به گزارش سراج24،تسنیم نوشت، ایده عمره دانشجویی برای اولین بار از سوی حجت الاسلام سید محمدحسن ابوترابی فرد مطرح شد. او با قبول مسئولیت ریاست نهاد رهبری دانشگاه تهران در تابستان سال 1375 توانست این ایده را در سازمان حج و زیارت به ریاست حجت الاسلام ری‌شهری بتصویب برساند و اینگونه ستاد عمره دانشگاهیان شکل گرفت.
تا سال 82 تمام امور ستاد عمره در پهنه کشوری تنها در یک اتاق 4، 5 متری آنهم در یکی از طبقات ساختمان نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران انجام میشد که در این سال ساختمانی در شمال دانشکده علوم پزشکی دانشکاه تهران به ستاد عمره تعلق گرفت و کمتر از 3 سال بعد هم محل ستاد به محل فعلی آن در خیابان 16آذر منتقل شد.
ابوترابی که از سال 75 مسئولیت نهاد رهبری در دانشگاه تهران و بموازات آن ریاست ستاد عمره دانشگاهیان را بر عهده داشت، پس از قریب 10 سال از ستاد جدا شد و وارد عرصه‌های خدمت‌گزاری دیگری به نظام اسلامی شد. با رفتن ابوترابی، حجت‌الاسلام فقیهی که پیش از این مسئول امور روحانیون ستاد بود بعنوان رئیس ستاد عمره دانشگاهیان منصوب شد.
13 سال اعزام منظم عمره از سال 76 تا 88 فرصت بسیار خوبی برای شکل‌گیری و انتظام ساختارهای فرهنگی و اجرایی ستاد عمره بود که به همین دلیل در سال 89 اولین اعزام دانشجویان به سفر عتبات عالیات نیز از سوی ستاد عمره انجام شد و به این ترتیب نام ستاد به «ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان» تغییر یافت.
حجت الاسلام فقیهی در گفت‌وگو با تسنیم از تاثیرات عمره و عتبات دانشجویی سخن گفت.
تسنیم: در دانشگاه کانون‌ها و انجمن‌های مختلفی وجود دارد که هرکدام مخاطب خاص خودشان را دارند. مثلا دانشجوهای بسیجی هر سال به اردوی راهیان نور و اردوی جهادی می‌روند، دانشجوهای قرآنی با کانون قرآن و عترت دانشگاه ارتباط می‌گیرند، دانشجوهایی که علاقمند به فیلم و تئاتر هستند با کانون مربوط به آن ارتباط می‌گیرند و خلاصه هرکسی مخاطب خاص خودش را پیدا می‌کند. ممکن است دانشجوهایی باشند که هیچوقت پیگیر برنامه‌های نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها نباشند اما نهاد رهبری برنامه‌هایی طرح ریزی می‌کند که این جوانان هم جذب برنامه‌هایش شوند. این نسبت و رابطه دانشجویان با کانون‌های دانشگاهی در رابطه با ستاد عمره کاملا بر عکس است! یعنی همیشه با کانون‌ها و نهادهایی طرفیم که درحال برنامه ریزی برای جذب و ساماندهی افراد هستند اما ستاد عمره با طیف وسیعی از دانشجویان روبروست که دنبال برنامه‌های آن می‌دوند. در این بین حتی دانشجویانی را می‌بینیم که بازهم دلبستگی چندانی به نظام سیاسی کشور ندارند اما با اشتیاق تمام برای حضور در برنامه‌های شما ثبت‌نام می‌کنند تا شاید اسمشان درآید و همراه شما به سفر معنوی عمره مفرده یا عتبات بروند. این سرمایه بزرگی است که فقط در اختیار شماست.
تفسیر رهبر انقلاب از «دانشجوی حزب اللهی» دربرگیری بالایی دارد: «دانشجوی حزب اللهی کسی است که شب بیست و یکم ماه رمضان به مسجد می‌رود»
رهبر انقلاب جمله‌ای دارند که مبنای کارهای ماست. آیت الله خامنه‌ای فرمودند: «دانشجوی حزب اللهی کسی است که شب بیست و یکم ماه رمضان به مسجد می‌رود و عبادت می‌کند». شب بیست و یکم ماه رمضان درصد بسیار بالایی از دانشجویان ما به مساجد می‌روند و لیالی قدر را احیا می‌گیرند. نباید دائم در دانشگاه طیف بندی کنیم که این گروه فلان است و آن گروه بیسار است. باید دیدمان را وسیع‌تر کنیم. نباید بگوییم دانشجویی که ارتباط چندانی با ما ندارد، حزب اللهی نیست. او مسلمان و متدین است اما شاید به عملکرد من اعتقادی نداشته باشد، به خدا که اعتقاد دارد.
در تمام سالهای فعالیتمان در ستاد عمره دانشگاهیان سعی کردیم تا همه طیف‌ها را تحت پوشش بگیریم. دنبال این نبودیم که فقط افراد خاص با نوع نگاه خاصی را به عمره ببریم. یک شرط بیشتر نگذاشتیم که آن "دانشگاهی بودن" است؛ یعنی مخاطب ما باید دانشجو یا استاد باشد.
دانشجویی در مکه آمد و گفت: اگر مرا در تهران گزینش می‌کردید هیچوقت نمی‌توانستم به این سفر بیایم!
سایر مراکز فرهنگی نیز باید با همین نگاه کار کنند. کار فرهنگی ما برای هرگروهی باید مخصوص خودش باشد اما چتر نظام و رهبری باید بالای سر همه گسترده باشد. ما تلاش کردیم که هم بیایند و الحمدلله اینطور شد. سال گذشته در جریان عملیات عمره یکی از دانشجویان آمد و در مکه با من صحبت کرد. گفت: «اگر شما در تهران مرا گزینش می‌کردید، هیچوقت موفق به این سفر نمیشدم چون نه تنها با نظام جمهوری اسلامی به مشکل برخورده بودم بلکه با خدا و پیغمبر هم چالش عمیق فکری داشتم. خواستم عمره را بعنوان یک سفر معمولی تجربه کنم اما حالا بعنوان یک جوانِ مسلمانِ شیعه معتقد به نظام اسلامی و رهبری به کشور برمی‌گردم». تحول چیزی است است که در جریان این سفر انجام میشود. اعتقادات دینی فرزندانمان با هجمه گسترده رسانه‌ها روبروست و راهکار موثر برای رویارویی با این هجمه نابرابر، بالا بردن سطح معنویات در بین جوانان است. عمره و عتبات دانشجویی چنین کارکردی دارد.
تاکنون دو جلد از خاطرات دانشجویان را چاپ کرده‌ایم و جلد سوم نیز بزودی چاپ میشود. در این خاطرات میشود انگیزه جوانان از سفر، اتفاقات حین سفر و تاثیر آن را در رفتار و زندگی آینده آنها مطالعه کرد. امیدواریم مسئولان فرهنگی کشور همه اقشار را در در فعالیت‌هایشان مشارکت دهند. ما اینکار را در ستاد عمره و عتبات دانشگاهیان کردیم و الحمدلله نتیجه خوبی گرفتیم.
تسنیم: ایران متفکرترین و فهیم‌ترین مردمانش یعنی همان دانشجویان و اساتید دانشگاه‌ها را به سرزمین عربستان اعزام می‌کند. حضور دسته جمعی دانشجویان ما در اماکن زیارتی حجاز پیام‌های موثری برای جهان اسلام دارد؛ مثلا وقتی تعداد زیادی از دانشجویان در مسجدالنبی(ص) حلقه قرآنی تشکیل می‌دهند یک پیام مهم را مخابره می‌کنند که آن انس ایرانیان مسلمان با قرآن است. چون این پیام دقیقا نقطه مقابل تبلیغات سعودی بود، بارها شاهد آن بودیم که همین حلقه‌های قرآنی معمول و مرسوم نیز با برخورد قهری نیروهای سعودی مواجه میشود.
ماجرای بانوی 52 سالهای که بخاطر عمره دانشجویی درس خواند و دانشجو شد
عمره دو اثر مهم روی جوانان و خانواده آنها دارد. اول اثر معنوی، فردی و اجتماعی است. یکبار خانمی به دفتر من آمد و از تحولات پس از سفر دخترش گفت. حرف‌هایش را باگریه و اشک شوق نسبت به تحولات دخترش ادامه داد و در آخر گفت که او هم دوست دارد به این سفر معنوی برود. بشوخی به او گفتم که هروقت دانشجو بشود، او را هم به عمره اعزام می‌کنم. آنموقع 52 سال سن داشت. 2 سال بعد تماس گرفت و ابتدا او را نشناختم. داستان را تعریف کرد و یادم افتاد. گفت بواسطه حرف من در آزمون سراسری شرکت کرده و حالا در 54 سالگی دانشجو شده تا به عمره اعزام شود. او قبلا عمره رفته بود اما تاکید می‌کرد که می‌خواهد عمره دانشجویی برود.
حلقه قرآنی دانشجویان در مسجدالنبی(ص) وهابیت را دیوانه می‌کرد/ آنها سالها تبلیغ کرده بودند که حتی قرآنِ ایرانی‌ها چیز متفاوتی است
عمره دانشجویی علاوه بر اثرات فردی و اجتماعی، اثرات بین المللی فراوانی دارد. رسانه‌ها تبلیغات گسترده‌ای می‌کردند و می‌گفتند که جوانان ایرانی با خدا و پیغمبر بیگانه شده‌اند. دانشجویان ما در جریان این سفر ارتباط موثری با امت اسلامی برقرار کردند و حضور آنها در سرزمین حجاز همه این تبلیغات را خنثی کرد. وهابیت هجمه بی سابقه‌ای در افکار امت اسلامی براه انداخته بود و حتی می‌گفتند که قرآنِ ایرانی‌ها چیز متفاوتی از قرآن نازل شده بر رسول الله(صلی الله علیه و آله) است. برگزاری همان حلقه‌های قرآنی که به آن اشاره کردید، وهابیت را دیوانه می‌کرد و با دستپاچگی بطرف دانشجویان ایرانی می‌آمدند و حلقه آنها را خراب می‌کردند؛ نهایتا به دانشجویان دستور می‌دادند که در صفوف موازی بنشینند و حلقه نباشند.
دانشجویان ما با امت اسلامی ارتباط می‌گرفتند. از لحاظ بین المللی یکی از مسیرهای مهم صدور فکر انقلاب اسلامی از داخل همین عمره‌های دانشجویی می‌گذشت. ایران تنها کشوری است که جوان‌هایش را به مکه و مدینه می‌فرستد. ما هراسی از حضور جوان‌هایمان و برخوردشان با عقاید مختلف نداریم. الان حضور جوانان دانشگاهی ما در عتبات عالیات دارای همین تبعات گسترده بین المللی است.
ماجرای نامه رسمی برای مناظره دانشجویان ایرانی با مقامات ارشادی سعودی
هتل "جوهرة العاصمه" در مدینه ظرفیت پذیرایی از 17 کاروان را دارد که در اختیار دانشجویان قرار داشت. یکسال با هماهنگی بعثه مقام معظم رهبری نامه‌ای به مقامات ارشادی سعودی نوشتیم و درخواست کردیم تا مناظره‌ای علمی با حضور آنها و دانشجویان ما در "جوهرة العاصمه" برگزار شود.
تسنیم: ارشادی‌های سعودی بخاطر چفیه‌های قرمزشان بین دانشجوها به کلاه قرمزی معروف بودند!
بله؛ همه زائران ایرانی شاهد بحث کردن‌های نمایندگان اداره ارشاد سعودی در قبرستان بقیع بوده‌اند، اما اینبار ما از آنها دعوت کردیم که بیایند و بصورت رسمی سخن بگویند اما نپذیرفتند.
تسنیم: از مدتها قبل نگاه عده‌ای به مسائل معرفتی و خدایی با مسائل دنیایی گره خورده است. این نگاه در سالهای اخیر شدت گرفته است. مثلا می‌گویند بجای پول حج بیایید و جهیزیه دختران را تامین کنید. در روز عید قربان گفتند بجای ذبح گوسفند بیایید و درخت بکارید یا در همین دهه محرم ادعا کردند که بجای نذری دادن‌ها و خرج کردن برای هیئت، به فقرا و ایتام کمک کنید. هیچوقت نمی‌گویند که مثلا از خرج لوازم آرایشی‌تان بزنید، از خرج لباس‌های پر زرق و برق ماه به ماهتان بزنید و .... . همیشه اینجور مسائل را در قیاس با یک امر معرفتی و الهی مطرح می‌کنند.
سهم حج و عمره چند درصد از میلیون‌ها سفر غیر تجاری ایرانی‌ها است؟
رهبری بارها درباره تهاجم فرهنگی و شبیخون فرهنگی و جنگ نرمی که دشمن علیه اعتقادات ما راه انداخته تذکر داده‌اند. این مواردی که اشاره شد مصداق همان جنگ نرم است. سالیانه چندین میلیون سفر خارجی در کشور ثبت میشود که غالب آنها با اهداف غیر تجاری صورت می‌گیرد. سهم عمره از این میلیون‌ها سفر چند درصد است؟ عمره که تعطیل شد اما جمع همه سفرهای آن با اعزام‌های حج واجب به یک میلیون نفر هم نمی‌رسید. هیچوقت ندیدیم که به سفرهای غیر از عمره شبهه وارد کنند و مثلا بگویند «چرا به آنتالیا می‌روید؟ بیایید و پول آن را خرج ازدواج جوانان کنید»
عمره را تخریب می‌کنند چون اثرات شگفت‌انگیزش روی جوان‌ها را دیده‌اند
عمره زیربنای فکری جوانان ما را مستحکم می‌کند. این قیاس‌ها طبیعی است و لابد اقتضای نمایش روشنفکری آدمهاست. اما مردم بدانند کشوری که روزانه ده میلیون بشکه نفت صادر می‌کند نیازی به حضور و سرمایه ایرانی‌ها در کشورش ندارد. عربستان حتی حاضر است هزینه کند که ما نیاییم. ما فرصت صدور انقلاب را از دست خواهیم داد. دشمن اثرگذاری شگفت‌انگیز این سفرها را روی جوانان و مردم ما دیده و بهمین دلیل است تمام توانش را بگار گرفته تا مردم را از این سفر منصرف کند.
تسنیم: درباره اثرات معنوی و تحولی که دانشجوها در این سفر تجربه می‌کنند پژوهشی از طرف ستاد انجام شده است؟
در نظر سنجی‌ای که سال 1391 کردیم، بیش از 75درصد دانشجوها، "تحول" را نتیجه سفر می‌دانستند. به معاونان ستاد گفتم که شاید نتایج این نظرسنجی بخاطر فضا و جو خاص مکه بوده است. تصمیم گرفتیم دوباره نظرسنجی کنیم. 6ماه پس از سفر مجددا نظرسنجی کردیم و نتیجه آن بازهم نظرسنجی قبل را تایید کرد؛ حتی در نظرسنجی دوم درصد کسانی که نتیجه عمره دانشجویی را تحول می‌دانستند، بیشتر شده بود. هر سال آسیب‌شناسی و نظرسنجی می‌کنیم.
تسنیم: حالا که عمره دانشجویی تعطیل شده، در ستاد چه برنامه‌هایی را طرح‌ریزی کرده‌اید؟
همزمان با عمره،عتبات دانشجویی هم برقرار بود که با تعطیلی عمره آن را قوت بیشتری دادیم. از ابتدای سال تاکنون دو مرحله اعزام داشته‌ایم که مجموعا بیش از ده هزار نفر را در این دو مرحله اعزام کرده‌ایم. در مرحله دوم بیش از 50هزار نفر در یک هفته ثبت‌نام کردند. انشاالله بزودی ثبت نامِ مرحله سوم(دوره چهاردهم) انجام میشود و اعزام‌ها را از بهمن آغاز می‌کنیم.
تسنیم: امتیاز سفر عمره دانشجویی چیز خاصی بود و به این راحتی‌ها قابل حصول نبود. سالها باید فیش خریداری میشد و در نوبت اعزام می‌ماندیم تا به عمره برویم. عمره دانشجویی در چنین شرایطی یک امتیاز و فرصت ویژه بود. این ویژگی در عتبات وجود ندارد چون هرکس در هر زمانی به راحتی می‌تواند عازم این سفر شود. چه تدابیری در نظر گرفتید تا عتبات هم مثل عمره دانشجویی یک سفر خاص باشد؟
عتبات و عمره دانشجویی یک ویژگی مشترک دارند و آن ترکیب کاروان و همسفرها است که همگی دانشجو و جوان هستند. این یک امتیاز ویژه است. کارهای فرهنگی که ما برای دانشجویان می‌کنیم در هیچ کاروان عمومی انجام نمی‌شود. برای قبل، حین و بعد از سفر دانشجویان بسته‌های فرهنگی و آموزشی تهیه کردیم. برای زائران عتبات دانشجویی برنامه‌ها و همایش‌های ویژه‌ای در نجف و کربلا برگزار میشود که نظیر آن در هیچ کاروانی اجرا نمی‌شود.
