به گزارش سراج24، «یک فقیه، فیلسوف، عارف، مدرّس کتاب‌های عرفانی اصیل، ریاضیدان، آشنا با تاریخ علوم اسلامی، ادیب و شاعر که بر ریاضیات و نجوم قدیم و کتب فلسفی احاطه دارد. باید بگوییم آیت‌الله حسن زاده آملی از چهره‌های نمونه‌ای هستند که به ندرت در جامعه ما به منصه ظهور می‌رسند.»
این توصیفی است که غلامعلی حدّاد‌عادل در وصف عارف علامه حسن‌زاده‌آملی، عالم و فقیه عصر معاصر داشته‌اند. گذشته از فضائل عملی و معنوی علامه حسن زاده آملی، بدون شک ایشان در جامعیت در علوم اسلامی در عصر اخیر کم نظیربوده‌اند.
کیفیت سیر تحصیلی این عارف بزرگوار، ایشان را به اسوه‌ای برای همه طلاب تبدیل کرده است. اما با تمام این فضایل، بزرگ عارف معاصر در کمال فروتنی در کتاب‌هزار و یک کلمه در توصیف خود نوشته: «ارباب معرفت دانند که احیای آثار و تراجم احوال بزرگان علم تا چه اندازه برای همه طبقات اجتماع از هر حیث مفید است، ولی این کمترین درباره خود چه بنگارد که نه تألیفی شایان تعریف دارد و نه تصنیفی سزاوار تحسین.» آن‌چه در ادامه می‌آید بخشی از توصیه‌های این عالم بزرگوار در مورد شب‌های قدر است که در درس شانزدهم کتاب معرفت نفس منتشر شده است.
با خلق خدا مهربان باش
باید دوستان از روش نابخردان همواره دوری گزینند و بدانند که اکثر بزرگسالان عصر ما به حد بلوغ نرسیده‌اند و در راه آن نیستند که هر روزشان بهتر از روز پیش باشد. بی‌شمار (و ما یعلم جنود ربک الا هو) دست هم گرفته در کارند تا انسان بسازند و از عالمی تحویل به عالم دیگر دهند و می‌گوید که مروت نباشد که کفران شود و جبران نشود. با خلق خدا مهربان باش. از سخنان ناهنجار گرچه به مزاح باشد برحذر باش. خلاف مگو گرچه به مطایبت باشد. از قسم خوردن هم اگرچه به راست، احتراز کن. چه ایستاده‌ای دست افتاده گیر و تا می‌توانی نماز را در اول وقت به جای آر.
کشیک نفس
انسان بیدار همواره کشیک نفس می‌کشد و پاسبان حرم دل است و واردات و صادرات دهان خود را می‌پاید و دار هستی را کارخانه‌ای بزرگ می‌یابد که با عمال و از عالمی تحویل به عالم دیگر دهند و می‌گوید که مروت نباشد که کفران شود و جبران نشود.
هر که را اسرار حق آموختند.
از امیرالمومنین علی (ع) سوال کردند که وجود چیست؟
فرمود به غیروجود چیست؟
اما در باب شیوه پسندیده سکوت، حق است که:
هر که را اسرار حق آموختند مُهر کردند و دهانش دوختند.
رسول‌الله (ص) به قیس ابن عاصم فرمود: «ان مع الدنیا آخره» از ماه شعبان که میقات شهرالله است، غسل توبه کن و لباس وفا و ولا از دل و جان محرم شو و از صمیم قلب لبیک گو و در خویشتن سفری کن و گرد کعبه عشق طواف کن که دستی از غیب برون آید و کاری بکند.
در روز، مشغله و آمد و شد و اسباب انصراف انسان بسیار زیاد است، به خلاف شب که هنگام آرامش قوله سبحانه انا سنلقی علیک قولا ثقیلا ان ناشئه الیل هی اشد و طئا و اقوم قیلا ان لک فی النهار سبحا طویلا.»
لذا اذکار و اوراد و خلوت را در شب تاثیری خاص است که در روز نیست، به‌خصوص در ثلث آخر لیل.
اهل‌الله گفتند که هیچ نوع از انواع اذکار و عبادات در ترقی درجات و مقامات معنوی کلمه طیب (لااله الاالله) ندارد.
از این روی رسول خدا (ص) فرمود: (کل حسنه یعمل‌ها الرجل توزن یوم القیامه الا شهاده لااله الاالله فان‌ها لا توضع فی‌المیزان و وضعت السماوات و الارضون السبع و ما فیهن کان لااله الاالله ارجح من ذلک) یعنی: در روز رستاخیز هر کار نیک سنجیده شود جز گواهی دادن به لااله‌الا الله که آن را در ترازو ننهند چه اگر در ترازو رود، آسمان‌ها و زمین‌های هفتگانه با وی برابری نکنند. کنایه از این‌که ثواب این کلمه را نهایت نبود و به شمار نیاید و هیچ‌چیز هم‌سنگ او نگردد. در این اوان که بحمدالله با «لااله الا الله» محشوری، خوش آن‌که با دوست، حشر علی‌الدوام دارد.
سفارشات علامه در ماه مبارک رمضان
هم‌اکنون در پی تحصیل کمال بوده باشید تا آتیه‌ای سعادتمند داشته باشید، زیرا که باور کرده‌اید هر چیز تا به کمال نرسیده است قدر و قیمت ندارد. باید از همسالان و همزادان خود که شب‌وروز را به بیکاری و ولگردی و هرزگی به سر می‌برند، سخت دوری گزینید که رهزن شمایند.
این گروه روی سعادت را نخواهند دید. چند روزی در مقام خیال به‌تازگی رنگ و رخسار خود سرگرم و به پوشاک‌های گوناگون بوقلمونی و طاووسی دل خوشند و به‌زودی نه آن را دارند نه این را نه کمالی تحصیل کرده‌اند که بدان دلگرم باشند، ناچارا باید بعدا تن به گدایی دهند یا به دزدی و دیگر بیچارگی‌ها مزاحم اجتماع باشند و زندگی را بگذرانند.
با آنان همنشین نشوید که به شما بگویم نطفه و مربی و اجتماع و معاشر از اصولی‌اند که در سعادت و شقاوت انسانی دخلی بسزا دارند. باید دوستانم از روش نابخردان همواره دوری گزینند و بدانند که اکثر بزرگسالان عصر ما به حدبلوغ نرسیده‌اند و در راه آن نیستند که هر روزشان بهتر از روز پیش باشد.
نیایش علامه حسن‌زاده آملی
ماه مبارک را حرام کردم که نه قدر روزه را دانستم و نه قدر قدر را، نه قرآن خواندم و نه سحر داشتم و نه سهر، در لیله الجوائز جز شرمساری چه می‌برم. خوشا به حال صائم که له فرحتان حین یفطر و حین یلقی ربه بدا به حالم که لی حزنتان، بار آل‌ها آهم جهنم‌سوز است. الهی وای بر آن که در شب قدر فرشته بر او فرود نیامده با دیو همدم و همنشین شود. الهی شکرت که مجاز را قنطره حقیقت گردانیدی تا از لیله القدر زمانی زمینی به لیله‌القدر آسمانی رسیدم. الهی شکرت که در این شب مبارک به لیله القدر رسیدم.
انتهای پیام/
