به گزارش «سراج24»، در این مراسم محمد رجبی رئیس کتابخانه مجلس درباره «احیای متون پارسی شبه قاره توسط کتابخانه مجلس شورای اسلامی» سخنرانی خواهد کرد. همچنین مصححان کتاب، قلیچ‌خانی و یوسف‌دهی نیز درباره «اهمیت و جایگاه علمی مراه‌الاصطلاح و راجع به مراه‌الاصطلاح» سخنرانی خواهند کرد. علی اشرف صادقی، استاد دانشگاه تهران نیز درباره‌‌ی «اهمیت واژگانی» این کتاب سخنرانی خواهند نمود.
در این مراسم کتاب‌هایی که مربوط به میراث پارسی در شبه قاره است و توسط کتابخانه مجلس منتشر شده است به نمایش درخواهد آمد.
شایان ذکر است فرهنگ فارسی به فارسی مرآت الاصطلاح از آنندرام مخلص (در 1158 ق.) برای نخستین بار با تصحیح انتقادی از 3 نسخۀ خطی در دو مجلد منتشر شد. مرآت الاصطلاح نسبت به فرهنگهایی که قبل و بعد از آن نوشته شده اند، ویژگیهای منحصر به فردی دارد اما امروزه پس از گذشت بیش از 275 سال می‌توان مزایای دیگری را هم برای این اثر برشمرد که برخی از آنها به شرح ذیل اند:
1. امثال فارسی و معادل های هندی آنها که بیش از فرهنگها و کتاب‌های مشابه است.
2. با آنکه به اذعان مؤلّف نقل ها، لطیفه ها و فایده های مندرج در کتاب، آن را از حالت فرهنگ خارج و به بیاض شبیه کرده است، ولی همین ابتکار مؤلّف از یکنواختی متن کاسته و آن را به دانشنامه ای ارزشمند بدل کرده و سبب تفاوتش از فرهنگهای مشابه می‌شود.
3. هندو و هندیزبان بودن مؤلف و تخصّصش در امور دیوانی و انشاء سبب شده است تا اطلاعات دست اوّلی را در خصوص مکاتبات و مراودات درباری به خوانندگان ارائه دهد؛ از جمله ذکر دقیق آداب و رسوم هندوها و مسلمانان شبه قاره.
4. بحثهای انتقادی دربارۀ واژه سازی، معنی شناسی و بیان اختلاف نظر و اعتقاداتِ دیگران و نقد و بررسی صحّت و سقم آنها.
5. بررسی و دقّت در جزییات زندگی معاصران و محیط اطراف و گزارش دقیق آنها.
6. در این اثر اطلاعات ارزشمندی از دو منبع: حجّت ساطع و امثال میرزا محمد قزوینی که اکنون نشانی از آنها نیست، نقل شده و اطلاعاتِ مندرج در آنها به ما رسیده است.
7۔علاوہ براطلاعات ادبی، مخلص از آداب و رسوم ھند و ایران و برخی شباھت ھا را نیز ھم در رأس صحبت اضافه می نماید.
8 ۔اطلاعات در باب صادرات فواکه و تولیدات اشیای نفیز و مقایسه کیفی و کمیت آنان و نرخھای اجناس متفرقه و اشیای در مرآت از مشاھدات مخلص دچار بی توجھی نگردیدہ است و موارد دیگر.
همزمان با رونمایی کتاب «مراه‌الاصطلاح» در تالار مشروطه مجلس کتاب‌های منتشره کتابخانه مجلس که مربوط به میراث پارسی در شبه قاره است، به نمایش گذاشته خواهد شد. کتاب‌هایی که مربوط به میراث پارسی در شبه قاره است و توسط کتابخانه مجلس منتشر شده است عبارتند از:
دیوان ظهوری ترشیزی
«دیوان ظهوری ترشیزی» با 1302 غزل هندی به تصحیح و تحقیق دکتر اصغر بابا سالار منتشر شده است. این کتاب از منابع مهم شعر فارسی به سبک هندی و متعلق به دوره‌ی صفویه در ایران و فروانروایی مغولان در هند است. از آن‌جا که در تصحیح این دیوان از چندین نسخه‌ی خطی داخلی و خارجی استفاده شده است اثر حاضر از اعتبار بالایی برخوردار است.
مغولان در هند
مغولان در هند مشتمل است بر فهرست الفبایی نام دانشوران، سرایندگان، تاریخنویسان و ... شبه قارّه در دوره تیموریان هند و کتابشناسی آثار آنان با تکیه بر بازشناسی دستنویسهای این آثار در کتابخانههای دنیا. بیشتر این آثار به زبان فارسی و شماری به زبانهای عربی، اردو، هندی و سنسکریت نوشته شده است.
دارانوسروانجی مارشال، این کتاب را در سال 1967م به زبان انگلیسی در هند منتشر کرد و مورد استقبال و توجّه قرار گرفت و اکنون نیز با وجود گذشت حدود نیم قرن از تألیف کتاب، از مراجع معتبر در کتابشناسی آثار پدیده آمده به زبان فارسی در دورة مغولان هند به شمار میرود.
تذکره بی‌نظیر
این اثر که تألیف میر سید عبد‌الوهاب، افتخار بخاری دولت‌آبادی، زنده در سال 1190، شرح احوال و نمونه‌ی شعریِ 135 شاعر پارسی‌گوی هندی و ایرانی را از سال 1100 تا 1172 هجری قمری به عبارت دیگر از آزاد بلگرامی تا یوسف بلگرامی آمده است. مصحح این اثر امید سروری است.
تذکره مردم دیده
کتاب «تذکره مردم دیده» توسط علیرضا قزوه تصحیح شده است. این تذکره به اهتمام دکتر سیّد عبدالله در سال 1961م (لاهور) بر اساس نسخۀ کتابخانۀ دانشگاه پنجاب چاپ و منتشر شده بود، امّا چون نسخۀ مورد استفاده منحصر بفرد بود، لذا نواقص و اغلاطی در تصحیح تذکره مجال ورود یافته بود. با دستیابی به تصویر نسخه‌ای دیگر از تذکرۀ مردمِ دیده - که در کتابخانه و موزۀ سالار جنگ محفوظ است – کار تصحیح این تذکره انجام شده است.
کلمات الشعراء
«کلمات الشعراء»، نوشته محمد افضل سرخوش از شاعران و تذکره نویسان هند و هم‌عصر شاعر بزرک هند-عبدالقادر بیدل دهلوی با تصحیح علیرضا قزوه منتشر شد. این کتاب اثر محمد افضل سرخوش از شاعران و تذکره نویسان هند و هم‌عصر شاعر بزرک هند-عبدالقادر بیدل دهلوی-، تذکره‌ای است به زبان فارسی شامل شرح حال شاعران هند از زمان جهانگیر تا زمان پادشاهی عالمگیر(اورنگ زیب) از فرمانروایان مغولان هند.
دیوان بدرچاچی
بدرچاچی(چاچ: تاشکند) از شعرای نامی نیمۀ دوّم سدۀ هفتم و سدۀ هشتم هجری است. بدرچاچی، دیوان اشعار خود را در سال 745 ﻫ . ق تدوین و تنظیم کرده است. سروده های بدرچاچی از زمرۀ دیریاب ترین و متکلّف ترین اشعار فارسی است. این کتاب سرودة بدرالدین چاچی، به تصحیح علی‌محمد گیتی‌فروز منتشر شد.
سفینه خوشگو
سفینه خوشگو تألیف بندرابنداس، مشهور و متخلّص به خوشگو (حدود 1078 – 1088 – 1170 ق) تذکره‌ای است عمومی مشتمل بر شرححال سرایندگان پارسی‌گوی ایران و شبهقارّه، که ظاهراً در چهار دفتر سامان یافته بوده، اما آنچه تاکنون از آن باقی مانده، سه مجلّد یا دفتر بیش نیست:
دفتر نخست: در احوال شعرای متقدّم از رودکی تا کافی ظفر همدانی.
دفتر دوم: در احوال شعرای متوسّط از عبدالرحمن جامی تا شگونی گلپایگانی. در دستنویسهای سفینة خوشگو که به عنوان دفتر دوم و نسخة آبآورد شناخته شده و مرتب آن دُرّی شوشتری (سدة 12 – 13 ق) است، ترتیب دفتر دوم بسامان نیست و شرححال شعرای متقدم، متوسّط و متأخّر نیز در آن ثبت شده است.
دفتر سوم: در احوال شعرای متأخّر از ناصرعلی سرهندی تا منشی سرب سنگه خاکستر تخلّص.
سفینة خوشگو از لحاظ تاریخچه نقد شعر فارسی در شبهقارّه، ارائة اطّلاعات سودمند از برخی معاصران مؤلّف، کثرت تراجم شعرا و ... قابل توجّه است.
تذکره التواریخ
تذکرةالتواریخ عبدالله کابلی در بردارنده ماده تاریخ‌ها و تاریخ وقایع مختلف است. این کتاب به تصحیح علیرضا قوجه‌زاده، برای اولین بار، توسط انتشارات کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، با همکاری انتشارت سفیر اردهال به چاپ رسید.
مهمترین بخش تذکرةالتواریخ، طبقة سوم آن در ذکر تواریخ فضلا و شعرا و طبقة ششم آن در ذکر تاریخ اتمام بناها و کتب ادبی است. چراکه اطلاعاتی تازه و مهم در میان آنها دیده می‌شود که در منابع دیگر وجود ندارد. از دیگر وجوه اهمیت این کتاب، ذکر احوال و آثار بسیاری از بزرگان ادب و فرهنگ است که مطالب تازه و مهمی نیز در میان آنها دیده می‌شود.
گلزار ابرار
گلزار ابرار فی سیر الاخیار، تألیف محمد بن حسن غوثی شطاری ماندوی (درگذشته 1022ق.) یکی از مهمترین تذکره‌های احوال عرفا و علمای هند تا اوایل قرن 11 هجری است که به تازگی به تصحیح یوسف بیگ‌باباپور، از سوی کتابخانه مجلس شورای اسلامی با همکاری انتشارات سفیر اردهال منتشر شده است.
در این تذکره، بیش از پانصد شخصیت شبه قاره با ذکر احوال و آثارشان معرفی شده‌اند که ذکر بسیاری از ایشان برای اولین بار در این کتاب آمده است. کتاب در پنج چمن مرتب شده و هر چمن به ذکر احوال عرفایی که در قرن خاصی (از قرن هفتم تا عصر مولف) زندگی می‌کردند، پرداخته است.
این مراسم روز سه شنبه 21 خرداد ماه ساعت 14:30 در تالار مشروطه مجلس (ساختمان مدرس) کتابخانه مجلس برگزار خواهد شد.
