فضای مجازی آمیخته با تهدیدها و فرصت‌ها

به گزارش سراج24؛ فضای مجازی در سال‌های اخیر به یکی از میدان‌های اصلی نبرد فرهنگی و اطلاعاتی تبدیل شده است. دشمنان از این بستر برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی، تخریب هویت ملی و ایجاد تفرقه بهره می‌برند. این فعالیت‌ها با استفاده از ابزارهایی چون شبکه‌های اجتماعی، تولید محتوای جهت‌دار و جنگ‌نرم صورت می‌گیرد که هدف آن‌ها به چالش کشیدن ارزش‌های اخلاقی، فرهنگی و دینی جوامع است.

رهبر انقلاب اسلامی بارها بر اهمیت فضای مجازی تأکید کرده‌اند و از آن به‌عنوان فرصتی بزرگ و در عین حال تهدیدی بزرگ یاد کرده‌اند. ایشان مسئولان کشور را به مدیریت هوشمندانه این فضا دعوت کرده‌اند تا از تهدیدات آن کاسته و از ظرفیت‌های آن برای تقویت فرهنگ و اقتصاد کشور بهره‌برداری شود. این دیدگاه نشان می‌دهد که فضای مجازی اگرچه دارای خطراتی است، اما می‌تواند بستری مناسب برای ترویج ارزش‌های اسلامی و توسعه علمی و اقتصادی نیز باشد.

توجه به فضای مجازی مهم و انکارناپذیر است

حجت‌الاسلام جواد جعفری نماینده مردم زنجان در مجلس خبرگان رهبری در گفتگویی با بیان اینکه یکی از مسائل مهم و حساس در جهان امروز، تأثیرات گسترده و عمیق فضای مجازی بر جوامع مختلف است، اظهار کرد: این فضا با پیشرفت تکنولوژی و افزایش دسترسی به اینترنت به یکی از ابزارهای مهم در شکل‌دهی به افکار عمومی و تغییرات اجتماعی تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه فضای مجازی به‌عنوان یک میدان گسترده ارتباطی، بستر مهمی برای تبادل اطلاعات، ایده‌ها و تعاملات اجتماعی است، اما در عین حال می‌تواند زمینه‌ای برای سوءاستفاده و تهدیدات مختلف باشد، گفت: مقام معظم رهبری اهمیت فضای مجازی را در سخنان خود بارها مورد تأکید قرار داده‌اند. ایشان فرمودند؛ اگر مسئولیت رهبری امت اسلامی را بر عهده نداشتند، شخصاً مدیریت فضای مجازی را به دست می‌گرفتند.

وی با اشاره به اینکه این جمله نشان‌دهنده نقش راهبردی و حساس این حوزه در مسائل فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور است، افزود: فضای مجازی می‌تواند بستری برای ارتقای آگاهی مردم و توسعه فرهنگی و اجتماعی باشد، اما در عین حال دشمنان نیز در این فضا به‌دنبال بهره‌برداری برای دستیابی به اهداف خود هستند.

نماینده مردم زنجان در مجلس خبرگان رهبری اضافه کرد: فضای مجازی، به‌دلیل گستردگی و سرعت بالای انتشار اطلاعات، تبدیل به میدان جدیدی برای جنگ نرم شده است. دشمنان با بهره‌گیری از این فضا سعی دارند ارزش‌ها، باورها و هویت فرهنگی جوامع را مورد هدف قرار دهند. 

جعفری گفت: آن‌ها با برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری در این حوزه تلاش می‌کنند تا تأثیرات منفی و مخرب خود را بر افکار عمومی بگذارند و از این طریق به اهداف خود دست یابند. اما آنچه اهمیت دارد، آگاهی و هوشیاری مردم است که می‌تواند مانع تحقق اهداف شوم دشمنان شود.

وی ادامه داد: از سوی دیگر، ظرفیت‌های مثبت فضای مجازی نیز نباید نادیده گرفته شود. این فضا می‌تواند به ابزاری قدرتمند برای توسعه و پیشرفت جامعه تبدیل شود. با مدیریت صحیح، آموزش و فرهنگ‌سازی در استفاده از فضای مجازی، می‌توان از این ابزار به‌عنوان ابزاری برای تقویت هویت ملی، توسعه اقتصادی و ارتقای فرهنگ عمومی بهره‌برداری کرد.

نماینده مردم زنجان در مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: اهمیت فضای مجازی به حدی است که مدیریت و کنترل صحیح آن یکی از اولویت‌های اصلی کشورها به‌شمار می‌رود. تقویت زیرساخت‌های امنیتی، آموزش‌های لازم برای کاربران و فرهنگ‌سازی در این زمینه می‌تواند راهکاری مؤثر در مقابله با تهدیدات فضای مجازی باشد. بنابراین، توجه به این حوزه و برنامه‌ریزی دقیق در آن، یکی از ضرورت‌های مهم و انکارناپذیر جامعه امروز است.

تقویت سواد رسانه‌ای در جامعه ضروری است

امیرحسین شکوری مدرس سواد رسانه در گفتگویی با بیان اینکه فضای مجازی به‌عنوان یکی از ابزارهای نوین ارتباطی، در دنیای امروز به جولانگاه فعالیت‌های تخریبی دشمنان تبدیل شده است، اظهار کرد: دشمنان با بهره‌گیری از تکنیک‌های روان‌شناسی و ابزارهای رسانه‌ای، واقعیت را تحریف کرده و با ایجاد شبهه و شایعه، ذهنیت افراد را به سمت اهداف پلید خود هدایت می‌کنند. 

وی با بیان اینکه این شگردها عمدتاً برای ایجاد اختلاف، تضعیف اعتماد عمومی و بر هم زدن انسجام جامعه طراحی شده‌اند، گفت: یکی از راهبردهای اصلی دشمنان در فضای مجازی، بزرگ‌نمایی مشکلات کوچک و پیش‌پا افتاده است. 

مدرس سواد رسانه عنوان کرد: آنان با بهره‌گیری از این روش، موضوعاتی کم‌اهمیت را چنان جلوه می‌دهند که گویی مسائل حیاتی و اساسی جامعه را تهدید می‌کنند. هدف اصلی این اقدامات، ایجاد اضطراب، ناامیدی و بدبینی در میان مردم و تضعیف روحیه ملی است. 

وی با اشاره به اینکه این تکنیک‌ها نه‌تنها آرامش اجتماعی را به خطر می‌اندازند، بلکه سبب افزایش بی‌اعتمادی میان اقشار مختلف جامعه نیز می‌شوند، افزود: دشمنان با ترویج اطلاعات نادرست و شایعات، بذر تفرقه و نفاق را در جامعه می‌کارند. انتشار اخبار جعلی، تغییر واقعیت‌ها و ارائه تحلیل‌های مغرضانه از دیگر ابزارهای آنان است. 

مدرس سواد رسانه اضافه کرد: در فضای مجازی سوءاستفاده از مسائل فرهنگی، مذهبی و اجتماعی نیز به‌وفور دیده می‌شود. آنان سعی می‌کنند با دامن زدن به اختلافات قومی، مذهبی یا سیاسی، اتحاد جامعه را تضعیف کنند.

شکوری ادامه داد: برای مقابله با این تهدیدات، افرادی که در فضای مجازی فعالیت دارند، باید دانش و آگاهی لازم را داشته باشند. آگاهی از روش‌های جنگ نرم، تحلیل درست اخبار و شناسایی منابع معتبر اطلاعاتی از جمله مهارت‌های ضروری برای کاربران فضای مجازی است.

وی بیان کرد: افراد باید به اهمیت تأمل و دقت در بازنشر اطلاعات توجه کرده و از گسترش شایعات جلوگیری کنند و قرآن کریم نیز تأکید دارد که مسلمانان باید با استفاده از ابزارهای مناسب، دشمن را به هراس اندازند و از ابزارهای جنگی در مواجهه با تهدیدات بهره ببرند. 

مدرس سواد رسانه تأکید کرد: در فضای مجازی، استفاده از ابزارهای مناسب می‌تواند به معنای آگاهی‌بخشی، انتشار اطلاعات صحیح و تقویت هویت ملی باشد. مقابله با دشمنان در این عرصه نیازمند هوشیاری، همبستگی و استفاده از راهکارهای مبتنی بر اخلاق و اصول است.

شکوری ابراز کرد: فضای مجازی یک فرصت و یک تهدید به‌شمار می‌رود. در حالی که می‌توان از آن برای توسعه دانش و ارتباطات سازنده بهره برد، در صورت غفلت، این فضا می‌تواند به بستری برای فعالیت‌های تخریبی دشمنان تبدیل شود.

وی افزود: ازاین‌رو، تقویت سواد رسانه‌ای و افزایش آگاهی عمومی از ضرورت‌های امروز جامعه است.

دشمن در فضای مجازی بذر نفاق می‌کارد 

نبی‌الله پاک‌منش استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری موج‌رسا با بیان اینکه فضای مجازی یکی از دستاوردهای مهم عصر مدرن است که در ابتدا با هدف اطلاع‌رسانی، تسهیل ارتباطات و بهبود کیفیت زندگی بشر شکل گرفت، اظهار کرد: اما همان‌طور که هر فناوری می‌تواند به‌صورت مثبت یا منفی مورد استفاده قرار گیرد، فضای مجازی نیز از این قاعده مستثنی نیست.

وی با بیان اینکه دشمنان ملت‌ها به خوبی از این بستر استفاده کرده و آن را به یکی از ابزارهای اصلی برای تفرقه‌افکنی، نشر اکاذیب و برهم زدن نظم اجتماعی تبدیل کرده‌اند، افزود:  دشمنان با برنامه‌ریزی‌های دقیق و استفاده از روش‌های روان‌شناختی، شایعات و اخبار دروغین را در فضای مجازی منتشر می‌کنند تا افکار عمومی را دچار سردرگمی کنند.

استاد دانشگاه ادامه داد: دشمن با برجسته کردن مسائل کوچک و بزرگ‌نمایی اختلافات فرهنگی، قومی، مذهبی و سیاسی تلاش می‌کنند بذر بی‌اعتمادی و نفاق را در میان ملت‌ها بپاشند. 

وی بیان کرد: این رویکرد به‌گونه‌ای طراحی شده که افراد ناخواسته تحت تأثیر این شایعات قرار گرفته و بدون تحقیق و بررسی آن‌ها را بازنشر دهند، در حالی که بسیاری از این اخبار تنها با هدف تخریب انسجام ملی تولید شده‌اند.

پاک‌منش اضافه کرد: از سوی دیگر، فضای مجازی محلی است که دشمنان از آن برای تضعیف ارزش‌ها و باورهای جامعه استفاده می‌کنند. تخریب هویت ملی، ترویج فرهنگ غربی و بی‌تفاوتی نسبت به مسائل مهم کشور، از جمله مواردی است که در برنامه‌های آنان به چشم می‌خورد.

وی گفت: هدف اصلی این فعالیت‌ها، سست کردن پایه‌های اعتماد میان مردم و حاکمیت است تا از این طریق بتوانند مسیر نفوذ خود را هموار کنند.

استاد دانشگاه ابراز کرد: ملت ما با آگاهی و هوشیاری مثال‌زدنی، تاکنون اجازه نداده‌اند که این توطئه‌ها به نتیجه برسد. مردم باید بدانند که فضای مجازی یک ابزار است و نحوه استفاده از آن به آگاهی کاربران بستگی دارد. 

استاد دانشگاه ابراز کرد: تقویت سواد رسانه‌ای، افزایش آگاهی عمومی و دقت در بازنشر مطالب از جمله راهکارهایی است که می‌تواند از تأثیرگذاری این اکاذیب جلوگیری کند.

پاک‌منش تأکید کرد: ضروری است که همگان نسبت به خطرات فضای مجازی آگاه باشند و با تکیه بر همبستگی ملی و اعتماد به یکدیگر، نقشه‌های دشمن را خنثی کنند. فضای مجازی می‌تواند ابزاری برای پیشرفت باشد، به شرطی که با آگاهی و مسئولیت‌پذیری از آن استفاده شود.

فضای مجازی عرصه‌ای است که باید آن را نه‌تنها به چشم تهدید، بلکه به‌عنوان فرصتی برای رشد و پیشرفت جامعه نگاه کرد. مدیریت صحیح این فضا، تولید محتوای اصیل و ارتقای آگاهی عمومی، می‌تواند به مقابله با تهدیدهای دشمنان و تقویت وحدت ملی کمک می‌کند.