به گزارش سراج24؛ آذر ماه امسال بودجه ۱۴۰۳ تحویل مجلس شورای اسلامی شد، اما نمایندگان مجلس اعلام کردند همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در آن دیده نشده و آن را رد کردند. دولت هم هزینه بخش‌های دیگر را کاهش داد تا بتواند همسان سازی حقوق بازنشستگان که مورد نظر نمایندگان بود انجام دهد. در نهایت کلیات بودجه به تایید نمایندگان رسید اما اعداد و ارقام ردیف‌های بودجه در مجلس تغییرات زیادی پیدا کرد.
از آنجایی که دولت درآمدها را واقعی در نظر گرفته بود، هرگونه افزایش سقف باعث کسری بودجه خواهد شد که این موضوع خیلی مورد توجه برخی نمایندگان نبود. کارشناسان بر این باورند اگر درآمدها واقعی نباشد کسری بودجه و همچنین تورم به وجود می‌آید. در سال ۱۴۰۳ سیاست‌گذاران اقتصادی دولت سعی بر مهار تورم داشتند و توانستند از رشد آن بکاهند اما اگر برای سال آینده درآمدهای غیر واقعی در مقابل هزینه‌های واقعی قرار بگیرد مشکلات زیادی را به وجود می‌آورد.
افزایش هزینه
زمانی که بودجه راهی مجلس می‌شود منابع و مصارف با هم برابر هستند و به اصطلاح تراز است و هرگونه تغییر در آن دوباره آن را باید به توازن برساند. به عنوان مثال اگر هزینه‌ای به آن افزوده شود قطعا باید درآمد آن نیز مد نظر قرار گیرد و بالا برود. در طول سالهای گذشته همواره نمایندگان مجلس در بخش هزینه‌ها تغییراتی ایجاد کرده‌اند که البته بخشی از آن جزو اختیاراتشان بوده اما در برخی موارد باعث شده درآمدهای غیر واقعی در مقابل هزینه‌های واقعی قرار بگیرد.
درآمد غیرواقعی به چه معناست؟
شاید این پرسش به وجود بیاید که درآمد غیر واقعی به چه معناست؟ اکنون دولت با استفاده از دور زدن تحریم‌ها و همچنین استفاده از ارزهای ملی توانسته بیش از یک میلیون بشکه نفت صادر کند. این در حالی است که در دولت گذشته صادرات نفت ایران به حدود ۳۰۰ هزار بشکه رسیده بود. دولت در بودجه ۱۴۰۳ اعلام کرده روزانه به میزان یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه صادر می‌کند؛ در واقع آن چیزی که اکنون اتفاق افتاده و در حال اجراست. حالا برای افزیش درآمد می‌توان فروش نفت را به دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه رشد داد. در واقع روزانه یک میلیون بشکه درآمد غیر واقعی در نظر گرفته شده است.
برخی کارشناسان می‌گویند ۵۰هزار میلیارد تومان درپرداخت به تامین اجتماعی،۳۷هزار میلیارد تومان در بخش یارانه به نانوایان، ۳۵هزارمیلیارد تومان افزایش اعتبارات قوه‌قضاییه وکاهش ۵۰هزارمیلیارد تومان درآمد ازمحل درآمدهای فروش ال‌پی‌جی در کمیسیون تلفیق تغییر یافته است. اگر کمی به این تغییرات دقت کنیم، حدود نیمی از بودجه عمرانی کشور در یک‌سال را تشکیل می‌دهد. درواقع اگر درآمد آن محقق نشود به کسری بودجه منجر خواهد شد که یا از محل فروش اوراق یا از طریق چاپ پول باید پوشش داده شود. فروش اوراق نیز محدودیتی دارد. گزینه موجود، چاپ پول است که این موضوع به تورم منجر خواهد شد.
حمیدرضا جیهانی، کارشناس اقتصادی در این باره معتقد است امسال لایحه بودجه برای نخستین بار به صورت دو بخشی در مجلس بررسی شد که یکی از نقاط قوت در بررسی لایحه بودجه است. در بخش اول لایحه بودجه سال، منابع و درآمدهای دولت و در بخش دوم مصارف و هزینه‌ها بررسی و جمع‌بندی و تصویب شد که فایده بزرگ این اقدام که نمایندگان با اصلاح آیین‌نامه داخلی مجلس انجام دادند، کار خیلی خوبی است و می‌توانند نویدبخش موضوعات خیلی خوبی برای اقتصاد کشور باشد.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: زمانی منابع و درآمدها جدا از مصارف و هزینه‌ها و به صورت معقول و واقع‌بینانه دیده شود، ظرفیت خیلی خوبی ایجاد می‌کند تا زمانی که دولت مصارف و هزینه‌ها را به مجلس ارائه می‌دهد، سقف بودجه افزایش پیدا نکند و تا حد زیادی ناترازی و کسری بودجه که همیشه دامنگیر دولت‌ها بوده، رخ ندهد.
حمایت شورای نگهبان از نظر دولت
دولت پس از تغییرات مجلس در لایحه بودجه اعلام کرد که این تغییرات سبب ایجاد ۴۰۰ هزار میلیارد تومان ناترازی در بودجه شده است.
سخنگوی شورای نگهبان روز دوشنبه از ناترازی در بودجه با تغییرات مجلس خبر داد. طحان‌نظیف ایراد مهم لایحه بودجه را ناترازی میان منابع و مصارف بودجه عنوان کرد و گفت: باید منابع و مصارف در بودجه با یکدیگر تراز باشند؛ نباید تعهداتی ایجاد شود که منابع آن وجود نداشته باشد یا منابع روشن و آشکار نباشد. باتوجه به تغییراتی که در مجلس در لایحه دولت به وجود آمده، باید منابع آن تغییرات نیز پیش‌بینی شود.
وی با ذکر این نکته که شورای نگهبان با افزایش اعتبارات و مصارف یک موضوع مشکلی ندارد، اما باید برای آن افزایش تامین اعتبار و منابع واقعی صورت بگیرد، به بیان چند مورد از ناترازی در بودجه اشاره کرد که عبارتند از: تادیه بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی، تقویت بنیه دفاعی، افزایش برخی از مزایا و افزایش بودجه برخی از دستگاه‌ها.
