به گزارش سراج24؛ دکتر یونس پناهی در گفت‌وگویی، در مورد شاخص‌های جدید ارزیابی مراکز تحقیقاتی، گفت: ما برای ارزیابی سال آینده مراکز تحقیقاتی، شاخص‌ها و معیارها را از الان برای مراکز ارسال کردیم. چند شاخص خیلی مشخصی لحاظ کردیم که یکی از آن‌ها «حاکمیت» مراکز تحقیقاتی است.
وی توضیح داد: منظور از حاکمیت این است که این مراکز تحقیقاتی چقدر زیرساخت، اعضای هیئت‌علمی، آزمایشگاه‌های جامع، بیوبانک، کوهورت و ... را دارند و چقدر توانسته‌اند الزامات لازم برای حل مسئله و مشکل را فراهم کنند. این یک شاخص بزرگی است که حدود ۵۰ سوال دارد.
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، شاخص دوم را میزان «اثرگذاری» عنوان کرد و گفت: برای اولین‌بار، شاخصی تحت عنوان اثرگذاری طرح را برای ارزیابی مراکز تحقیقاتی تعریف کردیم و از این مراکز خواسته‌ایم که به ما بگویند کارهایی که انجام می‌دهند، چه معضل و مشکلی از کشور حل می‌کند. از سال‌های گذشته این نگرانی در مورد اثرگذاری وجود داشت.
وی با بیان اینکه مراکز تحقیقاتی کشور پیش از این، برنامه‌های آینده خود را معطوف به تعداد مقاله، استنادات، اعضای هیئت‌علمی و مقالات Q۱ و Q۲ می‌کردند، خاطر نشان کرد: همه اینها لازم هستند؛ ولی ما به دنبال این هستیم که اثرگذاری اجتماعی داشته باشیم. برای مثال، مرکز تحقیقات قلب و عروق باید ببیند که در کشور چه مشکلاتی داریم.
پناهی با ذکر مثالی توضیح داد: در حال حاضر ما در کشور ۲۷ مرکز تحقیقات قلب و عروق داریم و ۵ مرکز تحقیقاتی قلب و عروق فقط در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است، ۵ مرکز در دانشگاه علوم پزشکی تهران، ۲ مرکز در شهید بهشتی و ۲ مرکز نیز در شیراز است. بنابراین ۶۳ درصد مراکز تحقیقاتی حوزه قلب و عروق در مناطقی هستند که ۲۳ درصد جمعیت کل کشور را شامل می‌شود. این نشان می‌دهد که این مراکز تحقیقاتی نمی‌توانند در موضوع قلب و عروق که یکی از مشکلات مهم ما است، اثرگذار باشند.
وی به شاخص دیگری اشاره کرد و گفت: مراکز تحقیقاتی باید به ما نشان دهند که مقالات و تولیداتشان چقدر در داخل خریدار داشته است.
حذف مراکز تحقیقاتی هزینه دارد
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت در پاسخ به این سوال که آیا مراکز تحقیقاتی وجود دارند که حد نصاب مورد نظر شما را کسب نکرده باشند و لغو مجوز شوند؟، گفت: ما مراکز تحقیقاتی را با امتیاز Z score رتبه‌بندی می‌کنیم. مراکزی که در طول سه سال گذشته رشدی نداشتند، Z score منفی کسب می‌کنند. در ارزشیابی سال گذشته تعداد این مراکز، سه مرکز بود که به آن‌ها نامه نوشتیم که اگر این وضعیت ادامه یابد، مجوز آن‌ها لغو می‌شود.
وی ادامه داد: امسال نیز با مرکز توسعه تحقیقات، ما یک جلسه‌ای در مورد مراکز تحقیقاتی دارای Z score منفی برگزار کردیم و قرار شد که در نشست معاونان تحقیقات و فناوری دانشگاه‌ها در مورد چرایی این موضوع صحبت شود.
پناهی با بیان اینکه ما به دنبال حذف مراکز تحقیقاتی نیستیم؛ چون حذف آن‌ها برای ما هزینه دارد، گفت: ما به دنبال این هستیم که بفهمیم که چرا این رشد در سه سال گذشته قابل قبول نبوده است. ممکن است در سال‌های گذشته یک مسئله و مشکلی وجود داشته که متناسب با آن یک مرکز تحقیقاتی راه‌اندازی شده است؛ ولی این مسئله و مشکل، دیگر در حال حاضر اولویت ما نیست. مشخص است که فعالیت این مراکز به خوبی پیش نمی‌رود.
وی اظهار کرد: ما نامه‌ای به این مراکز نوشتیم و همکاران ما در حال بررسی هستند و متناسب با نیازهای ما در حوزه سلامت، مراکز تحقیقاتی ساماندهی خواهند شد.
در گذشته مراکز تحقیقاتی متناسب با نیاز ما راه‌اندازی نشدند
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت در پاسخ به سوال ایسنا در مورد تعداد مراکز تحقیقاتی با Z score منفی، گفت: یک تعدادی وجود دارند که ما قول دادیم در مشهد جلسه‌ای با آن‌ها داشته باشیم و با آن‌ها صحبت کنیم. چه بسا ممکن است برخی از آن‌ها اطلاعات را درست بارگذاری نکرده باشند. برخی از آن‌ها به ما گفتند که زمان کوتاه بود و ما نتوانستیم اطلاعات را بارگذاری کنیم و به آن‌ها فرصت بیشتر دادیم. بنابراین اگر در نشست معاونان تحقیقات و فناوری کل کشور، مراکز تحقیقاتی با امتیاز منفی، هیچ توجیهی برای کند بودنشان نداشته باشند، قطعاْ ما آن‌ها را سر و سامان می‌دهیم.
وی در مورد تعداد این مراکز، بدون اعلام آماری از آن‌ها گفت: کم‌تر از ۱۰ درصد مراکز تحقیقاتی ما Z score منفی دارند. در گذشته مراکز تحقیقاتی متناسب با نیاز ما راه‌اندازی نشدند. برای مثال یک دانشگاه ۵ مرکز تحقیقات هم‌اسم دارد. این معنی ندارد. ما اینها را سروسامان خواهیم داد. حتی به دنبال این هستیم که مراکز تحقیقاتی که زمانی برای ما مسئله بوده و الان از اولویت وزارت بهداشت خارج شده‌اند را سروسامان دهیم.
