به گزارش سراج24؛ وحید سیفی: گوهرتراشی، هنر تبدیل سنگهای معدنی به سنگهای قیمتی و در نهایت زیورآلات زیباست. هنری که امروزه علاوه بر سود زیاد به دلیل جذابیت خاص، علاقه‌‌مندان زیادی را به خود جذب کرده است.
این رشته یکی از هنر‌ها و صنایع قدیمی کشور به شمار می‌رود که در سال‌های اخیر با توجه به اقبال مردم به استفاده از سنگهای قیمتی و نیمه‌قیمتی به عنوان زیورآلات، تزئین و جنبه درمانی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است.
نیاز نداشتن به امکانات خاص، عدم سرمایه‌گذاری کلان و سودآوری از عللی است که باعث شده اخیرا این رشته در شهرستان نهاوند نیز مورد توجه قرار گیرد، آموزش این رشته مفرح و جذاب از چند ماه پیش زیر نظر علی کلانتری دانش‌آموخته رشته زمین‌شناسی و آشنا به فنون گوهرتراشی آغاز شده و تاکنون ۱۷ نفر در این کلاس‌ها شرکت کرده و تعدادی از طریق مشاغل خانگی جذب بازار کار شده و تعدادی نیز درصدد تشکیل شرکتی برای فعالیت سازمان‌یافته هستند تا ضمن رقابت با سایر فعالان این بخش بازارهای خود را به خارج از مرزهای کشور بکشانند.
در این زمینه گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
فارس: آقای کلانتری در ابتد لطفا راجع به هنر گوهرتراشی بفرمایید.
بله حتما؛ گوهرتراشی هنر تراشیدن سنگهای قیمتی یا نیمه‌قیمتی است به طوری که سنگ بی‌شکل مراحلی را طی می‌کند تا بی‌نقص و زیبا شود، در ابتدای کار بعد ا برش سنگ، قسمت‌های بدون رگه و خالص آن جدا می‌شود و بعد با دستگاه به آن شکل داده می‌شود. سنگ شکل گرفته با صمغ به سر یک چوب مخصوص چسبانده می‌شود و دوباره با صفحه‌ای که تراشه‌های الماس دارد، تراش می‌خورد تا جلا پیدا کند. بعد هم مرحله سمباده است و آخرین مرحله هم پولیش سنگ که گوهر روی گردنبند، انگشتر و... قرار می‌گیرد.
فارس: آیا گوهرتراشی فقط مختص سنگهای قیمتی است؟
در گوهرتراشی لزوما خیلی احتیاج نیست که حتما ما برویم دنبال سنگهای قیمتی یا خیلی گران قیمت مثل سنگ عقیق و یا فیروزه که کار کردنش برای افراد متوسط یا پائین جامعه مشکل باشد، جالب این هست که ما از همین سنگهای کف رودخانه که به لحاظ فرسایش و جابجایی صیقلی شده و دارای آب هم هستند، دسته کلیدهای زیبایی درست کرده ایم و حتی برخی از نهادهای دولتی برای تشویق پرسنل خود آن را سفارش دادهاند، ما هم اسامی آنها را روی سنگ حک کرده و تحویل داده‌ایم که این کار هم باعث اشتغالزایی و کسب درآمد می‌شود و هم می‌تواند انگیزه فعالیت را بیشتر کند.
فارس: ممکن است بفرمایید انگیزه شما از فعالیت در این عرصه چه بوده؟
من فارغ التحصیل رشته زمین‌شناسی با گرایش سنگ‌شناسی هستم و راجع به سنگ‌ها شناخت کافی دارم بنابراین تصمیم گرفتم برای انجام فعالیت، از جایی شروع کنم با توجه به اینکه قبلا آموزش‌های گوهرتراشی را دیده بودم تصمیم به برگزاری کلاس گرفتم، شروع کار ما از آذرماه سال گذشته با ۱۷ نفر از علاقمندان و افراد جویای کار بود، برای این کار ابتدا در هلال احمر اقدام به برپایی کلاس کردم که استقبال علاقمندان هم خوب بود و همین مساله باعث شد انگیزه مضاعفی برای ادامه کار پیداکنم.
فارس: در نهاوند چه سنگهای قیمتی وجود دارد که بتوان از آن در این هنر استفاده کرد؟
مالاکیت، یک کانی نیمه‌قیمتی است که در نهاوند جود دارد و می‌توان از آن ظرف و ظروف هم درست کرد اگر شما کاخ گلستان بروید می‌بینید که ظروف را صیقل دادهاند و هنر گوهرتراشی را به رخ کشیده‌اند، در نهاوند یک کانی داریم که شبیه فیروزه است و نمونه آن در کارگاه ما موجود است، علاوه بر آن معادن خوبی هم در شهرستان داریم.
فارس: در حال حاضر آیا وارد مرحله درآمدزایی شده‌اید و بازار فروشی به دست آورده‌اید؟
در ابتدای شروع کار با توجه به اینکه بودجه‌ای نداشتیم و از هیچ ارگانی هم وام نگرفته بودیم کار را با ۷ میلیون تومان سرمایه اولیه خودمان شروع کردیم، بچه‌هایی که در این محل مشغول کار هستند در حال حاضر با ۲ تا ۳ میلیون درآمد دارند، اما کار این قابلیت را دارد که اگر تلاش بیشتری کنند درآمدشان بیشتر شود.
البته لازمه رونق کار این است که تسهیلاتی در اختیار قرار گیرد و بنگاه‌های مالی با حمایت از فعالان این بخش زمینه گسترش فعالیت و اشتغالزایی بیشتر را فراهم کنند، کشورهای همسایه ما به این تولیدات بیشتر از کشور خودمان علاقه‌مند هستند؛ روایاتی که در زمینه استفاده از عقیق وجود دارد زمینه رونق گوهرتراشی را بیشتر فراهم ساخته است. ما در پیج اینستاگرامی تبلیغاتی راجع به کارمان گذاشتیم که از کشور عراق با ما تماس گرفتند و درخواست داشتند تا برای آنها کار کنیم.
سرمایه اولیه ما چند تا سنگ نیمه‌قیمتی بوده که آن را هم از کوه‌های دماوند و الوند آورده ایم و سرمایه ریالی نداشته ایم که بخواهیم با آن لوازم اولیه کار را خریداری کنیم مثلا برای خرید دستگاه گوهرتراشی که در انواع مختلفی وجود دارد پول به میزان کافی نداشتیم بنابراین خودمان با یک سری امکانات اولیه و با استفاده از موتور پمپ آب دستگاهی را مهیا کرده و توانستیم فعالیتمان را شروع کنیم، اگر چه کیفیت کار در مقایسه با سایر دستگاه‌ها مقداری پایین‌تر است اما برای شروع کار خوب بود و جوابگوی کاری که می‌خواستیم انجام دهیم، حتی از دانشگاه خواستند دستگاهی که طراحی و به کار گرفته بودیم را به عنوان اختراع به ثبت برسانم.
فارس: تا کنون از جایی تسهیلات دریافت کرده‌اید؟
برای دریافت وام از طریق بانک کارآفرینی و یا جاهای دیگر اقدام کرده‌ایم اما تا حالا موفق به دریافت تسهیلات نشده‌ایم که امیدواریم مسئولان ذیربط ما را در این زمینه یاری دهند تا بتوانیم این فعالیت نوپا در شهرستان را رونق داده و زمینه اشتغال خانگی و یا شرکتی را فراهم آوریم.
همین که مسئولی برای بازدید از کار سری به ما بزند و بچه‌ها را تشویق کند باعث انگیزه و انرژی می‌شود، البته می‌دانیم که جامعه ما در شرایط کنونی دارای مشکلاتی هست اما امیدواریم مسئولان میراث فرهنگی و فنی و حرفه‌ای در این زمینه همت بیشتری به خرج دهند و تا جایی که امکان دارد از ما حمایت کنند تا بتوانیم هر چه بیشتر این صنعت را که سرمایه زیادی هم نمی‌خواهد را گسترش دهیم.
فارس: برای بازار دست‌سازه‌های خود چه اقدامی انجام داده‌اید؟
با توجه به اینکه امروزه برای فروش تولیدات، فضای مجازی فرصت بسیار خوبی است ما برای این منظور پیجی در اینستاگرام ایجاد کرده و مصنوعات خود را از این طریق به اشتراک گذاشته ایم و علاوه بر آن از طریق فروشگاه‌های شهر نیز گاهی اوقات سفارش گرفته و آن را به فروش می رسانیم، علاوه بر آن افرادی خارج از شهرستان بوده اند که از ما خواسته‌اند برایشان محصولی را بسازیم و ما برای آنها این کار را انجام داده‌ایم.
حتی خارج از کشور نیز کسانی بودند که تماس گرفتند و تقاضای خرید مصنوعات ما را داشتند که ما هم به آنها عقیق و یا تولیداتی که تقاضا کرده بودند را فروخته‌ایم.
فارس: می‌فرمایید مدت زمان آموزش مورد نیاز برای افراد چقدر است و با چه هزینه‌ای؟
این کار همانند هر فعالیت هنری دیگر نیاز به ذوق و علاقه دارد تا هنرجو بتواند در کوتاهترین زمان ممکن آموزش ببیند، ضمن اینکه ما برای آموزش افراد پولی از کسی دریافت نمی‌کنیم؛ تنها هزینه‌ای که دریافت می‌شود بابت سمباده، آب و برق، تیغه‌های تراش و سایر قطعات مصرفی است که آن هم رقم بالایی نیست.
فارس: از ۱۷ نفری که تا کنون آموزش دیده‌اند چند نفر وارد بازار کار شده‌اند؟
از این تعداد سه نفر حاضر شده‌اند که با ما کار کنند و تعدادی هم تمایل داشتند مستقل و به صورت شخصی و خانگی فعالیت کنند، برای اینکه بازار فروش داشته باشند اعلام کرده‌ایم می‌توانیم محصولات آنها را خریداری کنیم، ضمن اینکه در نظر داریم شرکتی را راه‌اندازی و به ثبت برسانیم و کارهایمان را از طریق شرکت انجام دهیم.
فارس: محصولات شما بیشتر شامل چه تولیداتی می‌شود؟
هنرجویان پس از آموزش‌های لازم می‌تواند انگشتر، دستبندهای عقیق و آویزهای تزئینی درست کنند.
فارس: برای گسترش این صنعت در آینده چه برنامه‌هایی دارید؟
در نظر دارم از مصنوعات ساخته شده یک نمایشگاه و یا موزه راه‌اندازی کنم تا ظرفیت‌های شهرستان را به لحاظ سنگهای تزئینی و قیمتی معرفی کنیم، ضمن اینکه این کار باعث بازاریابی و فروش تولیدات می‌شود.
فارس: متشکرم از وقتی که در اختیار گذاشتید، اگر صحبت پایانی دارید بفرمایید.
ضمن تشکر از شما؛ معتقدم ما می‌توانیم بحث ژئوتوریسم را در نهاوند فعال کنیم و پدیده‌های زمین‌شناسی را به آنان معرفی کنیم مثلا ما در نهاوند بافت‌های سنگی آهکی داریم که می توانیم این ظرفیت را به گردشگران معرفی کنیم و نباید از این موارد غافل شد.
