به گزارش « سراج24»، محمد خوش‌چهره، کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به افزایش احتمالی نرخ بنزین طی ماه‌های آینده، گفت: تمام استدلال‌هایی که طی این یک دهه برای افزایش قیمت‌ها مطرح شده و متعاقبا پاسخ‌هایی که صاحب‌نظران در خصوص اشکالات یا عدم کارآیی افزایش قیمت‌ها مطرح کردند و کماکان هم حاکم است این است که عموما با استدلال افزایش قیمت تلاش می‌شود که مصرف کمتر به بهینه شدن سوخت کمک کند.
خوش‌چهره ادامه داد: در حقیقت چنین استدلالی به نوعی تعدیل کننده میزان مصرف و تقاضا خواهد بود. این دلیل با استدلال‌های مستمر و مکرر اینگونه توجیه می‌شود که مکانیزم قیمت‌ها به این هدف دولت بیانجامد. در حالی که نظر مقابل این بحث این است که اساس چنین افزایشی نه برای ساماندهی بلکه بیشتر برای کسب درآمدهای ریالی دولت صورت می‌گیرد.
این نماینده مجلس هفتم ضمن بیان اینکه عمدتا افزایش درآمد مد نظر است و نه تنظیم مصرف، تاکید کرد: نه مبانی نظری و نه شواهد تجربی و مطالعاتی چنین چیزی را نشان نمی‌دهد که با افزایش قیمت بدون پیش‌شرط‌ها ما بتوانیم سیستم حمل و نقل را اصلاح کنیم.
وی افزود: تجربه دنیا سه مدل را نشان می‌دهد. مدل اول کشورهایی هستند که یا تولید کننده بنزین هستند یا وارد کننده. این کشورها از این تولید و واردتشان مالیات می‌گیرند تا بنزین وارد شده را به قیمت بالاتری با احتساب مالیات بفروشند. اکثر کشورهای صنعتی اینگونه هستند در اروپا و انگلیس هم این مدل رواج دارد. مدل دوم کشورهایی هستند که به همان میزانی که برای تولید هزینه می‌شود، همان را به مصرف کننده می‌رسانند. مدل سوم مدل کشورهای نفتی است و ما هم در برخی از مواقع در چنین مدلی قرار داشتیم. در واقع این میزان هزینه تولید شده یا وارد شده بنزین را با سوبسید به مصرف کننده می‌رسانیم.
خوش‌چهره در پاسخ به سوال «جوان‌آنلاین» مبنی بر اینکه قطعا کدام مدل مطلوب است، گفت: ممکن است بگوییم مدل اول اما این مدل پیش‌شرط و الزاماتی دارد که اگر آن را نبینیم قضاوتمان خطاست. آن هم این است که اکثر کشورهایی که فراتر از قیمت‌های تعیین شده و حتی برخی از کشورهایی که نازل قیمت تعیین شده بنزین را می‌فروشند، کشورهایی هستند که عموما قبل از آن، زیرساخت‌های حمل و نقلشان را قوی کرده‌اند. در واقع آنها یک ظرفیت و زیر ساخت خوبی را راجع به حمل مسافر و کالا طراحی کرده‌اند.
این کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: بسیاری از شهرهای معروف دنیا بیش از 70 درصد جابه‌جایی توسط وسایل حمل و نقل عمومی کارا انجام می‌شود، البته کارا بودن آن بسیار مهم است. در کنار آن قیمت‌های حمل و نقل ریلی هم به شدت منطقی و متناسب با سطح درآمد گروه‌های کم درآمد و میانی است. ما در ایران به دنبال مدل اول هستیم. افرادی که استدلال آزادسازی قیمت را دارند دقت نمی‌کنند که پیش‌شرط این مدل بسترسازی حمل و نقل عمومی و کاراست.
خوش‌چهره بیش از 70 درصد جابه‌جایی در کلان‌شهرها را با حمل و نقل شخصی عنوان کرد و گفت: مبانی جدی بر سر راه مترو وجود دارد. عدم تخصیص منابع مناسب و مورد نیاز در این بخش و دعواهایی که بین دولت نهم و دهم بود و در حال حاضر هم هنوز بحث مترو در کشور دچار یک تحول جدی نشده است. بنابراین در چنین مدلی بحث آزادسازی قیمت و افزایش قیمت قطعا آثار تورمی دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: فشار تورمی روی سبد هزینه‌ی گروه‌های کم‌درآمد است که هزینه حمل و نقل در سبد خانوارشان جزئی از اقلام تعیین کننده محسوب می‌شود. به آنها فشار تورمی خواهد آورد. بنابراین می‌توان آثار تورم را در کالا و خدمات شاهد بود./جوان
