به گزارش سراج24،نشست رسانه ای و گفت و گو با حاج محسن طاهری مداح و ذاکر اهل بیت(ع) و مدیر عامل سابق خانه مداحان با اصحاب رسانه، در محل اجتماعات موسسه فرهنگی «دعبل خزاعی» در قالب «گفت و گوهای آئینی» برگزار شد که مشروح سوالات مطرح شده از سوی خبرنگاران و پاسخ آن را در ادامه می خوانیم.
وارث: با توجه به اینکه هیئات مذهبی به عنوان یکی از بزرگترین پایگاه های فرهنگی کشور محسوب می شوند. چه ساز و کار هایی نیاز است تا جلسات ستایشگری آل الله در چهارچوب مدون و مشخصی که هم شان اهل بیت(علیهم السلام)، فعالیت کنند؟ شما در زمان مسئولیت خود در خانه مداحان چه تمهیدات و اقداماتی را در این راستا اعمال کردید؟
هیئات معمولا یک تشکیلات خاصی دارد که از سوی سازمان تبلیغات فعالیت های او انجام می شود؛ رسالت خانه مداحان بیشتر مرتبط با مداحان و موضوع ستایشگری است که البته خانه مداحان یکی از این مراکز محسوب می شود و بسیج مداحان، موسسه دعبل خزاعی و جامعه مشعر از این دست مراکز به حساب می آیند که برخی از این ها به موضوعات هیئات بیشتر می پردازند.
اعتقاد و باور قلبی ما این است که هیئات دولتی نباشند که نظر رهبر معظم انقلاب نیز همین است؛ کما اینکه جامعه مداحان و روحانیت دولتی نیستند؛ بلکه باید اینها باهمدیگر به صورت متحد تصمیم گیری کنند و چنانچه بخواهند در قالب مراکز دولتی باشند خیلی از هیئات تمکین نخواهند کرد اما اگر تصمیمات مربوط به آن در مرکز خود محوری، صورت گیرد و مطابق با آرمان های نظام اسلامی و مطابق با نظر ولی فقیه و حتی نسبت به جریانات کشور و دیگر بلاد اسلامی فعالیت کنند. خانه مداحان نیز در حوزه آموزش و پژوهش و تکریم بزرگان این حوزه فعالیت هایی را داشته است.
عقیق: با توجه به افزایش رسانه ها و فضاهای مجازی، موضوعی که متاسفانه جوانان ستایشگر اخیراً درگیر آن می شوند، آفت، دیده شدن و شهرت این افراد است که زیاد مطابقت با منش گذشتگان نیست، آیا بزرگان چه نقش هدایت گری می توانند در این راستا داشته باشند؟
درکلام اهل بیت علیهم السلام داریم که مهم ترین آفت برای فرد، شهرت است. البته شهرت پسندیده است که در حوزه نوکری اهل بیت علیه السلام باشد. افرادی هستند که در این حوزه ناخدا گاه شهرت و محبوبیت سراغشان می آید و شاید خیلی میلی به آن نداشته باشند اما بالاخره درگیر آن می شوند طبق روایات ما که «منْ أَخْلَصَ لِلَّهِ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً ظَهَرَتْ یَنَابِیعُ الْحِکْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِه» که اگر کسی خالص باشد و نگاهش با اخلاص باشد مردم نیز او را دوست می دارند اما برخی هستند که می خواهند راه صد ساله را یک شبِ طی کنند که این امکان پذیر نسیت، شاعری گفت «قطع این مرحله بی همرهی خضر مکن ،ظلمات است بترس از خطر گمراهی». یک عده از جوانان ما در حوزه ای قرار گرفتند که با پخش یک سی دی شهرت پیدا کردند و فکر می کنند در این حوزه، استاد شده اند. باید این افراد استاد دیده، شوند. یه وقت این بحث را با آقای انسانی داشتیم که ایشان می فرمودند مگر فردی که چنین صفتی دارد می آید به حرف ما گوش دهد.
بنده بعد از 50 سال افتخار می کنم، دست بوس اساتیدی همچون حاج علی انسانی و حاج آقای سازگار هستم و اعتقادم هست که این کار ها سعادت را برای انسان به ارمغان می آورد. و اگر چیزی هم انسان بخواهد یاد بگیرد باید از این راه فرا گیرد.
کرب و بلا: با توجه به پیشرفت علم و استقبال مردم از فضاهای مجازی. آیا رویکرد خانه مداحان در خصوص آنلاین شدن جلسات ستایشگری و توجه بیشتر به این حوزه چیست؟
بالاخره فضای مجازی در هر حوزه ای کار را سهل و آسان کرده؛ سابق بر این، مداح باید برای اجرای مراسمی از یک شهری به شهر دیگر می رفت تا شاید برای اینکه یک مطلبی را تهیه کند و مشابه این موارد، مشقت هایی را متحمل می شد؛ اما در حال حاضر با وجود این امکانات، فعالیت ها سهل و آسان شده است.
در حال حاضر برخی از جلسات همانند هیات رزمندگان و مراسمات شهر قم این فعالیت ها را انجام می دهند و خانه مداحان نیز در زمان بنده برخی از کلاس های آموزشی را به صورت آنلاین پخش می کرد.
رسا: در حال حاضر ارتباط جامعه مداحان و روحانیت چه میزان است و با توجه به موضوعات انحرافی و مسائلی از این قبیل، چه تمهیداتی باید در این راستا صورت گیرد؟ در خصوص جایگاه تعزیه و تعزیه خوانی نیز توضیحی بفرمائید.
در زمان حیات جناب آقای آهی(رحمه الله علیه) توجه زیادی به این موضوع می شد. یک مداح از نظر اعتقادی بایستی خود را آماده کند تا بتواند بر روی فرد دیگر موثر باشد. اینکه بنده بدانم چه شعری را بخوانم و آیا این اشعار در قالب اعتقادات است یا خیر، این نکته بسیار مهم است.
بایستی مداحان محضر اساتید و بزرگانی بهره مند شوند و جوانان ما نیاز دارند تا برای حرکت در این مسیر از راهنما و استاد استفاده کنند. در زمانی که بنده در خانه مداحان حضور داشتم ارتباط زیادی با علما و بزرگان حوزه علمیه داشتیم و از این عزیزان استفاده می کردیدم.
مداحان باید باور اعتقادی پیدا کنند، بایستی در محضز بزرگان دین تلمذ کنند. پیش از این زمان در همین شهر تهران بزرگانی همچون آیت الله حق شناس و غیره بودند اما در حال حاضر باید برای استفاده از این بزرگان تلاش کرد بالاخره هنوز افرادی همچون آیت الله جاودان و دیگر بزرگان هستند که می توان از محضرشان فیض برد. و اما تعزیه که فارغ از بحث ستایشگری نیست و لازمه آن صدای خوش و داشتن نسخ خطی مبتنی بر مقاتل عاشورایی است؛ که البته باید ها و نباید های فقهی در این موضوع وجود دارد که باید برای پی بردن به آن به نظر مراجع رجوع کرد.
نسیم آنلاین: چرا هنوز خیلی از مداحان حاضر نشدند تا در جلسات خانه مداحان حضور یابند و با اهداف خانه مداحان همسو و همراه باشند؟ آیا این اشکال از سوی خانه مداحان است؟ آیا فضای مداحی در کشور، قابل اصلاح و ساماندهی است؟
این موضوع چندین علت دارد که بخشی از آن به خود ما برمی گردد به طور مثال، بنده برای خودم جایگاهی را ایجاد می کنم تا هیچ فردی نتواند به بنده انتقاد کند، که این موضوع دفع هایی را بدنبال خواهد داشت. اما برخی نیز هستند که هیچگونه استقبالی از دعوت های خانه مداحان نداشتند ضمن اینکه این مجمع، دولتی نسیت و به صورت خود محور تشکیل شده است.
دعبل خزاعی: آیا عدم استقبال برخی از مداحان از این تشکل ها به دلیل اصطلاحاً «باندی شدن» برخی از این تشکل ها نیست؟
نگاه بنده این است که همه ما مداحان، سرباز یک مجموعه هستیم و حنجره ما برای یک هدف فعالیت می کند، حالا برخی جوان، برخی میانسال و برخی دیگر پیشکسوت؛ همه برای یک مسیر قدم می گذارند.
اعتقادم این است اینهایی که مرز بندی می کنند موفق نیستند به قول امیرالمومنین(ع) لْیَمِینُ وَ الشِّمَالُ مَضَلَّةٌ وَ الطَّرِیقُ الْوُسْطَى هِیَ الْجَادَّةُ عَلَیْهَا بَاقِی الْکِتَابِ وَ آثَارُ النُّبُوَّة. این حوزه حوزه ای که پاکان در آن جای نهادند و در طول تاریخ مصادیق زیادی از این بزرگان را داشتیم.
دعبل خزاعی: چندین سال است، می بینیم که جلسات مناجات خوانی در ماه مبارک رمضان رونق یافته است. آیا نگاه شما به این فرآیند چگونه است؟ آیا هر کدام یک از مداحان می توانند به مقوله مناجات خوانی بپردازند؟
سابق بر این زمان، در بحث مداحی، برخی منبر خوان بودند؛ یک عده چهار پایه خوان منبر بودند و هر کس در حوزه مورد تخصص ایفای نقش می کرد و اینطور نبود بنده بروم چهارپایه خوانی کنم، چرا که هر کدام یک از این حوزه ها افراد متخصص و کارآمدی داشتند.
در بحث ادعیه خوانی باید افرادی وارد شوند که خود نیز مناجات خوان و اهل آن باشند. در گذشته نوع زندگی با حال حاضر بسیار متفاوت بود؛ سابق بر این ،مردم زیاد درگیر مسائل اقتصادی و مشکلات زندگی نبودند، شبهاتی در جامعه وجود نداشت. هیچگونه لقمه شبهه ناکی در زندگی ورود پیدا نمی کرد؛ گاهی اوقات یک لقمه سِیر زندگی انسان را عوض می کند. یک عده از حرام هم عقاب ندارند.
دعبل خزاعی: افکار عمومی نظراتشان راجع به مداحان و حوزه مداحی چیست؟
سیاسیون خیلی از طائفه مداحان خوششان نمی آید که شاید علت آن روشنگری و پرداختن به مسائل سیاسی از سوی مداحان است. برخی از آن نیز به علت دعواهای سیاسی و اقتصادی است که به این شکل دنبال نمی کنند. برخی هم نیز، واجباتشان را نیز انجام نمی دهند چه برسد به فروعات و مقوله مداحی. باید بپذیریم نگاه مردم نسبت به نوکر اهل بیت (علیهم السلام) همانند گذشته نیست کما اینکه برخی از نوکران نیز همانند سابق در وجاهت و غیره همانند گذشتگان نیستند.
دعبل خزاعی: تاکنون منویات مقام معظم رهبری تا چه میزان در خصوص نوع برگزاری مراسمات ستایشگری محقق شده است؟
متاسفانه جامعه مداحی توجه زیادی نسبت به مطالبات رهبر معظم انقلاب نداشته است. البته تشکل هایی همچون موسسه دعبل خزاعی به مطالبات رهبر معظم انقلاب به نوعی پرداخته اند که مطمئنا باید بیش از پیش این کار صورت گیرد.
وارث: چرا برخی از کرسی های ستایشگری در مراسمات نوعاً پرشکوه، مختص به افراد محدود و خاصی می شود. آیا نباید به جوانان مداح کشورمان بیشتر اعتماد کرد؟
البته این نکته که باید به جوانان بیشتر توجه شود، نکته حائز اهمیتی است گرچه نیاز است تا جوانان ما بسیار پخته و استاد دیده باشند تا بتوانند مراسمات را بچرخانند. بنده خودم تا کنون توجه زیادی به این مقوله داشتم.
آفتاب: نظر شما در مورد استفاده از موسیقی در اجرای مراسمات چیست؟ آیا این موضوع تاکنون آسیب شناسی شده است؟
حوزه اهل بیت (علیهم السلام) حوزه پاک و مطهری است که هر کسی نمی تواند با هر دستاوردی به آن ورود داشته باشد. خانه مداحان، جلسات متعددی در خصوص آسیب شناسی ها و زیبا شناسایی های این حوزه تشکیل داده است، منتها متاسفانه از این جلسات، استقبال مناسبی صورت نمی گیرد.
برخی نگاهشان نگاه مادی است و راهشان نیز ادامه می یابد چرا که اگر نگاه معنوی به این موضوع باشد راه و مسیر او نیز تغییر می کند.
آهنگ ها و استفاده از ملودی ها بستگی به باید ها و نباید های مذهب مان دارد که باید به نظر مراجع تقلید رجوع کرد.
باشگاه خبرنگاران: خیلی از هیات های مذهبی تجمل گرا شده اند و هزینه های بسیار زیادی را برای اجرای مراسمات می پردازند. نظر شما راجع به این موضوع چیست؟
جلسات زیادی با مداحان عزیز داشتیم و با صمیمیت این مسائل را در جلسات متعدد مطرح کردیم. حتی در جلساتی نیز مطرح شد که دادگاهی نیز همانند دادگاه ویژه روحانیت برای این قشر تشکیل شود که مورد اقبال بزرگان واقع نشد چرا که در حوزه ستایشگری این مسائل جایی ندارد مثلا ما ندیدیم که یک مداح، در فتنه 88 حضور داشته باشد؛ بله، هیئاتی هستند گرچه محدود که تخلفاتی را در هیئات انجام می دهند که با تذکرات، خیلی از این مسائل حل شدنی است.
