به گزارش سراج24؛ جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری بود که ۳۲ سال و ۲ ماه ۶ روز پیش یعنی روز دوشنبه ۱۸ شهریور ۱۳۷۰ استقلال کشور تاجیکستان را به رسیمت شناخت و بلافاصله سفارتخانه خود را در شهر «دوشنبه» تأسیس کرد و از سال‌های پس از ۲۰۰۰ میلادی، دوره جدی و شکوفایی روابط اقتصادی دو کشور شروع شد و با اجرای پروژه‌های اساسی مانند احداث تونل استقلال و آغاز عملیات ساخت سد و نیروگاه سنگ‌توده ۲ و فعالیت شرکت‌ها، تجار و سرمایه‌گذاران ایرانی در تاجیکستان همراه بود. در این راستا همکاری‌های دو کشور در ابعاد مختلف به تقویت روابط و توسعه مناسبت‌ها در تمامی عرصه‌ها منجر شد.
تاجیکستان با ۱۰ میلیون نفر جمعیت و با نوع حکومت «جمهوری» و با مرکزیت شهر «دوشنبه» در قسمت جنوبی آسیای مرکزی و در غرب چین قرار دارد. زبان رسمی این کشور، «فارسی» (با لهجه خاص تاجیکی) است و با ۳ هزار و ۶۵۱ کیلومتر مرز خشکی، فاقد مرز دریایی است و با کشورهای افغانستان از جنوب، چین در شرق، قرقیزستان در شمال شرق و ازبکستان در شمال غرب همسایه است.
از زمان برقراری روابط سیاسی دو کشور تاجیکستان و ایران، تاکنون رؤسای جمهوری اسلامی ایران ۱۴ بار از تاجیکستان دیدار کرده‌اند و متقابلاً رییس‌جمهور تاجیکستان ۱۸ بار به جمهوری اسلامی ایران سفر کرده که آخرین بار آن در خردادماه ۱۴۰۱ بوده است. رؤسای مجالس تاجیکستان تاکنون ۴ بار به ایران سفر کرده‌اند رؤسای مجالس ایران نیز متقابلاً از تاجیکستان بازدید کرده‌اند. بین دو کشور ایران و تاجیکستان تاکنون اسناد همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی، دفاعی و فرهنگی امضا شده است.
حجت الاسلام سید ابراهیم رییسی رییس جمهوری کشورمان شهریورماه سال ۱۴۰۰ بنا به دعوت رسمی «امامعلی رحمان» رییس جمهور تاجیکستان اولین سفر رسمی خود در کسوت ریاست جمهوری را به دوشنبه انجام داد و علاوه بر شرکت در نشست شورای سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، سفر رسمی دوجانبه ای را انجام دادند. در این سفر ۸ سند همکاری در بخش‌های مختلف بین دو کشور به امضا رسید. با حمایت دولت تاجیکستان و موافقت سایر اعضای سازمان همکاری شانگهای، درخواست تبدیل عضویت کشورمان از جایگاه ناظری به عضویت اصلی سازمان مورد پذیرش قرار گرفت
همچنین بنا به دعوت ریاست جمهوری کشورمان، «امامعلی رحمان» رییس جمهور تاجیکستان برای انجام سفر رسمی به جمهوری اسلامی ایران سفر کرد و در این سفر ملاقات‌هایی با مقام معظم رهبری، رییس جمهور، رییس مجلس شورای اسلامی و معاون اول رییس جمهور انجام داد و ۱۷ سند همکاری نیز در این سفر بین مقامات دو کشور به امضا رسید.
رییس‌جمهور کشورمان برای دومین بار در دولت سیزدهم، روز چهارشنبه ۱۷ آبان به دعوت رسمی «امامعلی رحمان» همتای تاجیکستانی خود و در راستای گسترش و تعمیق تعاملات اقتصادی و سیاسی با کشورهای همسایه به تاجیکستان سفر کرد و در کاخ ملت مورد استقبال رسمی رییس جمهور قرار گرفت. رییسی در نشست مطبوعاتی مشترک با رییس جمهور تاجیکستان ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع مسئولان کشور دوست، برادر و هم‌زبان تصریح کرد: بدون تردید رفت و آمدها بین دو کشور دوست، می‌تواند در جهت توسعه روابط فیمابین مؤثر باشد.
رییسی با بیان اینکه ایران به‌رغم تهدیدها و تحریم‌ها پیشرفت‌های بسیار خوبی داشته است، گفت: ایران در حوزه علم و فناوری پیشرفت‌های بسیار خوبی داشته است و ظرفیت‌های قابل توجهی در حوزه‌های انرژی، کشاورزی، صنعت، معادن و تجربیات فنی داریم که می‌توانیم آنها را با مردم عزیز تاجیکستان به اشتراک بگذاریم.
افزایش حجم تجاری تهران-دوشنبه؛ ۱۵۰ میلیون دلار در شش ماهه اول سال
علیرضا حقیقیان سفیر ایران در تاجیکستان در گفت‌وگویی با اشاره به سفر رییس جمهوری کشورمان به تاجیکستان اظهار داشت: اولویت سیاست خارجی دولت سیزدهم، تقویت و تحکیم روابط و همکاری با همسایگان و کشورهای همجوار است که تحت سیاست همسایگی واژه پردازی شد. در راستای چنین راهبردی رییس جمهور کشورمان، اولین سفر رسمی خارجی خود در مقام ریاست جمهوری را به کشور هم زبان و هم فرهنگ تاجیکستان انجام داد.
وی ادامه داد: این سفر نقطه عطفی در مناسبات دو و چند جانبه کشورمان با تاجیکستان بود در این سفر درخواست عضویت ایران برای پیوستن به سازمان همکاری شانگهای با مساعدت تاجیکستان پذیرفته شد. پس از آن، رییس جمهور تاجیکستان، پس از ۹ سال سفر رسمی دوجانبه‌ای به کشورمان انجام داد. در این دو سفر ۲۵ سند همکاری بین دو کشور به امضا رسید.
سفیر ایران در تاجیکستان عنوان کرد: روابط دو کشور در دولت سیزدهم رشد قابل توجهی کرد که آثار و نتایج ملموس آن در تمامی حوزه‌های همکاری بویژه در بخش اقتصادی و تجاری قابل مشاهده است. به عنوان مثال، حجم روابط تجاری دو کشور، در سال ۱۴۰۰ به میزان ۱۲۰ میلیون دلار بود که در سال ۱۴۰۱ به ۲۷۰ میلیون دلار افزایش یافت. در شش ماهه اول سال جاری نیز حجم روابط تجاری حدود ١۵٠ میلیون دلار است.
حقیقیان یادآور شد: در چنین فضایی، رییس جمهور کشورمان به دعوت «امامعلی رحمان» رییس جمهور تاجیکستان به این کشور سفر کرد.
وی ادامه داد: در این سفر ۱۸ سند همکاری در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اقتصادی، تجاری، علمی، صنعتی، حمل و نقل و ترانزیت، راه آهن، انرژی، ایجاد منطقه آزاد مشترک، گمرک، مدیریت بحران و لغو روادید به امضا طرفین رسید. همچنین بیانیه مشترک رؤسای جمهور هم به امضا رسید.
سفیر ایران در تاجیکستان با اشاره موضوع لغو روادید میان ایران و تاجیکستان عنوان کرد: با توجه به اشتراکات فرهنگی، تاریخی، تمدنی، دینی و زبانی دو ملت و دو کشور و متناسب با سطح روابط دو کشور در بخش‌های مختلف همکاری، با عنایت به اراده رؤسای جمهور اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان مبنی بر تعمیق و تحکیم هرچه بیشتر مناسبات و همچنین درخواست‌ها و انتظارات بالای مردم، تجار، فعالان اقتصادی و اهالی فرهنگ و ادب ایران و تاجیکستان برای برداشتن نظام روادید بین دو کشور به منظور تسهیل تردد اتباع ایران و تاجیکستان به کشورهای یکدیگر، نهایتاً در این سفر یادداشت تفاهم لغو روادید بین و کشور به امضا رسید که پس از انجام تشریفات و روندهای حقوقی و اداری و داخلی در ایران و تاجیکستان، در آینده نزدیک اجرایی خواهد شد.
حقیقیان با تاکید بر اینکه تقویت همکاری‌های اقتصادی با کشورهای همسایه و همجوار از اولویت‌های مهم دولت سیزدهم و یکی از وظایف مهمی است که برعهده دستگاه سیاست خارجی کشورمان گذاشته شده است، مطرح کرد: در این راستا، گسترش بیش از پیش همکاری‌های اقتصادی و تجاری با تاجیکستان در اولویت کاری این سفارت قرار دارد.
وی گفت: اکثر اسناد همکاری که در دوره جدید روابط به امضا رسیده از جمله سفر اخیر ریاست جمهوری به تاجیکستان، در حوزه اقتصادی و تجاری است و یکی از برنامه‌های مهم این سفر، برگزاری فروم تجاری با مشارکت حدود ۲۰۰ تن از تجار، صاحب کاران و فعالان اقتصادی ایران و تاجیکستان با حضور رؤسای جمهور بود.
سفیر ایران در تاجیکستان با اشاره به حضور معاون دیپلماسی وزیر امور خارجه در تاجیکستان جهت پیگیری مسائل اقتصادی افزود: از فرصت حضور بیش از ۸۰ تن از تجار و سرمایه گذاران ایرانی در تاجیکستان و به منظور پیگیری اجرای توافقات، آقای صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه به «دوشنبه» سفر کرد تا در کنار دیدار و مذاکرات با مقامات رسمی تاجیکستان، با تجار و سرمایه‌گذاران ایرانی در خصوص رفع مسائل و مشکلات‌شان گفت‌وگو کند. در مراسمی که بدین منظور در محل سفارت برگزار شد، با حضور معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه و سعدی قادرزاده رییس کمیته سرمایه گذاری تاجیکستان و جمعی از تجار و سرمایه گذاران ایرانی بطور مستقیم و بی واسطه مشکلات و موانع همکاری اقتصادی و تجاری بین دو کشور مطرح و مورد تبادل نظر قرار گرفت.
حقیقیان خاطر نشان کرد: آقای صفری گفت‌وگوهای متعددی نیز با تجار و فعالان اقتصادی کشورمان انجام داد و در پی این گفت‌وگوها، معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه کشورمان با برقراری تماس آنلاین با مسئولان دستگاه‌های ذیربط مختلف در ایران موضوعات و مسائلی را که فعالان اقتصادی ایرانی مطرح کردند، در میان گذاشت تا در اسرع وقت نسبت به رفع مشکلات و موانع اقدام شود.
