به گزارش سراج24 امروزه بسیاری از کالاها و لوازم زندگی و موقعیت های اجتماعی ما به نوعی از فراورده های مواد معدنی و فلزات گرانبها اعم از سطحی و زیر سطحی از جمله کانی ها تامین می شود
طلا، الماس،مس، اهک، نمک، آهن، اورانیوم، نقره، سرب، روی، گچ، فیروزه و کانسارهای دیگر از جمله فرآورده های معدنی هستند که به شکل خام و یا با همراهی صنایع وابسته و ایجاد ارزش افزوده نقش ارزشمند و مثبتی در ایجاد اشتغال و تولید، بهبود مولفه های اجتماعی و اقتصادی، تراز مثبت تجارت و تولید ناخالص ملی داشته باشند.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی بیش از هفت درصد منابع معدنی دنیا در ایران واقع شده است و ایران با دارا بودن ۳۷ میلیارد تن ذخائر معدنی قطعی به بهشت معادن معدنی معروف شده است(https://www.eghtesadnews.com )عمده ی این معادن عبارتست از مس، سنگ اهن، طلا، فیروزه، سرب روی و زغال سنگ که بعضا بزرگترین ذخایر جهان نیز شناخته می شوند.
از هزاران سال پیش از میلاد مسیح فلات ایران مهد کشف و استخراج معادن بوده است شواهد و قرائن تاریخی و باستانی بسیاری حاکی از کاوش و استخراج انواع فلزات و مواد معدنی در کوهها وفلات مرکزی ایران در دوران ساسانی است
ویژگی مهم تاریخچه ی معادن در زمان قاجار در حوزه ی اکتشاف و استخراج و با اعزام دانشجو به خارج جهت تحصیل روی داد که قرار بود پس از بازگشت، کاوشها را در سرار ایران آغاز کنند همچنین استخراج معادن با نوساناتی برای اتباع ایرانی و اعطای امتیاز واگذاری با خارجی ها همراه بود.
با روی کار امدن رضا شاه پهلوی،همزمان با رشد مهاجرت روستا_ شهری، صنعتی شدن و رشد و توسعه ی شهرنشینی نیاز مبرمی به سیمان، اهن،و دیگر مصالح مورد نیاز برای ساخت و ساز سازه ها نظیر ساختمانها، پل ها، ریل ها، کارخانه ها شهرک های صنعتی و دیگر لوازم و مواد زندگی شهری آغاز شد به همین خاطر به شکلی وسیع، علمی و فراگیر اکتشاف، استخراج، فراوری، صنعتی شدن و بهره برداری از معادن آغاز شد نکته مهم در این دوره تا سال۵۷ این است که در این دوره دو فاکتور مهم و ضرروری علم، تکنولوژی و تجهیزات و ماشین آلات برای پیشرفت معادن دچار ضعف و نقص بود یعنی عمدتا افراد و شرکت های خارجی این کار را انجام می دادند. نکته ی بعدی این است که درآمد حاصل از همین مقدار استحصال و بهره برداری کم نیز نه برای سازندگی و افزایش رفاه مردم بلکه صرف مصارف تشریفاتی دربار و جشن های بیهوده می شد همچنین تاکید و وابستگی عمیق دربار و سلطنت به درامدهای حاصل از فروش نفت و گاز موجب غفلت از دیگر معادن شد و وابستگی کشور به اقتصاد تک محصولی را تداوم بخشید.
پیروزی انقلاب اسلامی از طریق قطع دست غارتگران و چپاوگران فرصت بی نظیری را در اختیار کشور قرار داد که در پرتو تاکیدات امام امت مبنی بر تحقق بعد ایجابی استقلال در رفع انواع وابستگی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی به بیگانگان سرمایه های انسانی را در مسیر درست تربیت و اموزش دهد و با اتکای بر این سرمایه ها پتانسیل های بالقوه ی سرزمینی و معدنی ایران را شکوفا سازد هدف نهایی از این وجه استقلال در حقیقت رسیدن به آرمان کلیدی انقلابی اسلامی یعنی عدالت بوده است
با گذشت ۴ دهه از انقلاب اسلامی و مقابله ی جدی با فرهنگ منحط اقتصاد شرقی و غربی، بااستفاده از ظرفیت جوانان مومن، انقلابی و توان پژوهشگران، نخبگان داخلی و دانشمندان در تولید تکنولوژی بومی همتراز با نمونه های خارجی سرعت جهشی بالایی در رشد و پیشرفت حوزه های معدن به ویژه صنعت و معدن داشته ایم امروز بیش از ۸۸۰ هزار معدن در کشور کشف شده است که قریب به ۶ هزار از این تعداد فعال هستند بیش از ۷۰ درصد معادن در حوزه ی مصالح ساختمانی و سنگ های تزیینی فعالیت می کنند که موجب شده رتبه ی سوم جهان را پس از چین و هند در تولید سنگ های تزیینی و ساختمانی داشته باشیم،( www.ghatreh.com )تولید ۹۴۷٫۹ میلیون تن در سال۲۰۱۷ و کسب رتبه ی چهاردم جهان،(https://donya-e-eqtesad.com،) تولید ۳۰۰ هزار تن مس و کسب رتبه ۱۲ تولید مس در جهان( etemaadonline.ir)، تولید بیش از ۵۰ میلیون تن سنگ اهن و رتبه ی ۱۲ ام در جهان( https://donya-e-eqtesad.com)و رتبه ی پنجم دنیا در تنوع سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی www.eghtesadonline.com ،افزایش قابل توجه تولید فولاد از نیم میلیون تن قبل از انقلاب به ۳۸ میلیون تن در سال، وکسب رتبه ۱۴ جهان در این حوزه، افزایش تولید سیمان از ۶٫۳ میلیون تن به حدود ۸۰ میلیون تن(https://donya-e-eqtesad.com) تنها بخش کوچکی از پتانسیل های بالقوه و بالفعل صنعتی_ معدنی کشور است که طی این ۴ دهه پس از انقلاب تحقق یافته است این در حالی است همین موقعیت به گفته ی کارشناسان تنها با توان چهار دهم درصد از ظرفیت ها حاصل شده است و تا افق ایده آل که ۱ درصد است باید تلاش بیشتری صورت گیرد. متاسفانه عملکرد دولت های قبلی و سیاست گذاری های غلط دولت وقت موجب شده هنوز خام فروشی بخش عمده ی صادرات این حوزه را تشکیل دهد و سهم صادرات غیر نفتی در این بخش بسیار ناچیز باشداین مهم با توجه به تاثیری که می تواند در ایجاد استغال، قطع وابستگی به درامدهای نفتی، سودآوری و گردش مالی که ایجاد می کند نقش مهمی در ایجاد اقتصاد سالم با مشارکت عمومی در جهت منافع محرومان و در نهایت تحقق آرمان های انقلاب از جمله عدالت دارد.
