به گزارش سراج24؛ فضای مجازی در دنیای امروز به یکی از اصلی‌ترین بخش‌های زندگی مردم تبدیل شده است. این فضا با وجود امکانات و فرصت‌های بی‌نظیری که فراهم می‌کند، در صورت عدم مدیریت صحیح می‌تواند به منبعی از آسیب‌ها و تهدیدها تبدیل شود. ولنگاری فضای مجازی به مشکلات و آسیب‌هایی اشاره دارد که از عدم کنترل و نظارت کافی بر محتوای آنلاین ناشی می‌شود.
آسیب های ولنگاری فضای مجازی
این مسئله می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر جامعه و خانواده‌ها داشته باشد. برخی از مهم‌ترین آسیب‌های ولنگاری فضای مجازی عبارتند از:
1 فساد اخلاقی و تهاجم فرهنگی: محتوای نامناسب و هنجارشکن می‌تواند ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی جامعه را تحت تأثیر قرار دهد.
2 افزایش جرائم رایانه‌ای: دسترسی آسان به اطلاعات شخصی و حریم خصوصی افراد می‌تواند منجر به افزایش جرائم رایانه‌ای شود.
3 مشکلات خانوادگی: استفاده نادرست از فضای مجازی می‌تواند به روابط خانوادگی آسیب برساند و باعث افزایش اختلافات و مشکلات زناشویی شود.
4 اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی: استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به اعتیاد منجر شود و تأثیرات منفی بر سلامت روانی و جسمی افراد داشته باشد.
برای مقابله با این آسیب‌ها، برخی از کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که قوانین و مقررات سخت‌گیرانه‌تری برای کنترل محتوای آنلاین وضع شود و همچنین آموزش‌های لازم به خانواده‌ها و کاربران ارائه گردد رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز بارها در سخنرانی‌های خود به اهمیت مدیریت فضای مجازی اشاره کرده و از ولنگاری آن انتقاد کرده‌اند.
سخنان رهبر معظم انقلاب
ایشان در سخنرانی نوروزی سال ۱۴۰۰ فرمودند: "همه کشورهای دنیا روی فضای مجازی خودشان اِعمال مدیریت می‌کنند، در حالی که ما افتخار می‌کنیم به اینکه ما فضای مجازی را ول کرده‌ایم! این افتخار ندارد؛ این به هیچ وجه افتخار ندارد. فضای مجازی را باید مدیریت کرد" این بیانات نشان‌دهنده اهمیت مدیریت فضای مجازی و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی در این فضا است.
رهبر انقلاب همچنین در دیدار با نمایندگان تشکل‌های دانشجویی در اردیبهشت ۱۴۰۰ به آسیب‌های ناشی از فضای مجازی اشاره کردند و گفتند: "مسائل جدیدی هم هست که در گذشته نبود؛ از جمله فضای مجازی که یک مسئله جدیدی است، پدیده‌ی تازه‌ای است و قبلاً این پدیده وجود نداشته است. بنابراین، برای پیشگیری از مشکلات ناشی از این پدیده، امروز به فکرهای جدید و راه‌های ابتکاری و در واقع دانش و فکر نو نیاز است"
راه‌های قانونمند کردن فضای مجازی
کارشناسان مختلف نظرات متنوعی درباره ولنگاری فضای مجازی و راه‌های قانونمند کردن آن ارائه داده‌اند. برخی از این نظرات عبارتند از:
1 ضرورت حکمرانی قانونمند: بسیاری از کارشناسان معتقدند که فضای مجازی باید به صورت قانونمند اداره شود تا از آسیب‌های آن جلوگیری شود. به عنوان مثال، فرهاد نظریان سامانی تأکید می‌کند که بدون قانون‌مندی، فضای مجازی می‌تواند به جای فرصت، تهدیدی برای جامعه باشد.
2 استفاده از تجارب بین‌المللی: برخی کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که از تجارب کشورهای دیگر در زمینه حکمرانی فضای مجازی استفاده شود، اما با توجه به شرایط خاص هر کشور، این تجارب باید بومی‌سازی شوند.
3 آموزش و افزایش سواد رسانه‌ای: یکی از راه‌های مقابله با آسیب‌های فضای مجازی، افزایش سواد رسانه‌ای کاربران است. این امر می‌تواند از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی به جامعه محقق شود.
4 تقویت زیرساخت‌های فناورانه: برای حکمرانی مؤثر در فضای مجازی، نیاز به زیرساخت‌های فناورانه قوی است. این زیرساخت‌ها می‌توانند به کنترل و نظارت بهتر بر محتوای آنلاین کمک کنند.
5 شفافیت و اقناع‌سازی: یکی از مشکلات اصلی در قانون‌گذاری فضای مجازی، عدم شفافیت و اقناع‌سازی مردم است. کارشناسان معتقدند که هرگونه قانون‌گذاری در این حوزه باید با شفافیت کامل و اقناع عمومی همراه باشد تا حمایت مردم را جلب کند.
فضای مجازی با وجود مزایای فراوان، در صورت عدم مدیریت صحیح می‌تواند به منبعی از آسیب‌ها و تهدیدها تبدیل شود. از جمله این آسیب‌ها می‌توان به فساد اخلاقی، تهاجم فرهنگی، کم‌رنگ شدن ارزش‌های انسانی، افزایش رفتارهای ضد اجتماعی و گسترش روابط نامشروع اشاره کرد به همین دلیل، مدیریت هوشمندانه و عالمانه این فضا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در نهایت، لازم است که مسئولان و مردم با همکاری یکدیگر، فضای مجازی را به گونه‌ای مدیریت کنند که از فرصت‌های آن بهره‌برداری شود و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری گردد. این امر نیازمند سیاست‌گذاری صحیح و اقدامات سنجیده و هماهنگ است تا فضای مجازی به ابزاری مفید و سازنده برای جامعه تبدیل شود.
