به گزارش سراج24، تهرانچی رئیس دانشگاه شهید بهشتی،رضا روستاآزاد رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف و سیداحمد معتمدی رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر در گفت‌وگوی ویژه خبری سه‌شنبه شب، به بررسی چرایی فروکش کردن شتاب رشد علمی کشور پرداختند.
در ابتدای این برنامه تهرانچی رئیس دانشگاه شهید بهشتی درباره اینکه چرا سرعت رشد شتاب علمی در کشور پایین آمده، گفت: در سال 2005 مقاله‌ای در میکر منتشر شد و آنجا این مطلب را مطرح کرد که در ایران تعالی علمی در حال بروز و ظهور است و این را بایستی با تحریم یا اغتشاشات سیاسی مانع شد.
وی اضافه کرد: در سال 2010 گزارشی در یکی از مجلات معتبر منتشر شد که در آنجا شتاب رشد مقالات علمی ایران 18 درصد مطرح شد که این آمار نسبت به متوسط رشد جهانی چیزی حدود 13 برابر رشد جهانی بوده است.
تا سال 2011 رشد خوبی در مجموع مقالاتی که در کنفرانس‌ها ارائه می‌شد، داشتیم
رئیس دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه کشور ما از نظر مجموع مقالاتی که در کنفرانس‌ها ارائه می‌شد تا سال 2011 رشد خوبی داشته، تصریح کرد: از سال 2011 اتفاقاتی می‌افتد که طی آن در آن سال‌ها یکباره قیمت ارز تغییر پیدا کرد و هزینه پژوهش نیز کاهش یافته بود و به یک باره سهم مقالات در کنفرانس‌های‌مان به یک باره تنزل کرد.
تهرانچی یادآور شد: از سال 2011 تا امروز که وارد 2015 شدیم رشد مقالات ما یکسان مانده، ضمن اینکه در این سال‌ها ما هنوز رشد مقالات را داریم.
وی تصریح کرد: سهم مقالات در کنفرانس‌ها به شدت کاهش پیدا کرده، اما سالانه دو هزار مقاله به مقالات چاپ شده ما در ژورنال‌ها اضافه می‌شود.
تهرانچی به آخرین آمار رشد علمی در کشور اشاره کرد و گفت: هم‌اکنون شیب رشد علمی کشور خطی ملایم‌تر پیدا کرده، ضمن اینکه رشد مقالات در مجلات متوقف نشده، اما رشد مجموع مقالات در کنفرانس‌ها به شیب صفر رسیده است.
رشد علمی داریم، اما شتاب رشد کاهش پیدا کرده است
در ادامه گفت‌وگوی ویژه خبری، سیداحمد معتمدی رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر طی گفت‌وگوی تلفنی با برنامه درباره شاخصه‌هایی که برای متوقف شدن رشد شتاب علمی کشور می‌توان بیان کرد، گفت: این بحث بیش از اندازه مهم جلوه داده شده، چرا که همان‌طور که گفته شد رشد علمی داریم، اما شتاب رشد آن کاهش پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه در دانشگاه‌های معتبر کشور آمارها افزایش مقالات را نشان می‌دهد، گفت: مقالات منتشر شده در مجلات دانشگاه‌ها شتاب خوبی داشته، اما در کنفرانس‌ها کاهش داشته، بنابراین در مجموع ما کاهش شتاب رشد علمی را تا حدودی داشته‌ایم.
رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر درباره دلایل کاهش رشد شتاب علمی در کشور، اظهار داشت: سفرهای علمی از سال 90 برای شرکت در کنفرانس‌ها یا مطالعات علمی در دانشگاه‌های معتبر تقریباً به صفر نزدیک شده، ضمن اینکه مسائل اقتصادی از جمله قیمت ارز و بودجه دانشگاه‌ها نیز در این مورد بی‌تأثیر نبوده است.
معتمدی ادامه داد: یکی دیگر از دلایل این کاهش مسائل سیاسی سال‌های 88 و 89 بوده که تأثیرات خود را دو سال بعد می‌گذارد و ما شاهد رشد کاهش شتاب علمی از سال 90 هستیم، ضمن اینکه قردادهای صنعتی ما به شدت کاهش یافته، یعنی بودجه‌ای که از طریق صنعت به دانشگاه‌ها تزریق می‌شد، کاهش پیدا کرده است.
در ادامه این بحث رضا روستاآزاد رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف نیز با بیان اینکه بنده سفرهای خارجی را در این ماجرا خیلی جدی نمی‌بینم، گفت: اگر کسی دستاوردی داشته باشد و امکان سفر نداشته باشد، می‌تواند آن را برای چاپ بفرستد، بنابراین این نکته شاید خیلی مهم نباشد.
وی با بیان اینکه عوامل زیادی در این موضع دخیل است، گفت: بودجه پژوهشی دانشگاه‌ها اندک است، ضمن اینکه در طی یک دهه گذشته آن چه موتور اصلی برای انتشار مقالات بوده درآمدهایی بود که از طریق ارتباط با صنعت حاصل می‌شد.
معتمدی در ادامه با اشاره به اینکه بعید می‌دانم در ایران دانشگاهی محافظه‌کارانه برخورد کند، گفت: بنده این مسئله را در دانشگاه‌مان رد می‌کنم.
مسائل دفاعی امنیتی اولویت دانشگاه امیرکبیراست
رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به اینکه در یک سال اخیر با چند مرکز دفاعی تفاهم‌نامه امضا کرده‌ایم، ادامه داد: در دانشگاه امیرکبیر مسائل دفاعی امنیتی جزو اولویت‌های‌مان است.
وی با اشاره به اینکه رشد علمی از سال 90 کاهش یافته است، گفت: در مقاطع مختلف دانشگاهیان به دور از بحث‌های موجود بوده‌اند و برخی شرایط به دانشگاه و کشور تحمیل شده است.
معتمدی با بیان اینکه علم مرز ندارد و همه مسئولان کشور تاکید می‌کنند ارتباطات قوی علمی با دنیا داشته باشیم، خاطرنشان کرد: سیاست‌زدگی یکی از عوامل متوقف شدن شتاب علمی کشور است.
رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به اینکه حواشی و دخالت‌های بی‌جا اثر منفی می‌گذارد، ادامه داد: آرامش خوبی در دانشگاه‌ها حاکم است.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه مهمترین راه برای شتاب رشد علمی کشور چیست؟ گفت: موانع باید برطرف شود، بنابراین باید به سمت عقد قراردادهای علمی بیشتر و تبادل با دنیا بپردازیم و همچنین از روش‌های سنتی باید بیرون بیایم و نوآوری داشته باشیم.
طهرانچی در ادامه این گفت‌وگو با اشاره به اینکه عربستان سعودی بیش از 70 درصد مقالاتش با همکاری بین‌المللی است، گفت: همان‌طور که در ورزش و یا حمله به یمن از بقیه کشورها نیروی انسانی عاریه می‌گیرد در این حوزه هم این چنین اقدام می‌کند.
علم در کشومان درون‌زاست
وی با اشاره به اینکه فاصله ما با عربستان زیاد است، اما شیب تصنعی است، خاطرنشان کرد: علم در کشور ما درون‌زاست، به طوری که علم ارتباط مستقیمی با هزینه دارد.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه باید هزینه های علم، صنعت دفاعی، نفت و نهادهای دیگر علوم انسانی را مورد توجه قرار داد، ادامه داد: از لحاظ هزینه کرد زیرساخت‌ها و سهم پرداخت به تحقیق و توسعه درصد پائینی را به خود اختصاص داده‌ایم که یک و نیم درصد است، این در حالی است که رژیم‌صهیونیستی حدود 4 درصد وقطر 2 و نیم درصد است.
طهرانچی با اشاره به اینکه دانشگاه یک موجود زنده است و محیط تولید علم یک سری آفات دارد، بیان کرد: یکی از این آفت‌ها سیاست‌زدگی است.
وی افزود: اراده مدیریت کشور در توسعه علم، اقتصاد، سیاست‌زدگی و قوانین و مقررات به سهم خود 4 ستون اصلی رشد علم به حساب می‌آیند.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه دانشگاه باید در قوانین و مقررات دیده شوند تا حرکتی رو به جلو داشته باشند، افزود: از سال 2011 رشد علمی کشور متوقف شده است.
طهرانچی با اشاره به اینکه مقالات در این مدت توسعه یافته‌اند، ادامه داد: کار و دستاوردهای علمی و در نهایت پیشرفت آن مورد هدف است پس باید کار علمی منتشر شود.
وی با اشاره به اینکه مجلات ایرانی در نمای بین‌المللی منتشر می‌شوند، اظهار داشت: جریان تولید علم جریانی پویاست.
روستاآزاد در ادامه با اشاره به اینکه مقالات بی‌کیفیت و یا کم کیفیت را نباید در آی سی آی منتشر کرد، گفت: این امر عامل و محرک قابل توجهی است که برخی را به تردید می‌اندازد که مقالات‌شان چاپ شود یا نه.
در دانشگاه‌ها نباید سیاست‌زدگی ایجاد شود
وی با اشاره به اینکه اساتید در دانشگاه‌ها با حرکت جهادی، غیرت دینی و ملی کار می‌کنند، گفت: در دانشگاه‌ها نباید سیاست‌زدگی وجود داشته باشد و نباید درگیر این مسائل شویم.
رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف گفت: ارتباط دانشگاه و صنعت حائز اهمیت است و باید در این راستا اقدامات خوبی صورت گیرد.
منبع: باشگاه خبرنگاران
