به گزارش سراج24، عباس آخوندی در پنجمین همایش سیاست‌های پولی، چالش‌های بانکداری و تولید با اشاره به ویژگی‌های اقتصاد مکتب سوداگری یا مرکانتیلیستی اظهارداشت: در حرکت مرکانتیلیستی اتحاد استراتژیک و اشتراک منافع وجود دارد بنابراین قدرت سیاسی ابزاری در دست سوداگران است.
وی افزود: ایجاد دیوارهای بلند تعرفه واردات در عمل انحصارات گسترده را به وجود آورد، رقابت سرکوب می‌شود و نتیجه آن گسترش فقر است.
وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: در چنین اقتصادی عده زیادی فقیر و عده‌ای غنی می‌شوند،در واقع جامعه دو قطبی شده و جنگ به وجود می‌آید. چنین تجربه‌ای در اروپا وجود دارد و دولت تبدیل به ابزاری برای رانت جویی عده‌ای خاص شد.
وی با بیان اینکه سوداگر در چنین اقتصادی هزینه‌های خود را به مردم تحمیل می‌کند، گفت: نیروی دریایی انگلیس در قرن 16 و 17 در اختیار منافع مرکانتیلیست‌ها بود و تعرفه بالا برای واردات تقدیس می‌شد و فقط پول بخور و نمیری به کارگران می‌رسید.
آخوندی با اشاره به برخی نقدها نسبت به رویکردهای لیبرالیستی در اقتصاد ایران اظهارداشت: این تحلیل‌ها درست نبود زیرا تصور بر این بود که اقتصاد ما در چارچوب اقتصاد آزاد است در حالیکه این نقدها ناظر بر اقتصاد سوداگری است.
وی ادامه داد: اینکه فکر کنیم همه موافق حل مشکل بدهی دولت هستند تصور غلطی است زیرا سوداگران اتفاقاً می‌خواهند مشکل حل نشود.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه ما اقتصاد بازار را به همان چوب می‌رانیم که اقتصاد مرکانتیلیستی را نقد می‌کنیم، گفت: آقای زنگنه مدتی پیش مثالی در خصوص تصمیم‌گیری در حوزه نفت زد و گفت: وقتی بخواهیم برای قیمت گاز تصمیم‌گیری کنیم وزیر رفاه و مسئولین دیگر پای میز تصمیم‌گیری حاضر می‌شوند و در واقع ذینفعان متعددی برای حوزه‌های مختلف اقتصادی وجود دارد.
وی تصریح کرد: در جلسه ستاد هدفمندی یارانه‌ها در خصوص قیمت‌گذاری حمل و نقل تصمیم‌گیری می‌شد که آقای ربیعی گفت من از یک طرف چون شرکت رجا را در اختیار دارم و این شرکت زیان ده است طرفدار افزایش قیمت هستم اما از طرف دیگر مسئول رفاه هم هستم پس طرفدار ثبات قیمت باید باشم.
آخوندی تاکید کرد: این یک واقعیت بسیار مهمی است و اینکه فکر می‌کنیم همه طرفدار رقابت هستند،حرف غلطی است. نه آقا؛ چه کسی گفته همه طرفدار رقابت هستند. در اقتصاد مرکانتیلیستی جامعه به دو قطب غنی و فقیر تبدیل می‌شود و اجماع در چنین جامعه‌ای غیر ممکن است و امکان همکاری منطقه‌ای را می‌گیرد زیرا سوداگر برای غیر خودش حقی قائل نیست و نتیجه این می‌شود که ساختار اقتصادی به سمت ایجاد بدهی فزاینده حرکت کند.
وی با اشاره به راهکارهای مطرح شده برای پرداخت بدهی دولت گفت: انتشار 10 هزار میلیارد تومان صکوک، 5 هزار میلیارد تومان اسناد خزانه که سریعاً به بدهی تبدیل می‌شود و انتشار اسناد تسویه خزانه که قدرت مبادله‌اش بسیار محدود است در برابر بدهی دولت رقم پایینی است.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه این بحران بدهی برای هیچکس بد نیست، افزود: در فرایند خصوصی‌سازی 100 میلیارد دلار ثروت ملی واگذار شد که 35 درصد آن بابت رد دیون دولت بود و اخیراً طرح می‌خواندم منظور آن این بود که هرچه دولت دارد بفروشد و به تامین اجتماعی بدهد.
آخوندی گفت: اگر همه این دارایی‌ها فروخته شود باز هم بدهی‌ها تمام نخواهد شد و مدام افزایش خواهد یافت، تصریح کرد: این همان سیر مرکانتیلیستی است و اساساً سوداگران به دنبال حل این مسئله نیستند. چرا باید مسأله حل شود؟ سابقه اجرای راهکارهای بازپرداخت بدهی فقط به رد دیون محدود می‌شود و از راهکارهای دیگر هیچگاه استفاده نشده است.
وی با اشاره به تصویب راهکارهای برای حل مشکل تامین مالی بانک‌ها اظهار داشت: هیچوقت در این راهکارها ایجاد ساختار تسویه بدهی تعریف نشد. اخیراً 2 موسسه نیازمند اعمال نظارت شدند و برای حل مشکل آنها فقط به منافع سپرده‌گذار توجه شد اما در عمل منافع سوداگران که عامل بروز چنین مشکلاتی بودند تامین شد.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه بودجه رفاهی ایران 120 هزار میلیارد تومان است، افزود: اگر بودجه آموزش و پرورش، بهداشت و حوزه تعاون، کار و رفاه را حساب کنیم و در کنار یارانه‌ها قرار دهیم کل بودجه رفاهی ایران به آن رقم می‌رسد اما چقدر این سیستم کارایی دارد آیا به بحث بهره‌وری توجه شده است؟
آخوندی اضافه کرد: در سال‌های اخیر خروجی‌های تامین اجتماعی از ورودی‌های آن بیشتر شده و یک برآورد نشان می‌دهد که کسری بودجه صندوق تامین اجتماعی 70 تا 100 هزار میلیارد تومان خواهد و این ارقام وضعیت بسیار سختی را نشان می‌دهد.
به گزارش فارس، این تحلیل وزیر راه و شهرسازی مبنی بر اینکه ساختارها و رویکردهای اقتصاد ایران مرکانتیلیستی (مکتب سوداگری) است، در حالی مطرح شد که او 20 دی ماه در صبحانه کاری اتاق بازرگانی ایران گفته بود: «مشکلات امروز اقتصاد ایران به اندیشه جان‌سخت سوسیالیست و سرگردانی بازار برمی‌گردد. گاهی سیاست‌های اقتصادی ایران نشان می‌دهد از ابتدای ورود مدرنیته، برای رویارویی با مشکلات و حوادث، گرایشی که برای حل مسائل اقتصادی وجود داشته، یک گرایش سوسیالیستی بوده است.»
