«سواد رسانهای» عنوان اثر تازهای است که به قلم دبلیو جیمز پاتر و با ترجمه احسان شاهقاسمی منتشر شده است. شاه قاسمی استاد درس سواد رسانهای در دانشگاه تهران است و قرار است از ترم امسال کتاب پاتر در دانشگاه تهران تدریس شود.
«سواد رسانهای» به دنبال آن است تا نشان دهد رسانهها چگونه باورها و الگوهای رفتاری افراد را شکل میدهند. این کتاب از پانزده فصل آموزشی و ۶ فصل مسألهمحور تشکیل شده است. هدف پانزده فصل آموزشی این است که به مخاطب چارچوبی از ایدهها را بدهد تا دانش افراد از ساختارهای دانش در چهار حوزه سازمان یابد. این حوزهها عبارتند از دانش درباره صنایع رسانهای، دانش درباره مخاطبان رسانهها، دانش درباره محتوای رسانهای و دانش درباره اثرهای رسانهای.
نویسنده در معرفی فصلهای آمورشی کتاب خود آورده است: «این فصلها فهرستی از کتابها، مقالهها و وبسایتها را برای خواندن بیشتر عرضه میکنند تا به شما کمک کنند اطلاعات بیشتری به دست بیاورید و بتوانید برای خودتان مباحث را بیشتر بسط دهید؛ من این منابع را طوری انتخاب کردهام که بهصورتِ جذابی، امتداد آنچه طی فصل گفتهام، باشند. همچنین، چون این روزها رسانهها و محتوای آنها بهسرعت درحالِتغییرند، چند منبع اطلاعات (معمولاً وبسایت) فراهم آوردهام که شما میتوانید بهروزترین اطلاعات دربارۀ هر موضوع را در آنها پیدا کنید. نخستینباری که این پانزده فصل آموزشی را میخوانید، روی مهمترین ایدهها تمرکز کنید تا ساختارهای دانش خودتان را شکل بدهید؛ سپس وقتی این ساختارها را فراهم آوردید، دوباره به سراغ فصلها بروید و آنها را بخوانید تا جزئیات موردِنیاز را برای بسطدادن فهمتان به داشتههایتان بیفزایید.»
نویسنده در ادامه درباره فصلهای مسألهمحور کتاب خود مینویسد: «۶ فصل مسأله به شما کمک میکند تا از ساختارهای دانش خود استفاده کنید و در واکاوی این مناقشات توان مهارتهای خود را بیفزایید، از دیدن زیبایی پیچیدگی آنها لذت ببرید و نظر آگاهانه خود را درباره هرکدام از آنها بسازید». مسائلی نظیر مالکیت رسانهها، ورزش، اخبار جعلی، نقد تبیلغات، شیوع خشونت در محتوای رسانهای و حریم خصوصی در این شش فصل مورد بررسی قرار گرفته است.
نویسنده «سواد رسانهای»، استاد دانشگاه کالیفرنیا و دارای مدرک دکتری در دو رشتۀ «مطالعات ارتباطی» و «تکنولوژی آموزشی» است. او بیش از دو دهه رسانه تدریس کرده و سردبیر ژورنال پخش گسترده و رسانههای الکترونیک بوده است. پاتر کتابها و مقالات علمی بسیاری پدیده آورده که برخی از آنها عبارتند از اثرهای رسانهای، ۱۱ افسانه دربارۀ خشونت رسانهای، تبدیلشدن به یک اندیشمند راهبردی: مهارتسازی برای موفقیت، دربارۀ خشونت رسانهای، نظریۀ سواد رسانهای: یک رویکرد شناختی و چگونه پژوهش ارتباطی خود را منتشر کنیم
استقبال از «سواد رسانهای» باعث شده که این کتاب بارها به تجدید چاپ برسد. علاوه بر این، نویسنده کوشیده است اثر خود را متناسب با آخرین تحولات علم ارتباطات و عرصه رسانه، بهروزرسانی کند که این امر به نگارش و انتشار ۹ ویراست از این کتاب منجر شده است. آخرین ویراست سواد رسانهای (ویراست نهم)، در سال ۲۰۲۰ از سوی انتشارات سیج (Sage) منتشر شده و ترجمه فارسی همین ویراست نیز به فاصله چند ماه از زمان انتشار نسخه انگلیسی، با ترجمه شاهقاسمی و به همت سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی راهی بازار نشر ایران شد.
شاهقاسمی که استاد ارتباطات دانشگاه تهران است، پیشتر دهها مقاله و کتاب را تألیف و ترجمه کرده که نمونههایی از آن عبارتند از کتابهایی مانند نظریههای ارتباطات، فهم صنایع رسانهای، فیلسوفان بدکردار، افسانه قدرت مردانه، انگارههای میان فرهنگی آمریکاییان از مردم ایران، رابطه ننگین، چارلی چاپلین، فرهنگ شهرت، سلبریتیهای اینترنتی، فعالیتهای انساندوستانه سلبریتیها، خدایان بدکردار، روشهای پژوهش در رسانهها و ارتباطات، رسانههای نوین، فلسفه فیلمنامه، خاستگاههای ارتباطات انسانی، فلسفه ارتباطات، مصرف رسانهای و… شاه قاسمی در عرصه بینالمللی مقالات، کتابها و فصل کتابهایی تالیف کرده است که از جمله آنها میتوان از «بازیگران آنلاین چگونه گستردگی خشونت را میبینند»، «ایرانیها از نگاه آمریکاییها»، «میدان سلبریتی در ایران» و دهها مقاله دیگر در ژورنالهای برجسته ارتباطات نام برد.
کتاب «سواد رسانهای» در ۸۶۴ صفحه در قطع وزیری و قیمت ۱۷۵ هزار تومان منتشر شده است.