بازار مکاره خودکارهای نامرئی

سراج24: انگار همین دیروز بود آغاز مهر بود و ترم جدید سال تحصیلی آغاز می‌شد، مثل سال‌های قبل ابتدای سال با خرید کاغذ‌های کلاسور تمیز آن‌هم از نوع مارک‌دارش عزم خود را جزم کرده بودم تا این ترم از درس‌ها عقب نمانم و پابه‌پای استاد درس‌ها را مرور کنم تا این سال معدل خوبی کسب کنم و زمان را برای تحصیل از دست ندهم اما ... فصل امتحانات رسید و شب امتحان و استرس و ترس از افتادن و پاس نکردن درس و شب زنده‌داری تا صبح، داستان تکراری من و دوستان همکلاسی‌ام شد که تنها به پیامک‌ها و تماس‌هایی با یکدیگر برای برنامه‌ریزی جهت امتحان فردا و نقشه‌های مبتکرانه در آن بسنده می‌کنیم.

 

 

اینها که بیان شد نه یک رویا و داستان بلکه واقعیتی است که در پایان هر ترم برای بسیاری از دانشجویان رخ می‌دهد، پایان ترم که می رسد؛ بازار تندخوانی دانشجویی، درس خواندن ، کتابخانه ماندن، جزوه گرفتن و مغازه‌های کپی گرم‌تر از همیشه می‌شود،‌اما آنچه که ذهن دانشجویان را در روزهای آخر به خود گرم می‌کند، ابتکار عمل و یافتن راه‌هایی برای تقلب است.

 

 

این روزها ترم پاییز دانشگاه‌ها تمام شده و دانشجویان نتیجه معلومات یادگرفته و نیاموخته خود و چند ماه رفت و آمد به دانشگاه را در یک برگه سفید با چند پرسش، در آزمون می‌بینند، آزمونی که برای برخی و به عبارت بهتر برای بسیاری چندان خوشایند و خوش خاطره نیست، آزمونی که گاه سوالات آن تنها تمنای برگه‌های کوچک ریزنویس و اطلاعات بغل دستی را می‌طلبد.

 

 

واقعیت غیرقابل انکار در بین دانشگاه و دانشجو این موضوع بوده و هست که همیشه در آزمون‌های امتحان، دانشجویان درس خوان و فرار کنندگان از درس یا همان تنبل‌ها وجود داشته و دارند، دانشجویانی که با برنامه‌ریزی درس می‌خوانند و نمره مطلوبی کسب می‌کنند و دانشجویانی که با مدد از ابتکار و خلاقیت‌های خود راه‌های جدید تقلب را می‌یابند و نمره می‌گیرند و تجارب خود را برای ترم‌های بعد و دانشجویان دیگر نگه می‌دارند و آموزش می‌دهند.

 

 

اما حکایت به همین جا ختم نمی‌شود چراکه این روزها عده‌ای به مدد دانشجویان که با امید به تقلب راهی سر جلسه امتحان می شوند رسیده اند و در بازارهای دستفروشی واگن های مترو فریاد می زند "خودکار تقلب فقط 2 هزار تومان"؛ فریادی که لبخند بر روی لب های مسافران پیر و جوان می‌نشاند و بسیاری را به مرور خاطرات قبلشان می‌اندازد و برخی را از پیشرفت جهان به تعجب وامی‌دارد که عجب این جماعت چین هنرمند هستند و از شیر مرغ تا جان آدمیزاد را می‌سازند و بازاری بهتر از ایران نمی‌یابند، اما قشر جامعه هدف دانشجویان و دانش آموزان در مترو چنان از این آهنگ دلنشین وسوسه می شوند که در کسری از ثانیه دست به جیب شده و خودکاری برای حل مصائب شب‌ها و روزهای امتحان خود می‌یانند و آن را می‌خرند،‌من هم که در مترو از این ترفند نوین بی‌بهره نبودم وقتی لبخند دختر خانمی پس از این خرید را دیدم به سراغش رفتم. سپیده که لبخندی به لب داشت و از سوالم زیاد تعجب نکرد درباره خریدش گفت: خودکار تقلب را برای این می خرم که برخی کلید واژه ها را بر روی برگه سفید پاسخ نامه بنویسم تا کل جواب از یادم نرود.

 

 

در این بازار مکاره اما فروشگاه های مجازی هم بی‌نصیب نمانده‌اند و در این دهکده جهانی که در آن فروش همه وسایل ضروری و غیر ضروریی دیده می‌شود سایت‌ها و تارنماها هم از فروش این خودکارهای نامریی عقب نمانده اند و با قیمتی بالاتر از فروشندگان مترو، با این جملات تبلغی " خودکار تقلب نامرئی؛ خودکار جادویی محو شونده برای تقلب در امتحان "،‌ محصولات خود را عرضه می کنند.

 

 

البته ناگفته نماند که این خودکار که بیشتر جنبه سرگرمی و فانتزی بودن دارد اما اکنون یک مسئله سرنوشت ساز برای برخی از دانشجویان و منبع درآمدزایی برای سود جویان شده است اما برای دانشجویان فرقی ندارد که این محصول رویایی را از مترو بخرند یا از فروشگاه های مجازی.

 

 

تقلب از دیدگاه دانشجویان

 

 

رضایی دانشجوی علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی درباره تقلب کردن در سر جلسه امتحان به خبرنگار شبستان می گوید:اگه فرصت تقلب پیش آید در جلسه امتحان تقلب می کنم به خاطر اینکه گاهی واقعا به دلیل مشغله های کاری وقت درس خواندن ندارم و ترجیح می دهم فرصتی را که برای درس خواندن می گذارم، کمتر از آن را برای تقلب صرف کنم.

 

 

وی با بیان اینکه البته اگر وقت داشته باشم و درس بخوانم تقلب نمی کنم ادامه می دهد: یکی از دلایل تقلب زیاد شدن دانشجویانی که همزمان شاغل هستند است ادارات مرخصی برای درس خواندن نمی دهند، بنابراین دانشجو مجبور به تقلب کردن می شود. البته برخی دیگر هم از روی تنبلی درس نمی خوانند و امید دارند با تقلب نمره بیاورند.

 

 

بیتا یکی دیگر از دانشجوها که در مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور تحصیل می کند با بیان اینکه تقلب کردن را درست نمی دانم می گوید: می توان یکی از دلایل تقلب را منابع درسی که در امتحان می آید دانست گاهی سوال های امتحان خیلی تفاوت با درس ارایه شده دارد، مثلا دانشجویان دانشگاه پیام نور به دلیل اینکه استاد نقشی در طرح سوال ندارد و یک کتاب معرفی می شود، دانشجو سعی می کند با خود تقلب ببرد چون ممکن است آنچه استاد نگفته، آمده باشد، بنابراین از کتاب جاهایی که احساس می کند مهم است را یاداشت برداری می کند و سر جلسه امتحان می برند.

 

 

زهیر اسکندر یکی از دانشجویان مقطع ارشد دانشگاه علامه طباطبایی به خبرنگار شبستان در پاسخ به اینکه آیا در امتحانات تقلب می کنید می گوید: همیشه تو تقلب کردن ضعف داشتم و اصولا تقلب نمی کنم اما همیشه تقلب می رسانم.

 

 

وی ادامه می دهد: برخی دوستان به خاطر ترس از افتادن در سرجلسه امتحان، عادت داشتن به تقلب و یا نشان دادن زرنگی و اعتماد به نفس بالا تقلب می کنند مخصوصا که اگر مراقب بی توجه به این مسئله باشد.

 

 

فرشته دانشجو مقطع ارشد دانشگاه شاهد به خبرنگار شبستان می گوید: اصلا تقلب نمی کنم چون که نیازی به تقلب کردن ندارم و مطمئنم به خاطر خواندن درس هایم نمره بالایی می گیرم .

 

 

رضا دانشجوی کارشناسی به خبرنگار شبستان می گوید:تا آنجا که بتوانم در امتحانات از علم خودم استفاده می کنم و اگر نیازی به تقلب بود حتما تقلب می کنم.

 

 

وی که دانشجوی ترم سوم است ادامه می دهد: در ترم اول که شاغل نبودم درسم را هم می خواندم و سر جلسه امتحان نیازی به تقلب نداشتم، اما اکنون که شاغل هستم واقعا وقت درس خواندم ندارم، بنابراین با خود تقلب سر جلسه امتحان می برم و سوال هایی را که جوابشان را فراموش کرده ام از تقلب استفاده می کنم.

 

 

تقلب از دیدگاه مجتهدین

ناگفته نماند از نظر برخی از مجتهد ها کشور تقلب از لحاظ شرعی درست نیست و برخی از استفتاء ها که درباره تقلب گرفته شده است با این پرسش که" اگر دانش آموز یا دانشجویی در امتحانات با تقلب نمره ی قبولی کسب کند و به مرحله ی بالاتر برود و از مزایای آن استفاده کند، حکم استفاده از این مزایا چیست؟" را در زیر می خوانید:

 

 

 آیت الله خامنه ای: تقلب حرام است، ولی اگر تخصص و مهارت لازم را برای کاری که برای آن استخدام شده دارد و مقررات استخدام رعایت شده، استخدام و دریافت حقوق اشکال ندارد.

 

 

 آیت الله فاضل لنکرانی (ره): مشکل است، شرعاً نمی تواند از این مزایا استفاده کند.

 

 

 آیت الله بهجت: باید جبران کند آن درس را.

 

 

آیت الله تبریزی(ره): تقلب دروغ عملی است و جایز نیست و اگر کسی این کار را کرد و متصدی کاری شد که خبرویت نمی خواهد و مانند دیگران کار کرد، مانعی ندارد و در صورتی که آن کار خبرویت می خواهد و شخص مذکور خبرویت آن را ندارد، تصدی آن جایز نیست.

 

 

 آیت الله صافی گلپایگانی: تقلب در هر امری جایز نیست.

 

 

 آیت الله مکارم شیرازی: در صورتی که در یکی دو ماده ی درسی تقلب کرده باشد، هرچند کار خلاف کرده، ولی مدرک گرفته شده و ادامه ی تحصیل و استخدام با آن مدرک اشکال ندارد.

 

 

 آیت الله سیستانی: استفاده ی او اشکال ندارد، گرچه عمل او (تقلب) جایز نیست».

 

 

 

در دانشگاه های ایران گرفتن تقلب از دانشجو حکم مردودی را دارد و دانشجو باید مجددا درس را در ترم بعد پاس کند، اما در برخی از دانشگاه های دنیا همانند دانشگاه "ابوظبی" برای جلوگیری از تقلب دانشجویان در سال 2009 دفتر «صداقت و درستی دانشگاهی» راه اندازی شد که موارد تقلب‌ها در این دانشگاه به شدت کاهش یافته است.

دفتر «صداقت و درستی دانشگاهی» موفق شده تعداد 76 مورد تقلب از 4هزارو 237 دانشجوی ثبت‌نامی سال تحصیلی 2010-2009 میلادی را به تنها پنج مورد تقلب در بین 5هزارو184 دانشجو در سال تحصیلی 2013-2012 میلادی کاهش دهد.

 

 

همچنین سرقت ادبی که در سال تحصیلی 2010-2009 میلادی در این دانشگاه 196 مورد صورت گرفته بود در سال تحصیلی گذشته به تنها چهار مورد کاهش یافت.

 

 

این نشان می‌دهد که کارکنان «دفتر صداقت و درستی» زمان بسیار زیادی را برای آموزش اهمیت صداقت و درستی دانشگاهی و ارتباط آن با کیفیت تحصیلی دانشجویان و سنجش بین‌المللی مدرک آنها از طریق کارگاه‌های آموزشی و جنبش‌های آگاهی‌دهنده، اختصاص داده‌اند. این دانشجویان همچنین از جریمه‌های احتمالی تقلب که حتی منجر به از دست دادن مدرک آنها می شود، آگاه شده‌اند.

 

 

کشور ما هم می تواند از تجارت خوب کشور های دیگر برای جلوگیری و یا کاهش تقلب میان دانشجویان استفاده کند.

 

 

معصومه بدخشان