سراج24: نقش و اهمیت سیاست روسیه در پرونده هسته‌ای ایران همواره ویژه بوده است. هرچند تاریخ روابط ایران و روسیه طی سالهای متمادی حکایت از روابطی پر فراز و نشیب دارد، اما نقش این کشور در موضوع هسته ای کشورمان در چند سال اخیر برجسته‌تر شده است. در این میان برخی با نگاهی تردیدآمیز به نقش آفرینی روسیه در جریان مذاکرات هسته ای ایران و غرب نگاه کرده و برخی دیگر معتقد به نقش میانجی این کشور درموضوع هسته ای کشورمان هستند.
روس ها در موضوع هسته ای ایران از دو بعد دو رویکرد داشته اند. نخست آنکه مایل نیستند جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک همسایه مستقل که داری نفوذ بسیار در بین مسلمانان منطقه است به توان هسته ای غیر صلح آمیز برسد. متاسفانه تبلیغاتی که در روسیه توسط غرب و صهیونیسم شده است این تصور را بوجود آورده که جمهوری اسلامی ایران قبلا به دنبال چنین امکانی بوده است. لذا در این رویکرد آنها تمایل دارند از سوی آژانس نظارت های لازمی بر جمهوری اسلامی ایران انجام گردد تا فعالیت ایران در مسیر صلح آمیز انجام گیرد. در رویکرد دوم آنها از مدتی قبل متوجه شده اند که غربی ها از بحث مهار هسته ای ایران به دنبال انگیزه های سیاسی و براندازی بر ضد ایران هستند، لذا شاهد بوده ایم که تحریم های فراقطعنامه ای را محکوم کرده و در جاهایی تلاش کرده اند که این حربه های غیر قانونی مثمر ثمر واقع نشود و نوعی هم میانجی گری کنند.
بررسی اظهارات اخیر مقامات روسی نیز حاکی از آن است که روسیه قصد دارد در دور جدید مذاکرات هسته ای نقش پرنگ تری را در توافق میان ایران و( 5+1 ) بازی کرده تا موضوع هسته ای کشورمان در چارچوب نشست 5+1 حل و فصل شود. دولت روسیه حتی از این روند و پیشرفت ها حمایت و استقبال کرده است و اعلام کرده به پایان این موضوع از طریق مسالمت آمیز خوشبین است.
اکنون آنها با نقشی فعالانه تلاش میکنند هم فعالیت وجود داشته باشد و هم سوئ استفاده ای از آژانس و مذاکرات پنج به علاوه یک نشود. لذا سعی میکنند که در چارچوبی این مسیر مذاکره ادامه یابد. چنانچه روسیه مذاکرات گام به گام را پیشنهاد دادند. قبل از آن غربیها به تحمیل همه شرایط نظر داشتند. اکنون روسیه بیشتر نظاره گر هست. وقتی که امریکایی ها 17 شرکت ایرانی را مجددا تحریم کردند آنها این رویکرد را تخریبی دانستند و گفتند امریکایی ها باید برگردند و فضای اعتماد که در توافقنامه ژنو وجود دارد را تخریب نکند. لذا نقش نظارتی و تلاش برای اینکه این توافقات به هدر نرود و دوباره فضای سوئ تفاهم شکل نگیرد را پی می گیرند.
یک سوال در این میان آنست که از نگاه کرملین آیا توافق کامل و تنش زدایی ایران و غرب به ضرر روسیه تلقی می گردد؟ به نظر می رسد روس ها از شرایط کنونی سود نمی برند به دلایل اینکه تحریمها اگر چه با محکومیت دولت روسیه بوده است، اما بخش خصوصی هم تعاملات اقتصادی با دنیا دارد و مجبور است با ایران روابط خود را کاهش دهد. به گونه ای که روابط اقتصادی ما با روسیه از سه و نیم میلیارد دلار به حدود یک و نیم میلیارد دلار رسیده و در واقع روسیه در حال ضرر هست. بنابراین برخی جریان های غربی در این حوزه و در مواضع قبل به صورت آگاهانه و یا ناآگاهانه به مطالبی غیر واقعی دامن زده اند. برخی جریان ها می خواهند سوء تفاهم هایی بین ما و روسیه دامن زنند. علت این امر هم این است که اگر روابط خوب ما با روسیه و چین وجود نمی داشت غربی ها اهرم بیشتری برای اعمال فشار و تحمیل نظرات خود پیدا می کردند.
برخی براین نظرند که روسیه در پی فرمولی است تا از یکسو بتواند تهران را متقاعد کند که مسکو از منافعش دفاع کرده و از سوی دیگر گروه 1+5 را راضی کند که این کشور زیاد به سمت ایران نرفته است. در واقع گفته می شود روسیه همواره در اندیشه تاثیرگذاری بر روند مذاکرات هسته ای ایران برای بالا بردن وزن و جایگاه خود در عرصه سیاست بین الملل است. باید گفت روس ها ترجیح میدهند که اصل موضوع مهار هسته ای تحقق یابد و اگر این تحقق یابد حل و فصل آن به نفع آنان نیز هست. چرا که فعالیت ها و تحولات اقتصادی می تواند احیا گردد. روسیه از ادامه تنش سودی نمی برند اما از کاهش و یا پایان تنش سود اقتصادی، امنیتی و سیاسی می برد .در کل به نظر می رسد روسیه نمی خواند توافقی که تا کنون ایجاد شده است خدشه دار شود و بهانه ای به کشورهای غربی داده شود تا تحریم ها را آغاز کنند و فضای جنگ پیشین را تکرار کنند. روسها در منطقه حاضر هستند و هر گونه تنش جنگ و.. امنیت آنها را تحت تاثیر قرار می دهد، لذا توجهی به حل سالم بحران دارند. روسیه اکنون توسط کشورها غربی محاصره شده است و وجود ایران مستقل (چنانچه در سوریه رخ داد) کاملا به نفع روسیه است و این امر موجب عدم صدور انقلاب به جنوب کشور می شود. مساله اطمینان بخشی لذا دلیل وجود ندارد که آنها بخواهند فرصت خوبی را از دست دهند و شرایط نامطلوبی را داشته باشند.
پایان پیام/
