نقش ایران در ترویج فیلم های اسلامی

به گزارش «سراج24»،  پرس تی وی، در سال ۲۰۱۲، انتشار فیلم بیگناه مسلمانان منتشر شد که در آن به حضرت محمد (ص) توهین شده بود. انتشار این فیلم خشم مردم در سراسر جهان را برانگیخت. این فیلم که هزینه ساختش، ۵ میلیون دلار بود، توسط بیش از ۱۰۰ صهیونیست، تامین مالی شده بود.

 

پرس تی‌وی با "رضا جان ودادی"، یک فیلم‌ساز ایرانی- امریکایی، مصاحبه‌ای انجام داده است تا در این مورد بیشتر بحث و گفتگو شود.

آن‌چه در ذیل می‌آید، برگردان این مصاحبه است.

 

پرس تی‌وی: امروزه پرسش در مورد هنرها، و رسانه و فیلم‌های آن بسیار مهم است. زمانی که این فیلم با سیاست عجین می‌شود و زمانی که یک فیلم می‌خواهد به شما در درک مسایل یک دین کمک کند و زمانی که می‌خواهد یک دیدگاه و برداشت در مورد مذهب را گسترش دهد و یا این که زمانی که رسانه می‌خواهد در مورد اسلام امروز صحبت کند و یا در مورد واقعیت جهان هستی سخن گوید، مهم است. رسانه در مورد آن‌چه که اتفاق می‌افتد و حتی تاریخ آن نیز اهمیت دارد. در این شرایط کاری که فیلم‌سازان و صنعت فیلم‌سازی می‌تواند انجام از اهمیت فوق‌العاده و حیاتی برخوردار است.

 

اگر ما فیلم‌سازی را به عنوان یک صنعت خیلی خیلی مهم لحاظ کنیم، صنعتی که بودجه‌هایی بسیار بیش از آن‌چه که برای آن برنامه‌ریزی شده است، می‌طلبد. اگر این بودجه اختصاص داده شود، ما کارهای بسیار زیادی می‌توانیم برای کشورهای فقیر جنوب انجام دهیم. (منظور از کشورهای جنوب کشورهای جهان سوم است.)

 

زمانی که این مساله به هالیوود می‌رسد و همانطور که در مورد بالیوود هم این گونه است و زمانی که حتی این مساله در برخی از کشورهای آفریقایی و حتی خاورمیانه بررسی می‌شود، ما به اهمیت قدرت فیلم و برنامه‌های سرگرمی در شکل دادن به دیدگاه مردم پی می‌بریم.

 

این در مورد هر چیزی که مربوط به غرب است اتفاق می‌افتد. برنامه‌های بسیار زیادی هم در شرق تولید شده است، ولی آن تعداد از ساخته‌های کشورهای با اکثریت مسلمان، چندان زیاد نیست.

 

مسلمانان و نیز کشورهای با اکثریت مسلمان، باید پول بیشتری به ساخت فیلم و سرمایه‌گذاری در این صنعت اختصاص دهند، فیلم‌های بیشتری تولید کنند و تلاش کنند که آن را در سراسر جهان منتشر کنند و باید به انتشار مسایلی پرداخته شود که با اقدامات سیاسی مستقیم و با بیان مستقیم دیدگاه‌های مذهبی نمی‌توان آن را انجام داد و باید از این صنعت برای شکل دادن به برداشت‌ها استفاده کرد و به مردم کمک کرد که در فهم بهتری از اسلام داشته باشند و بفهمند که مسلمانان کیستند و چالش‌ها در کشورهای با اکثریت مسلمان چیست.

 

این سئوالاتی است که ما با آقای رضا جان ودادی در میان می‌گذاریم. در ابتدا آقای ودادی از شما تشکر می‌کنیم که به برنامه ما پیوستید.

در حال حاضر شرایط چه گونه است. بویژه که در برنامه امروز بیشتر به یک فیلم که علیه حضرت محمد ساخته شده است، اشاره داریم و در حال حاضر سئوالات بسیار زیادی از سوی مسلمانان سراسر جهان و کشورهای دارای اکثریت مسلمان مطرح است که ما برای جلوگیری از تاثیر فیلم‌های ضد اسلامی چه باید بکنیم؟

 

از نظر آن‌ها ما باید به عنوان مسلمان، فیلمی در مورد اسلام و مسلمانان بسازیم. شما در این مورد چه فکر می‌کنید شما در کار تجارت هستید و در امریکا کار می‌کنید، ولی شما با کشور خودتان و کشورهای دیگر در ارتباط هستید. نظر شما در مورد این که تاکنون چه کارهایی انجام شده یا نشده است، چیست؟

 

ودادی: در غرب فیلم‌سازی به عنوان یک شکل از سرگرمی و یک شکل آموزشی در جامعه دیده می‌شود، در حالی که در خاورمیانه و کشورهای اسلامی، این صنعت را بد می‌شمارند و آن را خطرآفرین و مخرب می‌دانند و یا این که مطابق با آموزش‌های اسلامی و جامعه فرهنگی که در آن زندگی می‌کنند، نیست. این دیدگاه مانع پیشرفت و توسعه صنعت فیلم و رسانه در جوامع غربی شده است.

 

تنها در ۳۰-۴۰ سال اخیر است که تغییراتی در جهان اسلام در کشورهای مختلف نظیر ایران، مصر و کشورهایی نظیر آن به وجود آمده است. آن‌ها تصمیم گرفته‌اند که مثبت فکر کنند. چرا ما نتوانیم شکلی از برنامه‌های سرگرمی را ارئه دهیم که در فیلم و تلویزیون دارای محتوای اسلامی باشند. ما به تارگی تصمیم گرفته‌ایم که این کار را انجام دهیم. اگر ما در این زمینه کار کنیم، ما تجربه ۱۰۰ ساله ساخت فیلم در غرب را داریم و ما در جهان اسلام در ساخت این گونه برنامه‌ها یک تجربه ۲۰ تا ۳۰ ساله داریم.

 

در حال حاضر سرگرمی جهان اسلام، فیلم‌هایی است که در ایران، مصر و ترکیه ساخته می‌شود.

 

البته اگر ما به زمینه سریال‌ها و فیلم‌های ساخت ترکیه توجه کنیم می‌بینیم که این سریال‌ها بیشتر غربی است و بیشتر سرگرم‌کننده است بدون این که در این فیلم‌ها به دنبال آموزش رفته باشند یا این که دارای تاثر اسلامی باشند.

 

مصر در مقایسه با ترکیه ساخته‌های بهتری دارد و در برنامه‌های سرگرمی خود تا حدودی، لحن محافظه کار اسلامی وجود دارد، ولی هنوز هم بیشتر سرگرم کننده و با همان پس‌زمینه‌های غربی است.

 

ایران تنها کشوری است که در محصولات فرهنگی‌اش ترکیبی از اسلام، فرهنگ و محافظه‌کاری دیده می‌شود. به دلیل این که در حال حاضر، مردم توجه بیشتری به این گونه سرگرمی‌ها نشان می‌دهند، در حال حاضر وقت آن رسیده است که بر روی فیلم‌سازی بر این اساس تمرکز شود.

 

پرس تی‌وی: ولی شما در غرب هم افرادی را می‌بینید که به این نوع از فیلم‌ها و محصولاتی که ایران تولید می‌کند، توجه نشان می‌دهند، فیلم‌هایی که چندان هم مذهبی نیستند.

 

شما گفتید که برخی از برداشت‌های کشورهایی با اکثریت مسلمان، مانع توسعه این صنعت در جهان اسلام شده است، اما ما می‌بینیم که این صنعت در برخی از کشورهای اسلامی نظیر مصر رشد کرده است و در دهه بیشت، سی، چهل و پنجاه ما شاهد رونق صنعت سینما هستیم. اما این صنعت کاملا بر مبنای غربی بوده است و در اکثر محصولات این دوره نشانه‌ای از اسلام واقعی دیده نمی‌شود.

 

آیا شما با این نظر موافقید که هر کجا بحث از فیلم و صنعت فیلم‌سازی می‌شود، این صنعت بیشتر براساس سبک غربی و پارا مترهای غربی تعریف می‌شود؟

 

ودادی: خوب اگر ما به این مساله توجه کنیم می‌بینیم که صنعت فیلم‌سازی با استانداردها و کیفیت‌های مختلفی وجود دارد. در این جا همچنین باید به قدرت توزیع توجه کنیم که به گونه‌ای که در غرب هست، ما در خاورمیانه نداریم.

به هرحال ما در مصر، ایران و یا هر کشور دیگری می‌توانیم فیلم‌های جذاب بسیار زیادی بسازیم و حتی اگر این فیلم براساس زبان‌ها و طبق میزان اطلاعات مردم در مورد تکنولوژی باشد و در زمینه داستان‌پردازی نیز قوی باشد، باز هم در این صورت ما با مشکل توان توزیع آن روبرو هستیم.

اگر شما به کمپانی برادران وارنر و دیگر شرکت‌های فیلم‌سازی نگاه کنید که امکانات تولید انبوه را در اختیار دارند، می‌بینید که آن‌ها همچنین بازو‌های توزیع انبوه را نیز در اختیار دارند. این محصولات در بازارهای روسیه و چین و همه کشورهای دیگر نیز به سرعت پخش می‌شود.

 

این توزیع نیز به حدی سریع است که انگار این محصول برای آن‌ها ساخته شده است. آن‌ها می‌خواهند از این محصولات پول در‌آورند و به همین دلیل، آن را می‌فروشند.

 

اگر ما به بحث پول ساز بودن صنعت فیلم سازی توجه داشته باشیم، اما این مساله که این صنعت همچنین به عنوان شکلی از هنر مطرح است، اهمیت دارد.

 

بنابراین، برای ما شاید مهم نباشد که چه تعداد از مردم یک فیلم را تماشا کنند، در صورتی که آن فیلم خوب باشد. هر چند این مساله ممکن است تا حدودی مشکل داشته باشد.

 

این تفکر وجود دارد که باید این صنعت به چشم یک تجارت دیده شود و بتواند روی پاهای خود بایستد و اگر به عنوان یک کالای تجاری در نظر گرفته شود، مردم می‌خواهند بروند و آن را ببینند.

 

اما ما باید کاری کنیم که شرق و کشورهای اسلامی نیز به فیلم‌سازی به عنوان یک تجارت نگاه کنند و این مساله برای که فرهنگشان متفاوت از فرهنگ مادیگرایانه غرب هست، نیز پذیرفتنی شود.

 

همچنین ما باید یک جایی داشته باشیم که به صورت گسترده کار توزیع این برنامه‌های سرگرم‌کننده را به عهده بگیرد.

همچنین ما باید سالی یک بار یک فیلم بسیار خوب داشته باشیم و این کار از سینمای اعجاب انگیز مصر و ایران برمی‌آید، ولی آن‌ها در حال حاضر صدها مدل فیلم از نوع دیگر ساخته‌اند.

 

پرس تی‌وی: به طور کلی من فکر می‌کنم که عملکرد کشورهای اسلامی در این زمینه بسیار ضعیف بوده است، ما چه کاری برای تغییر این شرایط می‌توانیم انجام دهیم. البته این مساله هم هست که ما نباید برای اسکار یا سزار فیلم بسازیم، به نظر من باید چیزی بر اساس مبانی ایدئولوژی اسلام ساخته شود. حال به نظر شما باید چه چیز متفاوتی در زمینه سرگرمی و فیلم تولید شود.

 

ودادی: خوب ابتدا ما باید به شرایط و زمینه‌ای که مسلمانان در غرب زندگی می‌کنند، توجه کنیم.آیا ما می‌توانیم تغییر چندانی در فیلم‌سازهای خاورمیانه به وجود بیاوریم؟ جواب این است که واقعا نمی‌توان این کار را کرد. ما باید ابتدا ذهن افرادی را تغییر دهیم و این که مثلا این کار ممنوع است و یا حرام است و مسایلی از این قبیل.

 

اگر ما یک سرگرمی با زمینه اسلامی می‌خواهیم تولید کنیم، این هیچ اشکالی ندارد چرا که آن ‌می‌تواند آموزشی هم باشد. به همین دلیل ما مجبوریم هم به خودمان و هم به خانواده‌هایمان آموزش بدهیم.

 

اگر ما جوانانی داریم که آن‌ها می‌خواهند فیلم‌ساز شوند، یا این که آن‌ها می‌خواهند در رسانه کار کنند و یا این که می‌خواهند ژورنالیست باشند، اولین چیزی که آن‌ها می‌گویند این است که من به این کشور نمی‌روم که این کار را انجام دهم. من به این کشور آمده ام که مثلا مهندس، دکتر یا دندانپزشک شوم. من برای رسیدن به این هدف تلاش می‌کنم.

 

حتی اگر این جوانان آماده این کار هم باشند، با فشار خانواده مواجه می‌شوند، که بسیار هم قابل اهمیت است. اگر شما به پدر خودتان بگویید که می‌خواهید فیلم‌ساز شوید، او باید بگوید که شما این کار را انجام بده و با این کار به آموزش دین اسلام و فرهنگ بپرداز و من به عنوان پدرت از شما حمایت می‌کنم.

 

در اینجا این سئوال مطرح می‌شود که واقعا چه تفاوتی میان افرادی که تلاش می‌کنند دانش فیلم سازی را یاد بگیرند و از طریق آن در ذهن و دل مردم تاثیر بگذارند و افرادی که این کار را نمی‌کنند، وجود دارد.