به گزارش سراج24، وجود شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت شمال شرق یکی از پتانسیل‌های ویژه شرق استان محسوب می‌شود که در راستای توسعه اقتصادی بسیار اهمیت دارد اما از سوی دیگر نیز باید توجه داشت که در شهرستان شاهرود مسائل محیط‌زیستی جزو اولویت‌های اجتماعی است.
از سوی دیگر انتقال نفت و فرآورده‌های آن به اقصی نقاط کشور به‌ویژه نقاط دوردست، بدون تردید یکی از مهم‌ترین بخش‌های فعالیت کارکنان صنعت نفت محسوب می‌شود، مسافت‌های طولانی بین مراکز تولید و مصرف نفت و فرآورده‌های آن، ازدیاد مصرف و وابستگی روزافزون صنایع کوچک و بزرگ به فرآورده‌های نفتی، ترافیک رو به رشد جاده‌های کشور، صعب‌العبور بودن برخی مسیرها و از همه مهم‌تر هزینه مالی و جانی ناشی از حمل جاده‌ای این طلای سیاه، اهمیت کار کارکنان شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت را نمایان‌تر می‌کند و نشان می‌دهد که کار این تلاشگران گمنام عرصه خدمت به مردم، شب و روز، گرما و سرما و ... ندارد.
برای اطلاعات بیشتر درزمینهٔ تعامل نفت، این ماده مفید ولی بد بود با محیط‌زیست طبیعی و فعالیت‌های شرکت خطوط لوله و مخابرات شمال شرق با قاسم عرب یار محمدی مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات شمال شرق کشور به گفتگو نشستیم.
* برای حفاظت از لوله‌های انتقال نفت موجود در جنگل ابر به‌عنوان قدیمی‌ترین جنگل هیرکانی جه اقداماتی انجام داده‌اید؟
تعمیر و نگهداشت خطوط انتقال از اولویت‌های مهم این شرکت به شمار می‌رود و پیکرانی هوشمند نیز باهدف شناسایی عیوب احتمالی و رفع آن‌ها انجام می‌شود البته پیکرانی هوشمند خطوط و نگهداری در مقابل زنگ‌زدگی تحت عنوان حفاظت کاتدیک و بازدید از خطوط لوله ازجمله اقداماتی است که به‌صورت روتین درزمینهٔ ایمن‌سازی خطوط انتقال انجام می‌دهیم و همین امر در خصوص لوله‌های ۱۰ اینچ انتقال نفت به سمت علی‌آباد کتول (که از جنگل ابر می‌گذرد) نیز صادق است و در کنار رعایت همه نکات ایمنی، نیروهایی تحت عنوان خطبان داریم که وظیفه بازدید از یک هزار کیلومتر خطوط لوله استحفاظی منطقه شمال شرق را بر عهده‌دارند.
به شما اطمینان می‌دهم که همه همکاران ما در منطقه شمال شرق از حساسیت جنگل ابر مطلع بوده و سعی‌شان بر این است که در حفظ آن کوشا باشند و خوشبختانه این تلاش دوستان باعث شده تا کمترین آسیب به این منطقه بکر و زیبا نرسد. ۸۰ درصد صدمات خطوط لوله سوخت که تاکنون رخ‌داده ناشی از عدم رعایت حریم خطوط بوده است.
امروز در پایش خطوط با فنّاوری روز دنیا جلو رفته‌ایم، تمام نقاط حادثه‌خیز منطقه ایمن‌سازی شده، پیکرانی هوشمند در خطوط به انجام رسیده تا ضریب ایمنی خط‌ها بالا رود ولی در حفاظت فیزیکی و باوجود خطبان‌ها گاها به دلیل عدم آگاهی دستگاه‌های حفار خسارتی‌هایی وارد می‌شود که تبعات زیادی دارد ولی همکاران ما سعی می‌کنند با تلاش فراوان در اسرع وقت مشکلات را مرتفع کنند.
*نسبت به رعایت مسائل زیست‌محیطی چه میزان حساسیت دارید؟
شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت شمال شرق کشور به‌عنوان حافظ محیط سبز معرفی‌شده است. همچنین این شرکت علاوه بر دریافت گواهینامه‌های متنوع، در سال‌های گذشته از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور به‌عنوان یکی از صنایع سبز کشور معرفی‌شده است.
کارکنان منطقه شمال شرق همواره خود را در قبال محیط‌زیست و مسائل مربوط به آن مسئول می‌دانند و ازآنجایی‌که سرمایه‌ها و مستغلات این شرکت جزو سرمایه‌های ملی است، تمام هم‌وغممان این است که بتوانیم از سایر سرمایه‌های ملی این کشور که محیط‌زیست پاک، یکی از مهم‌ترین آن‌هاست، حفاظت کنیم و نه‌تنها که به آن آسیبی نرسانیم بلکه نسبت به آسیب‌رسانی دیگران نیز حساسیت داشته باشیم.
* منطقه شمال شرق شامل چه شهرها و نواحی می‌شود؟
شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت منطقه شمال شرق به‌عنوان یکی از مناطق دوازده‌گانه شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، عملیات انتقال فرآورده‌های نفتی شامل نفت سفید، نفت گاز، بنزین و سوخت جت با حجم حدود هفت میلیارد لیتر در سال به پنج استان خراسان (شمالی، رضوی و جنوبی)، گلستان و سمنان را عهده‌دار است.
این عملیات از بیابان‌های گرم و داغ گرمسار آغاز و تا تربت‌حیدریه و مشهد مقدس از یک‌سو و از سوی دیگر تا رشته‌کوه‌های البرز ادامه می‌یابد و در پایان به دشت‌های سرسبز شمال می‌رسد. انتقال فرآورده‌های نفتی در این مسیر طولانی با خطوط لوله انتقال هشت، ۱۰، ۲۰ و ۲۲ اینچ با بهره‌گیری از چهار مرکز انتقال، شش تأسیسات انتقال نفت و یک فشارشکن در کمترین زمان و با مطمئن‌ترین شکل انجام می‌شود.
مرکز انتقال نفت و تأسیسات سمنان به‌عنوان نخستین مرکز انتقال و تأسیسات این منطقه از سمت تهران است که وظیفه آن افزایش فشار و تغذیه در شهرستان سمنان است. تلمبه‌خانه سمنان در جنوب شرق این شهرستان قرارگرفته و با استفاده از سه دستگاه «توربوپمپ» کار پمپاژ (افزایش فشار) فرآورده‌های سوختی را از ارتفاعات معروف به «آهوان» بر عهده دارد، تأسیسات دامغان از دیگر تأسیسات منطقه شمال شرق است.
*تأسیسات مستقر شما در منطقه سمنان چه خصوصیاتی دارد و در کجا قرارگرفته است؟
این تأسیسات سال ۷۶ در ۱۰۵ کیلومتری سمنان ساخته‌شده که فرآورده‌های نفتی با یک خط لوله انشعابی به قطر هشت اینچ از خط لوله ۲۲ اینچ سمنان شاهرود به داخل تأسیسات هدایت می‌شود. تلمبه‌خانه بعدی مرکز انتقال نفت «شهید سر برزگر» است که در جنوب شرق شهرستان شاهرود واقع‌شده و در عمل دارای دو مرکز انتقال و یک تأسیسات نفت است.
این مرکز کار ادامه انتقال فرآورده‌های نفتی را به سمت سبزوار و استان گلستان همچنین ذخیره‌سازی و تأمین فرآورده‌های سوختی شاهرود را عهده‌دار است. به‌عبارت‌دیگر این تلمبه‌خانه چند عمل را در یک‌زمان انجام می‌دهد. پمپاژ از طریق خط ۲۰ اینچ شاهرود سبزوار به‌وسیله دو دستگاه توربوپمپ، تأمین فشار لازم برای عبور فرآورده به سمت سبزوار و پمپاژ آن به‌وسیله سه دستگاه الکتروپمپ از ارتفاعات البرز شرقی به‌طرف تأسیسات علی‌آباد (استان گلستان) جزو عملیاتی هستند که در این تلمبه‌خانه انجام می‌شود.
با عبور از شاهرود در استان سمنان مرکز انتقال نفت و تأسیسات سبزوار چهارمین تلمبه‌خانه‌ای است که عملیات انتقال فرآورده‌های نفتی را بر عهده دارد. این مرکز با عبور لوله‌ای به طول ۲۶۰ کیلومتر، فرآورده‌های ارسالی از مرکز انتقال نفت شهید سر برزگر را وارد سبزوار در استان خراسان رضوی می‌کند. این تلمبه‌خانه با داشتن سه خط لوله انتقال جداگانه با برنامه‌ای که به این مرکز داده‌شده، ضمن تأمین نیازهای شهرستان سبزوار کار افزایش فشار به سمت مشهد را نیز در برنامه کاری خود دارد.
*درباره تأسیسات مستقر در نیشابور نیز توضیح بفرمائید؟
تأسیسات نیشابور به‌عنوان تأسیسات بعدی این منطقه، با دو خط انشعابی شش و هشت اینچ بااتصال به خط ۲۰ اینچ سبزوارامام تقی تأمین‌کننده مخازن ناحیه پخش نیشابور است و مرکز انتقال «امام تقی» نیز در مسیری ۱۲۵ کیلومتری با استفاده از سه دستگاه الکتروپمپ، کار انتقال و پمپاژ فرآورده‌های نفتی را از تلمبه‌خانه به سمت تربت‌حیدریه انجام می‌دهد و تأمین نیازهای سوختی تربت‌حیدریه و جنوب استان خراسان را بر عهده دارد.
افزایش ذخیره‌سازی در مخازن «امام تقی» در ۵۵ کیلومتری مشهد از دیگر برنامه‌های استراتژیک منطقه شمال شرق بود که خوشبختانه هم‌اکنون امکان ذخیره‌سازی ۶۰ میلیون لیتر از سه فرآورده (نفت، بنزین و نفت سفید) در مخازن این تلمبه‌خانه مقدور است.
در پایان مسیر انتقال فرآورده‌های نفتی تأسیسات مشهد قرار دارد و بیشترین فرآورده انتقالی از خط لوله ۲۲ و ۲۰ اینچ شاهرود در این تأسیسات دریافت می‌شود. البته انتقال سوخت هواپیما از این مسیر (شاهرودمشهد) از دیگر ویژگی‌های مهم این مسیر است.
*ضرورت وجود ایستگاه‌های مخابراتی در کنار خطوط لوله نفت چیست؟
از بدو بهره‌برداری از خطوط انتقال نفت، مخابرات نیز به‌عنوان بخش ضروری و موردنیاز و به‌عنوان یک اصل مهم، مورد بهره‌برداری قرار گرفت چراکه اگر خطوط انتقال نفت را شریان‌های حیاتی در بدنه کشور بدانیم مخابرات نقش اعصاب را در این مسئولیت بزرگ ایفا می‌کند یعنی ضرورت انتقال نفت و فرآورده‌های نفتی، نیازهایی را طلب می‌کند که ارتباطات مخابراتی در صدر آن‌ها قرار دارد.
از سوی دیگر مخابرات شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت با ارائه کارآمدترین خدمات مخابرات صنعتی و برخورداری از ضریب اطمینان ۹۹/۹۹ درصد، ضمن برقراری ارتباط مستمر صنعتی راه دور، داخلی، صوتی، تصویری، دیتا و ... مسئولیت تأمین ارتباط شرکت‌های تابعه شرکت ملی پالایش و پخش و نیز برخی از شرکت‌های تابعه صنعت نفت را عهده‌دار است.
*برای پایداری انتقال فراورده‌های نفتی در مراکز و تأسیسات خطوط لوله و مخابرات نفت چه اقداماتی داشته‌اید؟
ترمیم نقاط خوردگی خطوط لوله مسیر خط ۲۲ اینچ ری – شاهرود، نظارت بر پروژه تعویض پوشش خط ۲۰ اینچ سبزوار –مشهد و ۲۲ اینچ سمنان – شاهرود و ... از همین دست اقداماتی است که باهدف تأمین پایداری انتقال فراورده‌های نفتی به‌صورت دائمی انجام‌شده و می‌شود و به‌عنوان یک کار روتین همواره موردتوجه و اقدام همکارانم قرار می‌گیرد.
ترمیم نقاط خوردگی، ازلحاظ فیزیکی باعث حفظ لوله‌ها خواهد شد که از این بابت دارای اهمیت فراوانی است. پس از ترمیم خوردگی، لوله‌ها در حد مطلوب تمیز شده و با استفاده از پوشش‌های هماهنگ با پوشش اصلی، عملیات تعویض پوشش انجام و سپس خاک‌ریزی کامل صورت می‌گیرد.
در همین راستا این منطقه علاوه برافزایش مارکرهای مسیر خطوط استحفاظی به تعداد به دو هزار و ۵۰۰عدد برای جلوگیری از آسیب به خطوط لوله نفت، در کنار پیکرانی هوشمند و کنترل مداوم طول مسیر خط لوله به‌وسیله خطبانان، از ابتدای سال گذشته تاکنون ۴۱ کیلومتر از این خطوط انتقال فرآورده‌های نفتی را تعویض پوشش کرده که سهم خط ۲۲ اینچ ۱۵کیلومتر، خط ۲۰ اینچ ۱۸کیلومتر، خط ۱۲ اینچ نیروگاه‌های شاهرود و سمنان و خط ۱۰ اینچ انشعابی سبزوار هرکدام سه کیلومتر و خط هشت اینچ تربت‌حیدریه دو کیلومتر است.
*چرا شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت برای مردم شناخته‌شده نیست؟
از بدو تأسیس شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت (بنا به برخی دلایل) سیاست حاکم بر این شرکت به‌گونه‌ای بود که چندان در معرض دید نباشد و کسی از عملکرد آن مطلع نشود، بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و شرایط جنگ تحمیلی این موضوع تشدید شد، اما در سال‌های اخیر به برکت امنیت حاکم بر کشور از یک‌سو و از سوی دیگر با پیشرفت علم و فنّاوری و بروز و ظهور رسانه‌های جدید، عملاً دنیا به یک دهکده جهانی تبدیل‌شده و دیگر چیزی از کسی پوشیده نیست.
این امر در کنار تغییر نگاه مدیران شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت برای حضور بیشتر در بین مردم و معرفی اقدامات و عملکرد این نهاد حاکمیتی، باعث شد تا نسبت به تنویر افکار عمومی اقدامات شایسته‌ای صورت پذیرد و خوشبختانه این مهم صورت گرفته و در حال حاضر از موقعیت مناسب‌تری نسبت به گذشته برخوردار هستیم. امید است با تلاش همکاران و کمک رسانه‌ها خصوصاً خبرگزاری مهر بتوانیم گام‌های بعدی را محکم‌تر و استوارتر برداریم.
برخلاف ما، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی که می‌توان از آن به‌عنوان ویترین وزارت نفت نام برد، از قدیم‌الایام رابطه کاری مستقیمی با مردم داشته و حتی در زمان‌های نه‌چندان دور برخی مایحتاج آن‌ها مانند قیر، حشره‌کش، نفت سفید و ... را در بین‌شان توزیع می‌کرد و این امر در کنار سیاست ممنوعیت رابطه مستقیم ما با مردم، به‌نوعی ما را منزوی‌تر از آن‌ها نشان می‌داد ولی آنچه مهم است خدمت بی‌منت همکاران بنده از گذشته تابه‌حال است و دیده شدن یا نشدن تأثیری بر عملکرد آن‌ها نگذاشته است این عزیزان اعتقاددارند که خدمت به این مردم قدرشناس، توفیقی است که نصیب ما شده و اگر قدردان آن نباشیم، به خودمان جفا کرده‌ایم.
*در سال جاری، آیا اقدام قابل‌توجهی برای بهبود سیستم مخابراتی منطقه شمال شرق داشته‌اید؟
لازمه کار در واحد مخابرات این شرکت به‌روز بودن و به‌روز شدن است ولی به‌عنوان نمونه می‌توانم به نصب و راه‌اندازی دیش‌های مخابراتی ۱۲ فوتی مسیر اصلی و ۱۰ فوتی دایورسیتی رادیو دیجیتال دامغان- شاهرود هیل اشاره‌کنم که عملیات نصب و راه‌اندازی این دیش‌ها (آنتن‌ها) در کمترین زمان ممکن با لطف خدا و تلاش بی‌وقفه همکاران مخابرات منطقه شمال شرق محقق شد.
با برقراری این ارتباط، لینک دیجیتال سراسر پروژه فاز دو مدیریت مخابرات از تهران تا شاهرود و همچنین تا گرگان برقرار و آماده راه‌اندازی نهایی و برقراری ترافیک شده و از طریق دکل‌های مخابراتی ۸۰ متری ایستگاه دامغان و ۵۵ متری شاهرود هیل و نصب آنتن‌ها به‌صورت Main و Space Diversity و نصب موج‌بر به طول ۳۰۰ متر، این ارتباط رادیویی باکیفیت خوب و پایدار برقرار می‌شود.
*در سالی که می‌بایست اقتصاد مقاومتی سرلوحه کارتان باشد، برای کاهش وابستگی به بیگانگان چه کرده‌اید؟
از اول انقلاب تابه‌حال در تحریم هستیم بااین‌حال، نه‌تنها صنعت نفت در کشور حفظ‌شده بلکه باکیفیت و استانداردهای جهانی مشغول ادامه حیات است و این جز با توان داخلی و استفاده از تولیدات داخلی امکان‌پذیر نبوده است. به عبارت ساده‌تر تا جایی که امکان داشته باشد خودمان قطعات را تولید و تعمیر یا شبیه‌سازی می‌کنیم، در افتتاحیه‌های سال‌های اخیر منطقه شمال شرق در تأسیسات نیروگاه‌های سمنان و شاهرود، با استفاده از نیروها و امکانات بومی و داخلی توانستیم در عرض سه ماه پروژه‌ها را با یک‌سوم قیمت و یک‌چهارم زمان برآورد شده به انجام برسانیم و در حال حاضر نیز سه خط از مرکز انتقال به داخل شهر دریکی از بخش‌های تحت پوشش را در دست اقدام داریم که با کمترین هزینه و بالاترین سرعت در حال انجام است.
این تحریم‌ها با همه مشکلاتی که داشت، ما را بر آن داشت تا برای استقلال کشورمان با اجرای اقتصاد مقاومتی از یک‌سو و رشد و توسعه دستاوردهای علمی از سوی دیگر به جنگ با تحریم‌های ظالمانه برویم و خوشبختانه در عرصه صنعت نفت این امر میسر شده و دستاوردهای خوبی داشته‌ایم.
اگر بخواهم به مواردی از آن‌ها در منطقه شمال شرق اشاره‌کنیم باید بگویم که با درایت و پشتکار همکارانم دریافتیم که با انتقال سیگنال‌های حفاظتی substation۲۰kv به سیستم «پی‌ای سی» اتاق کنترل مرکز انتقال نفت و تأسیسات شاهرود تشخیص عیب دستگاه‌های برقی این مرکز با سهولت بیشتری انجام می‌شود.
همچنین با انتقال سیگنال‌های حفاظتی incommingکلیدهای قدرت ۳۸۰ برق شهر و دیزل ژنراتور اضطراری و incomming۶kv به «پی‌ای سی» اتاق کنترل امام تقی، تشخیص عیب دستگاه‌های برقی این مرکز نیز ساده‌تر شده است و با اجرای این سیستم، تشخیص و رفع عیب در این مراکز راحت‌تر و سریع‌تر انجام می‌شود و این اقدام ما کمک شایانی به راه‌اندازی سریع‌تر دستگاه‌هایی که دچار عیب برقی شده‌اند، خواهد کرد.
*درزمینهٔ همگام‌سازی با دستگاه‌های مدیریت و کسب گواهینامه‌های ایزو به چه توفیقاتی دست‌یافته‌اید؟
دانش و تجربه متخصصین و کارکنان این شرکت در تمام زمینه‌های مربوط، موجب شده این شرکت مطابق با استانداردهای بین‌المللی و فنّاوری روز جهان برای آبادانی و پیشرفت کشور گام بردارد و موفق به اخذ استانداردهای ایزو۹۰۰۱، ایزو ۱۴۰۰۱ و OHSAS۱۸۰۰۱ شود.
منبع:مهر
