به گزارش «سراج24»، مراسم پایانی دوازدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه برتر و هفتمین دوره جشنواره کتاب و رسانه ملی با حضور سید عباس صالحی معاون امور فرهنگی در پژوهشکده فرهنگ و هنر جهاد دانشگاهی برگزار شد.
* صالحی: تاریخ ایران زمین کتابخوان حرفهای چون رهبر انقلاب ندیده و نداشته است
در این مراسم سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن بیان نکاتی درباره خبرنگاران حوزه کتاب اظهار داشت: شاید زمانی که رسانهها پا به صحنه گذاشتند، به نظر میآمد که عمر کتاب به عنوان یک پدیده فرهنگی کهن رو به زوال باشد. با گذشت زمان و مکشوف شدن ابعاد رسانهها مشخص شد که رسانهها میتوانند زمینهساز کتاب باشند و یا موجبات زوال و افول آن را فراهم کنند.
این مقام مسئول در ادامه با تاکید بر اینکه مهم آن است که چگونه از رسانه برای معرفی کتاب استفاده شود و چگونه کارکردهایی دارد خاطرنشان کرد: به نظر میرسد که جشنوارهها و مجلسهایی از این قبیل برای هماندیشی درباره این موضوع هستند. رسانهها باید کتاب را به عنوان یک پدیده فرهنگی زنده و شاداب زنده نگه دارند و یاد کتاب را به عنوان پدیدهای که قرنهای متوالی عامل تواصل فرهنگی بوده را پاس بدارند.
معاون فرهنگی وزیر ارشاد در ادامه گفت: اموری که در یک دهه اخیر در این سو و آن سو انجام شده است، نشانگر این است که رسانهها اعم از صوتی، تصویری و نوشتاری و دیداری میتوانند به کمک کتاب بیایند.
وی در تاکید بیشتر درباره اینکه باید توجه داشت که ندیدن این نقش در رسانهها دلیل آن نیست که رسانه نابودگر کتاب است، اضافه کرد: دلیل آن است که ظرفیت رسانه در ایران شناخته نشده است. من نه کارشناس رسانه هستم و نه ادعایی در این حوزه دارم اما از طریق مطالعات شخصی آشنایی عمیقی با آن دارم. با همان اطلاعات اندک احساس میکنم که اگر ما کارکردهای رسانه را در فراتر ببینیم، رسانه میتواند به کمک کتاب بیاید.
وی در توضیح بیشتر با توجه به اینکه دومین کارکرد رسانه اطلاعرسانی است، بیان کرد: مردم باید از طریق اطلاعرسانی با محصول آشنا شوند. باید بررسی کنیم که تا چه میزان رسانههای مکتوب، تصویری و صوتی توانستهاند به اطلاعرسانی دلنشین در میان مردم بپردازند؛ سومین کارکرد رسانه نقد است. رسانهها در حیطههای مختلف فرصت نقد ایجاد میکنند. رسانههای ما تا چه اندازه با نقد کتاب به اطلاعرسانی در میان جامعه پرداختهاند و عامل جوشش یک فکر درباره کتاب شدهاند؟ نقد جدی در رسانه ما بسیار کم رنگ است خصوصا نقد سالم و بیپیرایه؛ چهارمین کارکرد آموزش است. کارکرد پنجم پر کردن اوقات فراغت است اینکه تا چه اندازه رسانههای ما به این موضوع پرداختهاند. برنامههایی مانند «رادیو هفت» تجربیات خوبی محسوب میشوند. اگر قرار است رسانه بخشی از اوقات فراغت ما را پر کند چطور میتواند آن را به کتاب اختصاص دهد و برنامههایی با محتوای مناسب تولید کند.
این معاون فرهنگی دولت یازدهم آموزش در رسانه و برای اهالی خبر را مهم برشمرد و افزود: تربیت و آموزش خبرنگاران زبده در عرصه کتاب مهم است زیرا ما در حوزه کتاب به خبرنگاران حرفهای در حوزه کتاب نیازمندیم. حوزه کتاب در مقایسه با دیگر حوزهها نیازمند حرفهای شدن است. خبرنگار حوزه کتاب باید ثبات داشته باشد و مدتها در این حوزه بماند تا پخته شود. تخصصی شدن حوزههای کتاب، کتابخوان کردن خبرنگاران کتاب، روزآمد بودن آنها، ارتباط آنها با کانونهای خصوصی و دولتی کتاب از دیگر محورهایی است که باید به آن پرداخته شود.
وی همچنین رهبر انقلاب را کتابخوان حرفهای دانست و ادامه داد: شاید تاریخ ایران زمین کتابخوان حرفهای چون ایشان ندیده و نداشته است. ایشان وقتی به سالهای ابتدایی انقلاب اشاره میکنند از سالهایی که امور اجرایی داشته و از کتاب فاصله گرفتهاند سخن میگویند که وقتی این موضوع را حس کردم راهی را انتخاب کردم و آن اینکه شبها پیش از خواب برای خود فرصت مطالعه کتاب را قرار دهم.
در این مراسم جلال خوش چهره بیانیه هیئت داوران را قرائت کرد و منصور ضابطیان و رضا معصومی کارشناس حوزه کتاب سخنرانی کردند.
* هیئت داوران: از سال آینده بخش ترجمه در رشتههای رقابتی جشنواره افزوده خواهد شد
همچنین بر اساس این گزارش، بیانیه هیئت داوران دوازدهمین جشنواره کتاب و رسانه برتر به شرح زیر است:
اکنون «کتاب و کتاب خوانی» تبدل به سوژهای ثابت در همه رسانههای کشور شده است. این اتفاق به مدد تلاش همکارانی است که نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی را در دستور کار خود قرار دادهاند. رشد قابل توجه آثار ارائه شده به دوازدهمین جشنواره کتاب و رسانه برتر بیانگر دو اتفاق مبارک است: نخست؛ افزایش مشارکتجویی رسانهها در پیگیری مشکلات مبتلابه کتاب و کتابخوانی اعم از مسایل نویسندگان، صنعت نشر و مطالبات مردم در اینباره و نیز تعامل سازنده برای حل آنها . دوم؛ رشد کیفی و کمی نیروهای رسانهای در حوزه کتاب.
دستاورد بالا اگرچه یک پیشرفت قابل قبول است ولی نقطه ایدهآل نیست؛ مرور آثار همکاران رسانهای در پنج بخش خبر؛ مقاله و یادداشت؛ گزارش؛ گفتوگو و معرفی کتاب این الزام را باردیگر تأکید میکند که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیز مدیران رسانهها در انجام هرچه بهتر رسالت خود در این حوزه باید به نقش آموزش خبرنگاران حوزه کتاب توجه ویژه کرده و همکاران رسانهای را بیش از گذشته با راهکارهای مؤثر در این زمینه آشنا کنند.
هیئت داوران براین باور است که رسانه ها اکنون در گسترش فرهنگ کتابخوانی مشارکتی فعال دارند اما به جاست به این حوزه نگاهی تخصصی داشته و عوامل دست اندرکار آن به لحاظ کیفی مورد حمایت قرار گیرند. نتایج بررسی آثار رسانهها در جشنواره دوازدهم مصداق مدعای بالاست. امید که در جشنواره سیزدهم شاهد آثاری پربار و پرشمارتر از آنچه هست باشیم.
هیئت داوران با سپاس از همکارانی که آثار خود را به دبیرخانه دوازدهمین جشنواره کتاب و رسانه برتر ارائه کردهاند اعلام میدارد این آثار در چهار مرحله مورد بررسی و داوری قرار گرفت که نتایج آن در این مراسم اعلام می شود؛ با این توضیح که متاسفانه به دلیل عدم حضور خبرنگاران عکاس، این بخش از داوری جشنواره امسال حذف شد.
همچنین قرار بود امسال بخشی به معرفی خبرنگار پیشکسوت در حوزه کتاب تعلق گیرد که متأسفانه به دلیل نبود اطلاعات کافی در این زمینه هیئت داوران نتوانست فرد خاصی را معرفی کند . امید است سال آینده این مشکل با همکاری دبیرخانه محترم جشنواره مرتفع شود.
هیئت داوران باردیگر بر ضرورت دایر شدن دبیرخانه دائمی جشنواره تأکید میکند چراکه وجود این بخش خواهد توانست از یکسو برای حضور آحاد همکاران رسانه ای در این جشنواره اطلاع رسانی کافی به عمل آورد و از سوی دیگر به معرفی بیشتر و بهتر آثار برتر همت کند که به هر دلیل فرصت حضور در جشنواره را نداشتهاند. این مژده نیز داده میشود که از سال آینده بخش ترجمه در رشتههای رقابتی جشنواره افزوده خواهد شد.
هیئت داوران دوازدهمین جشنواره کتاب و رسانه برتر در پایان سپاس خود را از معاونت محترم فرهنگی وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی برای برپایی این جشنواره که بی تردید در خدمت به نهادینه شدن فرهنگ کتابخوانی است اعلام میکند.
*داوران دوازدهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه برتر
جلال خوش چهره، علی آقاغفار، حمیدرضا مدقق، ابراهیم زاهدی مطلق، علی عمادی، احمد سپاسدار، سید مهدی جعفری، رضا معصومی
* هوای سرد بر جشنواره دوازدهم کتاب و رسانه برتر حاکم شد/ یک پیشنهاد
با توجه به اینکه دوزادهمین دوره جشنواره کتاب و رسانه برتر شب گذشته برگزار شد، اما نکاتی در برگزاری این مراسم حائز اهمیت است، نکته نخست اینکه به هر حال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سالی یکبار مراسمی را برای خبرنگاران حوزه کتاب خود برگزار میکند که این خبرنگاران خاصه در این حوزه فعالند، از این رو اعتنای معاونت فرهنگی و یا برگزارکنندگان هفته کتاب باید به این سو معطوف باشد که این برنامه را با برنامهریزی و شکوه بیشتری برگزار کنند تا شور و شعور خبرنگاران مورد تاکید باشد، اما مطلب دیگر اینکه از هر میهمانی که برای سخنرانی دعوت میشد آنها بلافاصله عنوان میکردند که در بدو ورود به سالن متوجه سخنرانی شده و به شکل بداهه مطالبی را بیان خواهند کرد که این موضوع نیز نقص برگزاری را دو چندان میکرد.
تقابل کتاب با رسانه و یا همسویی این دو بسیار مهم است، آنهم رسانه و به گفته سخنرانان از هر نوع دیداری و شنیداری که باشد مهم تلقی میشود و مسئولیت خطیر دارند، اما اینکه امروزه چرا مسئولان وقت و یا برگزار کنندگان تمایل بیشتری به ارتباط با رسانههای دیداری و یا شنیداری دارند و یا اینکه چرا اغلب در سخنرانیها از این گروه از رسانهها تقدیر و یا سخن به میان میآید خود جای بحث فراوان دارد...
از این رو ای کاش در میان زمانبندی بی زمان سخنرانیها از رسانههای مکتوب، مطبوعات، رسانههای فعال در فضای مجازی، رسانه ملی و یک نفر از رادیو به نمایندگی از سایر خبرنگاران مواردی را مطرح میکرد تا حداقل یکبار هم که شده دغدغههای این صنف شنیده میشد نه اینکه تنها برای صحبت از نمایندگان رسانه ملی دعوت شود.
هرچند اغلب نقایص از کار خبرنگاران برداشت میشود و گاهی هم به جاست، اما به واقع ای کاش به مانند وعده داده شده در ابتدای هفته کتاب نشست هماندیشی هم با اهالی رسانه در این حوزه برگزار میشد تا وعده و وعیدها همانند و یا مواردی اینگونه بیان شود تا حداقل در کارنامه برگزار کنندگان این مهم نیز درج شود.
اما شاید جای یک پیشنهاد در این میان خالی باشد که در راستای عدم برگزاری جلسه هماندیشی از این طریق مطرح میشود و آن اینکه بهتر است با تشکیل دبیرخانه دائمی هفته کتاب فعالیت خبرنگاران این حوزه در طول یکسال سنجیده شود و در هر بخش فعالیت اعم از توجه ویژه به معرفی و ترویج کتابخوانی، پیشکسوت عرصه اطلاعرسانی در حوزه کتاب و کتابخوانی، ترویج کتابهای حوزه مقاومت، رسانه پوشش دهنده کامل برنامههای حوزه کتاب و کتابخوانی، بهترین خبرنگار کتاب و کتابخوانی، تهیه بهترین گفتوگوهای خبری، تهیه بهترین گزارشهای خبری، تولید بیشترین تعداد اخبار کتاب و کتابخوانی، گزارشهای مفصل در حوزه کتاب و کتابخوانی و حتی سرعت عمل در کار یک خبرنگار و.... مواردی از این دست در طول سال برآورد شده و در بخش جانبی جشنواره این موارد مورد توجه باشد و یا حتی در بخش رقابتی این بخشها سنجیده شود.