وقتی فوتبالیست‌ها اسطوره اخلاق می‌شوند

به گزارش گروه وبگردی « سراج24 »، به عنوان روزنامه نگار، در این زمانه آنقدر چیزهای عجیب و غریب دیده ایم که انگار همه چیز برایمان عادی شده است. باید حتما اتفاق خارق العاده ای رخ دهد تا توجه ات جلب شود. تازه در آن صورت اگر هم بخواهی دست به قلم شوی، از خودت می پرسی برای که اهمیت دارد؛ تو گویی تنها برای خودت می نویسی؛ اما امان از صدا و سیما که هر وقت نگاهی هر چند کوتاه به یکی از برنامه هایش می اندازی، تحریک می شوی که دست به قلم شوی. «خارج از گود» اخبار 20:30 را می دیدم که در یکی از بخش هایش خبرنگاری با «محمدرضا خلعتبری» بازیکن تیم ملی و پرسپولیس تهران مصاحبه می کرد و از او درباره رفتارش با مربی تیم تراکتورسازی یا اعتراضش به تعویض خود می پرسید که با جواب تند این بازیکن روبه رو شد.

تا اینجا اتفاق عجیبی رخ نداده، اما وقتی خبرنگار گفت که به عنوان یک «الگوی اخلاقی» خلعتبری باید درباره رفتارش توضیح دهد و از طرف دیگر مجری «خارج از گود» که می گفت از «اسطوره های اخلاقی» انتظار دیگری می رود، شگفت زده می شوی که اسطوره اخلاقی دیگر از کجا آمد؟! حالا با الگوی اخلاقی می توان کنار آمد، اما اسطوره اخلاقی چه نسبتی با یک بازیکن فوتبال، آن هم در حد و اندازه های خلعتبری دارد؟! تازه فوتبالی که سرتاپایش به بی اخلاقی و باندبازی و حیف و میل پول بیت المال آلوده است!

پرسش این است که چرا یک مجری به خودش اجازه می دهد یک فوتبالیست ساده را هم سطح «پوریای ولی» افسانه ها یا زنده یاد «تختی» خاطره ها، قرار دهد؟! مگر ما در ورزش، آن هم ورزش حرفه ای امروز که با پول های میلیاردی سر و کار دارد، چند اسطوره اخلاق داریم؟! مگر غیر از این است که اسطوره های اخلاق را که سرورشان مولی الموحدین علی (ع) است، باید در دین جست؟ چند روز پیش با مستندسازی صحبت می کردم که از زندگی برخی از این اسطوره ها فیلم مستندی تهیه کرده بود و می گفت این بزرگان آنقدر ناشناس هستند که در گمنامی رخت از دنیا برمی بندند؛ امثال مرحوم سیدجلال الدین آشتیانی یا مرحوم حاج اسماعیل دولابی از این دست مردان بودند.

باید پرسید که چرا صدا و سیما آگاهانه یا ناخودآگاه، همچون صنعت فرهنگ غربی ها، الگوها و اسطوره های اخلاقی جامعه را از میان چهره های مشهور در دنیای ورزش و سینما انتخاب می کند؟! از آنجا که غربی ها، به ویژه آمریکایی ها، به فرهنگ و ورزش نگاه درآمدزا دارند، می توانند توجیه کنند که بازیکنان و بازیگران را باد می کنند تا برایشان شهرت بیافرینند (یعنی به گونه ای سرمایه گذاری می کنند) و این شهرت برگشت سرمایه شان را تضمین می کند؛ تازه آن ها ادعایی نیز در اسطوره اخلاقی بودن این افراد ندارند؛ همان طور که هر از گاهی کوس رسوایی این چهره ها گوش فلک را پر می کند. با این حال، صدا و سیما و ورزش ما که سرمایه اش از بیت المال فراهم می شود چه اصراری در ساختن و بزرگ کردن چهره های ورزشی به عنوان الگو و اسطوره اخلاقی دارد!؟

باید توجه داشت که اخلاق پیوند ناگسستنی با علم و معرفت دارد. مثل معروفی است که می گوید «درخت هر چه پربارتر باشد، سر به زیرتر است.» چرا ما بزرگان دین یا حتی بزرگان علم و دانش را الگوی خود قرار نمی دهیم؟ یکی از دلایل فرار مغزها از کشور، همین بی توجهی مسئولان و صدا و سیما به نخبگان علمی کشور است. چرا صدا و سیما از نخبگان المپیادی و کنکوری، به جز در مقطع کوتاهی که رتبه آن ها اعلام می شود، سراغی نمی گیرد؟! چرا آن ها را به عنوان الگو به جامعه معرفی نمی کند؟! چرا بعد از 10 سال سراغ آن ها نمی رود تا ببیند کجایند؟! جالب است که برخی ادعا می کردند با آوردن تیم پیشکسوتان تیم فوتبال میلان دست به کار بزرگی در تاریخ این سرزمین زده اند. باید از آن ها که چندی پیش، اندیشمند بزرگی چون «یورگن هابرماس» را جاسوس غربی ها می خواندند و دعوت از او به ایران در اوایل دهه 80 را باعث ننگ می دانستند، حالا چرا در ذم کارهای تبلیغاتی برخی، قلم فرسایی نمی کنند؟! اگر امثال هابرماس، تهاجم فرهنگ غرب به این سرزمین محسوب می شوند، پس فوتبال که از دل غرب زاده شده و دعوت از پیشکسوتان یک تیم غربی که حتی برای مصاحبه با شبکه های ما تقاضای هزینه های هنگفت می کنند، چیست؟ قصد ندارم فوتبال و ورزشکاران را زیر سؤال ببرم یا دعوت از ورزشکاران یا حتی ستاره های خارجی را مورد تخطئه قرار دهم؛ ولی خواهشا از آن ها اسطوره اخلاقی نسازید.

در آخر، از صدا و سیمایی که با پول بیت المال اداره می شود، تقاضا می شود الگوهای جامعه را علاوه بر ورزشکاران و بازیگران و خوانندگان و غیره از میان دیگر اقشار جامعه چون پزشکان، دانشمندان، اساتید دانشگاهی و حتی هنرمندان صنایع دستی که از افراد مهجور جامعه هستند، نیز انتخاب کنند؛ به ویژه اسطوره های اخلاقی را./قانون