به گزارش سراج24، آنچه مسلم است زنان نیمی از جمعیت دنیا را تشکیل میدهند و کاملا طبیعی است که زنان نیز مانند مردان بخواهند نقش مهم و موثری در جامعه و فعالیتهای اجتماعی ایفا کنند. درخصوص موانع اقتصادی مشارکت زنان میتوان به چهار عامل مهم آن اشاره داشت:
کارخانهداری بدون دستمزد
خانهداری که عمدهترین کار زنان در جامعه ماست، فعالیتهای اقتصادی گوناگونی را در برمیگیرد، نظیر امرار معاش از طریق کشاورزی در روستاها و تولید کالا و خدمات که این کارها بدون پرداخت دستمزد میباشد و هیچ ارزیابی اقتصادی از این فعالیت زنان به عنوان مادر و همسر در کاهش هزینههای خانواده و موثر بودن آن در اقتصاد غیرپولی انجام نمیشود. در زمینه عدم دریافت مزد در قبال کار خانه از سوی زنان خانهدار، باید اضافه کرد که کار خانهداری تولید درآمد میکند، ولی این درآمد پنهان است و پولی نیست که مستقیم به دست او بدهند، پولی است که به علت زحمات او در جیب خانواده میماند تا برای رفاه همه خرج شود، زیرا اگر زن خانه به هر دلیلی کار خانهداری را انجام ندهد، آن خانواده ناگزیر میشود با پرداخت مبلغی از درآمد خانواده، فردی را برای انجام امور به استخدام درآورد و کار یک زن خانه دار از لحاظ مادی همین دستمزدی است که پرداخت نمیشود. لذا کوششهای بیشتری لازم است تا کار خانهداری زنان به عنوان عاملی که نقش مستقیم در اقتصاد پولی کشور و درآمد خانوار دارد شناخه شود و اگر هم قابل محاسبه در نظام محاسبات مالی، به جهت کارکرد خاص آن نمیباشد، در یک نظام محاسباتی به موازات نظام محاسبات مالی، میتواند اندازهگیری و تخمین زده شود. این امر با توجه به اینکه حدود سه چهارم زنان جامعه را خانهداران تشکیل میدهند، قابل توجیه و حائز اهمیت است.
اختلاف سطح دستمزدها
عامل دیگری که در اختلاف درآمد بین مردان و زنان تأثیر دارد، تبعیض در پرداخت دستمزد است. چنین تصور میشود که در دورههای رکود و تعدیل ساختاری بر تعداد کارگران زن افزوده شده باشد و به میزانی که مردان شغل خود را در بخش وسیعی از دست دادهاند، زنان مجبور بودهاند برای بقای خانواده در بخش غیررسمی کار کنند و این چیزی است که یونیسف از آن به عنوان تعدیل نامرئی نام میبرد. محدودیتهای شغلی زنان و هجوم زنان برای کسب مشاغل باعث میشود که عرضه نیروی کار زنان بیشتر از تقاضا شده و مدیران و کارفرمایان زنانی را استخدام کنند که دستمزد کمتری را خواهان هستندکه موجب اختلاف دستمزدهای زنان نسبت به مردان شده و میل و رغبت زنان را برای مشارکت در فعالیتهای اقتصادی کاهش میدهد.
نوع مشاغل
حضور زنان در برخی مشاغل که بیشتر زنانه نامیده میشود از جمله معلمی، بهیاری و خدمتکاری در ادارات که در ادامه نقشهای سنتی بدون مزد زن در خانه است، تمرکز بیشتری دارد که از کیفیت پایینی برخوردار میباشد همچنین دارای سطح دستمزدهای پایینتری نیز هستند. لذا حضور زنان در اینگونه مشاغل که آنان را به همان کارهایی که در فرهنگ سنتی در خانواده انجام میداده است، میگمارند نه تنها هیچ راهکار مناسبی برای مشارکت زنان ندارد بلکه آنان را عملاً از صحنه فعالیت اقتصادی دور نگه میدارد.
زنان؛ ارزانترین نیروهای کار
یک فعال حقوق زنان کارگر معتقد است قوانین اشتغال زنان به صورت حداقلی اجرا میشوند به طوری که واحدهای تولیدی و صنعتی کمتر به استخدام زنان متاهل رغبت دارند. «هاله صفرزاده» با اعلام این مطلب گفت: طرحهایی که با هدف حمایت از خانواده تنظیم شدهاند، شرایط اشتغال را برای زنان سخت تر خواهند کرد زیرا اکثر خانوادهها به درآمد حاصل از کار زن احتیاج دارند و خانهنشینی زن فشار اقتصادی بیشتری به خانواده وارد خواهد آورد. این فعال کارگری درخصوص شرایط اشتغال غیررسمی زنان با یادآوری اینکه شرایط به نحوی است که زنان با کمترین دستمزدها به کار راضی میشوند، گفت: اشتغال غیر رسمی زنان کارگر منجر به رشد فقر و کاهش کیفیت زندگی خانواده و فرزندان خواهد شد و راهحل این معضل افزایش نظارت بر کارگاههای کوچک و اشتغال خانگی است. وی با اشاره به اینکه وضعیت اشتغال کارگران زن به مراتب از کارگران مرد بدتر است، ادامه داد: در برخی موارد استخدامی مربوط به زنان مجرد معمولا متقاضیان به نوعی متعهد به عدم ازدواج و بارداری میشوند.
وی با یادآوری اینکه کارفرمایان به ندرت در کارگاه یا واحد صنعتی برای کارگران زن مهد کودک دائر میکنند، گفت: همه این شرایط دست به دست هم داده تا وضعیت اشتغال زنان بدتراز مردان باشد و در عین حال حمایت، حقوق و مزایای کمتری دریافت کنند. صفرزاده با اعلام اینکه کارگران زن ارزانترین نیروهای کار فعلی جامعه هستند، تصریح کرد: دستمزد پایین زنان کارگر حتی منجر به اعتراض همکاران مرد آنها شده است. کارگران مرد معتقدند اگر زنان دستمزد بیشتری مطالبه کنند، دستمزد کلی کارگران نیز افزایش خواهد یافت. وی خاطرنشان کرد با این حال باید در نظر بگیریم که احتمال اخراج و بیکاری زنان در صورت تقاضای دستمزد بالاتر، بیشتر از مردان است.
/افکار