به گزارش سراج24؛ پیامدهای ناشی از تغییرات اقلیمی در سیستان و بلوچستان با افزایش مدت بادهای 120روزه در شمال این استان همراه بود، تشدید تغییرات اقلیمی تنها به شدت وزش طوفان‌ها و هجوم ریزگردها ختم نمی‌شود، بلکه ضعیف شدن فعالیت مانسون در جنوب استان، دیگر پیامد تغییر اقلیم برای سیستان و بلوچستان بوده است.
تأمین آب شرب پایدار در شرایط خشکسالی و گسترش فقر منابع آبی، اقدامی بسیار حیاتی است که سعی شده است این مهم با بسیج کلیه امکانات وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب استان سیستان و بلوچستان، در سطح شهرها و روستاهای دارای سامانه آبرسانی انجام شود و تبعات ناشی از نبود منابع آبی پایدار و تنش‌های آبی به حداقل ممکن برسد.
به‌گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان، این استان در سال آبی 1401 و 1402 با 40 درصد کاهش بارندگی مواجه شد و اکنون حدود 98 درصد مساحت استان درگیر خشکسالی است.
علیرضا قاسمی، عدم تأمین حق‌آبه حیاتی هیرمند برای چندمین سال متوالی را عاملی برای تشدید مشکلات مردم منطقه سیستان دانست و گفت: این منطقه، طی چند سال گذشته شدیدترین و بیشترین توالی خشکسالی تاریخ خود را می‌گذراند.
وی با اشاره به وضعیت تأمین آب در منطقه سیستان، گفت: اندک آب موجود در چاه‌نیمه‌ها که صرفاً برای شرب در نظر گرفته شده است با مجموع اقدامات انجام‌شده پمپاژ، تصفیه و در شبکه توزیع شهرها و روستاها جاری می‌شود و با حمایت دولت، تمام تلاش خادمان مردم در شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان بر آن است تا با اقدامات اضطراری و تصویب طرح‌های آبرسانی به‌هرنحوی، مردم در بحران بی‌آبی گرفتار نشوند.
وی ادامه داد: در 6 ماه نخست سال جاری نحوه برداشت آب چاه‌نیمه‌ها به‌دلیل افت سطح آب و از مدار خارج شدن تأسیسات ثابت آبگیری به سکوهای شناور (بارج) تبدیل و با نصب انواع الکتروموتورهای جدید با تمام امکانات آب به تصفیه‌خانه‌ها پمپاژ می‌شود.
قاسمی افزود: هرچند در بازه‌‌های زمانی کوتاه‌مدت به‌دلیل بالا رفتن مصرف و همچنین کاهش راندمان پمپاژ به‌دلیل گرمای شدید هوا بعضاً در نقاطی دچار افت فشار و یا قطع آب می‌شدیم ولی به‌هرنحو ممکن با اصلاح شیرآلات، اتصال خطوط شهری و روستایی و اجرای خطوط اضطراری و حتی آبرسانی سیار با کمک سایر دستگاه‌های استان آبرسانی به ساکنان دشت سیستان متوقف نشده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان، با اعلام اینکه همزمان با حفظ وضعیت موجود برای تأمین آب شهر زاهدان و منطقه سیستان، طرح تأمین آب اضطراری و استفاده از منابع آب زیرزمینی در دستور کار قرار گرفت، اضافه کرد: به‌گونه‌ای که بر اساس مصوبات صورت‌گرفته مقرر شد علاوه بر استفاده از منابع آب زیرزمینی دشت حرمک برداشت آب زیرزمینی از هامون هیرمند، محدوده دشتک تا شیله و دشتک تا لواریاب در دستور کار قرار گیرد که چاه‌ها به‌مرور زمان حفر شده است و فازهای اجرایی در حال تکمیل شدن است.
به‌گفته وی، در ابتدای سال جاری برداشت‌ها از منطقه حرمک برای شهر زاهدان، به 400 لیتر در ثانیه رسید و عملاً انتقال آب از چاه‌نیمه‌ها به این شهر 30 درصد کاهش یافت؛ تأسیسات شیرین‌سازی از منابع موجود در شهر با راندمان کامل در مدار بود و همزمان علاوه بر استفاده از آب‌های زیرزمینی دشت زاهدان، با مدیریت شبکه توزیع، اصلاح تعدادی از شیرآلات معیوب کمترین قطع آب یا افت فشار در شبکه شهر زاهدان که حتی پیش از بحرانی شدن وضعیت آب در چاه‌نیمه‌ها در فصل گرم سال با کمبود آب و تنش آبی مواجه می‌شد، سپری شد.
قاسمی، با اشاره به اقدامات شاخص صورت‌گرفته در شمال استان (منطقه سیستان)، از اجرای خط انتقال آب هیرمند به قرقری به‌طول 16 کیلومتر و رفع تنش آبی 310 روستای منطقه هیرمند با پیشرفت فیزیکی 100 درصد خبر داد.
وی با اشاره به دیگر اقدامات راهبردی در منطقه سیستان گفت: اتصال خط انتقال 700 میلی‌متر قلعه‌نو به تصفیه‌خانه روستایی با اعتبار 5 میلیارد تومان، که با افزایش 130 لیتر در ثانیه آب تصفیه‌خانه از خطوط شهری به روستایی همراه شده، همچنین کمک به تأمین آب طرح روستایی از طریق خطوط شهری در شهرستانهای زابل نیمروز و هامون به‌طوری که 360 لیتر افزایش ظرفیت تأمین در روستاها فراهم شده است.
وی افزود: اجرای دایک و تهیه و نصب 4 دستگاه بارج شناور و نصب پمپ و تجهیزات به‌منظور هدایت آب چاه‌نیمه شماره 1 و 3 به محل ایستگاه پمپاژ روستایی با اعتبار هزینه‌شده 10 میلیارد تومان، تکمیل عملیات اجرایی اصلاح و توسعه شبکه آب شرب 45 روستا در قالب طرح جهاد آبرسانی وزارت نیرو، و شروع عملیات اجرایی خطوط انتقال اصلی طرح بازنگری از چاه‌نیمه تا تصفیه‌خانه و از زهک تا سایت گل‌آباد از جمله اقدامات مهم دیگر شرکت برای پایداری آب این مناطق بوده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان، از بهره‌برداری شبکه توزیع و نصب انشعاب‌های آب روستای اومار با کمک خیّرین خبر داد و اضافه کرد: رفع تنش آبی تعدادی از روستاهای شهرستانهای هیرمند، نیمروز و زابل با اجرای خطوط انتقال و تعویض شیرآلات معیوب از دیگر پروژه‌های مهم این شرکت برای ارائه خدمات پایدار به مردم بوده است.
علیرضا قاسمی، راجع به اقدامات انجام‌شده در مرکز استان سیستان و بلوچستان برای تأمین آب و گذر از تنش‌های آبی، از برگزاری 185 مورد مناقصه و استعلام بها در سامانه انتخاب پیمانکار برای حفاری 255 مورد حفر چاه خبر داد و گفت: تاکنون 191 حلقه چاه دستی و دستگاهی حفر شده است و برای 64 مورد پیمانکار انتخاب شده است و در مرحله حفاری قرار دارد.
وی اضافه کرد: تعویض و ارتقای پمپ‌های مستغرق چاه‌های آب شرب منطقه کلچات برای افزایش ظرفیت تأمین آب شهر و روستاهای بخش مرکزی خاش، کف‌شکنی لایروبی و ادامه حفاری 123 حلقه چاه در سطح شهرها و روستاهای استان با اعتبار هزینه‌شده 25 میلیارد تومان، اجرای 6 کیلومتر خط انتقال با لوله 250 پلی‌اتیلن و تجهیز دو حلقه چاه به‌منظور رفع تنش آب شرب شهر پیشین با اعتبار هزینه‌شده 15 میلیارد تومان انجام شده است.
وی ادامه داد: افزایش ظرفیت تأمین آب در شهرهای دچار تنش سوران و مهرستان با حفر و تجهیز چاه جدید، بهبود وضعیت تأمین آب در مجتمع غرب و شرق شهرستان بمپور با حفر چاه جدید در منطقه سر کهوران و نایگون اجرای خطوط انتقال و تکمیل شبکه‌های توزیع روستاهای باقی‌مانده از دیگر اقدامات انجام‌شده شرکت برای مقابله با تنش‌های آبی سال 1402 بوده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان، تصریح کرد: در مرکز و جنوب استان، تأمین آب این مناطق از منابع زیرزمینی صورت می‌گیرد که با نصب و تجهیز الکتروپمپ‌های جدید و ارتقای تأسیسات پمپاژ و از مدار خارج کردن تأسیسات معیوب، آبرسانی بدون هیچ وقفه‌ای به شهرها و روستاها در حال انجام است.
وی از برگزاری 76 فقره مناقصه به‌منظور تکمیل عملیات اجرایی طرح‌های نیمه‌تمام و پیشبرد اهداف آبرسانی در سطح استان خبر داد و افزود: از این تعداد 54 مناقصه منجر به عقد قرارداد شده است، که در زمان حاضر، برای اجرای طرح‌های آب و فاضلاب بیش از 81 کارگاه در سطح استان فعال است.
قاسمی گفت: در حوزه نوار ساحلی و جنوب استان، عملیات اجرایی و اتصال کامل 350 روستا به سد زیردان در شهرستانهای چابهار، قصرقند و دشتیاری به‌عنوان مهم‌ترین اقدام این شرکت برای ساکنانی که سال‌ها دغدغه آب را داشتند تکمیل شد و به بهره‌برداری رسید.
وی همچنین گفت: در شهرستان چابهار با پایین‌ترین شاخص آبرسانی، اکنون از 57 روستای بخش مرکزی 7 روستا شبکه توزیع آن اجرا نشده که در مرحله شروع عملیات اجرایی است، در زمان حاضر خطوط فرعی در حال انجام تست و ساخت حوضچه‌ها در حال انجام است.
وی با اعلام اینکه "تاکنون از محل جهاد آبرسانی به‌میزان 380 کیلومتر لوله‌گذاری در شهرستان چابهار انجام شده است"، درباره آخرین وضعیت اجرای شبکه توزیع و خط انتقال مجتمع 8 روستایی فاقد تأسیسات طیس کوپان‌ها گفت: تاکنون شبکه توزیع این روستاها با جمعیت تحت پوشش 5 هزار نفر، به‌طور کامل اجرا و خط انتقال آن نیز به‌طول 8 کیلومتر انجام شده است که در مرحله تست و شروع بهره‌برداری قرار دارد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان ادامه داد: 8 دستگاه فیلتر تصفیه آب در محل تصفیه‌خانه‌های پیرسهراب بند شیرگواز تهیه شده که تاکنون 7 دستگاه در محل مستقر است، برای پیرسهراب عملیات نصب 4 دستگاه تکمیل شده و در مرحله تست و راه‌‍‌اندازی است؛ برای نصب فیلترهای شیرگواز نیز فونداسیون تکمیل شده و در مرحله نصب است که پیش‌بینی می‌شود تا آذرماه به بهره‌برداری برسد.
قاسمی از اجرای خط انتقال به مجتمع آبرسانی "فضل‌اللّهی" خبر داد و گفت: در راستای اجرای این طرح تاکنون 18 کیلومتر لوله‌گذاری انجام شده است.
وی همچنین در خصوص اجرای خط انتقال مجتمع آبرسانی بندینی در شهرستان کنارک گفت: 6.5 کیلومتر حفاری لوله‌گذاری انجام شده است.
و با اشاره به اجرای خط انتقال و شبکه توزیع مجموعه پزم تیاب و مچان در طرح جهاد آبرسانی گفت: خط انتقال به طول 6 کیلومتر تکمیل و 22 کیلومتر از شبکه اجرا شده و آماده بهره‌برداری است
این مقام اجرایی راجع به تکمیل مجتمع هنزم و زیردان شهرستان نیکشهر نیز گفت: این طرح با پیشرفت 95 درصد در حال اجراست و پیش‌بینی می‌شود تا یک ماه تکمیل شود.
قاسمی افزود: همچنین، عملیات احداث مخزن 5هزارمترمکعبی، سه‌راهی نگور شهرستان دشتیاری، شروع شده است و احداث مخزن دمبدف در مرحله عملیات خاک‌برداری قرار دارد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان در پایان خاطرنشان کرد: با ابلاغ اعتبارات جدید در سال 1402 از محل‌های مختلف روند آبرسانی به مناطق مختلف استان به‌منظور ارتقای شاخص‌های دسترسی و رفع تنش آبی قوت خواهد گرفت.
