به گزارش سراج24، « سیل ۹۸ و آموزه‌های آن » عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم سید محمود حسینی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
سیل سنگین و کم‌سابقه فروردین‌ماه امسال، هرچند با پیامد‌های تلخی همراه بود، اما درس‌های آموزنده‌ای داشت. در‌صورتی‌که پدیده سیل بررسی همه‌جانبه شود، می‌تواند مبنای اصلاح برخی مشکلات در ابعاد مدیریتی، اعم از مدیریت کلان و مدیریت بحران، در کشور باشد و موجبات کاهش خسارات در سوانح طبیعی را فراهم کند.
الف: آنچه کشور ما بیش از پیش از آن رنج می‌برد، اختلاف در سطوح بالای مدیریت، چندگانگی و در نتیجه ضعف انسجام، اقتدار و اعمال حاکمیت است. حکومت گرچه قدرت زیادی دارد، اما اقتدار در اداره کشور ارزش دارد و به کار می‌آید. همین ضعف در اعمال حاکمیت در مدیریت بحران حوادث سیل اخیر هم بازتاب یافت و مردم ما شاهد ناهماهنگی‌های آشکار در قول و فعل مسئولان بودند که دور از انتظار بود. امروز کشور بیش از هر زمان دیگری به انسجام و وحدت ملی نیاز دارد. شایان ذکر است طبق قانون، نهادهای نظامی موظف‌اند در مقابله با حوادث طبیعی، با همه امکانات و توان و البته هماهنگ با قوه مجریه و تحت امر ستاد مدیریت بحران، کمک و همکاری کنند.
ب: تجربه نشان داده است مردم ایران، در مشکلات و به‌ویژه در حوادث و بلایای طبیعی، به‌جد و با فداکاری به کمک هم‌وطنان خود می‌شتابند و وحدت ملی به اوج خود می‌رسد. زلزله بم و زلزله کرمانشاه به‌خوبی این حس وطن‌دوستی و نوع‌دوستی ایرانیان را به نمایش گذاشت. انتظار می‌رفت با توجه به گستره و ابعاد سیل اخیر موج همکاری‌ها و کمک‌رسانی در بستر سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها بیش از گذشته سامان یابد، اما به نظر می‌رسد دستگاه‌های مسئول، چندان استقبال نکرده‌اند. مسدود‌شدن حساب یکی از خیرین مسئولیت‌پذیر پیام خوبی به مردم و خیرین نبود. شایسته است دولت نه تنها این نهادهای کمک‌رسان را حمایت و البته بر آنها نظارت کند، بلکه به حضور بیشتر نیز تشویق کند؛ زیرا مشارکت مردم و تعامل و توانمندسازی متقابل جامعه و حکومت امری ضروری و رافع مشکلات است.
ج: کشور ما در منطقه‌ای سانحه‌خیز قرار گرفته است و انواع بلایای طبیعی در آن رخ می‌دهد؛ بنابراین باید در مدیربت بحران به بعد مدیریت پیشگیرانه توجه بیشتری شود. همه بخش‌های حاکمیتی و اجرائی باید در این زمینه به مأموریت‌ها و وظایف خود عمل کنند و در افزایش آگاهی، آمادگی و جلب همکاری مردم در معرض بحران و اقدامات پیشگیرانه اهتمام جدی داشته باشند؛ از جمله نقش وزارت نیرو در مدیریت بحران سیل و مأموریت‌های پیشگیرانه بس مهم است. طبق قانون، وظایف وزارت نیرو در بخش آب «حفاظت، کنترل و بهره‌برداری از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی (رودخانه‌ها، سواحل، تالاب‌ها، دریاچه‌ها، چشمه‌ها، نهرها، کانال‌های آب، قنوات، چاه‌ها و سایر منابع آب) و «سیاست‌گذاری در مدیریت سواحل و رودخانه‌ها» است. از اهم وظایف نظارتی و کنترلی وزارت نیرو، حفاظت از بستر و حریم رودخانه‌ها، نهرها، کانال‌های آب، آبراه‌ها و تالاب‌ها است. وزارت نیرو نباید اجازه دهد در حریم و به‌ویژه بستر رودخانه‌ها، نهرها و کانال‌ها و تالاب‌ها تصرفات غیرقانونی انجام شود و موظف به ساماندهی و در مواقع لزوم لایروبی انهار و رودخانه‌ها است. اگر در تنگه الله‌اکبر شیراز رودخانه، جاده شده است، آیا وزارت نیرو و شرکت آب منطقه‌ای استان فارس در همان زمان به نقش نظارتی خود عمل کرده است؟
آیا تذکر کتبی داده است؟ و اگر اعتنا نشده آیا تخلف دستگاه‌های مجری را به دستگاه قضائی ارجاع داده است؟ در سیل گلستان، لرستان و خوزستان وزارت نیرو چه تدابیر پیشگیرانه و چه تمهیداتی اتخاذ کرده است تا رودخانه‌ها سیل را عبور دهند و طغیان نکنند؟ این‌ها مواردی است که باید در کمیته‌ای بررسی شده تا مبنای سیاست‌های جدید شوند. همین موارد در خصوص وزارت راه‌و‌شهرسازی هم در زمینه نظارت بر ساخت‌و‌ساز در مسیل‌ها و نیز ساختن راه‌ها، پل‌ها، آب‌گذرها و آب‌نماها باید مورد مداقه و سؤال قرار گیرد. البته باید به مأموریت دیگر بخش‌ها هم توجه شود. د: وزارت کشور و استانداری‌ها دو نهاد حاکمیتی و فرابخش هستند و مسئولیت سنگینی دارند. وزارت کشور در جایگاه مدیریت ستاد بحران باید نقش هماهنگی بین‌بخشی، هم در امر پیشگیری و هم در مراحل بروز و تبعات بحران را به‌خوبی ایفا کند. استانداری‌ها در استانها علاوه بر دیگر مسئولیت‌های راهبردی، مسئولیت ستاد بحران استان را دارند؛ بنابراین استانداران باید در قامت یک مدیر بحران و مدیر استراتژیک، همه نهادهای حکومتی و نهادهای مردمی را هماهنگ و مدیریت کنند. اعمال حاکمیت در حفظ بستر و حریم رودخانه‌ها و جلوگیری از تصرفات غیرقانونی حتی در حریم کیفی این عرصه‌ها از اختیارات و وظایف استانداران است. برخی کارشناسان اعم از ذی‌نفع یا بی‌طرف در این فرصت این‌گونه تبلیغ می‌کنند که این سیل ثابت کرد باید بی‌هیچ مانعی نهضت سدسازی ادامه یابد. درست است که سدهای کرخه و دز تعداد معتنابهی از شهرها و روستاهای خوزستان را از خطر سیل و ویرانی مصون نگه داشت، اما نمی‌توان درباره سدسازی حکم مطلق داد. باید توجه کرد که سد به خودی خود نه مفید و نه مضر است. برای ساخت هر سدی باید به اقتضای موقعیت و شرایط اقلیمی، زیست‌محیطی و اجتماعی تصمیم‌گیری شود.
انتهای پیام/
