به گزارش سراج24؛ رهبر معظم انقلاب در بخشی از بیانات‌شان در دیدار اخیر نخبگان و استعدادهای برتر علمی کشور با اشاره به نسبت غفلت یک ملت از توانایی‌های خود با هموار شدن مسیر غارت آن ملت فرمودند: «غفلت و غارت با همدیگر همراهند. این در مورد کشورهایی که مستقیم تحت استعمار بودند صدق می‌کند، در مورد جایی مثل کشور ما که استعمارِ مستقیم هم نشده صدق می‌کند؛ لذاست که می‌خواهند غافل باشیم. در قرآن، بحث غفلت چیز جالبی است؛ کاملاً صریح مسئله غفلت مطرح شده. در این مسئله صلاة خوف [آمده که] «وَدَّ الَّذینَ کَفَروا لَو تَغفُلونَ عَن اَسلِحَتِکُم وَ اَمتِعَتِکُم فَیَمیلونَ عَلَیکُم مَیلَةً واحِدَة»؛ دشمن می‌خواهد شما غافل بشوید از سلاحتان و از دارایی‌هایتان. بحث پهپاد و موشک و مانند اینها را که می‌بینید این روزها چطور در دنیا به عنوان یک مسئله اساسی و مهم مطرح می‌شود؛ [دشمن] می‌خواهد شما از اینها غفلت کنید، از این توانایی چشم بپوشید تا بتواند راحت به شما حمله کند.»
ایشان برای تبیین تأثیرات غفلت از توان داخلی بر غارت منابع و دارایی‌های مادی، معنوی و انسانی به بخشی از آیه ۱۰۲ سوره نشا اشاره فرمودند که در این نوشتار به بحث پیرامون این آیه و تفاسیر مرتبط و پیام‌ها و نکته‌‌های آن می‌پردازیم.
متن آیه: «وَإِذَا کُنْتَ فِیهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلَاةَ فَلْتَقُمْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَکَ وَلْیَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُوا فَلْیَکُونُوا مِنْ وَرَائِکُمْ وَلْتَأْتِ طَائِفَةٌ أُخْرَىٰ لَمْ یُصَلُّوا فَلْیُصَلُّوا مَعَکَ وَلْیَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ ۗ وَدَّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِکُمْ وَأَمْتِعَتِکُمْ فَیَمِیلُونَ عَلَیْکُمْ مَیْلَةً وَاحِدَةً ۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَیْکُمْ إِنْ کَانَ بِکُمْ أَذًى مِنْ مَطَرٍ أَوْ کُنْتُمْ مَرْضَىٰ أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَکُمْ ۖ وَخُذُوا حِذْرَکُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْکَافِرِینَ عَذَابًا مُهِینًا»
ترجمه آیه: «و هر گاه در میان ایشان بودى و برایشان نماز برپا داشتى، پس باید گروهى از آنان با تو [به نماز] ایستند؛ و باید جنگ‌افزارهاى خود را برگیرند؛ و چون به سجده رفتند [و نماز را تمام کردند]، باید پشت سر شما قرار گیرند، و گروه دیگرى که نماز نکرده‌اند باید بیایند و با تو نماز گزارند و البته جانب احتیاط را فرو نگذارند و جنگ‌افزارهاى خود را برگیرند. [زیرا] کافران آرزو مى‌کنند که شما از جنگ‌افزارها و ساز و برگ خود غافل شوید تا ناگهان بر شما یورش برند. و اگر از باران در زحمتید، یا بیمارید، گناهى بر شما نیست که جنگ افزارهاى خود را بر زمین نهید، ولى مواظب خود باشید. بى گمان، خدا براى کافران عذاب خفت‌آورى آماده کرده است.»
در تفسیر نمونه آیت‌الله مکارم شیرازی پیرامون این آیه آمده است که «در تعقیب آیات مربوط به جهاد، این آیه کیفیت نماز خوف را که به هنگام جنگ باید خوانده شود به مسلمانان تعلیم مى دهد، آیه خطاب به پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) کرده، مى‌فرماید: هنگامى که در میان آنها هستى و براى آنها نماز جماعت بر پا مى دارى باید مسلمانان به دو گروه تقسیم شوند، نخست عده اى با حمل اسلحه با تو به نماز بایستند. سپس هنگامى که این گروه سجده کردند (و رکعت اول نماز آنها تمام شد، تو در جاى خود توقف مى کنى ) و آنها با سرعت رکعت دوم را تمام نموده و به میدان نبرد باز مى گردند و در برابر دشمن مى ایستند) و گروه دوم که نماز نخوانده اند، جاى گروه اول را مى گیرند و با تو نماز مى‌گزارند. گروه دوم نیز باید وسائل دفاعى و اسلحه را با خود داشته باشند و بر زمین نگذارند. این طرز نماز گزاردن براى این است که دشمن شما را غافلگیر نکند، زیرا دشمن همواره در کمین است که از فرصت استفاده کند و دوست مى دارد که شما از سلاح و متاع خود غافل شوید و یکباره به شما حمله ور شود. ولى از آنجا که ممکن است ضرورتهائى پیش بیاید که حمل سلاح و وسائل دفاعى هر دو با هم به هنگام نماز مشکل باشد، و یا به خاطر ضعف و بیمارى و جراحاتى که در میدان جنگ بر افراد وارد مى شود، حمل سلاح و وسائل دفاعى تولید زحمت کند، در پایان آیه چنین دستور مى دهد: و گناهى بر شما نیست اگر از باران ناراحت باشید و یا بیمار شوید که در این حال سلاح خود را بر زمین بگذارید. ولى در هر صورت از همراه داشتن وسائل محافظتى و ایمنى (مانند زره و خود و امثال آن) غفلت نکنید و حتى در حال عذر حتما آنها را با خود داشته باشید که اگر احیانا دشمن حمله کند بتوانید تا رسیدن کمک خود را حفظ کنید. شما این دستورات را به کار بندید و مطمئن باشید پیروزى با شما است، زیرا خداوند براى کافران مجازات خوار کننده‌اى آماده کرده است.
در اینجا به چند نکته باید توجه داشت:
۱ـ روشن است که منظور از بودن پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم) در میان مسلمانان براى بپا داشتن نماز خوف این نیست که انجام این نماز مشروط به وجود شخص پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم) است ، بلکه منظور وجود امام و پیشوائى براى انجام جماعت در میان سربازان و مجاهدان است و لذا على (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) نیز نماز خوف به جاى آوردند و حتى جمعى از فرماندهان لشگرهاى اسلامى همانند حذیفه این برنامه اسلامى را به هنگام لزوم انجام دادند.
۲ ـ در آیه به گروه اول دستور مى‌دهد که اسلحه را به هنگام نماز خوف داشته باشند ولى به گروه دوم مى گوید وسائل دفاعى (مانند زره) و اسلحه را هیچ کدام به زمین نگذارند.
ممکن است تفاوت این دو گروه به خاطر آن باشد که به هنگام انجام نماز توسط دسته اول دشمن هنوز کاملا آگاه از برنامه نیست و لذا احتمال حمله ضعیف‌تر است ولى در مورد دسته دوم که دشمن متوجه انجام مراسم نماز مى‌شود، احتمال هجوم بیشتر است.
۳ ـ منظور از حفظ امتعه این است که علاوه بر حفظ خویش باید مراقب حفظ وسایل دیگر جنگى و وسایل سفر و مواد غذایى و حیواناتى که براى تغذیه همراه دارید نیز باشید.
۴ ـ مى‌دانیم که نماز جماعت در اسلام واجب نیست ولى از مستحبات فوق العاده مؤ کد است و آیه فوق یکى از نشانه هاى زنده تاکید این برنامه اسلامى است که حتى در میدان جنگ براى انجام آن از روش نماز خوف استفاده مى‌شود، این موضوع هم اهمیت اصل نماز و هم اهمیت جماعت را مى‌رساند و مطمئنا تاثیر روانى خاصى هم در مجاهدان از نظر هماهنگى در هدف و هم در دشمنان از نظر مشاهده اهتمام مسلمانان به وظایف خود حتى در میدان جنگ دارد.»
درست است که این آیه کیفیت اجرای نماز خوف و اهمیت به پاگزاردن نماز حتی در شرایط جنگ را بیان می‌کند اما با یک نگاه کلان اهمیت مسئله غافل نشدن از دشمن و تبعات منفی این غفلت را می‌توان برداشت کرد.
لذا از این آیه می‌توان پیام‌های ذیل را نتیجه گرفت:
ـ در هنگام پیش آمدن دو وظیفه (جهاد و نماز)، نباید یکى فداى دیگرى شود.
ـ در همه حال، هشیارى لازم است، حتّى نماز نباید مسلمانان را از خطر دشمن غافل کند.
ـ رهبر، محور وحدت و عبادت است.
ـ تقسیم کار، تعاون و شریک کردن دیگران در کارهاى خیر، حتّى در حسّاس‌ترین موارد، از عوامل الفت جامعه است. در این آیه، دو رکعت نماز جماعت میان دو گروه تقسیم شده، تا تبعیضى پیش نیاید و همه در خیر شریک باشند.
ـ هر چه مدّت نماز در جبهه بیشتر شود، فرصت دشمن براى حمله افزایش مى‌یابد. پس باید حفاظت بیشترى داشت. در رکعت اوّل، داشتن اسلحه کافى است ولى در رکعت دوّم، هم اسلحه و هم ابزار دفاع.
ـ حرکت با اخلاص شما، سبب امدادهاى الهى در وقت خود است.
ـ در جبهه، مراسم عبادى نباید طولانى شود و کارهاى مانع هوشیارى، ممنوع است.
ـ از آرزوهاى دشمن، آگاه باشید.
ـ عبادت، وسیله غفلت از دشمن نشود.
ـ با هوشیارى، باید از امکانات نظامى و اقتصادى حفاظت کرد.
ـ غفلت امّت اسلامى، شبیخون کفّار را در پى‌خواهد داشت.
ـ هر سخن و برنامه و حرکتى که مسلمانان را غافل کند، گامى است در جهت اهداف و خواسته‌هاى دشمن.
ـ در هیچ حالى، رزمنده نباید از وسائل حفاظتى دور باشد. حتّى اگر اسلحه ندارد، زره بر تن داشته باشد.
ـ تهدید کفّار و امید و دلگرمى دادن به مؤمنان، از شیوه‌هاى قرآن است.
