تلاوت بغض‌آلود حافظ روشندل و شایعاتی پیرامون انصراف قاری مصری

به گزارش سراج24؛ اولین روز از سی و نهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن ایران در بخش آقایان یکشنبه ۳۰ بهمن‌ماه تا آخرین ساعات این روز در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی در جریان بود. در این روز پنج حافظ کل قرآن، چهار قاری و سه مرتل با حضور در جایگاه به تلاوت آیاتی از کلام‌الله مجید پرداختند.

در روز اول مسابقات از بین پنج حافظ کل قرآن، تنها یک نفر از آنها موفق به دریافت نمره کامل حُسن حفظ نشد و چهار شرکت‌کننده دیگر نمره کامل این آیتم را دریافت کردند، همین گزاره برای اینکه نشان دهد رقابت در رشته حفظ کل قرآن سخت‌تر و فشرده‌تر از سایر رشته‌ها هست، کفایت می‌کند.

دلیل این رقابت سخت و فشرده هم چیزی جز تسلط نمایندگان کشورهای دیگر در رشته حفظ کل قرآن نیست. زمانی که سطح شرکت‌کنندگان در حسن حفظ نزدیک هم باشد، رقابت به حوزه‌های فرعی همچون صوت و لحن، تجوید و وقف و ابتدا کشیده می‌شود و به نظر می‌رسد در این دوره از مسابقات به خصوص این وضعیت بیشتر از همیشه به چشم بیاید.

نکته جالب شرکت‌کنندگان رشته حفظ کل قرآن، اجرای نماینده کشور بنگلادش بود، شیخ محمودحسن، اجرایی به سبکی که از آن با عنوان خلیجی یاد می‌شود، داشت. اوج هنرنمایی شیخ محمود در زمان پاسخگویی به سؤال سوم هیئت داوران و زمانی که به آیات عذاب رسید، بود. او در این لحاظ تلاوتی بغض‌آلود را از خود به نمایش گذاشت تا معنویت سالن محل برگزاری این محفل بزرگ را صد چندان کند. در زمان تلاوت این آیات به نظر می‌رسید این حافظ روشندل از سالن مسابقات جدا شده و در حال و هوایی که خود او و مستمعان از آن لذت می‌بردند، نوای نور را بر دل و جان مستمعین جاری می‌کرد.

این شرکت‌کننده روشندل علاوه بر تسلطی که بر حُسن حفظ داشت در صوت و لحن و سایر فروعات هم در حد ممتازی ظاهر شد و برخی از کارشناسان حاضر در صحن مسابقات نیز اذعان داشتند که این حافظ بنگلادشی می‌تواند جدی‌ترین رقیب برای نماینده کشورمان باشد. با تمام این تفاسیر آنچه در اجرای روز اول حافظان قرآن به چشم آمد این است که کار نماینده کشورمان برای کسب رتبه سخت‌تر از سایر نمایندگانمان در دیگر رشته‌ها خواهد بود.

رشته ترتیل که تازه‌ترین رشته اضافه شده به مسابقات بین‌المللی قرآن ایران است، نیز در اولین روز مسابقات سه نماینده برای اجرا در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی داشت. این سه شرکت‌کننده از کشورهای دانمارک، تاجیکستان و عراق بودند که در بین آنها نماینده تاجیکستان بهتر از دو مرتل دیگر ظاهر شد.

امین‌اف با وجود اینکه اجرایی مطلوب داشت و از صوت و لحن زیبایی برخوردار بود، اما نتوانست اجرایی خلاقانه از خود به نمایش بگذارد. این مرتّل تاجیک می‌توانست دو صفحه ترتیل‌خوانی خود را با مهندسی بهتری به پایان ببرد و الحان را با توجه به معانی بهتر بچیند.

اینکه یک قاری یا مرتل آشنایی لازم با معانی آیات داشته باشد به او در چینش ملودی و الحان بسیار کمک خواهد کرد، موضوعی که نماینده کشور تاجیکستان در عین صوت و لحن مطلوب، از آن بهره نبرد.

بدون شک ترتیل در بین مسلمانان طرفداران بسیار بیشتری از قرائت و حفظ قرآن دارد و اقبال به این رشته در کشورمان نیز طی سال‌های اخیر رو به افزایش بوده است. برگزاری مراسم‌های ترتیل‌خوانیِ بسیار بزرگ و با شکوه در مناسبت‌های مختلف و به میزبانی اماکن متبرکه گوشه‌ای از این اهتمام و اقبال عمومی به ترتیل قرآن در سال‌های اخیر بوده و شاید همین اقبال هم باعث شده تا برگزارکنندگان مسابقات قرآن به اضافه کردن این رشته به مسابقات بین‌المللی قرآن مجاب شوند.

مسابقات رشته ترتیل با اینکه سومین دوره خود را در بخش آقایان تجربه می‌کند، اما با توجه به غیر حضوری بودن دو دوره گذشته، به نوعی این دوره را باید اولین نمایش جدی مرتلان دنیای اسلام در مسابقات قرآن ایران قلمداد کرد. نمایشی که امید می‌رود به قدری دل‌انگیز و روح‌افزا باشد که برگزارکنندگان مسابقات را ناگزیر از ادامه این رقابت جذاب در سال‌های آینده کند.

در رشته قرائت تحقیق نیز چهار شرکت‌کننده از کشورهای عراق، کانادا، افغانستان و مالزی به هنرنمایی در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی پرداختند. با توجه به سابقه حضور نمایندگان کشور افغانستان و نیز ارتقاء تلاوت قرآن در شرق آسیا طی سال‌های اخیر، پیش‌بینی تلاوت‌های قابل توجهی در روز اول مسابقات شده بود.

در این روز ابتدا فلاح زلیف عطیه از کشور عراق به تلاوت آیاتی از کلام وحی پرداخت. او تلاوتی در سطح مسابقات بین‌المللی داشت، اما آنچه که مسلم بود اینکه تلاوت او در حدی که بتوان انتظار کسب رتبه از آن داشته باشیم، نبود. با وجود اینکه صدای این قاری از فرم مناسبی برخوردار بود اما تلاوت ممتازی که منتهی به کسب رتبه باشد از او شاهد نبودیم.

محمد مزمل حسین از کشور کانادا دومین قاری روز اول مسابقات بود که شاید بتوان او را ضعیف‌ترین شرکت‌کننده در این روز به حساب آورد، این قاری کانادایی از صدای آماده‌ای برای هنرنمایی بهره‌مند نبود و با توجه به اینکه صدا مهم‌ترین و اصلی‌ترین ابزار هنرهای آوایی است، اگر این ابزار آماده عرضه نباشد، سایر فروعات نیز نمی‌تواند خود را به خوبی نشان دهد.

در ادامه مسابقات این روز شاهد اجرای سیدامیر هاشمی از کشور افغانستان بودیم، با توجه به اینکه در سال‌های اخیر نمایندگان کشور افغانستان حضوری موفقیت‌آمیز در مسابقات ایران داشته‌اند و هنوز هم هر وقت نامی از افغانستان به میان می‌آید، تلاوت قاریانی همچون علیرضا رضایی که رتبه نخست مسابقات ایران را نیز در کارنامه خود دارد، به ذهن می‌رسد، و با وجود ناشناخته بودن سیدامیر هاشمی اما همچنان انتظار یک تلاوت سطح بالا از این شرکت‌کننده وجود داشت و به نظر می‌رسد این انتظار هم به خوبی برآورده شد.

تلاوت این قاری نشان داد که او اصول تلاوت را به خوبی آموخته است و برای همین بود که توانست یک تلاوت کلاسیک و زیبا را به معرض نمایش بگذارد. او به خوبی مقام‌های بیات، نهاوند و رَست را پیاده کرد. تحریرها و اوج خوبی را از این قاری شاهد بودیم اما به نظر می‌رسد مقداری در بم‌خوانی دچار ضعف بود.

با تمام این اوصاف باید نماینده کشور افغانستان را جدی‌ترین رقیب امیرحسین رحمتی، نماینده کشورمان در رشته قرائت تحقیق بدانیم. امیرحسین رحمتی اولین اجرا در روز دوم مسابقات را خواهد داشت.(حدود ساعت ۱۵:۳۰ روز دوشنبه اول اسفندماه)

آخرین شرکت‌کننده روز اول مسابقات اجرای نماینده کشور مالزی بود. شرکت‌کننده‌ای که علاوه بر دو خروج فاحش، حرکات دست و حالت چهره‌اش در زمان تلاوت بیش از هر چیز دیگری جلب توجه کرد. خارج از بحث فنی تلاوت که چیز خاصی برای ارائه نداشت و به تلاش بیشتر بر روی فن تلاوت خود نیاز دارد، باید بر روی حرکات دست و حالت چهره‌اش در زمان تلاوت نیز بیشتر تمرکز کند.

خارج از بحث فنی مسابقات در روز اول اما مروری بر برخی حواشی این روز هم خالی از لطف نخواهد بود.

یکی از نکات جالب این دوره از مسابقات حضور ثمرالدین صمداف از کشور تاجیکستان در ترکیب هیئت داوران است. او که سال گذشته به عنوان متسابق در رشته قرائت تحقیق در مسابقات بین‌المللی قرآن ایران حضور داشت و موفق به کسب رتبه دوم نیز شد، حالا با گذشت یک سال از آن رویداد، از جایگاه متسابقی به جایگاه داوریِ تلاوت متسابقان رسیده است. مسیری که در کمترین زمان ممکن طی شده است! اینکه به فاصله یک سال جایگاه یک متسابق به داوری تغییر کند بسته به نگاه مخاطب می‌تواند نکات منفی و مثبت متفاوتی را در بطن خود به همراه داشته باشد که مطمئناً پرداختن به آن در حوصله این گزارش نبوده و مجال بیشتری را طلب می‌کند.

در روز اول مسابقات و در بخشی از میان‌برنامه‌ها گروه تواشیح منتخب استان زنجان به اجرای برنامه پرداخت. اوج کار تواشیح استان زنجان سال گذشته و در چهل و چهارمین دوره مسابقات سراسری قرآن بود که گروه حبل المتین موفق به کسب رتبه نخست مسابقات شد.

برخی اعضای گروه تواشیح پس از اجرای خود از سیستم صوتی سالن ابراز نارضایتی داشتند. این موضوع از سوی یکی از قاریان افتخاری روز اول مسابقات نیز مورد تأکید قرار گرفت.

روز اول به جز مدیرعامل ایکنا و رئیس شبکه قرآن و معارف سیما که این روزها به شدت از گفت‌وگو با رسانه‌ها گریزان است از جمله مدیران امور قرآنی حاضر در سالن مسابقات بودند.

در این روز همچنین شایعاتی مبنی بر انصراف نماینده کشور مصر از حضور در مسابقات منتشر شد که هنوز از سوی برگزارکنندگان به صورت رسمی تأیید نشده است. این در حالی است که در بین ۵۲ شرکت‌کننده حاضر در مرحله نهایی این دوره از مسابقات نام ایاد عونی محمد از مصر در رشته قرائت ترتیل به چشم می‌خورد. باید دید شرکت‌کننده انصراف داده همین فرد بوده است یا باید در بین رشته‌های دیگر به دنبال نام او بود.