به گزارش سراج24؛ پیامبر اکرم حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله فرمودند در اهمیت این ماه می‌فرمایند: «شَهرُ رَمَضانَ شَهرُ اللّه عَزَّوَجَلَّ وَ هُوَ شَهرٌ یُضاعِفُ اللّه فیهِ الحَسَناتِ وَ یَمحو فیهِ السَّیِّئاتِ وَ هُوَ شَهرُ البَرَکَةِ» ماه رمضان، ماه خداست و آن ماهی است که خداوند در آن حسنات را میافزاید و گناهان را پاک میکند و آن ماه برکت است. (بحارالأنوار، ج 96، ص 340، ح 5)
در ادامه اعمال شب اول این ماه مبارک تقدیم می‌شود.
همان جست‌وجوی هلال ماه است که برخی علما آن را واجب دانسته‌اند.
دعای رؤیت هلال ماه رمضان
در شب اول ماه رمضان به جست و جوی هلال ماه بپردازید و پس از رؤیت هلال رو به قبله بایستید و دست‌ها را به سوی آسمان بلند و هلال را خطاب کرده و بگویید:
«رَبِّی وَ رَبُّکَ اللّهُ رَبُّ الْعالَمِینَ. اللّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالْأَمْنِ وَالْإِیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالْإِسْلامِ وَالْمُسارَعَةِ إِلی مَا تُحِبُّ وَتَرْضی. اللّهُمَّ بارِکْ لَنا فِی شَهْرِنا هذَا، وَارْزُقْنا خَیْرَهُ وَعَوْنَهُ، وَاصْرِفْ عَنَّا ضُرَّهُ وَشَرَّهُ وَبَلاءَهُ وَفِتْنَتَهُ.»
دعای پیامبر (ص) هنگام رؤیت هلال ماه رمضان
روایت شده: زمانی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هلال ماه رمضان را رؤیت می‌کرد، روی شریفش را به جانب قبله می‌گرداند و می‌گفت:
اللّٰهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالْأَمْنِ وَالْإِیمانِ وَالسَّلامَةِ وَالْإِسْلامِ وَالْعافِیَةِ الْمُجَلَّلَةِ وَدِفاعِ الْأَسْقامِ وَالْعَوْنِ عَلَی الصَّلاةِ وَالصِّیامِ وَالْقِیامِ وَتِلاوَةِ الْقُرْآنِ. اللّٰهُمَّ سَلِّمْنا لِشَهْرِ رَمَضانَ، وَتَسَلَّمْهُ مِنّا، وَسَلِّمْنا فِیهِ حَتَّیٰ یَنْقَضِیَ عَنَّا شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدْ عَفَوْتَ عَنَّا وَغَفَرْتَ لَنا وَرَحِمْتَنا.
خدایا، این ماه را بر ما نو کن به ایمنی و ایمان و سلامت و اسلام و عافیت بزرگ و دفاع در برابر بیماری‌ها و یاری بر نماز و روزه و شب‌زنده‌داری و تلاوت قرآن. خدایا، ما را برای ماه رمضان سالم گردان و ماه رمضان را از ما سالم دریافت کن و ما را در آن تا از ما بگذرد به‌سلامت دار درحالی‌که از گناهان ما درگذشته و ما را مورد آمرزش و رحمت خویش قرار داده باشی.
غسل شب اول ماه رمضان
غسل کردن به نیت اول ماه رمضان توصیه شده است و توصیه شده اگر بتواند در نهر جاری غسل کند و سی کف آب بر سر بریزد که تا ماه رمضان آینده با طهارت معنوی باشد.
زیارت امام حسین (ع)
روایت شده هر کس امام حسین (ع) را زیارت کند، گناهانش بخشیده شود و ثواب حجاج و معتمران آن سال را دریابد. دلدادگان امام حسین (ع) که امکان حضور در کربلا را ندارند می‌توانند زیارتنامه‌های معتبر امام حسین (ع) را در این شب مبارک بخوانند.
نماز شب اول ماه رمضان
اقامه دو رکعت نماز که در هر رکعت سوره «حمد» و سوره «انعام» خوانده شود و از خدا درخواست شود که ما را کفایت کند و از آنچه از دردها می‌ترسد حفظ کند.
نماز ماه رمضان
از این شب شروع شود کند به خواندن هزار رکعت نماز ماه رمضان به شرح زیر:
در دهه اول و دوم ماه رمضان، در هر شب ۲۰ رکعت خوانده شود، هر «دو رکعت» به یک سلام، به این صورت که «هشت رکعت» آن را پس از نماز مغرب و «۱۲ رکعت» دیگر را بعد از نماز عشا انجام دهد و در دهه آخر ماه در هر شب «۳۰ رکعت» بخواند، «هشت رکعت» آن را پس از نماز مغرب و «۲۲ رکعت» دیگر را بعد از نماز عشا بخواند که مجموع این نمازها «۷۰۰ رکعت» می‌شود و باقی آن را که «۳۰۰ رکعت» است در شب‌های قدر بخواند: شب نوزدهم ۱۰۰ رکعت و شب بیست و یکم ۱۰۰ رکعت و شب بیست و سوم نیز ۱۰۰ رکعت که در جمع هزار رکعت می‌شود.
دعای شب اول ماه رمضان و شب آخر ماه شعبان
اللّٰهُمَّ إِنَّ هٰذَا الشَّهْرَ الْمُبارَکَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ وَجُعِلَ هُدیً لِلنَّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدیٰ وَالْفُرْقانِ قَدْ حَضَرَ فَسَلِّمْنا فِیهِ وَسَلِّمْهُ لَنا وَتَسَلَّمْهُ مِنّا فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَعافِیَةٍ، یَا مَنْ أَخَذَ الْقَلِیلَ وَشَکَرَ الْکَثِیرَ اقْبَلْ مِنِّی الْیَسِیرَ؛
خدایا، این ماه مبارک که قرآن در آن نازل شده و هدایتی برای مردم و دلایل روشنی از هدایت و تمیز میان حق و باطل قرار داده شده است، فرا رسید، پس ما را در آن به‌سلامت بدار و آن را برایمان سالم نگه دار و از سوی خویش در حال آسانی و سلامت کامل از ما تحویل بگیرش، ای آن‌که اندک را بپذیرد و بسیار را قدر نهد، از من اندک را بپذیر؛
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تَجْعَلَ لِی إِلیٰ کُلِّ خَیْرٍ سَبِیلاً، وَمِنْ کُلِّ مَا لَاتُحِبُّ مانِعاً یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، یَا مَنْ عَفا عَنِّی وَعَمَّا خَلَوْتُ بِهِ مِنَ السَّیِّئاتِ، یَا مَنْ لَمْ یُؤاخِذْنِی بِارْتِکابِ الْمَعاصِی، عَفْوَکَ عَفْوَکَ عَفْوَکَ، یَا کَرِیمُ؛
خدایا از تو درخواست می‌کنم برای من به‌سوی هر خیری راهی و از هرچه نمی‌پسندی مانعی قرار دهی، ای مهربان‌ترین مهربانان، ای آن‌که از من درگذشت و از آنچه از زشتی‌ها در پنهان انجام دادم چشم‌پوشی کرد، ای آن‌که مرا به سبب ارتکاب گناهان سرزنش نکرد، عفوت، عفوت، عفوت را خواهم، ای کریم؛
إِلٰهِی وَعَظْتَنِی فَلَمْ أَتَّعِظْ، وَزَجَرْتَنِی عَنْ مَحارِمِکَ فَلَمْ أَنْزَجِرْ، فَما عُذْرِی، فَاعْفُ عَنِّی یَا کَرِیمُ، عَفْوَکَ عَفْوَکَ؛
خدایا پندم فرمودی، پندپذیر نشدم و از حرام‌هایت بازم داشتی، باز نایستادم، پس مرا چه عذری است؟ از من درگذر ای کریم، عفوت، عفوت را خواهم؛
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ الرَّاحَةَ عِنْدَ الْمَوْتِ، وَالْعَفْوَ عِنْدَ الْحِسابِ، عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِکَ فَلْیَحْسُنِ التَّجاوُزُ مِنْ عِنْدِکَ، یَا أَهْلَ التَّقْویٰ وَ یَا أَهْلَ الْمَغْفِرَةِ، عَفْوَکَ عَفْوَکَ؛
خدایا! آسودگی به گاه مرگ و عفو هنگام حساب را از تو می‌خواهم، گناه از بنده‌ات بزرگ شده، پس شایسته است گذشت از جانب تو نیکو باشد، ای پروا پذیر و شایسته آمرزش، عفوت، عفوت را خواهم؛
اللّٰهُمَّ إِنِّی عَبْدُکَ بْنُ عَبْدِکَ بْنُ أَمَتِکَ ضَعِیفٌ فَقِیرٌ إِلیٰ رَحْمَتِکَ، وَأَنْتَ مُنْزِلُ الْغِنیٰ وَالْبَرَکَةِ عَلَی الْعِبادِ، قاهِرٌ مُقْتَدِرٌ أَحْصَیْتَ أَعْمالَهُمْ، وَقَسَمْتَ أَرْزاقَهُمْ، وَجَعَلْتَهُمْ مُخْتَلِفَةً أَلْسِنَتُهُمْ وَأَلْوانُهُمْ خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ، وَلَا یَعْلَمُ الْعِبادُ عِلْمَکَ، وَلَا یَقْدِرُ الْعِبادُ قَدْرَکَ، وَکُلُّنا فَقِیرٌ إِلیٰ رَحْمَتِکَ، فَلا تَصْرِفْ عَنِّی وَجْهَکَ، وَاجْعَلْنِی مِنْ صالِحِی خَلْقِکَ فِی الْعَمَلِ وَالْأَمَلِ وَالْقَضاءِ وَالْقَدَرِ؛
خدایا! من بنده تو، فرزند بنده تو، فرزند کنیز توأم، ناتوانم، به رحمتت نیازمندم، تو فرود آورنده دارایی و برکت بر بندگانت هستی، چیره و توانایی، کارهای بندگان را شمرده‌ای و روزی‌شان را قسمت کرده‌ای و زبان‌ها و رنگ‌هایشان را مختلف قرار دادی، آفرینشی از پس آفرینش دیگر، بندگان کرانه‌های دانشت را نمی‌دانند و جایگاهت را اندازه ندارند و همه ما نیازمند به رحمت توییم، روی از من برمتاب و مرا در عمل و آرزو و قضا و قدر از شایستگان بندگانت قرار ده
اللّٰهُمَّ أَبْقِنِی خَیْرَ الْبَقاءِ، وَأَفْنِنِی خَیْرَ الْفَناءِ عَلَیٰ مُوالاةِ أَوْلِیائِکَ، وَمُعاداةِ أَعْدائِکَ وَالرَّغْبَةِ إِلَیْکَ، وَالرَّهْبَةِ مِنْکَ، وَالْخُشُوعِ وَالْوَفاءِ وَالتَّسْلِیمِ لَکَ، وَالتَّصْدِیقِ بِکِتابِکَ، وَاتِّباعِ سُنَّةِ رَسُولِکَ؛
خدایا، مرا باقی بدار به بهترین بقا و بمیران به بهترین مرگ، بر پایه دوستی دوستانت و دشمنی با دشمنانت و میل به سویت و ترس از حضرتت و خشوع و وفا و تسلیم در آستانت و تصدیق به کتابت و پیروی از روش پیامبرت
برای شب اول ماه مبارک رمضان دعا‌های دیگری هم از پیامبر(ص) و اهل بیت روایت شده که می‌توانید با مراجعه به مفاتیح‌الجنان بخوانید.
