به گزارش « سراج24» طی سال‌های اخیر همواره شاهد هشدارهای مختلف مسئولین در خصوص کمبود و یا قطعی گاز در ماههای سرد سال بوده‌ایم. این در حالی است که در این سال‌ها همچنان حجم قابل توجهی از گازها در کشور سوزانده شده و به هدر می‌روند.
حال این پرسش مطرح می شود که قطع گاز صنایع و ایجاد نگرانی برای مردم در زمستان همزمان با ادامه یافتن سوختن حداقل 35 میلیون متر مکعب گاز در روز چه توجیهی دارد؟ اگر چه مصرف‌کنندگان می‌توانند و ضرورت دارد که با استفاده از وسایل با کارایی بیشتر (مصرف انرژی کمتر) و همچنین توجه به سایر توصیه‌های کارشناسان، مصرف گاز خود را بهینه نمایند، اما مخاطب این بخش از این یادداشت، مسئولین وزارت نفت هستند که تاکنون توجه لازم را به جلوگیری از سوزانده شدن گازها (بخصوص گازهای همراه) را نداشته‌اند. ابتدا لازم است نگاهی به وضعیت سوزاندن گازها در کشور بیندازیم:
در حال حاضر، روزانه حدود 35 تا 40 میلیون متر مکعب گاز در مشعل‌های میادین نفتی و پالایشگاه‌های گازی در کشور سوزانده شده و به هدر می‌روند. البته تا پیش از تشدید تحریم‌ها در سال 91 و کاهش شدید تولید نفت کشور، حجم گازهای سوزانده شده در کشور 45 تا 50 میلیون متر مکعب در روز بوده است. این میزان گاز بیش از تولید یک فاز معمولی در پارس جنوبی بوده و در صورت استفاده بهینه از آن، امکان تولید حدود 4000 مگاوات برق وجود دارد.
بخش اعظم این حجم از گاز سوزانده شده، گازهای همراه هستند. این گازها همراه با تولید نفت در کشور و به عنوان یک محصول جانبی، استخراج می‌شوند و تاکنون برخی برنامه‌ها جهت جمع‌آوری آنها با اهداف مختلفی تدوین شده است. با این وجود، در حال حاضر همچنان بخش اعظمی از آنها در حال سوختن هستند. پرداختن به موضوع استفاده بهینه از گازهای سوزانده شده در کشور ما دارای سابقه طولانی است، اما همانگونه که اشاره شد تاکنون صرفاً از طریق اجرای چند طرح و به صورت ناقص سعی شده است از هدررفت این ثروت ملی جلوگیری شود که چندان موفقیت آمیز نیز نبوده است.
به نظر می‌رسد ضرورت دارد که سیاستگذاران و برنامه‌ریزان صنعت نفت کشور در خصوص ایجاد زمینه‌ها و بسترهای لازم جهت استفاده بهینه از گازهای در حال سوختن و کاهش میزان آنها به دنبال استفاده از توان بخش خصوصی باشند. زیرا با توجه به پراکندگی محل قرار گرفتن مشعل ها در مناطق نفت خیز کشور، این امکان وجود دارد که با اختصاص آنها به بخش خصوصی، علاوه بر ورود سرمایه گذاران به این بخش، شرایطی را به وجود آورد که از طریق روشهای مختلف، بتوان از این منابع که در شرایط فعلی تنها سبب آلایندگی محیط زیست می‌شوند، به نحو مطلوبی استفاده کرد. هم اکنون شرکتهای توانمند داخلی بسیاری وجود دارند که قابلیت ارائه سناریوهای مختلفی برای گازهای در حال سوختن دارند. از جمله این سناریوها شیرین‌سازی این گازها و استفاده آنها به شکل‌های مختلفی از جمله تبدیل به برق، استفاده مجدد در فرآیند تولید و یا تزریق به خطوط لوله سراسری گاز است.
از آنجایی که استفاده بهینه از گازهای در حال سوختن از اولویت‌های کاری وزارت نفت در شرایط فعلی نبوده و تلاش همه جانبه جهت سوق منابع مالی به سوی پارس جنوبی (به عنوان میدان مشرک) و بهره برداری از فازهای در دست احداث است؛ ضروری به نظر می رسد که زمینه‌های ورود دارندگان منابع مالی به بخش‌هایی از این قبیل فراهم گردیده و ضمن حمایت از انجام چنین طرح‌هایی، بتوان بخشی از کمبود گاز در ماههای سرد و یا برق مورد نیاز در ماههای گرم سال را از این طریق تامین کرد. فراهم سازی امکان فعالیت بخش خصوصی در این عرصه‌های مغفول یا کمتر توجه شده، دستاوردهای مهمی برای مردم و کشور خواهد داشت که از جمله آنها می توان به استفاده اقتصادی از یک محصول جانبی همراه نفت، کاهش آلودگی محیط زیست، کاهش احتمال تعطیلی برخی صنایع به علت کمبود گاز و مشکلات اقتصادی و تبعات اجتماعی ناشی از آن و کاهش نگرانی های مردم در فصول سرد سال در خصوص کمبود و یا قطعی گاز اشاره کرد.
در پایان انتظار می‌رود که وزارت نفت با حمایت از طرحهای فنی و سرمایه گذاران در اینگونه طرحها، شرایطی را ایجاد نماید که بتوان از پتانسیلهای مالی و فنی در کشور در شرایط فعلی به نحو مطلوبی بهرهبرداری کرده و همچنین بخشی از دغدغه های مردم و صاحبان صنایع بابت کمبود گاز را حداقل در ماههای سرد سال کاهش دهد./عیار
