به گزارش "
سراج24"، متن پرسش شفقنا و پاسخ مراجع عظام تقلید به این شرح است:
1- با توجه به اینکه در شرع مقدس آمده که پرداخت مهریه از سوی زوج به زوجه عندالمطالبه است، آیا تعیین مهریه‌های سنگین که ازدواج جوانان را دچار صعوبت می‌نماید، به لحاظ شرعی مجاز است یا خیر و چه حکمی دارد؟
2- از آنجایی که در عرف جامعه بسیاری از زوجات مهریه خود را مطالبه نمی‌نمایند، در میان برخی خانواده‌ها رایج شده که به منظور توجیه تعیین مهریه‌های سنگین، عبارت "چه کسی مهریه را داده و چه کسی گرفته؟!" را به کار می‌برند و به نوعی پرداخت و مطالبه مهریه را در تردید قرار می‌دهند. نظر به قطعی بودن حق زوجه در مطالبه مهریه، آیا به کار بردن این عبارت در زمان تعیین مهریه، در عقد ازدواج خدشه وارد می‌نماید یا خیر و از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
پاسخ حضرت آیت الله العظمی سیستانی:
1- مجاز است اگرچه کار خوبی نیست.
2- ازدواج، صحیح است.
پاسخ حضرت آیت الله العظمی فیاض:
1- مانعی شرعی ندارد و لکن بهتر آن است که مهریه سنگین نباشد.
2- در هنگام اجرای عقد زواج باید مهریه معلوم و معین باشد و اگر نه صحیح نخواهد بود و
استعمال آن عبارات تأثیری بر صحت عقد نکاح ندارد.
پاسخ حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی:
1- تعیین مهریه های سنگین اگر از طرف زوج با قصد جدی باشد که زوج خود را بدهکار بداند اشکال ندارد ولی اگر زوج معسر باشد زوجه حق مطالبه ندارد.
2- میزان همان است که در پاسخ سؤال اول بیان شد پس اگر قصد جدی در تعیین مهریه نباشد به طوری که فقط صورت سازی باشد و زوج خود را مدیون نداند آنچه با این حال به عنوان مهریه تعیین شده مهریه محسوب نمی شود و قهراً مهریه مهرالمثل می شود.
پاسخ حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی:
1- مهریه های فوق العاده سنگین که نشان از سفاهت زوج می دهد یا قرینه بر عدم قصد جدی نسبت به آن است باطل است و تبدیل به مهرالمثل می شود ولی اصل عقد در هر حال صحیح است.
2- این مطلب ضرری به عقد و مهریه نمی زند و در واقع نوعی تعارف است نه واقعیت زیرا مهریه را در زمان ما تقریباً همه گرفته اند و همه داده اند.
پاسخ حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی:
1- قرار دادن مهر سنگین، اگرچه خللی به عقد وارد نمی کند، اما مستحب است مهریه بیش از مهر السنه نباشد.
2- این عبارات خللی به انشای عقد وارد نمی کند.
پاسخ حضرت آیت الله العظمی سیدعلی خامنه ای:
میزان مهریه بستگی به توافق طرفین دارد و در شرع مقدس اسلام سفارش به تقلیل آن شده و مهرالسنه مستحب است و عبارت مذکور موجب خدشه در صحت عقد ازدواج نمی شود.
پاسخ حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلی:
1- از نظر شرعی حد خاصی برای مهریه قرار داده نشده است اگرچه کم قرار دادن مهریه تشویق شده و بدان سفارش شده است.
از نبی مکرم اسلام (ص) نقل است که می فرمایند «پر برکت ترین زنان آنانی هستند که مهرشان از دیگران کمتر باشد» البته چنانچه مقدار مهریه به قدری زیاد باشد که طرفین بدانند که زوج عادتاً هیچ گاه قادر به پرداخت آن نخواهد بود، در حقیقت طرفین قصد آن مهریه را نکرده اند و در نتیجه مهریه مذکور باطل است و زوج باید مهرالمثل به زوجه بپردازد.
1- صرف مطلب مذکور خدشه ای در مهریه وارد نمی کند.
پاسخ حضرت آیت الله العظمی سبحانی:
هر نوع تکلیف حوزه پرداخت مهریه باشد یا غیر آن مشروط به قدرت و توان است بنابراین مقید کردن پرداخت مهریه به کلمه "عندالمطالبه" صحیح نیست مگر اینکه مقصود از آن عند القدره باشد.
از این جهت باید زوجین را تفهیم کرد هر نوع مهریه خواه سبک و خواه سنگین لزوم پرداخت آن مشروط به قدرت زوج است.
از این جواب سؤال دوم نیز روشن شد زیرا اساس سؤال را این تشکیل می دهد که خیال می کنند زوج ملزم به پرداخت است عندالمطالبه هر چند فقیر و بی چیز باشد ولی این مطالب صحیح نیست.
