به گزارش « سراج24 »، ابراهیم حاتمی‌کیا را بیشتر با سینمای دفاع مقدس می‌شناسیم. فیلمسازی که همیشه تلاش کرده آثار متفاوتی در این عرصه بسازد و می‌توان گفت جزو معدود کارگردانانی است که بیشتر فیلم‌های دفاع‌مقدسی او موفق از آب درآمده‌اند و می‌توان بارها و بارها به تماشای آنها نشست.
وی به دلیل مشکلاتی که چندین‌بار برای نمایش آثارش از جمله "موج مرده" و "به نام پدر" پیش آمد، در مصاحبه‌هایی اعلام کرد که دیگر فیلم جنگی نمی‌سازد و از همین رو به ساخت فیلم "دعوت" با رویکردی اجتماعی اقدام کرد که این فیلم تنها اثر در کارنامه سینمایی وی است که در جشنواره فجر شرکت نکرده است.
به بهانه احتمال حضور ابراهیم حاتمی‌کیا با فیلم "چ" که به بخشی از زندگی و مبارزات شهید مصطفی چمران می‌پردازد، در سی و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، مروری بر حضور وی و فیلم‌هایش در این رقابت سینمایی از گذشته تا امروز داشته‌ایم.
"هویت"، "دیده بان"، "مهاجر" و "وصل نیکان" از آثار ابتدایی این کارگردان است که با آنها در دوره‌های پنجم، هفتم، هشتم و دهم جشنواره فجر حضور پیدا کرد و جوایزی را هم از آن خود کرد.
فیلم "دیده‌بان" که در سال 1367 در جشنواره فجر شرکت کرد توانست نظر ویژه هیات داوران را به خود جلب کند و از آنها جایزه بگیرد. داستان فیلم به وقتی برمی‌گشت که ارتباط خط کمین با نیروهای خودی توسط دشمن قطع شده و احتمال سقوط منطقه بسیار زیاد است. مقابله و مقاومت نیروها در مقابل دشمن نیازمند حضور دیده‌بان جهت هدایت آتش سنگین است...
فیلم "مهاجر" اثری بود که حاتمی‌کیا در سال 1368 با آن در دوره هشتم جشنواره فجر حضور یافت. این فیلم توانست نسبت به "دیده بان" تعداد بیشتری سیمرغ از آن خود کند و یکی از آثار پرافتخار آن دوره از فجر بود. این فیلم ماجرای هواپیماهای بدون سرنشین مهاجر بود که جهت انجام عملیات شناسایی در پشت خطوط دشمن به کار گرفته می‌شوند. بدلیل برد محدود دستگاه کنترل، خلبانان در دو ایستگاه مقابل، رودرروی هم و در خطوط دشمن مستقر می‌شوند. خلبانی که به خطوط دشمن نفوذ کرده، در حالی که با دشمن درگیر می‌شود، با مهارت عملیات شناسایی را انجام می‌دهد و هواپیما را در هوا تحویل خلبان دوم می‌دهد. در حالی که خود در آخرین لحظات کشته می‌شود....
"از کرخه تا راین" که در آن هما روستا، علی دهکردی و... بازی کرده‌اند از دیگر آثار حاتمی کیا بود که با آن به فجر آمد. بخش عمده این فیلم در آلمان فیلمبرداری شد که به موضوع جانبازارن و مجروحان جنگی می پردازد. یکی از نکات بارز این فیلم موسیقی خوب حسین انتظامی است. این فیلم در یازدهمین جشنواره بین المللی فیلم فجر به نمایش در آمد و در بخش های مختلف سیمرغ بلورین گرفت.
"خاکستر سبز" عنوان فیلم دیگری از حاتمی‌کیا است که در سال 72 ساخته شد و بازیگر اصلی آن آتیلا پسیانی است. این فیلم نیز در خارج از کشور ساخته و فیلمبرداری شد. یکی از نکات قابل توجه در فیلم های این کارگردان در کنار پرداختن به موضوع جنگ و دفاع مقدس وجه عاشقانه این آثار است. این فیلم هم در دوازدهمین جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمد.
"بوی پیراهن یوسف" هم ادامه آثاری از ابراهیم حاتمی‌کیا است که نگاه متفاوتی به جنگ را به تصویر می‌کشد. این فیلم به موضوع انتظار و آزادی اسرا می پردازد که بازی خوب نیکی کریمی و علی نصیریان از وجوه بارز آن است. این فیلم در چهاردهمین جشنواره فجر حضور یافت.
"برج مینو" هم با بازی نیکی کریمی، علی مصفا و محمدرضا شریفی نیا نیز فیلمی در ژانر دفاع مقدس است که در چهاردهمین جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمد.
"آژانس شیشه‌ای" اوج فیلمسازی حاتمی کیا در سینمای دفاع مقدس است که حتی کارنامه این کارگردان را به دو بخش تقسیم کرد. پرویز پرستویی، رضا کیانیان، حبیب رضایی و... از بازیگران این فیلم هستند که عمده فیلمبرداری آن در لوکیشن یک دفتر هواپیمایی صورت گرفت. این فیلم در شانزدهمین جشنواره فیلم فجر جوایز متعددی گرفت.
"روبان قرمز" و "موج مرده" هم در سال‌های 77 و 79 ساخته شدند. این دو فیلم هم ادامه فیلم‌های متفاوت این کارگردان در سینمای دفاع مقدس است که البته "موج مرده" در زمان نمایش و اکران حاشیه‌های زیادی داشت. این دو فیلم در دوره‌های هفدهم و نوزدهم فیلم فجر به نمایش درآمدند و طبق سابقه همیشگی آثار حاتمی‌کیا موفق به دریافت جوایزی شدند.
"ارتفاع پست" هم که کاری دیگر از حاتمی کیا در سینمای جنگ است به زندگی آدمهای جنگ پس از این واقعه می پردازد. این اولین همکاری حمید فرخ نژاد و حاتمی کیا است که پس از آن نیز در فیلم و سریال وی ادامه یافت. البته در این فیلم لیلا حاتمی هم به ایفای نقش پرداخت. "ارتفاع پست" هم در یک لوکیشن ثابت فیلمبرداری شد. این فیلم در بیستمین دوره جشنواره فجر به نمایش در آمد.
"به رنگ ارغوان" به نوعی آغاز سوژه‌هایی است که این کارگردان جدا از سینمای جنگ به سراغ آنها رفت؛ یک فیلم سیاسی که البته باز هم رگه‌های عاشقانه در آن دیده می‌شود. این فیلم در سال 83 ساخته شد ولی تا سال 88 توقیف بود اما در سال 88 با روی کار آمدن جواد شمقدری در سازمان سینمایی امکان نمایش در بیست و هشتمین جشنواره فجر و پس از آن اکران عمومی را پیدا کرد و جوایزی هم گرفت.
در "به نام پدر" حاتمی‌کیا باز به آدمهای جنگ و تاثیر جنگ بر نسل بعد می‌پردازد. پرویز پرستویی، گلشیفته فراهانی، مهتاب نصیرپور و ... در این فیلم بازی می کنند. این فیلم هم در بیست و چهارمین جشنواره فجر به نمایش در آمد.
"دعوت" متفاوت ترین فیلم حاتمی کیا است که در ژانر اجتماعی ساخته شده و کاملا اپیزودیک است. این فیلم زن‌محور نتوانست مخاطبان سینمای این کارگردان را راضی کند. این فیلم در جشنواره فجر هم به نمایش در نیامد.
"گزارش یک جشن" اولین فیلم حاتمی‌کیا است که امکان اکران پیدا نکرده و به دستور جواد شمقدری رئیس سازمان سینمایی از کارگردان و تهیه کننده خریداری شده است. این فیلم به حواشی انتخابات 88 می پردازد و در آن رویا تیموریان، مریلا زارعی، داریوش ارجمند، رضا کیانیان و ... بازی می‌کنند. این فیلم در بیست و نهمین جشنواره فجر به نمایش در آمد.
و اما "چ" عنوان آخرین فیلم حاتمی کیا است که با نگاهی به زندگی و مبارزات شهید چمران ساخته شده است. به گفته حاتمی‌کیا وی سالها بود که می خواست فیلمی درباره این شهید بزرگ بسازد ولی شرایط آن فراهم نمی‌شد. بخش عمده فیلمبرداری این فیلم در پاوه انجام شد و برادر شهید چمران نیز چندین‌بار در پشت صحنه این کار و حتی در مراحل پیش تولید آن حضور پیدا کرد.
این فیلم دو روز از زندگی شهید چمران را به تصویر می‌کشد. فریبرز عرب نیا بازیگر نقش شهید چمران است که البته حضور وی در این کار خالی از حاشیه نبود. چندین بار این بازیگر و کارگردان به دلیل مشکلاتی کار را تعطیل کردند به طوریکه برای سکانس پایانی کار حتی این بازیگر در صحنه حاضر نشد.
این فیلم به دلیل اینکه مراحل فنی آن به اتمام نرسیده بود سال گذشته در جشنواره فجر به نمایش درنیامد ولی امسال چشم‌های منتظری به دنبال حضور آن در جشنواره فجر هستند.
می‌توان پیش‌بینی کرد این پروژه سینمایی امسال در جشنواره فجر مخاطبان زیادی داشته باشد و یکی از رقیبان جدی برای بردن سیمرغ‌های فجر باشد. فریبرز عرب نیا، مریلا زارعی، سعید راد، مهدی سلطانی و بابک حمیدیان و … بازیگران این فیلم هستند./مهر
