به گزارش سراج24، با توجه به استقبال دولت وحدت ملی از شروع یک فرآیند سیاسی صلح و به رسمیت شناختن طالبان به عنوان یک نیروی تاثیرگذار، روند ادغام شبه نظامیان این گروه در دولت می‌تواند به میزان قابل توجهی علاوه بر به کنترل درآوردن طالبان، در تغییر ماهیت ایدئولوژیک و خشونت‌بار آن نیز موثر واقع شود.
عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه کشورمان روز گذشته به افغانستان سفر کرد. او که برای دومین بار طی سه ماه گذشته به کابل رفته، در جریان سفر خود علاوه بر اشرف غنی رئیس‌جمهوری با عبدالله عبدالله رئیس اجرایی دولت وحدت ملی، صلاح‌الدین ربانی وزیر خارجه و ادریس زمان معاون او دیدار و گفت و گو داشت. طبق نخستین اخباری که درخصوص اهداف این سفر منتشر شد، عراقچی به منظور پیگیری امور کمیته کاری ایران و افغانستان و نیز امضای سند همکاری میان دو کشور به کابل رفته است، اما عصر روز گذشته پایگاه خبری ریاست جمهوری افغانستان اعلام کرد که عراقچی علاوه بر این محور، درخصوص مذاکره با طالبان و نیز استفاده از بندر چابهار هم با مقامات افغانستان گفت‌و‌گو کرده است. بر اساس آنچه که سایت ریاست جمهوری افغانستان اعلام کرده است، عراقچی در دیدار خود با اشرف غنی در رابطه با رایزنی اخیر مقامات ایرانی با طالبان به رئیس جمهوری افغانستان گزارشی ارائه و از تعهد دولت ایران به اصل رهبری و مالکیت حکومت افغانستان در تداوم پروسه صلح به وی اطمینان داده است.
مذاکرات مفصل با طالبان
این سفر در حالی صورت می‌گیرد بنا به گفته بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه، دقیقا یکشنبه هفته گذشته هیئتی از گروه طالبان با سفر به تهران با عباس عراقچی دیدار داشته‌اند. به گفته قاسمی در این دیدار مذاکرات مفصلی انجام شد و با توجه به اینکه 50 درصد افغانستان در اختیار طالبان است، موضوع بی‌ثباتی و ناامنی در این کشورباعث شد تا به منظور یافتن راهکار مناسب برای گفت‌و‌گو میان گروه‌های مختلف و دولت، مذاکره با طالبان کلید بخورد. قاسمی همچنین خاطرنشان کرد که مذاکره با طالبان به مفهوم همسویی با مواضع این گروه نیست بلکه لازم است این گفت‌و‌گوها صورت بگیرد تا بتوان تصمیم گرفت که می‌توان کمک حال گفت‌و‌گوهای دولت کابل با طالبان بود یا نه.
در همین رابطه یک روز پس از انتشار این خبر گروه طالبان طی بیانیه‌ای با اشاره به گفت‌و‌گوهای نمایندگان خود با مقامات ایرانی در تهران اعلام کرد که محور مذاکرات مواردی همچون اوضاع کشور پس از اشغال و برقراری صلح و امنیت بوده است. این تحولات در راستای چند رویداد مهم در افغانستان صورت گرفته است. نخست اینکه یک هفته قبل از سفر نمایندگان طالبان به تهران، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در سفر خود به کابل برای نخستین بار از مذاکره با گروه طالبان سخن گفت. از سوی دیگر همزمان با این تحولات دو رویداد مهم دیگر نیز درخصوص تحولات میدانی افغانستان صورت گرفت. ابتدا بحث مذاکرات چند روزه آمریکایی‌ها با طالبان در امارات مطرح شد که زلمای خلیل‌زاد به عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهوری آمریکا با اعضای ارشد طالبان مانند پسر ملاعمر در ابوظبی دیدار کردند و گفته می‌شود که دو موضوع آتش‌بس شش ماهه و نیز بحث مشارکت طالبان در دولت آینده از مهمترین محورهای آن بوده است. به گفته منابع نزدیک به طالبان، این گروه به آمریکایی‌ها پیشنهاد داده که با منحل کردن دولت و تشکیل یک دولت موقت مسئولیت آن را به عهده طالبان واگذار کنند. همچنین گفته می‌شود که عربستان و امارات نیز دیدارهایی جداگانه با گروه طالبان داشته و درخصوص مسائل امنیتی و سیاسی با نمایندگان این گروه مذاکراتی را صورت داده‌اند. همچنین در بحبوحه این مذاکرات خبر خروج نیمی از نیروهای آمریکا از افغانستان نیز از سوی رئیس ایالات متحده آمریکا مطرح شد. آمریکایی‌ها در حدود 14 هزار نیرو در افغانستان دارند که قرار است مطابق دستور دونالد ترامپ 7 هزار نفر از این نیروها افغانستان را ترک کنند. در همین رابطه ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طالبان گفته که یکی از پیش‌شرط این گروه برای مذاکرات صلح خروج نظامیان خارجی از خاک کشور است. او همچنین به خبرگزاری رویترز گفته بود که به محض خروج نیروهای خارجی و انعقاد قرارداد صلح یک عفو عمومی صادر خواهد شد چرا که طالبان دیگر آن گروه قبل از سال‌های 2001 نیست.
پروسه تغییر ماهیت طالبان
موضوع مذاکرات ایران با طالبان در حالی مطرح می‌شود که تمامی بازیگران حاضر در تحولات داخلی افغانستان این فرآیند را آغاز کرده‌اند. روسیه در تابستان گذشته طی کنفرانسی با دعوت از نمایندگان گروه طالبان و اعضای شورای عالی صلح درخصوص آینده سیاسی افغانستان در حال تلاش و رایزنی است. از سوی دیگر در سال گذشته میلادی آمریکایی‌ها چندین دور مذاکرات را با طالبان پشت سر گذاشته و در آخرین گفت‌و‌گوهای خود در ابوظبی، عربستان و امارات را نیز به این فرآیند وارد کرده‌اند.
از سوی دیگر موضوع ناامنی و بی‌ثباتی سیاسی در افغانستان به گونه‌ای است که دولت وحدت ملی سالی بسیار پرتنش را در داخل افغانستان سپری کرده و با این حال پیش قدم برای گفت‌و‌گوهای صلح با طالبان بوده است. هر چند در ابتدا توافقاتی برای آتش‌بس چند روزه به مناسبت عید فطر میان دولت و طالبان صورت گرفت اما پس از آن شبه نظامیان طالبان همواره از گفت‌و‌گو و مذاکره با دولت خودداری کرده‌اند. طالبان معتقد است که دولت کابل دست نشانده قدرت‌های خارجی است و مادامی که حضور نظامیان خارجی در این کشور ادامه داشته باشد از هرگونه فرآیند صلح اجتناب خواهد کرد.
در چنین شرایطی، افغانستان از یک معضل دیگر به نام داعش نیز رنج می‌برد. مسئله‌ای که یک دشمن مشترک میان دولت، طالبان و کشورهای همسایه افغانستان خواهد بود. به همین دلیل به عقیده کارشناسان یکی از موارد مهم شروع مذاکرات علنی ایران با طالبان می‌تواند تحت شعاع قرار دادن حضور و نفوذ داعش در افغانستان باشد.
این مسئله می‌تواند تهدیدی جدید برای امنیت ایران تلقی شده و حتی مقدمات یک جنگ داخلی شدیدتر را در افغانستان فراهم سازد. به همین دلیل استفاده از هر دو فاکتور پرنفوذ در افغانستان یعنی دولت و طالبان برای حفظ و تامین امنیت ملی ایران یکی از موارد مهم شروع مذاکره با طالبان محسوب می‌شود.
از سوی دیگر با توجه به استقبال دولت وحدت ملی در شروع یک فرآیند سیاسی صلح و به رسمیت شناختن طالبان به عنوان یک نیروی تاثیرگذار، روند ادغام شبه نظامیان این گروه در دولت می‌تواند به میزان قابل توجهی علاوه بر به کنترل درآوردن طالبان، در تغییر ماهیت ایدئولوژیک و خشونت‌بار آن نیز موثر واقع شود. این امر همچنین علاوه بر تقویت رصد تحرکات طالبان از سوی ایران، مزیت دیگری نیز مبنی عقب نماندن از سایر کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در فرآیند مذاکرات آتی صلح افغانستان در برخواهد داشت.
انتهای پیام/
