به گزارش گروه وبگردی « سراج24 » گولن در طول عمر خود مشغول تدریس نسخه ای اسلام با عنوان "اسلام آناتولیایی" که مبتنی بر آموزه های یک عالم اسلامی به نام سعید نورسی بوده است. در تفکر گولن که عمیقاً معتقد به مدارا و تسامح است، هرگونه تروریسم شدیداً محکوم است و او معتقد به گفتگوی بین ادیان الهی و پیروان کتاب های آسمانی است و خود او برای چنین گفتمان هایی با واتیکان و برخی مراکز مذهبی یهودی بارها پیشقدم شده است. در فضای فکری ترکیه گولن، به عنوان شخصی محافظه کار و میانه رو و در عین حال مذهبی محسوب می شود. او از ایده حجاب برای زنان حمایت می کند و شاگردان و پیروان خانم او غالباً روسری به سر می کنند.
گولن با تمکن مالی شخصی اقدام به راه اندازی سرویسی برای "خدمت عمومی و آموزشی به همه مردم" از دهه ۷۰ میلادی کرده است که افراد بسیاری برای خدمت در این سرویس به تدریج جذب شده اند و در طی سالها با کمک مالی و پشتیبانی خود بنیادی عظیم برای این تشکل فراهم نمودند. امروزه این مجموعه بسیار بزرگ که به "جنبش گولن" معروف است، با همکاری افراد بسیار زیادی از مسلمانان دنیا - عمدتاً ترکیه ای- اداره می شود. گمانه زنی در مورد تعداد افراد حاضر در این بنیاد بزرگ متفاوت است، اما چند صد هزار تا ۴ میلیون نفر به عنوان همکاران این پروژه بزرگ بین‌المللی ذکر شده است. افراد همکار در این بنیاد عمدتاً دانش آموزان، معلمان، تجار، روزنامه نگاران و افراد تحصیل کرده در زمینه های مختلف هستند.
جنبش گولن شامل مدارس، دانشگاه ها، موسسه های حرفه ای و کاری و حتی ایستگاه های رادیویی و تلویزیونی است. در نگاه جهانی، جنبش گولن بیشتر در امر آموزش فعال است. در سال ۲۰۰۹ مجله معروف نیوزویک گزارش داد که افراد جنبش، مدارس بسیاری را در نقاط مختلف دنیا اداره می کنند که بیش از دو میلیون دانش آموز را تربیت کرده که بسیاری از آنها از بورس کامل تحصیلی از سوی بنیاد گولن برخوردار بودند. تعداد مدارس گولن در داخل ترکیه ۳۰۰ مدرسه و در کل دنیا بیش از ۱۰۰۰ مدرسه تخمین زده می شود که در کشورهای مختلف در پنج قاره گسترده شده اند و به صورت منعطف و ارگانیک با موسس مجموعه، فتح الله گولن در ارتباط هستند.
همه مدارس گولن در تمام نقاط دنیا آموزش به زبان انگلیسی دارند و یکی از مشخصه های فارغ التحصیلان این مدارس تسلط کامل به زبان انگلیسی است. کیفیت آموزشی بالای این مدارس در نقاط دنیا موجب شده نه تنها ترک تبارها و مسلمانان بلکه افراد بومی کشورهای مختلف اعم از مسیحی یا پیروان ادیان دیگر (یا حتی افراد بی اعتقاد به خداوند) نسبت به ثبت نام فرزندان خود در این مدارس اقدام کنند. طرفداران "جنبش خدمت" (هیزمت) معتقدند این جنبش چهره مدرن و بی‌آزاری از اسلام ارائه می‌کند، اما منتقدان آن انگیزه‌هایش را زیر سوال می‌برند.
جنبش خدمت فاقد ساختار رسمی و سازمان مشخص است و عضو رسمی ندارد اما توانسته به یکی از بزرگترین شبکه‌های اسلامی جهان تبدیل شود. گفته می‌شود جنبش خدمت در ترکیه میلیون‌ها پیرو دارد و برخی از این افراد در نهادهای قدرت، از پلیس و سرویس‌های مخفی گرفته تا دستگاه قضایی و خود حزب عدالت و توسعه، پست‌هایی کلیدی دارند.
گفته می‌شود که پیروان خدمت چیزی بین ۵ تا ۲۰ درصد درآمدشان را به گروه‌های وابسته به این جنبش می‌پردازند. مدارس این جنبش معمولا از تجهیزاتی با فناوری نوین برخوردارند و بسیاری از دانش‌آموزان آنها از بورسیه‌هایی استفاده می‌کنند که هزینه آنها را تجار پیرو آقای گولن تأمین می‌کنند.
با آنکه این مدارس سکولار هستند، معلمان موظفند نقش الگوی دانش‌آموزان را بازی کنند. سیگار کشیدن، نوشیدن مشروبات الکلی و طلاق گرفتن معلمان ناپسند دانسته می‌شود.
فاطمه دیشلی در مدرسه‌ای با این جنبش آشنا شد که برای کمک به دانش‌آموزان برای پشت سر گذاشتن آزمون ورودی دانشگاه‌ها تأسیس شده بود. او به بی‌بی‌سی گفت: «کسانی که از طریق خدمت با آنها آشنا شدم واقعا سختکوش و پرهیزگار بودند و مسائل دینی را رعایت می‌کردند، اما در عین حال شغل‌های مهمی داشتند. به این ترتیب متوجه شدم که می‌توان مذهبی بود، ولی شغل خوبی هم داشت.»
بازرگانان ترکیه‌ای دیدگاه بین‌المللی و برخورد عمل‌گرایانه آقای گولن را به مسائلی نظیر استفاده از اعتبارات مالی می‌پسندند.
اما منتقدان معتقدند که هدف این جنبش دستیابی به قدرت، گسترش رفتارهای اجتماعی اسلامی و محافظه‌کارانه در مسائلی نظیر ازدواج و مصرف مشروبات الکلی در سراسر جهان و سرکوب کردن مخالفان خود است.
مخالفان این جنبش به ویدئویی اشاره می‌کنند که در سال ۱۹۹۹ منتشر شد و در آن بنظر می‌رسد که آقای گولن به پیروانش می‌گوید که باید سعی کنند به ساختارهای موجود قدرت نفوذ کنند. معترضان، پیروان آقای گولن در پلیس ترکیه را به ارتکاب جنایت متهم می‌کنند
آقای گولن در این ویدئو می‌گوید: «شما باید بدون اینکه کسی متوجه حضورتان شود، در شریان‌های سیستم رخنه کنید، تا اینکه به تمام مراکز قدرت برسید. شما باید صبر کنید تا همه قدرت حکومت بدستتان بیفتد؛ تا موقعی که همه قدرت نهادهای منبعث از قانون اساسی در کنارتان قرار گیرد.»
یک سال بعد، آقای گولن به تلاش برای تضعیف حکومت سکولار ترکیه متهم شد. او به آمریکا رفت و گفت که آن ویدئو دستکاری شده بوده است. او بعدا بطور غیابی از همه این اتهامات تبرئه شد. بسیاری از منتقدان برجسته جنبش خدمت در ترکیه به زندان افتاده‌اند. این امر باعث شده برخی ادعا کنند که این جنبش در ترکیه به نیرویی مسلط و اهریمنی تبدیل شده است.
خانه گولن در آمریکا
یکی از روسای پلیس که کتابی درباره نفوذ آقای گولن در پلیس و دستگاه قضایی ترکیه نوشت و دو خبرنگار تحقیقی ترکیه‌ای به زندان افتادند. یکی از این خبرنگاران که احمد شیک نام دارد، در جریان بازداشتش فریاد زد: "هرکس به آنها دست بزند، می‌سوزد!"
آقای گولن که حالا ۷۲ سال دارد، در ملکی دنج در خارج یکی از شهرهای ایالت پنسیلوانیای آمریکا به‌دور از شلوغی زندگی می‌کند. او پیروانش را تشویق می‌کند که بجای مسجد مدرسه بسازند و آنها را تشویق می‌کند که با تأسیس انجمن‌های گفتگو، با پیروان ادیان دیگر تعامل کنند. با این حال، طرفداران بقای حکومت سکولار در ترکیه همچنان به او بدبین هستند و تابستان گذشته شماری از فعالان در مقابل محل سکونت او تجمع اعتراضی برگزار کردند.
البته بر اساس اسناد ویکی لیکس، مقامات آمریکایی نیز به جنبش فتح الله گولن بدبین هستند. بر اساس این اسناد جیمز جفری، سفیر سابق آمریکا در آنکارا در سال ۲۰۰۹ طی یک گزارش رمزدار این چنیین می نویسد: «جنبش فتح اله گولن کنترل کامل حکومت ترکیه را به دست گرفته و سیاست های ضد اسرائیلی و ضد آمریکایی را دیکته می کند.»
جیمز جفری از تبعید گولن به پنسیلوانیا به عنوان یک پدیده سیاسی یاد کرده و می نویسد که رهبران حزب عدالت و توسعه در واقع " عروسک خیمه شب بازی گولن " هستند. در این سند ادعا می شود که پلیس ترکیه هم کاملا در دست جریان گولن می باشد؛ هرچند سندی برای اثبات این ادعا نباشد ولی کسی هم آن را در ترکیه رد نمی کند.
در این گزارش از گولن به عنوان خطرناکترین اسلامگرا یاد کرده و اشاره می کند که وی در ایالات متحده بیش از ۱۴۰ مدرسه شناخته شده دارد و طوری هم عمل کرده که توجه مقامات و رسانه های عمومی آمریکا را را جلب نکرده است.
پراکندگی مدارس جنبش گولن در آمریکا
گولن و کُردهای ترکیه
چندی پیش گولن، پ.ک.ک، پژاک و حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه را شبکه های شرّ نامید. این فعال دینی و سیاسی متنفذ ترکیه ای خطاب به گروهی از شاگردان خود که در اقصی نقاط کشورهای جهان مشغول تدریس هستند، می گوید:« در حق شما انسان های جوانمرد و فداکار، توطئه ها و حملات فراوانی صورت می گیرد. مثلا بعضی ها به دنبال این هستند که چند جاسوس و مزدور به کار گرفته و علیه شما اقدام کنند. مثلا می روند دو جاسوس از پ.ک.ک یا پژاک یا حزب اتحاد دموکراتیک، نمی دانم اسم این شبکه های شرّ هم این قدر زیاد است که نمی توانم آنها را از هم جدا کنم…بله؛ یکی دو جاسوس از این ها کرایه می کنند؛ بعد می گویند ما مواد مخدر را از شاگردان حرکت اسلامی گولن می خریم. بعد آنها می توانند مثلا در خانه های شما مواد مخدر یا سلاح یا هر چیز دیگری جاسازی کنند. از این بلایا و تجربیات تلخ، در میان دوستان ما بسیار است. در گذشته با چنین توطئه هایی روبرو بوده ایم و آن درگذشتگان میراث دشمنی با ما و توطئه علیه ما را برای دیگران نیز به یادگار گذاشته اند. ما از خداوند متعال می خواهیم همه را به راه راست هدایت کند و از شما نیز می خواهم به فعالیت های خود ادامه دهید.»
افشای متن سخنان یکی از ملاقات های اوجالان و نمایندگان کُرد در روزنامه ی ملیت، به آتش جنگ زیرزمینی بین پ.ک.ک و پیروان گولَن دامن زد. اوجالان در آن ملاقات، گولن را جاسوس ناتو خوانده و اقامت او در آمریکا را نیز تلاش برای ایجاد یک قرارگاه به منظور نابودسازی پ.ک.ک قلمداد کرده بود. بعدها به توصیه مشاورین اوجالان، وی برای گولن سلام فرستاد تا آن سخنان افشا شده را از یاد ببرد و در همین راستا قرار بود که صلاح الدین دمیرتاش و احمد ترک از نمایندگان و سران کُرد نزدیک به اوجالان در پنسیلوانیا به دیدار گولن بروند اما این دیدارها عملی نشد.
گولن و رجب طیب اردوغان
حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان از زمان تاسیس و در اختیار گرفتن قدرت پس از اولین انتخاباتی که نوامبر ۲۰۰۲ در آن شرکت کرد با نیروهای لیبرال و جماعت گسترده و پرنفوذ فتح الله گولن در ائتلاف بوده است. این ائتلاف در سیزده سال گذشته با سکولارهای تندرو و شبکۀ ارگینیکون، معروف به دولت پنهان درگیر بوده و سعی کرده دموکراسی و آزادی را تحکیم بخشد، اما پس از کاهش قدرت ارتش و محاکمۀ کودتاچیان و زوال دشمن مشترک که این ائتلاف سه جانبه را به هم پیوند می‌داد از هم پاشید.
اولین جرقه اختلاف نظر بین طرفین در جریان حمله صهیونیست‌ها به کشتی ماوی مرمره در سال 2010 زده شد. فتح‌الله گولن از کاروان امدادرسانی غزه که با هدف کمک به ساکنین غزه عازم دریا شده بود، به‌علت عدم کسب اجازه از دولت صهیونیستی انتقاد نمود. وی در مورد تماشای اخبار مرتبط با کشتار اعضای گروه امداد ترک توسط کماندوهای اسرائیلی سخن گفته ابراز داشت: «آنچه دیدم زیبا نبود. زشت بود.»
وی در ادامه با انتقاد از دست‌اندرکاران این کاروان گفت: «عدم کسب اجازه از اسرائیل قبل از سعی در جهت کمک‌رسانی، نشانه‌ای از مقاومت در برابر اختیارات و اقتدار [اسرائیل] است و این امر ثمره خوبی نخواهد داشت.»
اما در حوزه داخلی، جنبش گولن از منتقدین مذاکرات مستقیم سازمان اطلاعات ترکیه (میت) با عبدالله اوجالان، رهبر حزب پ‌ک‌ک، است. این جنبش اگرچه موافق اعطای حقوق فرهنگی به کردهای این کشور است اما مخالف سرسخت مذاکرات مستقیم با اوج‌آلان است. این اختلاف نظر تا به جایی پیش رفت که رئیس سازمان اطلاعات ترکیه و نیز چند تن از مقامات ارشد این سازمان به‌عنوان متهم توسط دادستان‌های سیستم قضایی کشور برای ادای توضیحات فرا خوانده شدند.
اختلاف نظر درباره مذاکرات مستقیم بین دولت ترکیه و عبدالله اوجالان تا به آنجا پیش رفت که در فوریه 2012، دادستانی پنج نفر از اعضای ارشد سازمان اطلاعات ملی ترکیه به‌همراه حاکان فیدان، رئیس این سازمان، را به‌عنوان مظنون در پرونده ارتباطات غیرقانونی با پ‌ک‌ک احضار کرد. گفته می‌شود این کار توسط نیروهای گولن در سیستم قضایی ترکیه رخ داد. این امر با واکنش تند اردوغان مواجه شده و وی اعلام کرد که شخصاً این مأموریت را به مقامات مربوطه محول کرده است.
اما در نوامبر همان سال مسائل شکل تندتری به خود گرفتند. روزنامه طرف سندی متعلق به سال 2004 را منتشر کرد که توسط وزرای دولت عدالت و توسعه و شخص نخست‌وزیر امضا شده بود و در آن از اقدامات برنامه‌ریزی شده علیه جنبش گولن سخن رانده شده بود. در این سند محرمانه به دولت توصیه شده بود که مجازات‌هایی سخت را برای نهادهای وابسته به گولن در نظر بگیرند.
اما آخرین مورد از تنش‌ها زمانی به وجود آمد که دولت ترکیه تصمیم گرفت که مدارس خصوصی برای آمادگی امتحانات ورودی نهادهای آموزشی را برچیند. گولن شبکه وسیعی از این نوع مدارس را در اختیار دارد که منبع مالی و انسانی بزرگی را برای وی فراهم می‌کند.
ناظرین بر این باورند که هدف قرار گرفتن مدارس خصوصی جنبش "خدمت" نمایشی قدرتی بوده که پیش از انتخابات توسط اردوغان انجام گرفته است و البته واکنش گولنی‌ها به این امر نیز بسیار شدید بوده است.
عملیات پلیس ترکیه و دستگیری تعداد زیادی از وابستگان و نزدیکان به دولت حزب عدالت و ترکیه، به باور بسیاری واکنش گولن و حامیانش به این تصمیم دولت اردوغان است.
جماعت و دولت اتهامات و انتقاداتی متوجه یکدیگر کرده‌اند. بارزترین ایرادات جماعت به دولت عبارتند از:
۱. دولت اردوغان در سال‌های اخیر از مسیر اصلاح و تقویت دموکراسی خارج شده، نتوانسته قانون اساسی جدید برای کشور تهیه کند، بیشتر به سمت شرق گرایش پیدا کرده و از تلاش برای پیوستن به اتحادیۀ اروپا کاسته است.
۲. ایجاد مشکل در رابطه با اسرائیل که موجب دورشدن کشور از اردوگاه غرب و نزدیکی به ایران، روسیه و خاورمیانه شده است. دولت باید در اوضاع کنونی از تحریک تل آویو اجتنباب ورزد، زیرا به مصلحت ترکیه نیست و ضرورتی ندارد.
۳. اردوغان که از جریان نجم الدین اربکان جدا شده و اعلام کرده شعارهای توخالی آن را کنار گذاشته و آن ردا را از تن بیرون آورده، به نظر می‌رسد دوباره همان ردا را پوشیده و واقعیت سیاست خارجی را نادیده می‌گیرد. ماجراجویی او در مصر و سوریه منجر به شکست ترکیه و از دست دادن دوستانش خواهد شد.
۴. جماعت گولن، سیاست باز در رابطه با کردهای ترکیه را تایید و از مصالحه حمایت کرده، اما در مورد عملکرد دولت اردوغان در این پرونده دارای ملاحظاتی است. از دیدگاه جماعت، دولت در مقابل حزب کارگران کردستان کوتاه آمده، در حالی که این حزب از مصالحه استفادۀ تبلیغاتی کرده و دایرۀ فعالیت خود را گسترش می‌دهد، بدون اینکه از زمین‌های ترکیه خارج شود یا سلاح بر زمین بگذارد.
۵. دولت اردوغان همدردی و حسن نیت بیش از حدی نسبت به ایران نشان داده است. هر چند خصومت با ایران، مناسب نیست ولی باید نسبت به سیاست‌های مذهبی، اهداف توسعه‌طلبانه و هم‌چنین تلاش این کشور برای نفوذ در داخل ترکیه هوشیار باشد. بسیاری از حامیان ایران و پیروان مکتب فکری [آیت الله] خمینی در حزب عدالت و توسعه و اطراف اردوغان وجود دارند و سایۀ آنها بر عملکرد دولت دیده می‌شود.
۶. دولت اردوغان جماعت را هدف قرار داده و تلاش می‌کند از طریق عزل عناصر آن از مسئولیت‌های مهم و تعطیل کردن موسسات دروس ویژه که یکی از مهم‌ترین فعالیتهای آموزشی و اقصادی جماعت است، عرصه را بر آن تنگ کند. به نظر جماعت، اتهام تلاش برای کنترل مناصب مهم دولت، باطل و بی‌اساس است، زیرا طبیعی است که جماعت به قصد خدمت به کشور نیروهای شایسته برای در اختیار گرفتن مناصب مهم معرفی کند.
۷. جماعت گولن، سد محکمی در مقابل حرکت‌های جدایی‌طلبانه و نفوذ ایران، به‌خصوص در مناطقی که کردها اکثریت‌اند بوده است. بنابراین حمله به جماعت به نفع کیست؟
دولت و محافل نزدیک به آن در مقابل، به شرح زیر به اتهامات و انتقادات جماعت گولن پاسخ داده‌اند:
۱. جماعت گولن خواهان سهم در قدرت، بدون پذیرش مسئولیت و تبعات آن است. دولت نمی‌تواند قدرتی را که مردم ترکیه از طریق صندوق رای در اختیارش گذاشته، به کسانی واگذار کند که در انتخابات شرکت نکرده اند. مناصبی که جماعت می‌خواهد مانند ریاست اطلاعات مسئولیت‌های حساسی است و دولت در دولت در یک نظام دموکراتیک مقبول نیست. اگر جماعت مایل است در ادارۀ کشور سهم بگیرد، باید با تشکیل حزب سیاسی در انتخابات شرکت کند و رای به دست آورد.
۲. جماعت در ده سال اخیر، بهترین وضعیت را داشته است؛ نیروهای لاییک سعی می‌کردند آنان را در ردیف سازمان‌های تروریستی قرار دهند، ولی دولت اردوغان با تغییر قانون مبارزه با تروریسم مانع این کار شد. در نتیجه، اتهام سختگیری به جماعت بی‌پایه است، بلکه این اردوغان بود که مانع تعطیلی مدارس جماعت در روسیه شد و به پوتین هشدار داد که اقدماتی از این قبیل موجب کاهش روابط بازرگانی دو کشور خواهد شد.
۳. تصمیم تعطیلی موسسات آموزش ویژه، جماعت را هدف قرار نداده، بلکه جزیی از برنامۀ شامل اصلاح نظام آموزشی کنونی است که هزینه های اضافی آن بر دوش خانواده‌های دانشجویان سنگینی کرده است. استاد فتح الله گولن که پس از کودتای سال ۱۹۹۷ به ارتش پیشنهاد داد این مدارس و مراکز را تحویل بگیرند، چرا اکنون چنان از آن دفاع می‌کند که گویی مسالۀ مرگ و زندگی است؟
۴. تفکر این جماعت، عدم خروج بر "ولی امر" و "حکومت" است. استاد فتح الله گولن با راه انداختن ناوگان آزادی برای شکستن محاصزۀ غزه مخالفت کرد و گفت: "ابتدا باید با حکومت هماهنگ می‌شد"؛ منظور حکومت اسرائیل بود. گولن بر اساس حدیثی از پیامبر اسلام در فوریه ۱۹۹۷ تصمیمات شورای امنیت ملی را لازم الاجرا دانستند: "اگر تصمیم صحیح بگیرند دو پاداش دارند و اگر اشتباه کنند یک پاداش". حال چرا تصمیم گرفته علیه حکومت خروج کند؟
۵. اقدام به حل نهایی مشکل کردها برای حال و آیندۀ ترکیه بسیار مهم است. شاید جماعت احساس می‌کند از بازی کنار گذاشته شده یا راه حل نظامی و امنیتی را بر سیاست و مذاکره ترجیح می‌دهد، ولی حمله به تلاش‌ها و سیاست‌های دولت، رفتاری وطن‌دوستانه نیست، به‌خصوص اینکه گولن در بیانات خود از مصالحه حمایت کرده است.
۶. احزاب سیاسی از جماعت‌های دینی که رهبران خود را تقدیس و از آن کورکورانه اطاعت می‌کنند، شفاف‌تر و دموکرات‌تراند. منصفانه و عادلانه نیست که رئیس دولت منتخب را به دیکتاتوری و اقتدارگرایی متهم کنند. نویسندگان جماعت، دولت را به فشار بر رسانه‌ها متهم کرده‌اند، در حالی که حتی رسانه‌های نزدیک به دولت نیز از سیاست‌های آن انتقاد می‌کنند، برخلاف رسانه‌های وابسته به جماعت که امکان ندارد خبری یا مقاله‌ای در انتقاد از فعالیتهای جماعت یا رهبر آن منتشر کنند.
۷. اتهام دوستی با ایران صحت ندارد. اختلاف ایران و ترکیه در مورد سوریه، بهترین دلیل است، درحالی‌که از آن سو، علامت سوال زیادی پیش روی رابطۀ جماعت با آمریکا دیده می‌شود. چرا فتح الله گولن، رهبر جماعت ساکن پنسیلوانیای آمریکاست و به وطن باز نمی‌گردد؟
نبرد رسانه‌ای کنونی جماعت گولن با دولت اردوغان احتمالا سایۀ خود را بر انتخابات شوراها در مارچ آینده خواهد انداخت. میزان آرای کنونی جماعت بین دو تا پنج درصد است، اما معلوم نیست که بتواند تمام اعضای خود را ملتزم به عدم حمایت از حزب عدالت و توسعه کند.
جماعت گولن همیشه مایل بوده خود را از اسلام سیاسی دور نگه دارد، به‌همین خاطر پیش از اردوغان با تورگوت اوزال و بولنت اجویت نیز ائتلاف می‌کرد. بزرگترین مشکل جماعت هم اکنون نبود رقیبی است که بتواند با آن ائتلاف کند. بنابراین به جای یک حزب واحد در سراسر ترکیه، مایل به حمایت از حزب جمهوریت خلق یا دیگر احزاب در حوزه‌های مختلف انتخابانی متناسب با اسامی کاندیداها شده است.
جماعت از رسانه‌های زیاد و متنوع، مانند کانال‌های تلویزیونی، روزنامه‌ها، مجلات و خبرگزاری برخوردار است و از این لحاظ قدرت رقابت با محبوبیت مردمی اردوغان و حزبش را دارد، اما از پیامدهای منفی این فضای متشنج در امان نخواهد بود، زیرا جماعت گولن که همیشه پرچمدار مدارا بوده برای اولین بار، با این زبان تند، به نبرد شدید با دولت منتخبی می رود که از حمایت نزدیک به ۵۰ درصد رای دهندگان برخوردار است.
منابع
الجزیره
آرازنیوز
ویکی پدیا
بی بی سی
روزآنلاین
دفتر مطالعات قفقاز
دنیای اقتصاد
تسنیم
الف
