به گزارش سراج24؛ پنجمین نشست علمی ششمین دوره «همایش سواد فضای مجازی» سه‌شنبه ۱۵ آبان‌ماه با موضوع «هوش مصنوعی و هنر» به همت مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی در دانشگاه سوره برگزار شد.
مرتضی صدیقی‌فرد، عضو هیئت علمی دانشگاه سوره، از سخنرانان این نشست، با ارائه موضوع «مؤلف اثر هنری پس از هوش مصنوعی» بیان کرد: از سال ۱۸۳۹ که ابزار عکاسی مطرح شد این سوال ایجاد شد که آیا عکاسی هنر است یا نه. موضوع هنر بودن آثاری که با ابزار تولید می‌شوند موضوع قدمت‌داری است.
وی ادامه داد: سال گذشته در یکی از جشنواره‌های مهم بین‌المللی عکاسی، اثر فردی انتخاب شد که اعلام کرده بود این اثر را با هوش مصنوعی ایجاد کرده است و به همین دلیل هم جایزه از او پس گرفته شد. فردیت، اصالت، نوآوری و خلاقیت از مؤلفه‌های کلاسیک تولید اثر هنری است که بسیاری از نظریه پردازان امروزه برای رد این گزاره عنوان مرگ مؤلف و از بین رفتن اصالت را مطرح کردند.
صدیقی‌فرد افزود: در تولید یک اثر هنری صرفاً هنرمند همه کاره نیست بلکه جامعه، مواد مورد استفاده و... نیز دخیل هستند؛ یعنی شبکه‌ای از کنشگران تأثیرگذار و نقش‌آفرین هستند. براساس نظریه عاملیت تولید، هنرمندانی که از هوش مصنوعی برای تولید اثر بهره می‌گیرند دو موضوع در این رابطه وجود دارد؛ موضوع اول اینکه برخی از افراد به صورت غیر عمدی مجبورند با هوش مصنوعی همراه شوند و هوش مصنوعی کنشگر اصلی تولید اثر است اما برخی از هنرمندان به صورت عامدانه، کنترل را در اختیار هوش مصنوعی قرار می‌دهند.
عضو هیئت علمی دانشگاه سوره گفت: در جنبش‌های هنری قرن بیستم مثل دادائیم، سورئالیسم، مینی‌مالیسم و... شاهد هنرمندانی بودیم که عامدانه از مفهومی به نام شانس استفاده می‌کردند که می‌توان به افرادی مثل مارسل دوشان اشاره کرد. دو رویکرد در هوش مصنوعی وجود دارد که رویکرد اول استفاده از مدل‌های حاضر و آماده و رویکرد دوم برنامه‌نویسی و تربیت هوش مصنوعی است.
وی با بیان اینکه مطابق نظریه عاملیت ساختار شبکه تولید اشتراکی وجود دارد اظهار کرد: رابطه هوش مصنوعی و هنرمند در دو طیف قابل تبیین است که یک سمت طیف به سمت هنرمند و سمت دیگر طیف به سوی هوش مصنوعی می‌رود که می‌تواند تمایل به هر سمت عامدانه یا غیرعامدانه باشد.
صدیقی‌فرد در پایان درباره مالکیت معنوی آثار هنری که با استفاده از هوش مصنوعی خلق شده‌اند بیان کرد: طبق منابعی که در این مورد وجود دارد بیان می‌کند با توجه به اینکه هوش مصنوعی آورده علم است، استفاده از آن برای گسترش علم ایرادی ندارد به شرطی که به سوالاتی مانند «مکان استفاده»، «نحوه استفاده» و «نوع ابزار استفاده» پاسخ داده شده باشد. هوش مصنوعی ظرفیت تحلیل و نتیجه‌گیری را ندارد و این موضوع باید توسط انسان انجام شود.
