سنگ‌فرش‌هایی که چنارهای خیابان ولی‌عصر تهران را خشک کرد

به گزارش سراج24، آلودگی هوای تهران به عنوان‌ یکی از مشکلات بزرگ سال‌های اخیر پایتخت همچنان باقی است. در میان راهکار های مقابله با آن، کارشناسان محیط زیست بهترین راه حل را افزایش فضای سبز برای کمک به ریه های سرطانی پایتخت می دانند، اما آنچه باعث شده که نمک هم بگندد قطع و خشکی درختان کهنسال طولانی‌ترین خیابان درختی جهان است که هزاران درخت تنومند چنار را در آغوش گرفته است. تحقیق میدانی خبرنگار تسنیم نشان می دهد که در این خیابان بیش از هزار درخت -که غالبا از نوع چنار است- اوضاع خوبی نداشته؛ برخی به طور کامل خشک شده، بعضی هم در آستانه خشکی قرار گرفته اند. 

دکتر کردوانی استاد دانشگاه تهران و برنده جایزه بهترین کتاب محیط زیست در پاسخ به این سوال که؛ به نظر شما، دلایل خشکی و قطع شدن بیش از هزار درخت چنار در خیابان ولیعصر چه می تواند باشد؟ می گوید: این خشکی، دلایل مختلفی می تواند داشته باشد اما یکی از علت ها سنگ فرش هایی است که تا پای درخت کشیده شده و مانع تنفس آن می شود، بنابراین با وجود زیبایی و آسودگی پیاده رو باید شاهد پژمردگی این نعمت های خدادادی باشیم؛ چرا که از نظر گیاهشناسی، ریشه های چنار از نوع پراکنده بوده و بخشی از تنفس خود را از سطح خاک انجام می دهد.

کردوانی معتقد است: برای این موضوع دلایل دیگری نیز می توانیم بیاوریم مثل آلودگی آب های جاری و زیر زمینی در تهران و وجود فلزات سنگین در آن. در واقع تهران در حال حاضر به جای سه رودخانه پاکیزه، سه فاضلاب دارد که  آب در سرچشمه تمیز، ولی بتدریج آلوده می شود و در پایین دست سبزیکاری با فاضلاب انجام می شود. علاوه بر این، کم آبی سال های اخیر تهران هم از دیگر دلایلی است که باعث شده است این سرمایه های طبیعی از دست برود. آلودگی هوا و نشستن گردوغبار بر روی برگ های درختان هم به این امر دامن می زند.

وی به نظام آشوب زده شهرسازی هم اشاره کرد و گفت: اجازه بدهید این طور بگویم؛ یکی از مشکلات،  بلندمرتبه سازی ساختمان ها، عدم آفتاب خوردگی این درختان است که باعث زرد شدن و کجی آنها می شود. در این زمینه باید شهرداری و ادراه آب و فاضلاب را مقصر دانست که با صدور مجوز تراکم باعث آن می شوند. قطع پیش از موعد آبیاری درختان که غالبا به دلیل گمان اشتباهی صورت می پذیرد، مشکل زاست. زیرا که در محیط شهری تهران هم زودرسی جوانه زنی وجود دارد و هم خزان زودرس که باید از سوی کارشناسان نظارت شوند و این حالات سبب نشوند که آبیاری این درختان کم یا قطع شود.
وی در پاسخ به اینکه به نظر شما شیوه های آبیاری قطره ای می تواند  مفید باشد؟ افزود: اخیرا به منظور صرفه جویی در مصرف آب زمزمه هایی از  آبیاری قطره ای درختان به میان آمده و در برخی مناطق هم عملی شده است. اما در کنار همه ی مزایای خوب و مفید این شیوه باید در نظر داشت که چنار درختی پرآب محسوب می شود و در مقابل هر نوع کم آبی، از خود واکنش نشان می دهد.پس بهتر است برای این درختان از این شیوه آبیاری استفاده نشود. کاشت درختان کاج و سرو می تواند گزینه ی خوبی باشد.آنهم به دلیل همیشه سبز بودن و همچنین تبخیر برف از سطح برگ های آن در زمستان که باعث طراوت و تازگی هوا می شود.این را هم باید اضافه کرد که این نوع درختان که از نوع خزان دار نبوده و در تمام فصول سال به تصفیه هوا کمک می کنند.

وقتی نظر کردوانی را در موضوع جایگزینی درختان سرو و کاج با کارشناسان فضای سبز در میان گذاشتیم در پاسخ گفت که تحقیقات نشان داده است، این درختان با وجود مزایای اشاره شده، با اسیدی کردن خاک باعث بی حاصل شدن آن می شود بنابراین نمی تواند ایده ی مناسبی باشد.

اما کردوانی تاکید دارد،  آنچه که تهران بدان بیشتر نیاز دارد تصفیه هوا و رفع آلودگی هاست. درست است که در گذشته مردم تهران در گرمای تابستان از خنکی و در سرمایه زمستان از نور آفتاب درختان چنار بهره می بردند اما امروزه این درختان و مانند آن، به دلیل خزاندار بودن قادر به انجام عمل بیان شده نیستند. از طرفی محال به نظر می رسد که تا سالهای پیش رو معابر و خیابان هایی مثل ولیعصر(عج) بعنوان زمین زراعی استفاده شوند.
با وجود مواردی که اشاره شد، مشاهده ها همچنین نشان داد که تعداد درخت های خشک شده و بعضا قطع شده به طور غیرطبیعی در مقابل برخی مکان های تجاری و مجتمع ها افزایش می یابد. به طوری که در آن راستا و در میان سایر درخت های سالمی که وجود دارند، خشکی نه یک یا دو درخت، بلکه چندین درخت متوالی، عجیب به نظر می رسد یا اینکه در بعضی از قسمتها مثلا جلوی پارک ملت یا از حدود پارک وی از میزان خشک شدگی کاسته می شود. اگرچه ممکن است در نگاه اول این مورد طبیعی به نظر برسد، اما نگاه دقیق به افزایش تعداد این درخت ها در مکان های خاص، سوال برانگیز است.
در میان مشاهدات، مواردی از شستشوی جلوی مغازه ها با مواد شوینده نیز گزارش شد که اگر نگوییم به عمد اما از روی ناآگاهی،باز هم زیان بار است. در هر صورت پیگیری این تخلف ها که با سلامت شهروندان در ارتباط است باید با جدیت صورت پذیرد. این سرمایه ای خدادادی فقط به دلیل منافع مادی برخی سودجویان از فرزندانمان دریغ می شود.

منبع:تسنیم