -خارج از فضای آنلاین مشارکت می‌کنند. این موضوع را هم باید در نظر گرفت که سنین کودکی و نوجوانی سال‌های شکل‌گیری شخصیت و توسعه نظام اخلاقی فرد است. قرار گرفتن در معرض اطلاعات نامناسب می‌تواند به توسعه ذهنی و شخصیتی نامطلوب در آنان منجر شود.»
این روانشناس خاطرنشان می‌کند: «اگرچه بیشتر اپلیکیشن‌ها و شبکه‌های مجازی برای باز کردن حساب کاربری محدودیت‌های سنی دارند یا اینکه
وب سایت‌های دانلود مانند گوگل پلی یا اپل استور درباره دانلود آن‌ها توصیه سنی دارند. اما محدودیت سنی به این معناست که فردی که کمتر از سن اعلام‌شده دارد نباید در این سایت‌ها عضو و از اپلیکیشن‌ها استفاده کند. در اغلب موارد این محدودیت‌های سنی شیوه‌ای است که اپلیکیشن‌ها می‌خواهند از شکایت‌های احتمالی که در مورد انتشار محتوای خصوصی کاربران زیر سن قانونی می‌تواند مطرح شود جلوگیری کنند. محدودیت سنی در اینجا بیشتر حکم توصیه دارد زیرا در واقعیت افراد زیر سن مجاز در این شبکه‌های اجتماعی حضور دارند. لذا این شبکه‌ها اساسا دوستدار کودک نیستند، برای بزرگسالان طراحی‌شده‌اند و ملاحظات ویژه‌ای برای کودکان در آن‌ها در نظر گرفته نشده است.»
سن شروع استفاده از تلفن همراه نباید قبل از ۶ سالگی باشد
تحقیقات متعدد نشان داده تلفن همراه هوشمند می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت روانی کودکان داشته باشد و هرچه کودکان از سنین کمتر به تلفن همراه هوشمند دسترسی داشته‌اند از سلامت‌روان پایین‌تری برخوردارند. نتایج تحقیقات روی ۲۷ هزار و ۹۶۹ جوان ۱۸ تا ۲۴ ساله در ۴۱ کشور جهان نشان می‌دهد که ۷۴ درصد دخترانی که از سن ۶سالگی به تلفن هوشمند دسترسی داشته‌اند استرس و چالش بیشتری در تحصیل داشته‌اند، حال‌آنکه این عدد برای کسانی که اولین تلفن هوشمند خود را در سن ۱۵ سالگی در اختیار گرفته‌اند ۵۲ درصد بوده است. همین تحقیق روی پسرها نشان می‌دهد که ۴۲ درصد پسرانی که از ۶ سالگی و ۳۶ درصد پسرانی که از ۱۸ سالگی به تلفن همراه دسترسی پیداکرده‌اند، استرس بیشتری داشته‌اند.
سمیرا حقوقی، روان‌درمانگر ضمن اشاره به موارد پیش‌گفته، تأکید می‌کند که باید با مسئله دسترسی کودکان به تلفن همراه برخورد واقع‌بینانه داشت. او دراینباره توضیح می‌دهد: «کودکان، گوشیهای موبایل را به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی آدمی مشاهده می‌کنند. هرچقدر استفاده خانواده و بزرگ‌ترها از اینترنت و گوشی موبایل، بیشتر در معرض دید کودکان باشد، احتمال جلب‌توجه و وابستگی کودک و نوجوان به اینترنت و موبایل بالاتر می‌رود. لذا مهم‌تر از توجه به سن مناسب دسترسی به کودک، خانواده‌ها باید بدانند نوجوانانی که عزت‌نفس بالاتری دارند و درعین‌حال فرصت‌های ابراز وجود در زندگی واقعی را دارند، نسبت به نوجوانانی که عزت‌نفس پایین‌تری دارند و یا نوجوانانی که فرصت‌های کافی برای تعاملات واقعی و متهورانه را ندارند، کمتر فضای اینترنت و روابط مجازی را به ارتباطات واقعی ترجیح می‌دهند. موضوع مهم دیگر، میزان آگاهی خانواده است. اینکه والدین تا چه میزانی از اهمیت امنیت آنلاین، تأثیرات ماندگار فضای دیجیتال و خطرات احتمالی اطلاعات دقیقی دارند. چه میزانی از دانش و آگاهی در مورد فضاها و پلتفرم‌های مختلف دارند و چگونه با فرزندان خود تعامل می‌کنند؟ اگر خانواده‌ای گوشی خود را روی یوتیوب می‌گذارند تا فرزند خردسالشان غذا بخورد، و این روند تا نوجوانی برای هر رفتار دیگری ادامه پیدا کند، انتظار مدیریت زمان استفاده از تلفن همراه یا اینترنت در نوجوانی به نظر غیرمنطقی می‌رسد.»
لزوم ارتقاء دانش نسبت به فضای مجازی و کسب سواد دیجیتال
این روان‌درمانگر معتقد است: ترس بیش‌ازاندازه و تهدیدهای دروغین هم می‌توانند تأثیر بالعکس داشته باشند. مثلا برخی خانواده‌ها به محض اینکه متوجه باز شدن اکانت تیک‌تاک فرزندشان می‌شوند، او را به خطرات تجاوز و سوءاستفاده عکس‌ها در فضای مجازی و غیره نهیب می‌دهند، به عبارتی به فرزندان خود اعلام می‌کنند که ما نگران هستیم اما اطلاعات کافی هم نداریم. بدین ترتیب فرزند، به نگرانی والدین اعتبار مؤثر نخواهد داد و آن‌ها را بیش‌ازحد نگران تصور خواهد کرد. به نظر می‌رسد، ایجاد تعادل و پرداختن به فعالیت‌های مؤثر اینترنتی بر اساس سن و افزایش آگاهی و ارتقاء دانش نسبت به فضاهای مجازی و کسب سواد دیجیتال، در سلامت فرزندان اهمیت دارند.»
سمیرا حقوقی بر این باور است که سن شروع استفاده از تلفن همراه نبایستی قبل از ۶ سالگی باشد. او می‌گوید: «از ۶ تا ۸ سالگی هم دسترسی بدون محدودیت به رسانه‌ها و داده‌های اینترنتی، انتخاب مناسبی برای کودکان نیست. به‌خصوص که کودک هنوز قوای شناختی برای تشخیص خطر را به‌صورت بالغانه ندارد. لذا انتخاب‌های نامؤثر از مشاهده یک تصویر تروما‌برانگیز تا برقراری ارتباط آسیب‌رسان می‌تواند، پیامدهای این بی‌توجهی باشد.»
این روان‌درمانگر با اشاره به نتایج تحقیقات علمی
می‌گوید: «استفاده و جذابیت گوشی موبایل و اینترنت و فضاهای مجازی و رسانه‌های اجتماعی به طرز چشمگیری در ۱۳ سالگی، افزایش می‌یابد. به‌خصوص که نوجوان در این سن احتمالا در رسانه‌های اجتماعی مثل تیک‌تاک و اینستاگرام هم می‌تواند تعاملاتی را ایجاد کند. در سنین ۸ تا ۱۲ سالگی، اینترنت برای مشاهده ویدئوها و انیمیشن‌های آموزشی، تماشای کارتون و یا تماس با خانواده به صورت ویدئویی با بازه کمتر از دو ساعت به‌طورکلی می‌تواند یک‌رویه مورداستفاده باشد. در این سنین خانواده بایستی فرصت‌ها و فعالیت‌های فیزیکی و جهان واقعی مناسب کودک را شناسایی کنند و کودک را در معرض فرصت‌هایی برای ابراز وجود خود تا جای ممکن قرار دهند.»
این روان‌درمانگر سنین ۱۳ تا ۱۸ سالگی را چالش‌برانگیزترین زمان ممکن در این رابطه دانسته و تصریح می‌کند: «فارغ از خطر آمیز بودن یا امن بودن افراد، استفاده بیش از ۲ یا ۳ ساعت از اینترنت منجر به اضطراب و تأثیرگذاری بر فرآیندهای شناختی نوجوان خواهد شد. در این سنین افراد اطلاعات خود را از اینترنت به دست می‌آورند. گاهی اطلاعات، برای سن آن‌ها غیرضروری است و گاهی اطلاعات معتبر نیستند. لذا آگاهی و اطلاعات خانواده برای تشخیص و آموزش نحوه تشخیص اطلاعات معتبر از غیر معتبر نقش ویژه‌ای دارد. به عبارتی در سنین کودکی محدودیت و کنترل مستقیم و در سنین بالاتر آگاهی، آموزش، همراهی، و تشویق به برقراری تعادل و حمایت از آنان در برابر آسیب‌های احتمالی اهمیت دارد. فرزندان ما بایستی فضای امنی را برای گفت‌وگو در مورد تنش‌های احتمالی حاصل از فضای اجتماعی، رسانه‌ها و غیره داشته باشند. والدین بایستی ابتدا آگاهی خود را بالا ببرند و گفت‌وگوهای منظم در مورداستفاده مسئولانه از اینترنت، رفتار محترمانه در فضای مجازی، دست‌کاری هیجانی، رفتارهای تعاملی سالم و آسیب‌زا، فواید استفاده از تکنولوژی و نحوه استفاده مفید از اینترنت، حقوق کودک و حفظ حریم شخصی، جرئت‌مندی و تأثیر فشارهای اجتماعی بر روان انسان و امنیت همیشگی خانواده برای حمایت از فرزندان می‌تواند راهگشا باشد. همچنین، والدین بایستی نسبت به تغییرات خلقی، رفتاری، عملکردی و رفتاری فرزندان خود حساس باشند و در صورت مشاهده تغییرات چشم‌گیر و غیرمتناسب با شرایط، یا بروز الگوهای رفتاری و هیجانی نامؤثر، از کمک حرفه‌ای برای کمک به فرزندان خود استفاده کنند.»
