خبرنگاری؛ حرفه‌ای لذت بخش با مشکلات طاقت فرسا

به گزارش سراج24؛هفدهم مرداد ماه سال۱۳۷۷. اینجا کنسولگری ایران در مزار شریف است، من محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران هستم، گروه طالبان چند ساعت پیش وارد مزار شریف شدند.

خبر فوری:مزار شریف به دست طالبان سقوط کرد، عده‌ای از افراد طالبان در محوطه کنسولگری دیده می‌شوند به من بگویید که چه وظیفه‌ای... و ناگهان ارتباط تلفنی قطع می‌شود...

این آخرین پیام و مکالمه شهید محمود صارمی با خبرگزاری جمهوری اسلامی بود.

۱۷ مرداد روز خبرنگار در ایران مقارن با روزی است که محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در افغانستان توسط گروه طالبان به شهادت رسید. شهادت این همکار عزیز گوشه ای کوچک از عرصه تلاش خبرنگاری است، شغلی بسیار سخت با مشکلات بسیار.

اگر کسی علاقمند به ورود به حوزه خبر و خبرنگاری است حتما باید عاشق این کار باشد چرا که خبر زمان و مکان ندارد، در طول ۲۴ ساعت با آن درگیر است، در واقع ساعت کار یک خبرنگار مشخص و دقیق نیست.

وظایف یک خبرنگار متعدد است و جدای از تخصص های مورد نیاز در حوزه روزنامه نگاری، بر پایه‌ اعلامیه‌ سازمان یونسکو، خبرنگاران باید کوشش کنند تا اخباری که در اختیار عموم می‌گذارند درست، دقیق و معتبر باشد و در درستی اخباری که به دست می‌آورند، پژوهش و اندیشه کنند. خبرنگاران نباید حقیقتی را عمداً تحریف یا خراب کنند و نیز هیچ‌گونه مطلبی را نباید از دید مردم پنهان نگهدارند.

شغل خبرنگاری سخت و پرخطر است. در برخی موارد این افراد برای پیگیری یک خبر مجبور هستند سفرهای کاری در مناطق پرخطر مانند مناطق سیل و زلزله‌زده داشته باشند، یا برای تهیه‌ خبر باید در مناطق جنگی بمانند و در برخی موارد باید در خارج از کشور زندگی کنند.

یک خبرنگار برای تکمیل گزارش خبری خود باید چندین روز بدون وقفه کار کند. برای افرادی که می‌خواهند وارد این شغل شوند، آگاهی یافتن از ساعات کاری و نوع زندگی خبرنگاران یک موضوع مهم به‌شمار می‌رود.

برای تحصیل در رشته روزنامه نگاری و ورود به این حرفه ابتدا باید داوطلبان کنکور در آزمون علوم انسانی شرکت کرده و در انتخاب رشته‌، علوم ارتباطات اجتماعی را انتخاب کنند. این رشته در مقطع کارشناسی دارای سه گرایش پژوهش در رسانه، روابط عمومی و روزنامه‌نگاری است بنابراین افرادی که می‌خواهند وارد این شغل شوند باید روزنامه نگاری را انتخاب کنند البته علاوه بر تحصیلات دانشگاهی افراد می‌توانند با گذراندن دوره‌های خبرنگاری در مراکز آموزشی و آموزشگاه‌های خصوصی یا تحصیل در دانشکده‌های خبر، وارد شغل خبرنگاری شوند.

داوطلبان برای اطلاع از ظرفیت پذیرش رشته روزنامه نگاری هر دانشگاه می توانند با مراجعه به سایت ساززمان سنجش آموزش کشور و مراجعه به دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری اطلاعاتی همچون نحوه پذیرش، ظرفیت پذیرش روزنامه نگاری هر دانشگاه مطلع شوند.

از دانشگاه های مطرح در ایران ایران که رشته روزنامه نگاری در آن تدریس می شود، می توان به دانشگاه علامه طباطبائی تهران اشاره کرد که با آزمون در کنکور سراسری در دوره های روزانه و نوبت دوم دانشجو می پذیرد.

دانشگاه غیرانتفاعی سوره تهران صرفا با سوابق تحصیلی دانشجو پذیرش می کند. همچنین دانشگاه پیام نور که نوع پذیرش آن هم صرفا با سوابق تحصیلی در استان های مختلف کشور است. در کنار این دانشگاه ها می توان جهت آموزش خبرنگاری به دانشکده های خبر نیز مراجعه کرد و در آزمون آنها شرکت کنند البته این دانشگاه ها نمونه ای از دانشگاه هایی هستند که در این حوزه دانشجو می پذیرند و فهرست تمامی دانشگاه هایی که این رشته در آن تدریس می شود، نیست.

رشته روزنامه نگاری مقطع کارشناسی چهار سال طول می کشد و شامل هشت ترم تحصیلی است که در آن دانشجو موظف به گذراندن ۱۳۹ واحد دروس عمومی، دروس پایه، دروس اصلی، دروس اختصاصی و دروس اختیاری است.

دروس پایه و اصلی رشته روزنامه نگاری شامل مبانی جامعه‌شناسی ۱، آمار در علوم اجتماعی، زبان تخصصی – مطالعه در متون ارتباطات اجتماعی ۱، زبان تخصصی – مطالعه در متون ارتباطات اجتماعی ۲، اصول علم اقتصاد، روان‌شناسی اجتماعی، مبانی جمعیت‌شناسی، مبانی روان‌شناسی – مفاهیم اساسی، مبانی فلسفه ۱، تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام، مبانی تاریخ اجتماعی ایران، آمار مقدماتی است.

اصول علم سیاست، کلیات حقوق، حقوق اساسی، روش تحقیق نظری، روش تحقیق عملی، نظریه‌های جامعه‌شناسی، اصول سازمان و مدیریت، سمینار مسائل سیاسی و استراتژی معاصر، اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم از دیگر دروس پایه و اصلی این رشته است.

دروس تخصصی رشته روزنامه نگاری هم شامل مبانی ارتباطات جمعی، ارتباطات بین‌المللی، ارتباطات سیاسی، ارتباطات انسانی، روش‌های بررسی و تحلیل پیام‌های ارتباطی، ارتباطات تصویری، نظریه‌های ارتباطات جمعی، گرافیک و صفحه‌آرایی در مطبوعات، فتوژورنالیسم (عکاسی خبری)، تکنولوژی چاپ و نشر، تجزیه‌وتحلیل برنامه‌های رادیو و تلویزیون، افکارعمومی و وسایل ارتباط‌ جمعی، ارتباطات در جهان سوم، حقوق ارتباط‌ جمعی، شیوه نگارش فارسی در مطبوعات، اصول روزنامه‌نگاری، روزنامه‌نگاری عملی ۱ (مصاحبه مطبوعاتی)، روزنامه‌نگاری عملی ۱ (گزارش مطبوعاتی)، تاریخ روزنامه‌نگاری، نقد و تفسیر مقاله در مطبوعات، روزنامه‌نگاری تخصصی، ویراستاری و مدیریت اخبار است.

باید تاکید کرد که کسب تجربه در شغل خبرنگاری و روزنامه نگاری بسیار مهم است. داشتن مدرک تحصیلی حداقل لیسانس در رشته های علوم ارتباطات علوم اجتماعی و حتی جامعه شناسی می‌تواند شرایطی را برای ورود علاقمندان به این حرفه فراهم کند.